Không khí trang nghiêm và đầy cảm động của buổi gặp mặt người có công và nhân chứng lịch sử tiêu biểu nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ đã để lại ấn tượng sâu sắc khi ông Lê Xuân Chinh, một cựu binh sinh năm 1954, trú tại xã Thanh Yên, tỉnh Điện Biên, xuất hiện với nụ cười ấm áp và đôi mắt sáng ngời. Khuôn mặt của ông, từng là tâm điểm của bức ảnh nổi tiếng “Nụ cười chiến thắng bên Thành cổ Quảng Trị”, đã trở thành biểu tượng của hy vọng và niềm tin trong những ngày tháng chiến tranh đầy thử thách.
Nhớ lại mùa hè năm 1972, khi bom đạn đang dội xuống đất nước, ông Chinh chia sẻ rằng vào thời điểm đó, ông là một chàng trai 17 tuổi, tự nguyện ghi tên vào quân đội để góp phần bảo vệ Tổ quốc. Với nhiệm vụ là dẫn đầu lực lượng, chuyển công văn và mệnh lệnh từ cấp trên xuống các đơn vị đang chiến đấu trong vòng vây tại Thành cổ Quảng Trị, ông và đồng đội đã trải qua những ngày đêm đầy thử thách và hiểm nguy.
Ông Chinh xúc động nhớ lại: “Có rất nhiều đồng đội đã hy sinh, nhưng những người còn sống không ai được phép gục ngã. Chúng tôi đã mất nhiều người, và để tôn vinh họ, chúng tôi phải tiếp tục chiến đấu và tiến lên.”
Bức ảnh “Nụ cười chiến thắng bên Thành cổ Quảng Trị” được chụp vào sáng ngày 15/8/1972, tại một chốt quân sự ở phía Đông, gần bờ sông Thạch Hãn. Ông Chinh, lúc đó là người trẻ nhất trong nhóm chiến sĩ, tay cầm khẩu súng B40, đã được phóng viên Đoàn Công Tính chụp ảnh. Với tâm trạng nhẹ nhõm và hy vọng vào tương lai, ông và đồng đội đã cười trong bức ảnh, mong muốn gửi thông điệp về sự sống và chiến thắng tới gia đình và nhân dân.
Ông Chinh kể: “Khi đó thấy phóng viên tới, tất cả mọi người đều muốn được chụp ảnh. Chúng tôi muốn gia đình biết rằng mình vẫn còn sống, và chúng tôi cũng hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn.” Nụ cười giữa chiến tranh của ông và đồng đội xuất phát từ niềm tin vào sự lãnh đạo của quân đội và hy vọng giành được chiến thắng.
Trận Thành cổ kéo dài 81 ngày đêm, và ông Chinh đã bám trụ trong 70 ngày. Chiều ngày 5/9/1972, trên đường mang công văn, ông bị thương do dính pháo bầy và được đồng đội đưa về Bệnh viện dã chiến 112.
Ông Chinh nói: “Cũng trong năm 1972, khi đơn vị rút về Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa, tôi đã nhìn thấy bức ảnh của mình trên Báo Quân đội Nhân dân. Điều đó thực sự làm cho tôi rất xúc động.”
Dù đã trải qua những năm tháng chiến tranh đầy gian khó và hành trình mưu sinh nơi vùng đất mới, người cựu binh với “nụ cười chiến thắng” vẫn giữ nguyên khí chất của người lính: kiên cường, chân thành và cống hiến lặng lẽ. Đối với ông, việc sống sót đã là một điều may mắn, còn việc được đồng đội nhớ đến và Tổ quốc tri ân là một niềm vinh dự thiêng liêng không gì có thể sánh được.