Thế giới vừa chứng kiến một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực tài chính toàn cầu với việc Mỹ ký vào Đạo luật GENIUS, mở ra một kỷ nguyên mới cho sự phát triển và thống trị của đồng stablecoin định giá bằng USD trên thị trường tài chính quốc tế. Sự kiện này không chỉ đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử tiền tệ hiện đại mà còn gây ra những thách thức lớn đối với các quốc gia không sử dụng đồng USD trong việc duy trì quyền lực tài chính của họ.
Đạo luật GENIUS, được Tổng thống Trump ký thành luật vào ngày 18/7/2025, đã thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế bởi những tác động sâu rộng mà nó có thể gây ra đối với hệ thống tài chính toàn cầu. Trong khi các cuộc thảo luận tại Trung Quốc tập trung vào cơ hội và lợi ích mà stablecoin mang lại, thì sự thách thức mà công nghệ này đặt ra đối với các nền kinh tế không sử dụng đồng USD dường như đã bị bỏ qua.
Không chỉ Trung Quốc, mà hầu hết các nền kinh tế không sử dụng đồng USD đều đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng do sự thâm nhập của công nghệ blockchain và sự thống trị gần như tuyệt đối của stablecoin định giá bằng USD. Một cuộc chiến bảo vệ quyền lực tài chính đã trở nên không thể tránh khỏi đối với hầu hết các quốc gia ngoài Mỹ.
Thực tế cho thấy, một số quốc gia ở Mỹ Latinh và châu Phi đã mở rộng cửa để stablecoin định giá bằng USD thâm nhập sâu vào hoạt động kinh tế hàng ngày của người dân. Việc thanh toán bằng stablecoin định giá bằng USD đã trở nên phổ biến tại Brazil và Argentina, trong khi tại Nigeria, có tới một phần ba hoạt động kinh tế được thực hiện bằng USDT. Điều này đã đặt ra thách thức lớn cho các quốc gia này trong việc quản lý và thu thuế.
Trước tình hình này, các quốc gia không thể ngồi yên và xem sự xâm chiếm của nền kinh tế kỹ thuật số này lan rộng. Họ cần phải tìm ra giải pháp để đối phó với thách thức này, nhưng việc đơn giản sao chép và dán cũng khó có thể hiệu quả. Phát hành stablecoin là dễ dàng, nhưng vấn đề nằm ở cách phân phối nó, tràn ra ngoài hệ sinh thái của mình, và thuyết phục hàng chục triệu hoặc thậm chí hàng trăm triệu người dùng từ bỏ stablecoin định giá bằng USD của họ để chuyển sang stablecoin của quốc gia đó.
Nhìn lại, có thể thấy rằng cuộc cách mạng stablecoin không phải là một cuộc tấn công bất ngờ, cũng không phải là một hoạt động bí mật; nó là một cuộc tiến quân với quy mô lớn đã được thông báo trước. Blockchain không phải là công nghệ mới xuất hiện đột ngột, và stablecoin định giá bằng USD không đạt được 260 tỷ đô la và 99% thị phần qua một đêm.
Một câu hỏi quan trọng được đặt ra là: Làm thế nào mà mọi thứ lại đến hồi này? Tại sao các cơ quan quản lý và ngành công nghiệp ở nhiều quốc gia đã nhắm mắt trước sự phát triển của công nghệ blockchain và stablecoin? Ngược lại, tại sao lại có sự nhạy cảm và khẩn cấp cao như vậy để bắt kịp tiến bộ trong công nghệ trí tuệ nhân tạo?
Rõ ràng, mọi người đã biết về lợi thế công nghệ của blockchain và stablecoin từ lâu, và thậm chí đồng ý rằng đây là một xu hướng không thể ngăn chặn. Tuy nhiên, do lo ngại về rủi ro và tác động của chúng đối với quyền lực và cơ cấu thể chế hiện tại, một sự tê liệt và chậm chạp đã được thông qua sau khi cân nhắc kỹ lưỡng.
Trước khi thảo luận về các biện pháp đối phó, có lẽ chúng ta nên đặt ra một câu hỏi: Làm thế nào mà đồng USD lại có thể thống trị không gian stablecoin, trong khi các đồng tiền khác là không đáng kể? Nếu ngày nay có hai hoặc ba stablecoin không định giá bằng USD có thể cạnh tranh với đồng USD, thì cuộc cạnh tranh xung quanh stablecoin trong những năm tới chắc chắn sẽ có nhiều biến số và hứng thú hơn.
Cuối cùng, cách đối phó với thách thức này có lẽ là một câu hỏi sẽ mất nhiều năm để trả lời. Nhưng trước khi chúng ta bắt đầu giải quyết vấn đề, chúng ta phải có đủ can đảm để đối mặt với thực tế và dám thừa nhận: chúng ta đã bỏ lỡ cơ hội, chúng ta đã đánh giá sai tình hình, và chúng ta đã che mắt mình bằng một sự ám ảnh và may mắn cho sự ổn định ngắn hạn, quay lưng với logic công nghệ chắc chắn.
Tại điểm khởi đầu của việc tái cấu trúc một trật tự tài chính toàn cầu mới, có lẽ chúng ta nên tạm gác sự kiêu ngạo và thiên vị và nói xin lỗi với blockchain. Không phải để phát thải cảm xúc, mà để thiết lập lại một điểm xuất phát để hiểu. Chúng ta cần phải nhận ra mối quan hệ sản xuất mang tính cách mạng mà công nghệ này đại diện, để tái thiết lập các thí điểm thể chế được thúc đẩy bởi thế hệ nhà phát triển này, và để lập kế hoạch lại vị trí của chúng ta trong mạng lưới giá trị kỹ thuật số toàn cầu. Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có cơ hội đảm bảo vị trí của mình trong cuộc cạnh tranh kinh tế kỹ thuật số này liên quan đến tương lai của cảnh quan toàn cầu.