Luật An toàn thực phẩm hiện hành đã được triển khai hơn 12 năm, nhưng đã bộc lộ nhiều hạn chế, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng phát triển đa dạng, phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với người tiêu dùng. Bộ Y tế cho rằng một số quy định trong luật hiện hành còn thiếu tính đồng bộ, nhiều nội dung không còn phù hợp với thực tiễn, chưa theo kịp sự phát triển của ngành thực phẩm và xu hướng hội nhập quốc tế.

Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm vẫn tồn tại sự chồng chéo, chưa thống nhất, dẫn đến việc giám sát, kiểm tra chất lượng thực phẩm, đặc biệt là nhóm thực phẩm chức năng, thực phẩm bổ sung còn nhiều lỗ hổng. Công tác hậu kiểm sau khi cơ sở tự công bố hoặc đăng ký bản công bố sản phẩm chưa thực sự hiệu quả, trong khi tình trạng thực phẩm kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái vẫn diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong xã hội và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.

Hiện tại, vẫn còn thiếu cơ chế thu hồi giấy chứng nhận hoặc tạm dừng cung cấp dịch vụ công đối với các cơ sở vi phạm. Việc phân định trách nhiệm giữa cơ sở sản xuất và đơn vị đứng tên công bố sản phẩm chưa rõ ràng, dễ gây khó khăn trong xử lý vi phạm. Trước yêu cầu cấp thiết, Bộ Y tế đã tổng kết toàn diện việc thực hiện Luật An toàn thực phẩm, chỉ ra bất cập và xây dựng Dự thảo Luật sửa đổi.

Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) gồm 11 chương, 51 điều, đề cập đầy đủ các nội dung như quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân trong bảo đảm an toàn thực phẩm; điều kiện sản xuất, kinh doanh; hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu; quảng cáo, ghi nhãn; kiểm nghiệm, đánh giá nguy cơ và quản lý rủi ro; thông tin truyền thông và vai trò quản lý nhà nước.

Để hoàn thiện dự thảo luật một cách chặt chẽ và bài bản, Bộ Y tế đã yêu cầu các bộ, ngành trung ương tiếp tục đóng góp ý kiến, đồng thời chỉ đạo sở y tế các tỉnh, thành phố nhanh chóng tham mưu cho UBND cấp tỉnh có văn bản góp ý gửi về Bộ Y tế để kịp tổng hợp, trình Chính phủ và Quốc hội đúng tiến độ. Dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội vào kỳ họp tháng 10/2025.

Trong quá trình hoàn thiện, một trong những nội dung trọng tâm được chú ý là làm rõ đầu mối quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền rõ ràng, tăng cường hậu kiểm, kiểm soát chất lượng lưu thông và áp dụng công nghệ thông tin trong truy xuất nguồn gốc, quản lý dữ liệu, đánh giá nguy cơ và cảnh báo rủi ro. Dự thảo cũng đề xuất tăng cường mức xử phạt hành chính, quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh thực phẩm qua mạng, xác định rõ trách nhiệm của từng bộ, ngành trong quá trình tổ chức thực hiện.

Tuy nhiên, để đảm bảo tính khả thi, nhiều ý kiến cho rằng cần có hướng dẫn chi tiết, phân loại rõ ràng các hành vi vi phạm để áp dụng mức phạt phù hợp. Những hành vi ít nghiêm trọng không nên bị xử phạt ở mức quá cao nhằm tránh gây áp lực không cần thiết cho các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ, hàng quán vỉa hè. Thay vào đó, cần chú trọng đến các hình thức hỗ trợ, hướng dẫn chuyển đổi, nâng cao nhận thức và ý thức tuân thủ quy định pháp luật.

Cùng với đó, việc huy động cộng đồng tham gia giám sát an toàn thực phẩm cũng được xem là giải pháp quan trọng. Các cơ chế như đường dây nóng, tiếp nhận phản ánh từ người dân, khen thưởng người tố giác vi phạm sẽ giúp nâng cao hiệu quả giám sát xã hội và thúc đẩy tính minh bạch trong quản lý thực phẩm.

Bộ Y tế đang đề xuất bỏ thủ tục tự công bố đối với thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ em. Đề xuất này nhằm lấp ‘lỗ hổng quản lý’ và tăng cường kiểm soát chất lượng sản phẩm trên thị trường, đặc biệt sau hàng loạt vụ hàng giả quy mô lớn đã xảy ra.

