Sử dụng Wi-Fi miễn phí tại các địa điểm công cộng như quán cà phê, sân bay hay khách sạn có thể ẩn chứa những rủi ro về bảo mật. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm không cao như nhiều người thường nghĩ. Trên thực tế, phần lớn các trang web và ứng dụng hiện nay đã áp dụng giao thức HTTPS, giúp bảo vệ thông tin đăng nhập, tin nhắn và dữ liệu mua sắm trực tuyến của người dùng một cách hiệu quả.

Phần lớn các trang web và ứng dụng hiện đại đã tích hợp giao thức bảo mật HTTPS. Nhờ vậy, người dùng có thể yên tâm khi thực hiện các hoạt động trực tuyến như mua sắm, gửi nhận thông tin cá nhân qua các mạng Wi-Fi công cộng. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số lỗ hổng bảo mật. Dữ liệu về những trang web mà người dùng truy cập có thể bị lộ do yêu cầu DNS. Các trang web nhỏ hoặc cũ có thể không sử dụng mã hóa một cách đầy đủ, tạo ra cơ hội cho các hacker lợi dụng.

Rủi ro lớn thực sự xuất phát từ việc người dùng vô tình kết nối vào một mạng Wi-Fi giả mạo. Hacker có thể tạo ra một mạng Wi-Fi giả với tên tương tự như mạng chính thức để đánh lừa người dùng. Khi người dùng kết nối vào mạng này, hacker có thể kiểm soát toàn bộ dữ liệu truyền tải qua mạng đó. Chúng có thể chèn các trang đăng nhập giả để đánh cắp mật khẩu hoặc chiếm quyền kiểm soát các phiên đăng nhập đang mở.

Để sử dụng Wi-Fi công cộng một cách an toàn hơn, người dùng cần thực hiện một số biện pháp phòng ngừa. Trước hết, người dùng nên xác minh tên chính xác của mạng Wi-Fi trước khi kết nối. Điều này có thể được thực hiện bằng cách hỏi trực tiếp nhân viên tại quán cà phê hoặc khách sạn về tên mạng chính thức. Ngoài ra, người dùng nên tắt tính năng tự động kết nối và chia sẻ file trên thiết bị của mình.

Sử dụng VPN (mạng riêng ảo) cũng là một giải pháp giúp tăng cường bảo mật. VPN tạo ra một đường hầm mã hóa giữa thiết bị của người dùng và trang web mà họ truy cập. Người dùng chỉ nên đăng nhập và nhập thông tin nhạy cảm trên các trang web có biểu tượng ổ khóa (HTTPS). Đây là một chỉ báo quan trọng cho thấy trang web đang sử dụng kết nối bảo mật.

Cuối cùng, việc cập nhật thiết bị thường xuyên là rất quan trọng. Điều này giúp vá các lỗ hổng bảo mật và bảo vệ thiết bị khỏi các mối đe dọa. Người dùng cũng nên tránh sử dụng Wi-Fi công cộng để thực hiện các giao dịch ngân hàng hoặc xử lý dữ liệu quan trọng nếu không thật sự cần thiết.

Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, gần đây đã lên tiếng cảnh báo về việc học sinh, sinh viên trở thành mục tiêu của các vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’ với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Theo ông Hiếu, tâm lý của học sinh, sinh viên thường sợ quyền lực, nể danh tiếng và thiếu khả năng kiểm chứng thực tế. Điều này khiến các em dễ hoảng loạn và làm theo yêu cầu của kẻ xấu khi đối mặt với một người xưng công an.

Từ khoảng một tháng trở lại đây, đã có nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhắm vào học sinh, sinh viên với thủ đoạn giả mạo cán bộ công an, đe dọa ‘con mồi’ để buộc phải chuyển tiền. Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng kịch bản mồi dẫn như: ‘Em có liên quan đến một vụ án’, ‘Chúng tôi cần xác minh tài khoản của em có bị hacker lợi dụng hay không’, ‘Chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội’.

Thượng tá Hiếu phân tích, khi một người xưng danh công an, nói giọng nghiêm nghị, dùng từ chuyên môn, đe dọa về ‘hồ sơ’, ‘đường dây rửa tiền’, ‘có lệnh triệu tập’… thì nạn nhân lập tức rơi vào trạng thái hoảng loạn. Các đối tượng thường dùng các thủ đoạn như yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng, gửi ảnh CCCD, thậm chí bỏ nhà ra đi. Một số trường hợp, các đối tượng còn yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội.

