Theo thông tin từ Bộ Công Thương, sau khi lấy ý kiến góp ý về Dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 95 và Nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương đã tổng hợp ý kiến và xây dựng Dự thảo Tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Mua, bán xăng, dầu tại một điểm kinh doanh xăng dầu (Hà Nội). Ảnh: Trần Việt/TTXVN
Rút thời gian điều chỉnh còn 7 ngày
Theo Dự thảo Tờ trình mới đây, thời gian điều hành giá xăng dầu được đề xuất sửa đổi theo hướng rút ngắn thời gian điều hành/công bố giá xăng dầu từ 10 ngày xuống mức 7 ngày, thời gian điều hành giá xăng dầu vào ngày thứ Năm hàng tuần, không kể ngày nghỉ lễ.
Trường hợp thứ Năm trùng vào những ngày từ mùng 1 đến mùng 3 tháng 1 âm lịch, kỳ điều hành sẽ được chuyển đến ngày mùng 4 tháng 1 âm lịch.
Lý do chọn được Bộ Công Thương đưa ra là nhằm bảo đảm giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến giá xăng dầu trên thị trường thế giới, việc điều hành sẽ được thực hiện kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh những việc giá có biến động lớn trong những dịp nghỉ lễ, ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu.
Trường hợp giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế – xã hội và đời sống nhân dân, Liên Bộ Công Thương – Tài chính có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thời gian điều hành giá xăng dầu cho phù hợp.
Ưu điểm của phương án này là giá xăng dầu trong nước sẽ biến động gần hơn với biến động của giá xăng dầu thế giới. Khi giá tăng sẽ được sự ủng hộ của các doanh nghiệp.
Chỉ rõ thêm về việc rút ngắn thời gian điều chỉnh, Bộ Công Thương cho hay, phương án giữ nguyên thời gian điều chỉnh vào các ngày 1, 11, 21 hàng tháng có ưu điểm là không làm ảnh hưởng kế hoạch kinh doanh của các doanh nghiệp, ổn định tương đối của giá xăng dầu để không ảnh hưởng công tác điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ.
Tuy nhiên, phương án này có nhược điểm là chưa phù hợp với đề xuất của một số đơn vị có ý kiến rút ngắn thời gian điều hành giá nên khi giá xăng dầu thế giới vào giai đoạn tăng, các đơn vị này lại tiếp tục có kiến nghị; mặc dù đây không phải là nguyên nhân của việc thiếu nguồn cung xăng dầu cục bộ thời gian qua nhưng trong trường hợp các nguyên nhân trực tiếp của những khó khăn về nguồn cung xăng dầu, gồm việc tính đủ chi phí, hỗ trợ doanh nghiệp có đủ nguồn lực tài chính… chưa đước giải quyết dứt điểm, các đơn vị liên quan lại tiếp tục nêu vấn đề sửa đổi việc điều hành giá.
Bên cạnh đó, dự thảo của Bộ Công Thương sửa đổi theo hướng thương nhân phân phối xăng dầu được mua xăng dầu từ 3 đầu mối kinh doanh xăng dầu theo hợp đồng mua bán xăng dầu, thay vì được mua từ nhiều nguồn như hiện nay.
Đại lý xăng dầu chỉ được mua hàng từ 1 nguồn
Theo dự thảo sửa đổi, Bộ Công Thương tiếp tục bảo lưu quan điểm đại lý xăng dầu chỉ được mua hàng từ 1 nguồn. Theo đó, nếu giữ nguyên quy định hiện hành về quyền của đại lý bán lẻ xăng dầu (chỉ lấy từ 1 nguồn) sẽ phù hợp với quy định của Luật Thương mại và quyền, nghĩa vụ của đại lý, giúp kiểm soát được chất lượng, giá bán xăng dầu đến người tiêu dùng; khi nguồn cung xăng dầu gặp khó khăn, có đơn vị chịu trách nhiệm về việc cung ứng xăng dầu cho đại lý để cơ quan nhà nước có thẩm quyền chỉ đạo, xử lý.
Ở phương án khác, khi sửa đổi quy định, cho phép đại lý kinh doanh dầu được lấy từ nhiều nguồn và có thể giới hạn từ 2-3 nguồn, mặc dù giúp đa dạng nguồn cung, tăng vị thế cho đại lý trong quá trình đàm phán mua hàng, song sẽ khó kiểm soát nguồn gốc, chất lượng, giá bán xăng dầu cho người tiêu dùng. Đặc biệt khi nguồn cung xăng dầu gặp khó khăn, sẽ không có đơn vị đứng ra chịu trách nhiệm về nguồn cung cấp xăng dầu cho đại lý, thông tin từ Bộ Công Thương cho hay.
Liên quan đến mức chiết khấu tối thiểu trong kinh doanh xăng dầu, Bộ Công Thương giữ quan điểm không quy định cụ thể mức chiết khấu trong kinh doanh xăng dầu để các doanh nghiệp chủ động đàm phán với nhau cho phù hợp và linh hoạt với biến động cung cầu của thị trường trong từng giai đoạn.
Đối với trách nhiệm điều hành giá xăng dầu, quan điểm của Bộ Công Thương là giao toàn bộ điều hành giá xăng dầu và tính toán các chi phí kinh doanh cho Bộ Tài chính, còn Bộ Công Thương sẽ phối hợp nhiệm vụ được giao.