Trong thời gian qua, đã có nhiều vụ việc liên quan đến thực phẩm chức năng giả, sữa bột giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả với quy mô lớn, gây bức xúc dư luận. Theo Bộ Y tế, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP đã thiết lập cơ chế pháp lý linh hoạt, đặc biệt là cơ chế hậu kiểm, quản lý rủi ro, đơn giản và cắt giảm hàng loạt thủ tục hành chính. Tuy nhiên, vẫn còn những bất cập, hạn chế, đặc biệt là các quy định liên quan đến tự công bố, đăng ký bản công bố và quảng cáo thực phẩm.

Dự thảo Nghị quyết quy định 2 cơ chế quản lý thực phẩm là công bố tiêu chuẩn áp dụng (tự công bố) và đăng ký bản công bố sản phẩm thực phẩm. Đối với thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn, phụ gia thực phẩm và chất hỗ trợ chế biến thực phẩm và dụng cụ, vật liệu bao gói chứa đựng thực phẩm không có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hoặc có quy chuẩn quốc gia nhưng không có chỉ tiêu chất lượng và vi chất dinh dưỡng thì được tự công bố.

Tuy nhiên, đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, thực phẩm bổ sung và sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ đến 36 tháng tuổi thì thực hiện thủ tục đăng ký bản công bố sản phẩm thực phẩm. Điều này nhằm tránh trường hợp doanh nghiệp tự xác định, xếp nhóm sản phẩm và áp dụng thủ tục công bố không đúng tiêu chí, tính chất của sản phẩm.

Hồ sơ đăng ký bản công bố thực phẩm chức năng yêu cầu các giấy tờ như phiếu kết quả kiểm nghiệm sản phẩm, Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm đạt yêu cầu Thực hành sản xuất tốt (GMP) hoặc chứng nhận tương đương. Ngoài ra, còn có báo cáo quá trình nghiên cứu, phát triển sản phẩm, tài liệu về tiêu chuẩn chất lượng và an toàn, tài liệu về quy trình sản xuất, báo cáo kết quả nghiên cứu độ ổn định của sản phẩm…

Bộ Y tế đề xuất áp dụng thời hạn của Nghị quyết là 1/3/2027 hoặc đến khi Luật An toàn thực phẩm sửa đổi có hiệu lực tùy thuộc điều kiện nào đến trước. Việc này sẽ giúp cho việc quản lý thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ em trở nên chặt chẽ hơn, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.

Hiện tại, vẫn chưa có thông tin chính thức về việc liệu đề xuất này có được chấp thuận hay không. Tuy nhiên, với những nỗ lực nhằm tăng cường kiểm soát chất lượng sản phẩm trên thị trường, người tiêu dùng có thể yên tâm hơn khi sử dụng các sản phẩm thực phẩm chức năng và dinh dưỡng cho trẻ em.

Chúng ta sẽ phải đợi thêm thông tin từ Bộ Y tế và các cơ quan chức năng liên quan để hiểu rõ hơn về đề xuất này và các bước tiếp theo. Nhưng rõ ràng, mục tiêu của đề xuất này là rất đáng hoan nghênh, đó là bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng.

Bộ Y tế Việt Nam mới đây đã ban hành Hướng dẫn mới về phòng và kiểm soát lây nhiễm COVID-19 trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Hướng dẫn này thay thế cho hướng dẫn cũ được ban hành vào năm 2023 và có hiệu lực từ ngày ký quyết định. Mục tiêu chính của hướng dẫn mới là phát hiện sớm, điều trị kịp thời, hạn chế lây nhiễm và bảo đảm an toàn trong hoạt động khám bệnh, chữa bệnh thường quy.

COVID-19 hiện được phân loại là bệnh truyền nhiễm nhóm B tại Việt Nam. Mặc dù dịch bệnh đã được kiểm soát, phần lớn ca bệnh nhẹ và không gây bùng phát trên quy mô lớn, nhưng vẫn cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa cơ bản và giám sát dịch tễ liên tục. Hướng dẫn mới nêu rõ các đường lây truyền của SARS-CoV-2 bao gồm đường giọt bắn, đường tiếp xúc và đường không khí.

Để phòng và kiểm soát lây nhiễm, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cần thực hiện các biện pháp như phát hiện sớm và cách ly kịp thời, áp dụng các biện pháp phòng ngừa dựa trên nguy cơ lây truyền và sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân (PPE) phù hợp. Ngoài ra, cần bảo đảm thông khí tại khu vực khám và điều trị người bệnh, tăng cường vệ sinh tay, vệ sinh và khử khuẩn môi trường, cũng như áp dụng các biện pháp phòng ngừa với người bệnh có nguy cơ cao. Đào tạo và giám sát việc tuân thủ các biện pháp kiểm soát nhiễm khuẩn cũng đóng vai trò quan trọng.