Bên cạnh đó, Thượng tá Hiếu chỉ ra một số dấu hiệu nhận biết trẻ có thể đang bị kẻ xấu thao túng, như: sự thay đổi hành vi, cảm xúc và thói quen sử dụng thiết bị số; trẻ bắt đầu giấu diếm nội dung trò chuyện, đổi mật khẩu, lén lút nhắn tin về đêm… Ông Hiếu cũng kiến nghị các phụ huynh hãy đồng hành cùng con thay vì kiểm soát cứng nhắc, còn nhà trường hãy chủ động giáo dục kỹ năng sống số như một môn học bắt buộc. Trong khi đó, cơ quan chức năng cần xây dựng kênh tiếp nhận tố giác thân thiện, dễ tiếp cận với học sinh, sinh viên.

Là ý kiến liên quan, luật sư Trần Tuấn Anh, Công ty luật Minh Bạch, cũng cho rằng, nhà trường và gia đình đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ học sinh, sinh viên khỏi những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi. Ông Tuấn Anh kiến nghị, gia đình cần dành thời gian quan tâm đến con cái nhiều hơn, không chỉ là kiểm soát thiết bị điện tử, mà quan trọng hơn là xây dựng sự tin tưởng, để khi có điều bất thường xảy ra, con cái sẵn sàng chia sẻ và hỏi ý kiến cha mẹ.

Từ góc độ của mình, luật sư Tuấn Anh cũng đề xuất các nhà trường cần trang bị kiến thức chuyên môn, cần lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng nhận diện và phòng tránh lừa đảo công nghệ cao vào trong các buổi sinh hoạt, tiết học. Như vậy, học sinh, sinh viên mới có thể nâng cao cảnh giác và biết cách bảo vệ mình trước những thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi.

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ lừa đảo nhắm vào học sinh, sinh viên đã được phát hiện, cho thấy sự tinh vi và táo bạo của tội phạm. Những kẻ lừa đảo không chỉ nhắm vào tâm lý của nạn nhân mà còn lợi dụng sự hoảng loạn của người thân để thực hiện các hành vi tống tiền.

Một trường hợp đáng chú ý là của M., một nữ sinh 18 tuổi tại quận Hà Đông, Hà Nội. M. bị một kẻ lừa đảo tự xưng là đại diện của một tổ chức giáo dục nước ngoài, dụ dỗ tham gia một chương trình trao đổi sinh viên quốc tế giả mạo. Kẻ lừa đảo yêu cầu M. gửi sao kê 500 triệu đồng để hoàn tất hồ sơ du học. Khi M. tin tưởng và làm theo hướng dẫn, kẻ lừa đảo còn yêu cầu M. nhắn tin giả vờ rằng mình bị bắt cóc để khiến gia đình hoảng loạn và chuyển tiền ngay lập tức.

Rất may, Công an phường Hà Đông đã vào cuộc kịp thời và phát hiện M. đang ở trong một nhà nghỉ, tinh thần hoảng loạn và hoàn toàn tin rằng mình đang tham gia chương trình kiểm tra an ninh tài chính.

Không chỉ có vậy, tại phường Việt Hưng, Hà Nội, một nữ sinh khác (sinh năm 2007) cũng trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo tương tự. Một kẻ lừa đảo giả danh cán bộ công an gọi điện, thông báo thẻ căn cước công dân của em bị lợi dụng trong một đường dây rửa tiền. Quá hoảng loạn, nữ sinh bị yêu cầu khai báo tài khoản cá nhân, xóa các ứng dụng mạng xã hội và giữ lại duy nhất ứng dụng Zoom để làm việc với cơ quan chức năng.

Qua video call, kẻ lừa đảo mặc sắc phục công an, đưa thẻ ngành qua màn hình và thao túng tâm lý em đến mức phải tự quay clip khỏa thân để chứng minh không giấu tang vật, xác minh đặc điểm nhận dạng. Đỉnh điểm là lúc nữ sinh bị yêu cầu vào nhà nghỉ một mình, cắt đứt liên lạc với gia đình để quay video khỏa thân.

Tương tự, tại Ninh Bình, một thiếu nữ sinh tên Đ.T.K.P. (sinh năm 2007) cũng trở thành nạn nhân của trò lừa đảo tương tự. Nhận cuộc gọi từ người tự xưng là công an, em bị dẫn dắt từng bước từ việc cài ứng dụng Zoom, nhận quyết định bắt giữ giả mạo, đến yêu cầu tìm một nhà nghỉ kín đáo để làm việc riêng.

Những chiêu thức lừa đảo này ngày càng trở nên tinh vi và phổ biến. Các đối tượng lừa đảo thường giả danh công an hoặc cán bộ giáo dục, tạo vỏ bọc pháp lý đáng tin cậy. Chúng sử dụng Zoom, gọi video mặc sắc phục, đưa thẻ ngành, làm giả giấy tờ để tăng độ tin cậy.

