Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 2 có 10 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 10%. Một số bộ, địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt cao gồm Điện Biên (23,44%), Tiền Giang (21,04%), Lâm Đồng (20,31%).

Ngoài ra, có 50/52 Bộ và 19/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 5%, trong đó có 44 Bộ chưa giải ngân kế hoạch vốn.

Theo Bộ Tài chính, trong tháng 2/2023, các bộ, cơ quan trung ương và các địa phương đang tập trung triển khai phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án và đang hoàn thiện thủ tục đầu tư để giải ngân kế hoạch vốn nên tỷ lệ giải ngân đạt thấp.

Để có kết quả giải ngân tốt, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Tài chính căn cứ quy định của pháp luật về đầu tư công khẩn trương hướng dẫn và tổng hợp chung nhu cầu của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương về việc kéo dài thời gian bố trí vốn của các dự án sử dụng ngân sách trung ương sang năm 2023 và kéo dài thời gian thực hiện, giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2022 sang năm 2023 theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại công văn số 129/VPCP-KTTH ngày 7/1/2023 của Văn phòng Chính phủ.

Bên cạnh đó, sớm trình cấp có thẩm quyền giao kế hoạch vốn Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội cho các dự án để các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có cơ sở giao kế hoạch vốn năm 2023 cho các dự án thuộc Chương trình.

Đối với các bộ, cơ quan trung ương, Bộ Tài chính đề nghị phải thực hiện đôn đốc phân bổ, nhập dự toán Tabmis và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước năm 2023. Trong số đó, khẩn trương phân bổ hết kế hoạch vốn năm 2023 cho các dự án để triển khai thực hiện ngay từ đầu năm.

Đối với các Chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ Tài chính đề nghị các chủ Chương trình/dự án/ tiểu dự án thành phần (Ủy ban Dân tộc, Bộ Thông tin và Truyền thông) và UBND các tỉnh ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành đầy đủ cơ chế chính sách và kịp thời hướng dẫn tổ chức triển khai, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Trong dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54/2017/QH14 (24/11/2017) về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM gửi đến Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định, TP HCM kiến nghị tăng thu thuế nhà, đất mà người sở hữu không trực tiếp sử dụng hoặc bất động sản thứ hai trở lên.

Thực tế từ năm 2017, Chính phủ đã từng đề xuất thí điểm thuế tài sản ở TP HCM và Bộ Tài chính cũng đưa ra dự thảo Luật Thuế tài sản trình Chính phủ vào một năm sau đó. Tuy nhiên, các đề xuất này không được cấp thẩm quyền phê duyệt và dư luận thời điểm đó có nhiều ý kiến trái chiều.

Vào thời điểm này, theo đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai (TP Hà Nội), việc ban hành một đạo luật là thuế tài sản để áp dụng trên phạm vi toàn quốc là hoàn toàn cần thiết. Tuy nhiên, nếu chỉ áp dụng đối với TP HCM thì cần cân nhắc bởi nhiều lý do.

Can thiệp thô bạo sẽ bóp nghẹt thị trường

Việc đánh thuế nhà, đất thứ hai đã được nhiều quốc gia phát triển áp dụng. Tại Singapore, công dân mua bất động sản thứ 2 chịu mức thuế 17% trên giá trị tài sản; các bất động sản tiếp theo chịu mức thuế 25%.

Hay tại Đức, thuế áp dụng cho đầu cơ dao động 14-45% trên giá trị bất động sản nếu người mua có thời gian sở hữu dưới 10 năm. Những người mua bất động sản sở hữu trên 10 năm và sinh sống liên tục trong ba năm thì được miễn thuế này.

Tại Việt Nam, nhiều chuyên gia ủng hộ đề xuất đánh thuế sở hữu nhà, đất thứ hai nếu xét về lâu dài, nhất là khi Việt Nam chưa có thuế tài sản, việc thí điểm đánh thuế bất động sản thứ hai nhằm chống đầu cơ là cần thiết để thị trường phát triển minh bạch, bền vững hơn.

Tuy nhiên, nếu áp dụng ngay tại thời điểm hiện nay – thị trường bất động sản mất thanh khoản nhiều nơi và các ngành nghề, người lao động đang nỗ lực vực dậy sau giai đoạn khó khăn trong hơn hai năm dịch COVID-19 vừa qua – thì chưa thực sự hợp lý, cần phải lựa chọn thời điểm thích hợp để không gây sốc cho thị trường.

Theo ông Võ Hồng Thắng, Trưởng phòng R&D DKRA Vietnam, thị trường bất động sản cũng là một thị trường hàng hóa, nếu can thiệp quá thô bạo sẽ tác động đến hàng chục ngành nghề khác.

Chuyên gia DKRA cho rằng nên so sánh với tỷ suất lợi nhuận cho thuê nhà để có mức thuế phù hợp, làm sao phải ít hơn so với việc mua nhà đất để cho thuê bởi nhiều người, nhất là những người làm công ăn lương hay những người lớn tuổi về hưu, họ mua nhà để cho thuê nhằm có thêm thu nhập, giúp trang trải cuộc sống.

“Đánh thuế phù hợp để hạn chế đầu cơ, tránh bất động sản bỏ hoang nhưng không nên áp thuế quá cao để tránh bóp nghẹt thị trường. Nếu đánh thuế một cách cào bằng thì sẽ không công bằng. Ngoài ra, cần quy định lộ trình cụ thể về mức sở hữu bất động sản và mức thuế phải đóng”, chuyên gia DKRA nói.

Đánh thuế bất động sản thứ hai ở thời điểm này không hợp tình hợp lý

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), đề xuất thí điểm tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở và không tăng thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên tại TP HCM vào thời điểm hiện nay không hợp tình hợp lý, nhất là trong lúc thu nhập của các hộ gia đình, cá nhân nhìn chung đang bị sụt giảm và cả nước đang trong quá trình nỗ lực phục hồi, phát triển kinh tế sau đại dịch CoVID-19.

Bên cạnh đó, đề xuất này cũng không phù hợp với lộ trình dự kiến đến năm 2025 Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ xem xét đề xuất Quốc hội sửa đổi, bổ sung các luật thuế, trong đó có đề án về Luật Thuế tài sản (Thuế bất động sản).

Hiện nay, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã đề cập đến nội dung bỏ khung giá đất và giao cho cấp tỉnh ban hành bảng giá đất hàng năm theo nguyên tắc việc định giá đất phải bảo đảm nguyên tắc phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường, có nghĩa là giá đất trong bảng giá đất sẽ cao hơn và không còn tình trạng giá đất quá thấp (chỉ bằng 30-50% giá đất trên thị trường như hiện nay).