Giám đốc các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chịu trách nhiệm chỉ đạo thực hiện nghiêm các biện pháp phòng và kiểm soát lây nhiễm COVID-19. Khoa kiểm soát nhiễm khuẩn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng, cập nhật hướng dẫn và quy trình kiểm soát lây nhiễm. Đồng thời, khoa này cũng phối hợp với các đơn vị khác trong việc đào tạo, truyền thông và giám sát việc thực hiện các biện pháp phòng và kiểm soát lây nhiễm.

Các khoa, phòng và đơn vị liên quan cần thực hiện đúng các biện pháp phòng và kiểm soát lây nhiễm COVID-19 theo chức năng và nhiệm vụ được phân công. Sự phối hợp chặt chẽ với khoa kiểm soát nhiễm khuẩn là rất cần thiết để đảm bảo hiệu quả trong công tác phòng chống lây nhiễm COVID-19 tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Nhiều nhân viên y tế đang đối mặt với mức phụ cấp chưa phù hợp với thực tế đời sống. Các mức phụ cấp này đã được áp dụng từ năm 2011 và sau 14 năm, chúng đã trở nên quá thấp và không còn phù hợp với tình hình hiện nay.

Bác sĩ Cao Thị Mỹ Linh, công tác tại một bệnh viện ở TP HCM, cho biết rằng phụ cấp phẫu thuật và tiền trực vẫn giữ nguyên trong khi công việc ngày càng nhiều. Một phiên trực 24/24 giờ chỉ nhận được 90.000 đồng là quá thấp. Nếu tăng mức phụ cấp phẫu thuật, trực sẽ động viên rất lớn đối với cán bộ, nhân viên y tế làm việc tại các bệnh viện công.

Chị Lê Thị Lành, một y tá xã tại TP HCM, cũng phản ánh mức hỗ trợ tiền một phiên trực là 15.000 đồng/người là vô cùng thấp. Mức sống tại TP HCM rất cao, 15.000 đồng thì không thể mua được một suất cơm.

Bộ Y tế đang lấy ý kiến dự thảo nghị định của Chính phủ quy định một số chế độ phụ cấp đặc thù đối với công chức, viên chức, người lao động trong các cơ sở y tế công lập, chế độ phụ cấp chống dịch; chế độ hỗ trợ nhân viên y tế thôn, tổ dân phố và cô đỡ thôn, bản.

Theo đó, Bộ Y tế đề xuất tăng phụ cấp trực, phụ cấp phẫu thuật, mức hỗ trợ lên gần 3 lần, đồng thời bổ sung thêm một số nhóm đối tượng được áp dụng là viên chức, người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động làm việc tại các cơ sở cấp cứu ngoại viện, các tổ chức giám định tư pháp công lập về pháp y thuộc ngành y tế và Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người.

Bộ Y tế đề xuất các mức cụ thể:

• Mức phụ cấp trực của người lao động trực 24/24 giờ vào ngày làm việc:
  • Bệnh viện hạng I, hạng đặc biệt; Viện Pháp y tâm thần Trung ương; Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa là 325.000 đồng/người/phiên trực.
  • Bệnh viện hạng II; Viện Pháp y quốc gia; Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực; Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người là 255.000 đồng/người/phiên trực.
  • Các bệnh viện còn lại và các cơ sở khác tương đương; Trung tâm Pháp y cấp tỉnh; Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người; cơ sở cấp cứu ngoại viện là 185.000 đồng/người/phiên trực.
  • Trạm y tế xã, trạm y tế quân dân y, bệnh xá quân dân y là 70.000 đồng/người/phiên trực.
• Mức hỗ trợ tiền ăn là 40.000 đồng/người/phiên trực.

Dự thảo cũng đề xuất, người lao động được nghỉ và được hưởng nguyên lương sau khi tham gia trực. Trực 24/24 giờ vào ngày thường, ngày nghỉ hằng tuần được nghỉ bù 1 ngày; trực 24/24 giờ vào các ngày lễ, Tết được nghỉ bù 2 ngày.

Người làm việc theo ca 12/24 giờ hoặc ca 16/24 giờ được nghỉ ít nhất 12 giờ tiếp theo. Trường hợp cơ sở y tế huy động người lao động làm việc vào giờ nghỉ trên thì phải trả tiền lương làm thêm giờ theo quy định của pháp luật về lao động.

Ngày 30-5, Bộ Y tế đã có văn bản gửi Sở Y tế TP.HCM về việc báo cáo nội dung phản ánh sự cố y khoa xảy ra do nâng ngực và hút mỡ. Sự cố nghiêm trọng này liên quan đến một bệnh nhân nữ 32 tuổi, người đã tử vong sau khi thực hiện phẫu thuật nâng ngực và hút mỡ bắp tay tại Bệnh viện răng hàm mặt thẩm mỹ Paris.

