Theo báo cáo từ CTCP Chứng khoán SSI, ngành phân bón năm 2023 sẽ khó có thể thuận lợi như năm 2022 với dự báo lợi nhuận sẽ giảm. SSI khuyến nghị kém khả quan đối với ngành phân bón.

Theo SSI Research, trong năm 2022, giá urê đạt đỉnh vào quý I do chi phí đầu vào cao vì xung đột Nga-Ukraine, nhu cầu lớn nhờ giá hàng hóa cao vào thời điểm đó và hạn chế xuất khẩu của các nhà xuất khẩu chủ lực (Nga và Trung Quốc).

Các doanh nghiệp sản xuất urê ghi nhận kết quả kinh doanh vượt trội nhờ xu hướng tăng giá urê và xuất khẩu tăng trưởng mạnh. Lợi nhuận trước thuế 9 tháng đầu năm 2022 của Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (Mã: DPM) và CTCP Phân bón Dầu khí Cà Mau (Mã: DCM) lần lượt tăng vọt 200% và 308% so với cùng kỳ, với mức tăng trưởng mạnh nhất diễn ra vào quý I/2022.

Trong khi đó, các nhà sản xuất NPK có tỷ suất lợi nhuận gộp và sản lượng tiêu thụ giảm do nhu cầu tiêu thụ giảm và không xuất khẩu nhiều. Lợi nhuận trước thuế 9 tháng đầu năm 2022 của CTCP Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao (Mã: LAS) tăng 15% so với cùng kỳ, trong khi Phân bón Bình Điền (Mã: BFC) giảm 8%.

Bước sang năm 2023, giá urê có thể giảm do xuất khẩu từ Nga và Trung Quốc sẽ phục hồi, chi phí đầu vào urê (than và khí tự nhiên) có thể giảm và nhu cầu urê có thể suy yếu.

Báo cáo từ SSI Research nhận định, xuất khẩu urê từ Nga và Trung Quốc sẽ phục hồi. Song cần lưu ý rằng cả Trung Quốc và Nga đều nới lỏng các biện pháp hạn chế xuất khẩu trong 6 tháng cuối năm 2022 so với nửa đầu năm, SSI kỳ vọng xu hướng này sẽ kéo dài đến năm 2023.

Đối với nguyên liệu đầu vào, theo Ngân hàng Thế giới, sản lượng than dự kiến sẽ tăng mạnh để đáp ứng nhu cầu của các nhà máy điện than. Nguồn cung dự kiến tăng và nhu cầu suy yếu do suy thoái kinh tế toàn cầu sẽ ảnh hưởng đến giá than trong năm 2023.

Đối với giá khí đốt tự nhiên, sự phụ thuộc của châu Âu vào khí đốt tự nhiên trong năm 2023 có thể không đáng kể như năm 2022 do khu vực này chuyển sang khai thác các nguồn năng lượng khác chẳng hạn như than đá và năng lượng tái tạo. Điều này, cùng với nhu cầu giảm do suy thoái kinh tế, có thể sẽ kéo giá khí đốt tự nhiên xuống trong năm 2023.

Nhu cầu urê có thể suy yếu trong năm 2023 do lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu và sự điều chỉnh giá của các mặt hàng nông nghiệp. Quý IV thường được coi là mùa cao điểm. Tuy nhiên, giá urê không tăng trong quý IV năm 2022. Điều này phản ánh nhu cầu đang suy yếu và nhu cầu có thể tiếp tục giảm đi vào năm 2023, báo cáo từ SSI cho biết.

Bộ phận Nghiên cứu của SSI ước tính lợi nhuận ròng của DPM và DCM lần lượt là 3 nghìn tỷ đồng (giảm 39% so với cùng kỳ) và 2,26 nghìn tỷ đồng (giảm 41% so với cùng kỳ) vào năm 2023, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức trước COVID lần lượt là 700 tỷ đồng và 600 tỷ đồng. Lợi nhuận ghi nhận mức giảm đáng kể nhất trong quý I năm 2023.

Với dự báo lợi nhuận sẽ giảm trong năm 2023, Chứng khoán SSI khuyến nghị kém khả quan đối với ngành phân bón.