Ông Châu cho rằng nếu tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở theo phương án thí điểm sẽ làm tăng thêm mức chịu thuế của người dân tại TP HCM và càng không hợp lý hơn khi chỉ trong hai năm nữa Quốc hội sẽ xem xét sửa đổi các luật thuế, trong đó có dự kiến bổ sung thuế tài sản và dự kiến Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét ban hành vào cuối năm 2023.

“Hiện nay, mức thuế suất sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở tính trên mức giá của Bảng giá đất như sau: Áp dụng thuế suất 0,03% đối với diện tích đất ở trong hạn mức; áp dụng thuế suất 0,07% đối với phần diện tích đất ở vượt không quá 3 lần hạn mức; áp dụng thuế suất 0,15% đối với phần diện tích đất ở vượt quá 3 lần hạn mức.

Đề xuất thí điểm tăng t
huế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên với mức thuế suất tăng khá cao so với mức thuế suất hiện nay là 2% giá trị hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất thì người bán, chuyển nhượng nhà đất thứ hai tại TP HCM sẽ phải nộp thêm tiền thuế do được thí điểm trước là không hợp tình hợp lý”, ông Châu nói.

Theo ý kiến đề xuất của Chủ tịch HoREA, Bộ Tài chính khi xây dựng Đề án Luật Thuế tài sản (Thuế bất động sản), trong đó có nghiên cứu đánh thuế người có nhiều nhà đất, hoặc chậm hoặc không đưa nhà đất vào sử dụng thì cần phải đánh giá tác động của luật thuế thật đầy đủ, chính xác đối với các đối tượng chịu thuế, nhất là đối với hộ gia đình, cá nhân để luật thuế vừa tạo nguồn thu chủ yếu cho ngân sách nhà nước, vừa phù hợp với đối tượng chịu thuế, vừa bồi dưỡng nguồn thu, không tận thu, vừa là công cụ hiệu quả để điều tiết thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững. 

“Việc thí điểm có thể cân nhắc từ năm 2025 khi thị trường bất động sản ổn định về dòng tiền, thanh khoản pháp lý,… Sắp tới, Bộ Tài chính xem xét ban hành Luật Thuế tài sản. Vấn đề quan trọng là cơ quan quản lý cần có sự chuẩn bị cơ sở dữ liệu để hỗ trợ cho quá trình đánh thuế tài sản, hướng đến việc đánh thuế đúng mục tiêu và đối tượng”, Chủ tịch HoREA nhận định.

Đầu tháng 2, TP HCM đã có đề xuất gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư về hai phương án thu thuế nhà đất thứ hai trở lên.

Đối với phương án 1, thí điểm thu thuế nhà và đất ở mà người sở hữu không trực tiếp sử dụng. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quy định mức thuế, phương pháp tính và thời gian áp dụng.

Ở phương án 2, tăng mức thu liên quan đến nhà đất thứ hai trở lên, cụ thể là lệ phí trước bạ khi mua, nhận chuyển nhượng; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên.

Đề xuất trên nhằm góp ý cho dự thảo Nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 năm 2017 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển TP HCM. Chính quyền thành phố cho rằng cách làm này sẽ hạn chế đầu cơ bỏ hoang nhà, đất. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để xây dựng chính sách chung sau này. 

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có đề nghị cân nhắc đưa đề xuất của TP HCM vào dự thảo Nghị quyết thay thế Nghị quyết 54. Bộ cho rằng đây là cơ chế tạo nguồn thu ngân sách cho TP HCM và kết quả thí điểm là cơ sở xem xét áp dụng trên phạm vi rộng hơn.

Tuy nhiên, qua thảo luận còn tồn tại các bất cập. Trong đó, chính sách này có thể không đảm bảo tính công bằng trong nhiều trường hợp và cũng chưa phù hợp với điều kiện thực tế trong việc thực hiện các giao dịch mua, bán bất động sản nên tìm ẩn rủi ro lách thuế.

Cơ chế này còn tác động làm giảm cả cung và cầu của thị trường bất động sản tại TP HCM. Đặc biệt, hiện có rất ít quốc gia trên thế giới đánh thuế cao đối với việc sở hữu nhà đất thứ hai trở lên.

Một sắc thuế đưa ra phải có hạ tầng quản lý

Trong buổi trao đổi trực tuyến với VTC Now, GS. Đặng Hùng Võ, Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường, cho rằng về mặt lý luận thì đề xuất của TP HCM đối với phương án thứ nhất là hợp lý nhưng phải đánh thuế ở tỷ suất bao nhiêu, giá cả theo giá thị trường hay Nhà nước và có tính đến tài sản gắn liền với đất hay không thì vẫn còn nhiều việc cần làm.

Về phương án thứ hai, chuyên gia cho rằng sai về mặt lý luận. Lệ phí trước bạ là chi phí cho hệ thống hành chính làm việc sang nhượng tên. Bản chất nó là phí để xác định đây là giao dịch chính thức, hợp pháp và không có cớ gì để đánh nặng. Đồng thời, mức lệ phí trước bạ (nhà, đất) của nước ta ở mức 0,5% đang cao so với thế giới.

“Như vậy, thực sự nó là thuế trước bạ hay phí trước bạ? Đánh thuế nhưng đánh như thế nào để thị trường bất động sản vẫn kinh doanh, vẫn nhộn nhịp nhưng hạn chế được đầu cơ”, GS. Đặng Hùng Võ đặt vấn đề.

Ngoài ra, GS. Đặng Hùng Võ cũng nêu ra một số vấn đề khác: Để đánh thuế thì hệ thống của chúng ta có quản lý được đối tượng chịu thuế hay không? Hồ sơ quản lý đã tích hợp trên cả nước hay theo từng địa phương? Nếu vẫn quản lý theo địa phương thì làm sao biết được một người có bao nhiêu thửa đất trên cả nước?…

Chuyên gia cũng cho rằng, “việc xác định đâu là căn nhà thứ hai là một vấn đề khi cơ sở dữ liệu dân cư và cơ sở dữ liệu nhà ở chưa thích hợp với nhau. Một sắc thuế đưa ra thì phải có hạ tầng quản lý”.

Tiếp đến, nếu bất động sản thứ hai không kinh doanh, không dùng để làm gì thì đánh thuế được. Nhưng nếu bất động sản đó cho thuê, đã đánh thuế trên hoạt động kinh doanh thì sao lại đánh thuế bất động sản lần nữa?”, chuyên gia phân tích.

Ngoài ra, GS. Đặng Hùng Võ còn cho rằng “phải nghiên cứu đến thu nhập của những người chịu thuế, họ có đủ khả năng để đóng hay không. Không phải cứ thấy bất động sản sốt giá, nghĩ dùng thuế thì trị được nên bắt đầu đưa ra các loại thuế.