Cục Quản lý khám, chữa bệnh thuộc Bộ Y tế đã nhận được thông tin phản ánh về sự cố y khoa này, xảy ra vào ngày 28-5. Ngay sau đó, Cục Quản lý khám, chữa bệnh đã đề nghị Sở Y tế TP.HCM xác minh và báo cáo về nội dung phản ánh. Sở Y tế được yêu cầu khẩn trương tổ chức kiểm tra, đánh giá nguyên nhân và xử lý nghiêm đối với các sai phạm (nếu có).

Trước đó, vào ngày 28-5, Sở Y tế TP.HCM đã nhận được báo cáo sự cố y khoa về trường hợp của bệnh nhân P.T.T.D., 32 tuổi, người đã tử vong sau khi phẫu thuật nâng ngực và hút mỡ tại Bệnh viện răng hàm mặt thẩm mỹ Paris. Sở Y tế đã thành lập tổ công tác gồm các chuyên gia thuộc các chuyên khoa tạo hình thẩm mỹ, hồi sức tích cực, ngoại tổng hợp và gây mê hồi sức để đánh giá nhanh quá trình tiếp nhận, điều trị, phẫu thuật, và xử trí cấp cứu khi người bệnh trở nặng.

Đây không phải là lần đầu tiên xảy ra sự cố y khoa nghiêm trọng sau khi phẫu thuật thẩm mỹ cho người bệnh tại Bệnh viện răng hàm mặt thẩm mỹ Paris. Theo Sở Y tế TP.HCM, trong năm 2024, Thanh tra Sở Y tế đã ban hành 2 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Bệnh viện răng hàm mặt thẩm mỹ Paris liên quan đến các trường hợp sự cố y khoa do phẫu thuật thẩm mỹ.

Sự việc đang được cơ quan chức năng điều tra và làm rõ. Bộ Y tế và Sở Y tế TP.HCM đang nỗ lực để làm rõ nguyên nhân và có biện pháp xử lý nghiêm các sai phạm (nếu có). Việc này không chỉ giúp xác minh nguyên nhân cụ thể của sự cố mà còn góp phần tăng cường an toàn trong các hoạt động thẩm mỹ tại các cơ sở y tế tư nhân, đặc biệt là trong bối cảnh các thủ tục thẩm mỹ ngày càng phổ biến và đa dạng.

Ngày 19/7, một số thông tin đáng chú ý về thị trường đã được công bố, nổi bật là việc phát hiện một kho thuốc tân dược giả tại Thanh Hoá và thông tin về việc thu hồi khẩn cấp sản phẩm Dầu mù u Thái Dương. Ngoài ra, gần 32.000 cơ sở tại TP.HCM đã áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền.

Cụ thể, tại tỉnh Thanh Hoá, Chi cục Quản lý thị trường vừa phối hợp với Công an tỉnh Thanh Hóa khám xét một kho hàng tại phường Hạc Thành. Kết quả khám xét cho thấy có nhiều sản phẩm thuốc tân dược, thực phẩm chức năng và mỹ phẩm có dấu hiệu hết hạn sử dụng, chưa được đăng ký lưu hành và có dấu hiệu là hàng giả. Những sản phẩm này bao gồm 7 nhóm hàng hóa khác nhau.

Đội Quản lý thị trường số 9, Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc, tang vật vi phạm đến Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật. Quá trình điều tra ban đầu đã dẫn đến việc Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về hành vi buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh. Đồng thời, quyết định khởi tố bị can cũng được đưa ra theo quy định của pháp luật.

Về việc thu hồi sản phẩm Dầu mù u Thái Dương, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, đã ra thông báo yêu cầu thu hồi, tiêu hủy 4 lô sản phẩm trên toàn quốc. Lý do cho việc thu hồi này là sản phẩm không đạt tiêu chuẩn về thể tích và không rõ nguồn gốc xuất xứ. Cơ quan này cũng yêu cầu các Sở Y tế trên cả nước khẩn trương thông báo đến các cơ sở kinh doanh, sử dụng mỹ phẩm ngừng phân phối các lô vi phạm, thu hồi và tiêu hủy toàn bộ sản phẩm. Đồng thời, phối hợp với cơ quan chức năng truy tìm nguồn gốc và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan.

Tại TP.HCM, tính đến ngày 30/6, đã có 31.462 cơ sở kinh doanh áp dụng hình thức hóa đơn điện tử, với tổng cộng 616 triệu hóa đơn được phát hành. Tổng thu ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm đạt 294.138 tỷ đồng, bằng 58,61% dự toán, tăng 9,58% so với cùng kỳ năm 2024.