Chúng cũng thao túng tâm lý nạn nhân bằng thông tin liên quan đến án hình sự hoặc cơ hội du học danh giá. Buộc nạn nhân cách ly gia đình, vào nhà nghỉ, tự chụp ảnh nhạy cảm hoặc giả vờ bị bắt cóc; gửi clip, ảnh cho người thân, ép chuyển tiền trong thời gian ngắn bằng áp lực tâm lý mạnh.

Lực lượng chức năng khuyến cáo người dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên và phụ huynh cần cẩn thận và tỉnh táo trước những tình huống này. Không tin tuyệt đối vào các cuộc gọi từ người lạ tự xưng công an, viện kiểm sát, tòa án. Cơ quan chức năng không bao giờ yêu cầu làm việc qua Zoom hoặc mạng xã hội.

Không cài ứng dụng lạ, không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng cho người không quen biết. Luôn giữ liên lạc với người thân, báo ngay cho công an nếu có dấu hiệu nghi vấn. Tìm hiểu kỹ các chương trình du học, học bổng, xác minh qua lãnh sự quán, website chính thống.

Trong 6 tháng qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã thực hiện hàng loạt biện pháp nhằm đảm bảo an toàn thông tin trên không gian mạng. Tại cuộc Họp báo thường kỳ Quý II/2025, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do cho biết, cơ quan chức năng đã chặn và gỡ bỏ hàng chục nghìn nội dung vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội lớn như Facebook, YouTube, TikTok, Apple và Google.

Ông Lê Quang Tự Do cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, các nền tảng mạng xã hội đã gỡ bỏ khoảng 30.000 tài khoản giả mạo. Tuy nhiên, tình trạng tái diễn vẫn còn phức tạp và nhiều thủ đoạn lừa đảo mới liên tục xuất hiện. Các hình thức lừa đảo trực tuyến đã gia tăng mạnh mẽ cả về quy mô và mức độ tinh vi, nhắm vào nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp đến người nổi tiếng.

Để ngăn chặn tình trạng này, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã triển khai các biện pháp kỹ thuật để truy vết và gỡ bỏ các tài khoản giả mạo. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về các thủ đoạn lừa đảo trên không gian mạng. Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thuộc Bộ Công an cũng đã gửi tin nhắn điện thoại đến từng người dân để cảnh báo về các hình thức lừa đảo mới.

Ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh rằng, mặc dù các biện pháp kỹ thuật có thể giúp ngăn chặn tạm thời, nhưng giải pháp lâu dài và bền vững vẫn là nâng cao ‘sức đề kháng’ của từng người dân trước các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi. Trong bối cảnh công nghệ mới phát triển quá nhanh chóng và tinh vi, ông Lê Quang Tự Do cũng kêu gọi sự đồng hành của báo chí trong việc phát hiện, cảnh báo sớm các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, góp phần ngăn chặn, hạn chế tối đa thiệt hại do lừa đảo mạng gây ra, cùng xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh, đáng tin cậy.

Không chỉ tập trung vào việc gỡ bỏ các nội dung vi phạm, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã cấp mới nhiều giấy phép cho các mạng xã hội, trang thông tin điện tử, trò chơi điện tử trong 6 tháng qua. Cơ quan chức năng cũng phối hợp xử lý các vi phạm trong quảng cáo thực phẩm, nhằm đảm bảo môi trường mạng an toàn và lành mạnh cho người dùng.

Nhìn chung, cuộc chiến chống lại các hình thức lừa đảo trực tuyến đang ngày càng trở nên phức tạp. Tuy nhiên, với sự kết hợp giữa các biện pháp kỹ thuật, tuyên truyền và sự đồng hành của báo chí, người dân và doanh nghiệp có thể cùng nhau xây dựng một môi trường mạng an toàn và đáng tin cậy.

Công an thành phố Hồ Chí Minh gần đây đã phát hiện và giải cứu nhiều trường hợp lừa đảo trực tuyến nhắm vào học sinh và sinh viên. Các nạn nhân, mặc dù am hiểu công nghệ, vẫn trở thành mục tiêu do thiếu kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo, dẫn đến việc rơi vào bẫy của những kẻ lừa đảo.

Một trường hợp điển hình gần đây là của sinh viên L.T.K.Y (SN 2004, ngụ phường Bảy Hiền, thành phố Hồ Chí Minh). Y nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên giao hàng Shopee, yêu cầu kết bạn trên Zalo. Sau đó, một người mặc sắc phục Công an đã gọi video qua Zalo, nói rằng Y liên quan đến một đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y cài đặt phần mềm ‘Zoom Workplace’ và đăng nhập theo mã riêng để “làm việc nội bộ”. Trong quá trình “làm việc”, các đối tượng đã biết Y muốn đi du học Mỹ và yêu cầu Y chuyển khoản tổng cộng hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng mà chúng chỉ định để “chứng minh tài chính”.