Cứ lãng mạn ngồi nghĩ ra sắc thuế thế này mới hay thế kia mới hay nhưng mà hệ thống quản lý nào để làm được việc này là cả một vấn đề lớn. Hơn nữa, nó phải có lộ trình bài bản, sao cho sắc thuế đó phù hợp”.

Dư địa thị trường lớn

Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nông sản cho biết, trong những năm gần đây, rau quả ngày càng đóng góp quan trọng vào tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản. Mặc dù trong giai đoạn COVID-19, kim ngạch xuất khẩu rau quả bị giảm sút do cách chính sách kiểm soát dịch của một số thị trường, nhưng vẫn nằm trong nhóm sản phẩm xuất khẩu trên 3 tỷ USD/năm. Sau khi dịch được kiểm soát và các thị trường mở cửa trở lại, rau quả được kỳ vọng sẽ phục hồi và gia tăng sản lượng cũng như giá trị xuất khẩu.

Theo Cục chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nông sản, năm 2022, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt 3,37 tỷ USD. Trong đó, nhóm trái cây tươi, thanh long chiếm tỷ trọng lớn nhất và tiếp đến là sầu riêng, chuối, mít…Với nhóm rau, ớt chiếm tỷ trọng lớn nhất, kế đến là đậu các loại, bắp non, khoai tây.

Năm 2022, nhiều loại trái cây cũng được thị trường đón nhận như: chanh leo, sầu riêng, chuối xuất khẩu chính ngạch vào Trung Quốc; bưởi vào thị trường Mỹ; chanh xanh và bưởi vào New Zealand; nhãn tươi vào Nhật Bản.

Trong 2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu rau quả đạt 592 triệu USD, tăng 17,8% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, Trung Quốc vẫn là thị trường chính, chiếm đến 57,5% và tiếp đến là Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…

Xuất khẩu rau quả Việt Nam đang gặp một số thuận lợi khi nhu cầu rau quả thế giới gia tăng và Việt Nam có thể sản xuất quanh năm. Ngoài ra, việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do cũng giúp hầu hết các dòng thuế xuất khẩu rau quả và dư địa để tăng kim ngạch xuất khẩu rau quả và sản phẩm chế biến từ rau quả được xóa bỏ.

Ông Jos Leeters, Giám đốc Bureau Leeters cho rằng, cơ hội cho trái cây và rau Việt Nam tại EU là rất lớn vì quy mô thị trường lên đến 62 tỷ Euro, tương đương với 43% giá trị thương mại trái cây và rau toàn cầu. Nhu cầu tiêu dùng của EU trải đều trong năm và phụ thuộc phần lớn vào việc nhập khẩu từ bên ngoài.

“Việt Nam có lợi thế rất lớn khi có thể sản xuất được rau, quả quanh năm với các loại rau quả rất đa dạng. Ngoài ra, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) giúp Việt Nam được xóa bỏ đến 94% các dòng thuế cho rau quả (trước đó có thuế suất 10 – 20%), tạo lợi thế cạnh tranh so với Thái Lan và Trung Quốc”, ông Jos Leeters chia sẻ.

Bà Nguyễn Minh Phương, Cục Thị trường châu Á – châu Phi, Bộ Công Thương cho biết, Trung Đông và các nước Bắc Phi cũng là thị trường rất tiềm năng đối với các loại nông sản, rau quả Việt Nam. Theo đó, đây là hai khu vực có ngành nông nghiệp ít phát triển, sản xuất tại chỗ chỉ đáp ứng khoảng 1% nhu cầu tiêu dùng, còn lại phụ thuộc vào nhập khẩu. Đặc biệt Trung Đông là khu vực có thu nhập đầu người cao, sẵn sàng chi trả cho các loại nông sản như rau, quả, hạt chất lượng cao.

Tiêu chuẩn cao

Dư địa thị trường lớn, năng lực sản xuất cũng lớn, nhưng thách thức của rau quả Việt Nam khi xuất khẩu chính là việc đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng cao của thị trường. Đại diện Cục Bảo vệ Thực vật thông tin, mỗi quốc gia, khu vực thị trường khác nhau có những yêu cầu về chứng nhận, tiêu chuẩn khác nhau đối với nông sản, rau quả nhập khẩu. Đơn cử như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia đều yêu cầu các loại nông sản nhập khẩu phải có mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói; từ năm 2018 đến nay Trung Quốc cũng yêu cầu tương tự.

Một số quốc gia yêu cầu đàm phán để mở cửa thị trường, điển hình như để đưa trái xoài vào thị trường Mỹ, các cơ quan của Việt Nam phải đàm phát suốt 10 năm (2009 – 2019). Ngược lại, khu vực EU cho phép nhập khẩu tất cả các loại nông sản của Việt Nam, nhưng khi hàng cập cảng họ sẽ kiểm tra hầu hết các sản phẩm và chỉ cần một lô hàng không đáp ứng các tiêu chuẩn nhập khẩu sẽ bị tiêu huỷ, đình chỉ nhập khẩu mặt hàng đó.

Ông Jos Leeters cho biết, mặc dù nhu cầu cao nhưng người dân EU chỉ tiêu dùng sản phẩm chất lượng cao và đồng nhất, đảm bảo an toàn thực phẩm, tiện lợi và có giá trị gia tăng về hương vị. Không chỉ vậy, các sản phẩm phải được sản xuất theo quy trình bền vững, ít phát thải và có trách nhiệm xã hội.

Ông Phạm Minh Thắng, Cục chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nông sản cho biết, khó khăn của các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam là thiếu thông tin nhu cầu thị trường và tiếp cận kênh phân phối của các nước nhập khẩu. Đáng nói là nhiều loại quả tiềm năng, nhưng chưa được các thị trường cấp phép nhập khẩu hoặc không đáp ứng được quy định khắt khe về chất lượng, an toàn thực phẩm và kiểm dịch thực vật. Với các thị trường khác, việc xuất khẩu rau quả tươi gặp trở ngại vì thời gian vận chuyển lâu, khó bảo quản, trong khi đó các sản phẩm qua chế biến còn chiếm tỷ lệ thấp.

Để thúc đẩy xuất khẩu rau quả, ông Phạm Minh Thắng cho rằng, người sản xuất và xuất khẩu phải tích cực đổi mới phương thức canh tác, nâng cao chất lượng sản phẩm. Song song đó, đẩy mạnh chế biến rau quả, tăng tỷ trọng chế biến sâu để nâng cao giá trị nông sản. Tận dụng hiệu quả các FTA để đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng rau quả. Về phía các cơ quan nhà nước, tiếp tục đàm phán mở cửa thị trường cho các loại trái cây mà Việt Nam có lợi thế; đẩy mạnh xúc tiến thương mại; đa dạng các hình thức thương mại trên nền tảng số; ứng dụng công nghệ thông tin để kết nối tiêu thụ nông sản./.