Lượng tiền mặt ròng cao và tỷ lệ chi trả cổ tức cao có thể giúp hạn chế đà giảm của giá cổ phiếu. DPM có chính sách cổ tức hào phóng nhất (với tỷ lệ chi trả lên đến 70% mệnh giá, tỷ suất cổ tức đạt 16% cho năm 2022). Công ty có thể thông báo trả cổ tức trong tháng 1/2023.

Bên cạnh đó, nhà máy urê của DCM sẽ hết khấu hao vào khoảng tháng 9/2023, do đó SSI Research dự báo mức giảm lợi nhuận của DCM sẽ chậm lại từ quý IV năm 2023. Đây có thể là một bước ngoặt đối với giá cổ phiếu.

SSI cũng cho rằng, nguồn cung khí tự nhiên và than có thể bị gián đoạn đột ngột do xung đột Nga-Ukraine, do đó có thể đảo ngược xu hướng giảm giá khí tự nhiên và than.

Cụ thể, trong quý IV/2022, Bình Điền sản xuất 115.922 tấn phân bón, tăng 67,6% so với cùng kỳ 2021. Trong đó tiêu thụ gần 90% sản lượng, tương đương 103.796 tấn, tăng 73,8% và mang về 1.901,3 tỷ đồng, tăng 99,7%. Trừ giá vốn cùng các chi phí, doanh nghiệp lãi trước thuế 24,8 tỷ đồng, tăng 17,6%. Lợi nhuận trước thuế thực hiện riêng công ty mẹ 18,4 tỷ đồng. 

Trong cả năm 2022, Bình Điền tiêu thụ 511.899 tấn phân bón trong tổng số 518.218 tấn sản xuất, mang về 8.693,2 tỷ đồng, tăng 10,2% so với cùng kỳ 2021. Lợi nhuận trước thuế hợp nhất 236,3 tỷ đồng, tăng 18%. 

Lũy kế cả năm 2022, công ty phân bón đặt kế hoạch doanh thu đạt 6.427 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 200 tỷ đồng. Như vậy, doanh nghiệp đã vượt 35,2% kế hoạch doanh thu và 18% mục tiêu lợi nhuận của năm.

Sang quý I/2023, Bình Điền đặt mục tiêu sản xuất 93.580 tấn phân bón và tiêu thụ 100%, thu về 1.354,5 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 20,4 tỷ đồng. Trong cả năm nay, doanh nghiệp đặt mục tiêu bán hết 583.570 tấn phân bón sản xuất, thu về 7.476,5 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế hợp nhất 220 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế riêng Công ty mẹ 155 tỷ đồng. Mục tiêu này tăng 12,6% sản lượng sản xuất nhưng lại giảm 14% doanh thu và 7,4% lãi trước thuế so với năm 2022. 

Hiện phân bón Bình Điền hiện đang chiếm thị phần lớn trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh phân hỗn hợp NPK Việt Nam. Đây là doanh nghiệp luôn nằm trong top 500 công ty lớn nhất Việt Nam, chiếm 28% thị phần phân bón khu vực phía Nam và Tây Nguyên, 10% khu vực miền Trung, 10% khu vực miền Bắc.

Sản phẩm NPK của phân bón Bình Điền cũng xuất khẩu nhiều nhất sang Campuchia. Hiện Phân bón Bình Điền cũng đang tìm kiếm thị trường xuất khẩu thay thế như Lào, Myanmar để bù đắp sản lượng xuất khẩu sang Campuchia đang bị sụt giảm.

Trong diễn biến mới nhất, Bình Điền đã thông qua kế hoạch tạm ứng cổ tức đợt 1 năm 2022 bằng tiền. Theo đó, Công ty dự kiến tạm ứng cổ tức đợt 1 năm 2022 bằng tiền với tỷ lệ 6%, tương ứng cổ đông sở hữu 1 cổ phiếu sẽ nhận 600 đồng. Với 57,17 triệu cổ phiếu đang lưu hành, ước tính BFC sẽ tạm ứng khoảng hơn 34,3 tỷ đồng trong lần trả cổ tức này. Ngày đăng ký cuối cùng là 18/1 và ngày thanh toán là 10/2. Trước đó, Công ty thông qua kế hoạch cổ tức không thấp hơn 15%trong năm 2022.