Các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call. Chúng thường giả danh là cán bộ Công an và tuyên bố rằng đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân, chẳng hạn như rửa tiền, buôn bán ma túy, hoặc gian lận tài chính. Qua đó, chúng cố gắng gieo rắc sự hoang mang và sợ hãi vào tâm lý của người bị hại. Khi nạn nhân bắt đầu cảm thấy lo sợ, chúng sẽ yêu cầu người đó “hợp tác điều tra” bằng cách rời khỏi nơi ở, đến thuê một phòng khách sạn hay nhà nghỉ và ở yên một chỗ.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hồ Chí Minh, đã cảnh báo rằng học sinh, sinh viên và người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo và cần cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. Ông nhấn mạnh rằng không nên để “màn hình điện thoại” trở thành công cụ dẫn dắt cuộc đời bạn rơi vào tay kẻ xấu.

Công an thành phố Hồ Chí Minh đã giải cứu nhiều nạn nhân trong các vụ lừa đảo “bắt cóc online” và tiếp tục cảnh báo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Bất kỳ cuộc gọi nào mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền hoặc thuê khách sạn… đều là lừa đảo. Cảnh sát hình sự thành phố Hồ Chí Minh khuyến cáo người dân cần nâng cao ý thức và cảnh giác trước những hành vi lừa đảo trực tuyến.

Trong thời gian gần đây, thủ đô Hà Nội đã chứng kiến nhiều vụ việc sinh viên từ các trường đại học trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo. Chúng thường giả danh cơ quan Công an qua điện thoại để thực hiện hành vi gian lận của mình. Thậm chí, một số kẻ lừa đảo đã sử dụng thủ đoạn “bắt cóc online” hòng tạo áp lực buộc người thân của nạn nhân phải chuyển tiền để “chuộc” con em mình.

Mới đây, tại phường Ô Chợ Dừa, thành phố Hà Nội, Công an đã kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo. Kẻ lừa đảo trong vụ việc này đã giả danh một sĩ quan Công an, đe dọa một nữ sinh nhằm thực hiện kế hoạch “bắt cóc online”. Rất may là nỗ lực của cơ quan chức năng đã giúp ngăn chặn vụ việc một cách kịp thời, bảo vệ được sự an toàn cho nữ sinh và ngăn ngừa tổn thất tài chính cho gia đình.

Công an đang tiếp tục điều tra và làm rõ các hành vi của kẻ lừa đảo. Đồng thời, cảnh sát cũng đang tăng cường các biện pháp nhằm ngăn chặn và triệt phá các hoạt động lừa đảo qua mạng, qua điện thoại. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân, đặc biệt là những đối tượng dễ bị tổn thương như sinh viên, người cao tuổi, cần phải nâng cao cảnh giác trước những thủ đoạn lừa đảo tinh vi.

Để phòng chống loại tội phạm này, người dân cần lưu ý không cung cấp thông tin cá nhân, không chuyển tiền cho những người không rõ ràng. Khi gặp những tình huống nghi ngờ, người dân nên liên hệ ngay với cơ quan Công an gần nhất để được hỗ trợ và can thiệp kịp thời. Qua đó, chúng ta có thể chung tay xây dựng một môi trường an toàn và lành mạnh cho cộng đồng.

Một trường hợp đáng chú ý khác là vào tháng trước, một nam sinh viên năm thứ hai của một trường đại học tại Hà Nội đã bị lừa đảo với số tiền lên tới hơn 100 triệu đồng. Kẻ lừa đảo đã gọi điện cho nam sinh này, tự xưng là một sĩ quan Công an và thông báo rằng anh ta liên quan đến một vụ án. Sau đó, kẻ lừa đảo đã yêu cầu nam sinh viên chuyển tiền vào một tài khoản ngân hàng để “điều tra” vụ án.

May mắn thay, sau khi được bạn bè và gia đình khuyên nhủ, nam sinh viên này đã kịp thời trình báo với cơ quan Công an. Nhờ sự can thiệp kịp thời của cảnh sát, kẻ lừa đảo đã bị bắt và nam sinh viên đã không bị tổn thất tài chính.

Thực tế cho thấy, các vụ lừa đảo qua điện thoại và mạng internet đang ngày càng trở nên phổ biến và tinh vi. Vì vậy, mỗi người cần phải nâng cao cảnh giác và có những biện pháp phòng ngừa cần thiết. Nâng cao nhận thức của cộng đồng về những thủ đoạn lừa đảo và những hậu quả của việc mất cảnh giác là hết sức quan trọng.