Sau hội nghị về thị trường bất động sản ngày 17/2, dự thảo Nghị quyết tháo gỡ khó khăn đang hướng tới cơ cấu lại sản phẩm nhà ở, trong đó ưu tiên nhà ở xã hội. Bên cạnh việc nới các điều kiện, chính sách để tăng cung loại nhà ở hướng tới nhu cầu thật này, nhiều giải pháp về vốn được cân nhắc thực hiện.

Cụ thể, Chính phủ sẽ đề xuất Quốc hội dành gói tín dụng khoảng 110.000 tỷ đồng (khoảng 10% nhu cầu vốn giai đoạn 2022-2030) cấp cho các ngân hàng thương mại để cho vay dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân theo hình thức tái cấp vốn. Hình thức này tương tự gói 30.000 tỷ đồng đã thực hiện trong giai đoạn 2013-2016 trước đây. Chủ đầu tư dự án được vay ưu đãi 50% của gói tín dụng trên, tương đương 55.000 tỷ đồng, còn lại sẽ cho người mua nhà vay.

Trong khi đó, một gói tín dụng riêng cho nhà ở xã hội cũng được Ngân hàng Nhà nước cân nhắc. 4 ngân hàng thương mại Nhà nước đã thống nhất dành 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, lãi suất cho vay thấp hơn 1,5-2% lãi suất bình quân thị trường với người xây dựng và người mua nhà.

Nhận định về hai gói tín dụng trên, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), cho biết gói tín dụng dành cho nhà ở xã hội là tín hiệu tích cực. Nếu được triển khai nhanh, nó có thể góp phần rút ngắn chênh lệch cung cầu nhà ở. Ông cho hay, thời gian qua, thị trường địa ốc khan hiếm nhà ở bình dân còn gọi là nhà giá rẻ vừa túi tiền đến mức hai năm gần đây không có sản phẩm nào được mở bán mới, trong khi nguồn cung nhà ở xã hội cũng thiếu hụt.

Trong các năm 2021-2022, phân khúc nhà chung cư dưới 30 triệu đồng một m2 đã dần biến mất khỏi thị trường TP HCM. Còn theo thống kê của Bộ Xây dựng, năm 2022, Hà Nội đã không còn chung cư có mức giá 25 triệu đồng một m2. Nhà ở xã hội có một số chính sách hỗ trợ, còn nhiều khó khăn, nhưng vẫn có nguồn cung mới nhỏ giọt.

Trong 12 tháng qua, tình trạng lệch pha thừa nhà giá cao thiếu nhà giá thấp đã lên đến đỉnh điểm khi nhà cao cấp có tỷ trọng ngày càng tăng cao, gây mất cân bằng cho thị trường và đe dọa sự phát triển bền vững.

Chủ tịch HoREA nhìn nhận, các dự thảo Nghị quyết tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản đề xuất nhiều cơ chế chính sách ưu đãi phát triển nhà ở xã hội sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp quan tâm đến phân khúc này. Tác động tích cực nằm ở khía cạnh tạo ra cú hích, giúp khởi động cơ chế tái cấu trúc lại nhóm sản phẩm nhà ở vừa túi tiền phù hợp với nhu cầu thật hơn thay vì chỉ tập trung làm nhà cao cấp, hạng sang.

Tuy nhiên, theo ông Châu, bên cạnh các gói hỗ trợ tập trung vào phân khúc nhà ở xã hội, cần xem xét cho người mua nhà để ở, người mua căn nhà đầu tiên được vay với lãi suất hợp lý để mua nhà ở thương mại có mức giá đề xuất không quá 1,8 tỷ đồng một căn. Bởi lẽ, nhà ở xã hội chỉ bán giới hạn cho một số đối tượng được hưởng chính sách, những người không nằm trong diện được mua nhà ở xã hội có thể tiếp cận nhà ở thương mại giá rẻ để an cư lạc nghiệp, giúp mở rộng lực cầu cho thị trường.

Theo ông Châu, cả nhà ở xã hội và nhà thương mại giá rẻ đều là phân khúc có nguồn cầu rất lớn, phục vụ nhu cầu thật và ít bị rủi ro về thanh khoản do giá trị một căn nhà ở mức vừa phải, thuộc dòng sản phẩm có khả năng vượt khó khi thị trường địa ốc khó khăn, khủng hoảng.

Cần tìm đúng đối tượng hưởng thụ

Với gói tín dụng và hạ lãi suất cho vay ưu đãi không chỉ làm giảm áp lực nguồn vốn cho doanh nghiệp còn tạo thêm nguồn vay mua nhà cho người dân. Từ đó, thị trường nhà ở xã hội, nhà ở bình dân có xu hướng tích cực hơn. Tuy nhiên, các chính sách sách này cũng cần đến đúng đối tượng mới có thể phát huy hiệu quả.

Ông Hoàng Liên Sơn – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Môi giới Bất động sản Alpha nhận định trên VTV.vn: “Nhà ở xã hội giúp các doanh nghiệp có thêm được một phân khúc bất động sản mới trong thời gian tới để cùng tháo gỡ khó khăn cho đầu ra thay vì quá nhiều ở phân khúc trung và cao cấp như hiện nay. Bây giờ san sẻ bớt qua phân khúc nhà ở xã hội, đây là nhu cầu thực tế cho những người lao động chúng ta đang cần”.

Còn Tiến sĩ Đinh Thế Hiển – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng nhấn mạnh gói 120.000 tỷ cần tập trung hỗ trợ các đối tượng là công nhân, người lao động…

Hiện lãi suất cho vay các ngân hàng thương mại đang áp dụng trên dưới 13%/năm. Theo cách tính cơ học, nếu giảm từ 1,5 – 2% lãi suất cho vay hiện nay thì lãi vay gói tín dụng vẫn trên 10%/năm. Các chuyên gia nhận định, con số này vẫn còn rất cao so với mức khoảng 6% mà gói 30.000 tỷ đồng đã triển khai thành công trước đâ
y.

“Ví dụ như giảm 10% hoặc 11% sau đó mới hỗ trợ cho người mua nhà ở xã hội với lãi suất giảm bớt 1,5 – 2%. Tức là người vay chỉ vay ở mức 8,5% thì rất tuyệt vời chứ không phải mức 13% hiện nay mà giảm 1,5 – 2% là chưa hợp lý”, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM đề xuất.

Giới chuyên gia nhận định, gói vay cần đưa ra các hướng dẫn, tiêu chí cụ thể để ngân hàng giải ngân kịp thời, đúng đối tượng. Bên cạnh đó, thêm nhiều chính sách ưu đãi như đơn giản thủ tục pháp lý, giảm chi phí thủ tục hành chính và tạo thêm quỹ đất… để doanh nghiệp sớm đưa ra sản phẩm.

Bên cạnh các vấn đề chính sách, pháp lý… giá bán một căn nhà ở xã hội, do được hưởng các ưu đãi về đất, về thuế, nên thường rẻ hơn 1/3, thậm chí là 1/2 so với các căn hộ khác cùng vị trí. Cho nên, có thể xuất hiện tình huống phát sinh khi dự án mở bán. Theo các chuyên gia, các cơ quan quản lý nhà nước cũng cần tính đến các giải pháp cụ thể, để gói hỗ trợ nếu được thông qua, sẽ đến đúng và trúng đối tượng.

Nên chia gói tín dụng cho vay 40/60

Về đề xuất dành gói tín dụng khoảng 110.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân của Bộ Xây dựng, TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia chia sẻ trên Reatimes: Có thể thấy, nếu đề xuất này được phê duyệt, nhiều người có thu nhập trung bình và thấp đã có thể mua được nhà ở.

Từ đó, có thể hy vọng thúc đẩy phân khúc nhà ở xã hội trong thời gian tới, qua đó sẽ lan tỏa và giúp thị trường bất động sản dần hồi phục trở lại. Tuy nhiên, khả năng hấp thụ của gói 110.000 tỷ đồng lần này đến đâu còn là một dấu hỏi.

Để đề xuất này thực sự đạt hiệu quả và đến đúng đối tượng, Chính phủ cần phải xây dựng một đề án căn cơ, bài bản, lớp lang và nghiên cứu kinh nghiệm từ mô hình phát triển nhà ở xã hội của Singapore, Hàn Quốc và rút kinh nghiệm từ những bất cập khi triển khai gói 30.000 tỷ đồng trước đây.

Đối với cấu trúc gói tín dụng 110.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, TS. Cấn Văn Lực cho biết: Về cấu trúc tín dụng thì cần phải nghiên cứu kỹ thêm nhưng trước mắt thì nên cho chủ đầu tư, doanh nghiệp vay nhiều hơn so với gói 30.000 tỷ đồng trước đây. Một bên là tài trợ cung, một bên là tài trợ cầu. Về mặt lý thuyết thì cầu là dành cho người mua nhà, cung là những doanh nghiệp phát triển dự án.

Theo đó, tài trợ phía cung sẽ là vô cùng vì doanh nghiệp bất động sản luôn thiếu vốn và muốn triển khai nhiều dự án khác nhau. Từ trước tới nay, những chính sách của Nhà nước đang có sự ưu tiên đối với những người có nhu cầu thực, có thu nhập thấp và có thể thấy những chính sách này của Nhà nước mang tính nhân văn cao. Chính vì thế, tôi nghĩ, ở gói tín dụng này, phương án 40% cho doanh nghiệp vay và 60% cho người mua nhà vay có lẽ phù hợp hơn.

Tuy nhiên, để cán cân cung – cầu nhà ở xã hội được cân bằng thì cần đồng thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thủ tục, quỹ đất, đẩy nhanh xây dựng quy hoạch, thực hiện nghiêm quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch kịp thời và điều chỉnh các dự án trên địa bàn phù hợp điều kiện, tình hình của từng địa phương.

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn từ giữa năm 2022 đã đăng ký triển khai xây dựng nhà ở xã hội. Đến nay, do vướng mắc về thủ tục pháp lý, quỹ đất và thiếu hụt dòng vốn, nhiều dự án vẫn chưa thể khởi công. Nhiều doanh nghiệp kỳ vọng, đề xuất gói tín dụng 110.000 tỷ đồng sẽ góp phần giải quyết các ách tắc cho các dự án bất động sản nói chung và nhà ở xã hội nói riêng về mặt nguồn vốn, nhưng vấn đề pháp lý, quỹ đất sạch, quy hoạch, hạ tầng giao thông và giá bán phù hợp mới là quan trọng và cần được tháo gỡ song song thì mới có thể phát huy tác dụng.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý của nhân dân với đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi nhằm phát huy hơn nữa vai trò của sắc thuế này.

Bộ Tài chính cho biết, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt số 27/2008/QH12 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/4/2009 thay thế cho Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 1999, Luật sửa đổi một số điều của Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2003, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2005.

Các nội dung sửa đổi, bổ sung Thuế tiêu thụ đặc biệt trong thời gian qua đã đi vào cuộc sống, tác động tích cực đến nhiều mặt của đời sống kinh tế-xã hội như góp phần định hướng sản xuất, tiêu dùng của xã hội, điều tiết thu nhập của người tiêu dùng có thu nhập cao, góp phần tái phân phối thu nhập, đảm bảo công bằng xã hội; góp phần bảo vệ môi trường; thực hiện cam kết của Việt Nam khi gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới, bảo đảm phù hợp với thông lệ quốc tế và góp phần ổn định nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho biết, trong giai đoạn phát triển kinh tế-xã hội hiện nay và thời gian tới, chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành vẫn còn những hạn chế nhất định cần tiếp tục được hoàn thiện để phát huy hơn nữa vai trò của thuế tiêu thụ đặc biệt như đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt còn hẹp so với thông lệ quốc tế; một số quy định về đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, mô tả mặt hàng tại Biểu thuế chưa thực sự rõ ràng dẫn đến vướng mắc trong thực tế thực hiện.

Bên cạnh đó, thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số hàng hóa khi sử dụng gây tác hại đến sức khoẻ và xã hội, cũng như việc điều tiết đối với một số hàng hoá xa xỉ còn thấp chưa đạt được mục tiêu hạn chế tiêu dùng hoặc điều tiết thu nhập của người sử dụng có thu nhập cao trong xã hội.

Bộ Tài chính cũng cho biết hiện chưa có quy định hoàn trả thuế tiêu thụ đặc biệt đối với số thuế tiêu thụ đặc biệt chưa được khấu trừ hết đối với một số mặt hàng cần khuyến khích sản xuất, tiêu dùng sản phẩm thân thiện môi trường. 

Do đó, yêu cầu của thực tiễn cần phải sửa đổi, bổ sung Thuế tiêu thụ đặc biệt để giải quyết những bất cập phát sinh, khuyến khích chuyển đổi nhập khẩu, sản xuất, sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường, hạn chế tiêu dùng hàng hóa có hại cho sức khỏe.

Theo Bộ Tài chính, mục tiêu của dự Luật này nhằm thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế-xã hội đến năm 2030, chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí có hại cho sức khỏe và môi trường. Đồng thời kịp thời tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, khơi thông, phát huy nguồn lực cho phát triển kinh tế-xã hội.

Ngoài ra, hướng tới mở rộng cơ sở thu thuế; hạn chế nhập khẩu, sản xuất, tiêu dùng các sản phẩm có hại cho sức khoẻ, môi trường; khuyến khích đầu tư, sản xuất, nhập khẩu và sử dụng xe ôtô thân thiện môi trường; sửa đổi bất cập trong quy định hiện hành để bảo đảm tính minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện.

Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu bổ sung áp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các sản phẩm không có lợi cho sức khỏe, môi trường và dịch vụ hạn chế sử dụng theo chủ trương của Đảng, Nhà nước như đồ uống có đường; thức uống đại mạch và nước giải khát không cồn; thuốc lá mới và thiết bị, bộ phận, dung dịch của thuốc lá mới; kinh doanh dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng…

Bộ Tài chính đề xuất trình Chính phủ tiến độ của dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi gồm Chính phủ lập đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội để báo cáo Quốc hội thông qua đề nghị bổ sung dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi vào Chương trình Xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV (tháng 10/2023).

Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV (tháng 5/2024).

Theo quyết định này, để được chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư, dự án đầu tư có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền quyết định, phê duyệt và các quy hoạch khác có liên quan theo quy định của pháp luật.

Đồng thời đã được chấp thuận đầu tư theo quy định của pháp luật mà văn bản chấp thuận còn hiệu lực đến thời điểm đề xuất; đối với dự án phải thu hồi đất theo quy định tại khoản 3 Điều 62 Luật Đất đai thì phải được Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua. Có phương án sử dụng tầng đất mặt theo quy định của pháp luật về trồng trọt.

Về thẩm quyền quyết định, UBND cấp huyện có trách nhiệm tổng hợp nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân gửi Sở Tài nguyên và Môi trường để lập hồ sơ báo cáo UBND tỉnh xem xét trình Hội đồng nhân dân tỉnh quyết định việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang mục đích khác để thực hiện dự án.

Đối với trường hợp dự án thực hiện tại địa bàn 2 huyện trở lên thì chủ đầu tư, nhà đầu tư đăng ký trực tiếp với Sở Tài nguyên và Môi trường.

Trong thời hạn không quá 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ, UBND tỉnh có trách nhiệm tổ chức thẩm định việc chuyển mục đích sử dụng đất. Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, trong thời hạn không quá 2 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ, UBND tỉnh có trách nhiệm thông báo cho Sở Tài nguyên và Môi trường.

UBND tỉnh trình Hội đồng nhân dân tỉnh chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất.

Hội đồng nhân dân tỉnh xem xét, quyết định chấp thuận cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo Quy chế làm việc của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.

Sau khi có văn bản chấp thuận của Hội đồng nhân dân tỉnh, UBND tỉnh xem xét, quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật khác có liên quan.

Khánh Hòa được phép chuyển mục đích sử dụng rừng dưới 1.000 ha

Trước đó, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cũng đã ký Quyết định 23 ngày 18/11/2022 của Thủ tướng quy định thí điểm về trình tự, thủ tục quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác thuộc thẩm quyền của Thủ tướng ủy quyền cho HĐND tỉnh Khánh Hòa tại Nghị quyết số 55/2022/QH15 được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 3.

Tại quyết định này, Thủ tướng ủy quyền cho HĐND tỉnh Khánh Hòa thực hiện trình tự, thủ tục quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với rừng sản xuất từ 50 ha đến dưới 1.000 ha theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị quyết số 55/2022/QH15 ngày 16/6/2022 của Quốc hội khoá XV về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa.

Đối với dự án đầu tư, dự án đầu tư công, dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Thủ tướng có đề xuất chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng là một nội dung trong quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án hoặc quyết định chủ trương đầu tư dự án, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (hoặc Hội đồng thẩm định liên ngành hoặc cơ quan chủ trì thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi) lấy ý kiến thẩm định của UBND tỉnh Khánh Hòa về chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp, tổng hợp trình Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư dự án.

Đối với việc chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác, thực hiện theo quy định tại khoản 2 Điều 14 Luật Lâm nghiệp, Nghị định số 156 ngày 16/11/2018 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 83 ngày 15/7/2020 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 156.

Quyết định cũng nêu rõ, tổ chức, cá nhân đề nghị chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác gửi trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính hoặc qua môi trường điện tử 1 bộ hồ sơ đến Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Hồ sơ gồm: bản chính văn bản đề nghị chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác; bản chính báo cáo đề xuất dự án đầu tư hoặc báo cáo nghiên cứu tiền khả thi kèm theo văn bản thẩm định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (đối với dự án đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc quyết định đầu tư: chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc chứng nhận đăng ký đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của Luật Đầu tư; quyết định chủ trương đầu tư hoặc quyết định đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của Luật Đầu tư công; giấy phép đầu tư hoặc giấy chứng nhận đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp còn hiệu lực thực hiện).

Ngoài ra, trong hồ sơ gồm tài liệu về đánh giá tác động môi trường của dự án là một trong các tài liệu sau: Bản chính đánh giá sơ bộ tác động môi trường hoặc báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc bản sao giấy phép môi trường hoặc đăng ký môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, pháp luật về đầu tư; Bản chính báo cáo thuyết minh,
bản đồ hiện trạng rừng (tỷ lệ bản đồ 1/2.000 đối với diện tích đề nghị chuyển mục đích sử dụng rừng dưới 500ha, tỷ lệ 1/5.000 đối với diện tích đề nghị chuyển mục đích sử dụng rừng từ 500ha trở lên), kết quả điều tra rừng khu vực đề nghị quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng (diện tích rừng, trữ lượng rừng), loài cây trồng.

Đối với trường hợp nộp hồ sơ qua môi trường điện tử thì hình thức hồ sơ thực hiện theo quy định của pháp luật về thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử.

Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có trách nhiệm hướng dẫn trực tiếp hoặc trả lời bằng văn bản cho tổ chức, cá nhân đề nghị chuyển mục đích sử dụng rừng.

Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với tổ chức, cá nhân có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng rừng, UBND cấp huyện, cấp xã nơi có rừng thực hiện niêm yết công khai việc chuyển mục đích sử dụng rừng tại trụ sở UBND xã nơi có rừng đề nghị chuyển mục đích sử dụng, thời gian niêm yết ít nhất là 15 ngày làm việc; lấy ý kiến của chủ rừng, cộng đồng dân cư nơi có rừng.

Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc lấy ý kiến của chủ rừng và cộng đồng dân cư, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo UBND tỉnh Khánh Hòa.

Trong thời hạn 30 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, UBND tỉnh Khánh Hòa tổ chức thẩm định nội dung trình phê duyệt chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác.

Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày có kết quả thẩm định, UBND tỉnh Khánh Hòa tổng hợp, trình HĐND tỉnh Khánh Hòa xem xét, quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác.

HĐND tỉnh Khánh Hòa xem xét, quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định của pháp luật và quy chế làm việc của HĐND tỉnh Khánh Hòa.

Chia sẻ tại tọa đàm “Điểm sáng về cơ chế, chính sách cho thị trường bất động sản Việt Nam”, do Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) tổ chức mới đây, TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia, cho rằng chưa bao giờ cụm từ “hỗ trợ”, “giải cứu thị trường BĐS” xuất hiện nhiều như hiện nay. Nó cho thấy sự bất thường của thị trường BĐS có thể gây ra những hệ lụy cho nền kinh tế.

Theo TS. Cấn Văn Lực, gần đây, cả cơ quan quản lý, giới nghiên cứu, địa phương, doanh nghiệp nhìn nhận thị trường BĐS có vai trò quan trọng, tác động đến nền kinh tế cả vĩ mô và vi mô.

Để tháo gỡ vướng mắc lĩnh vực BĐS, chuyên gia này cho rằng cần rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện, hỏi học từ quốc tế và tiếp cận đa chiều và đưa ra hai nhóm chính sách, ngắn hạn và dài hạn.

Trong đó, nhóm giải pháp ngắn hạn là những chính sách tập trung tháo gỡ vấn đề đang nóng nhất của thị trường, gồm pháp lý và vốn. Nếu tháo gỡ được vấn đề pháp lý thì hàng trăm dự án được giải toả, dòng tiền từ đây mà ra.

 Quan trọng hơn, tháo gỡ được vấn đề pháp lý chính là củng cố niềm tin cho thị trường. Sau hàng loạt cuộc họp của Chính phủ thì các địa phương vào cuộc mạnh mẽ hơn. Có thể thấy những động thái của chính quyền TPHCM khi trong tuần qua có đến 3 cuộc họp bàn giải pháp tháo gỡ cho thị trường BĐS.

Về vốn cho thị trường BĐS, ông Lực cho rằng nóng nhất chính là vấn đề trái phiếu. Theo tính toán, khoảng 120.000 tỷ đồng trái phiếu BĐS đáo hạn trong năm 2023, sang năm 2024 là khoảng 110.000 tỷ đồng. Mua lại lượng trái phiếu này đang gây áp lực rất lớn cho các nhà đầu tư BĐS.

Những ngày vừa qua, dư luận đã thấy Nova Group đang vất vả đàm phán, thương lượng để giải quyết trái phiếu đáo hạn.

Còn về vốn tín dụng cho lĩnh vực BĐS, ông Lực đề xuất cho phép cơ cấu lại nợ, giữ nhóm nợ. Việc này có thể gây ý kiến trái chiều vì nhiều ngành cũng ở hoàn cảnh cần cơ cấu nợ. Trong khi chuyên gia này không ủng hộ nới room tín dụng cho lĩnh vực BĐS, vì năm 2022 tín dụng cả hệ thống tăng trưởng 14,5%, riêng tín dụng cho BĐS đã tăng trưởng 24,2% thì năm nay không thể cao hơn. Vấn đề của BĐS là tắc ở trái phiếu doanh nghiệp.

TS. Cấn Văn Lực cũng đánh giá dòng vốn từ M&A rất quan trọng với thị trường BĐS, nhiều doanh nghiệp kiến nghị hệ thống ngân hàng cho vay để tài trợ phần vốn thiếu hụt khi giao dịch M&A. “Tôi kiến nghị nên cho phép, vì việc này hoàn toàn khả thi và là nhu cầu thật. Doanh nghiệp có 70%, phần còn lại ngân hàng tài trợ 30%”, ông Lực đề xuất.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp vướng mắc ở đất khu công nghiệp, tiền thuê đất, thuế,… muốn nộp cũng không được vì địa phương sợ trách nhiệm, không dám làm. Vai trò của địa phương vô cùng quan trọng, cho nên cuộc họp trực tuyến toàn quốc vừa qua giữa Thủ tướng với các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp BĐS là cú hích rất lớn cho các địa phương, doanh nghiệp phải vào cuộc.

Cuối cùng, TS. Cấn Văn Lực cho rằng cần hiểu đúng thông điệp của Thủ tướng Phạm Minh Chính. “Ở đây không phải Chính phủ bỏ rơi doanh nghiệp BĐS! Bỏ rơi thì sao lại phải tổ chức họp trực tuyến toàn quốc, bỏ rơi thì làm sao lại có hàng loạt chỉ đạo về chính sách tín dụng, về tài khóa, về giãn, hoãn thuế, về cơ cấu nợ, về chấn chỉnh thị trường trái phiếu…

 Ý của Thủ tướng là doanh nghiệp cần nhìn nhận thẳng thắn những gì đã làm được, những gì chưa làm được để rút kinh nghiệm. Đó là cơ cấu thị trường mất cân đối và chúng ta đã làm vượt quá năng lực”. TS. Cấn Văn Lực cho rằng Chính phủ đã có những hành động cụ thể, tháo gỡ về mặt cơ chế, chính sách, tạo động lực cho thị trường BĐS.

Đưa ra nhận định tại buổi Hội đàm, TS. Võ Trí Thành đặt niềm tin vào giải ngân đầu tư công của năm 2023 sẽ tốt hơn năm 2022. Nếu thực hiện được kế hoạch của Chính phủ, đạt 95% trong mục tiêu hơn 700.000 tỷ đồng sẽ là kết quả chưa từng có trong lịch sử đầu tư công ở nước ta.

Bên cạnh đó, những dự án hạ tầng lớn nhất của các địa phương, các trung tâm logistics lớn đang hình thành sẽ tác động tích cực đến thị trường BĐS.

Ông Thành cũng cho rằng, bắt đầu từ năm 2023, theo quy hoạch tổng thể quốc gia thì một số tỉnh, thành phố sẽ có cơ chế đặc thù. Trong cơ chế đặc thù là vấn đề đô thị hoá, hạ tầng, khu công nghiệp có hướng phát triển rõ ràng hơn.

Trong khi đó, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năm 2023, cam kết đầu tư giải ngân khó tạo đột phá vì năm 2022 đã tăng mạnh, hơn 22 tỷ USD giải ngân đầu tư nước ngoài. Song theo TS. Võ Trí Thành, cam kết vốn đầu tư nước ngoài của năm nay có thể đạt 40 tỷ USD, đây là nguồn lực tích cực cho nền kinh tế.

Một điểm sáng kỳ vọng khác trong năm 2023 là thị trường du lịch, giữ mục tiêu 102 triệu khách nội địa như năm 2022 và 8 triệu khách quốc tế. Tăng trưởng của lĩnh vực du lịch liên quan chặt chẽ đến đầu tư BĐS nghỉ dưỡng.

Cuối cùng, TS. Võ Trí Thành cho rằng, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 sẽ mở đường cho các chương trình cải tạo chung cư cũ, các dự án nhà ở xã hội… Ông Thành chia sẻ: “Trong các chuyển động về chính sách, về quy hoạch, những giải pháp cho giải ngân đầu tư công, thu hút đầu tư nước ngoài…. ít nhiều đều có tác động tích cực đến lĩnh vực bất động sản”.

Liên quan đến việc nhiều doanh nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh cắt giảm lao động, giảm giờ làm số lượng lớn, chiều 24/2, Cục Việc làm thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội làm việc trực tiếp với Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam, tại quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh. Cùng dự có lãnh đạo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố, Liên đoàn Lao động và chính quyền địa phương.

Theo báo cáo nhanh của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Thành phố Hồ Chí Minh, Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam (thuộc Tập đoàn quốc tế Pouchen Đài Loan, hoạt động ở lĩnh vực sản xuất giày, đóng tại quận Bình Tân, Thành phố Hồ Chí Minh) đã có kế hoạch không tiếp tục ký hợp đồng lao động với hơn 2.300 công nhân (có hợp đồng lao động từ 1-3 năm) khi hợp đồng lao động hết hạn.

Ngoài ra, doanh nghiệp này dự kiến sẽ tiếp tục cắt giảm công nhân lao động thuộc khu C và D. Về chế độ, chính sách cho công nhân lao động thuộc đối tượng giảm lao động sẽ không đến công ty làm việc nhưng vẫn được chi trả lương cho đến khi nhận chế độ và Công đoàn cơ sở đang đề nghị công ty chi trả cho toàn bộ thời gian công nhân lao động làm việc tại công ty, mỗi năm 1 tháng tiền lương.

Có mặt tại buổi làm việc, đại diện Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam cho biết việc cắt giảm lao động không phải chỉ diễn ra ở đơn vị mà còn xảy ra ở nhiều công ty khác đang gặp khó khăn. Nguyên nhân chính là do tác động của tình hình kinh tế thế giới; thiếu hụt đơn hàng; doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong sản xuất, kinh doanh.

Cụ thể từ quý IV/2022, trước bối cảnh chung với tình hình kinh tế nhiều khó khăn, lãnh đạo Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam đã cố gắng, nỗ lực bố trí, sắp xếp công việc cho người lao động an tâm làm việc và đón Tết Nguyên đán. “Tuy khó khăn, song công ty vẫn cố gắng thưởng Tết với mức cao nhất với bình quân là 2,2 tháng lương/người,” đại diện Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam chia sẻ.

Theo người đại diện, Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam thuộc Tập đoàn quốc tế Pouchen Đài Loan có nghiệp vụ và kinh doanh đa ngành trên nhiều phương diện. Do vậy, các đối tác, khách hàng quốc tế thường đánh giá đơn hàng căn cứ vào tình hình phát triển của doanh nghiệp trên toàn cầu nên việc cắt giảm lao động trong thời gian này ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Trong quá trình phát triển, công ty đã nhận được sự đồng hành, hỗ trợ của các sở, ban, ngành thành phố và cơ quan địa phương. Do vậy, ngày 25/2, công ty sẽ có buổi tiếp xúc, thông tin với người lao động các vấn đề liên quan đến cắt giảm lao động theo đúng quy định pháp luật Việt Nam. “Để đánh giá tình hình kinh doanh thời gian tới thì khó nói chính xác.

Tuy nhiên, chúng tôi vẫn có lòng tin về sự phục hồi sản xuất trong thời gian tới. Những công việc tiếp theo mà chúng tôi sẽ làm bao gồm: đàm phán, tìm kiếm đơn hàng; đẩy mạnh cải tiến khoa học kỹ thuật, áp dụng công nghệ trong sản xuất; nâng cao tính cạnh tranh lĩnh vực và bồi dưỡng, nâng cao tay nghề cho người lao động,” đại diện Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam chia sẻ.

Ghi nhận thông tin, báo cáo, ông Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Cục việc làm, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng chia sẻ với những khó khăn mà công ty đang phải đối mặt. Theo ông Bình, buổi làm việc nhằm để các cơ quan quản lý nhà nước nắm bắt tình hình sản xuất của doanh nghiệp; tình hình cắt giảm lao động và thực hiện các chính sách liên quan.

Trên cơ sở đó, Cục Việc làm sẽ tổng hợp, phân tích, đánh giá báo cáo lãnh đạo ngành và có phương án hỗ trợ người lao động chính đáng, trên tinh thần nhân văn. “Số lượng người lao động của công ty là rất lớn.

Chính vì vậy, việc thông tin số lượng người lao động bị cắt giảm cần phải chính thức, minh bạch; có thông báo cụ thể về kế hoạch cắt giảm lao động bao gồm số lượng lao động bị giảm, đối tượng nào…,” ông Bình chia sẻ.

Trước đó, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã có công văn gửi Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và chỉ đạo các đơn vị, cơ quan liên quan, yêu cầu đảm bảo quyền lợi cho người lao động và chuyển đổi công việc phù hợp tại Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam.

Để hỗ trợ doanh nghiệp sớm ổn định tình hình việc làm, đời sống của người lao động, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng đề nghị Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố phối hợp với Liên đoàn Lao động thành phố, Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp thành phố cùng các cơ quan liên quan chủ động nắm bắt tình hình sản xuất, kinh doanh, lao động, việc làm của Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam; kịp thời có những biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với người lao động.

Bên cạnh đó, hướng dẫn, hỗ trợ việc kiểm tra, giám sát doanh nghiệp xây dựng phương án sử dụng lao động và giải quyết chế độ chính sách đối với những lao động bị cắt, giảm theo đúng quy định của pháp luật và các thỏa thuận, nội quy, chế độ của doanh nghiệp.

Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo, đôn đốc các trung tâm dịch vụ việc làm tăng cường hoạt động cung cấp thông tin, kết nối cung-cầu lao động, giới thiệu việc làm đối với những lao động bị mất việc làm để họ sớm tìm được việc làm phù hợp…

Đối với các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố, các cơ quan liên quan phải thường xuyên nắm bắt tình hình sản xuất, kinh doanh, lao động, việc làm để kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ khi doanh nghiệp gặp khó khăn…

Trước tình hình cắt giảm số lượng lớn lao động ở Công ty trách nhiệm hữu hạn PouYuen Việt Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Dương Anh Đức cũng đã giao cho quận Bình Tân theo dõi, giám sát chặt chẽ tình hình lao động việc làm và quan hệ lao động ở doanh nghiệp.

Liên đoàn Lao động quận Bình Tân chủ động nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người lao động để có giải pháp chăm lo, hỗ trợ kịp thời; Trung tâm dịch vụ việc làm thành phố thực hiện kết nối cung cầu lao động cho công nhân bị cắt giảm, đồng thời giải thích, thực hiện kịp thời các chính sách bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.