Khả năng tiếp cận vốn tín dụng từ ngân hàng vẫn là một thách thức đáng kể đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp (start-up) tại Việt Nam. Tuy vậy, theo ông Phạm Hồng Hải, Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB), có những giải pháp để giải quyết vấn đề này.

Tại sự kiện ‘Banking innovation for startups’ do Genesia Ventures và OCB tổ chức vào chiều ngày 18/7, ông Hải đã chia sẻ về những khó khăn mà start-up gặp phải khi tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng. Ông cho rằng tư duy truyền thống của các ngân hàng hiện nay vẫn rất khó thay đổi khi xét đến một khoản vay. Thông thường, câu hỏi đầu tiên mà ngân hàng đặt ra là ‘Doanh nghiệp có tài sản đảm bảo không?’. Trong khi đó, nhiều start-up chỉ có ‘cái thân của nhà sáng lập’ làm vốn.

Điều kiện ‘tài sản đảm bảo’ là một phần quan trọng của cơ chế quản lý rủi ro trong ngành tài chính truyền thống. Tuy nhiên, đối với các start-up có mô hình kinh doanh đổi mới và ít tài sản hữu hình, yêu cầu này trở nên bất cập. Một rào cản khác mà start-up gặp phải là tỉ lệ nợ trên vốn thường ở mức cao. Do đặc thù phát triển nhanh và cần ‘đốt tiền’ trong giai đoạn đầu, các start-up có nhu cầu vốn lớn nhưng lại ít vốn chủ sở hữu. Điều này làm gia tăng lo ngại rủi ro tín dụng từ phía ngân hàng.

Không chỉ vậy, sự khác biệt về mô hình hoạt động, chiến lược kinh doanh và tổ chức vận hành khiến bộ phận phân tích tín dụng của ngân hàng gặp khó trong việc đánh giá và quản trị rủi ro đối với start-up. Để giải quyết vấn đề này, ông Hải cho rằng việc thay đổi cách tiếp cận là điều tất yếu nếu ngân hàng muốn hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Niềm tin vào người sáng lập (founder) là yếu tố hàng đầu. Không chỉ với start-up, bất kỳ doanh nghiệp nào, nếu người đứng đầu không tạo được sự tin tưởng thì dù số liệu tài chính có ‘đẹp’ ra sao thì khoản vay cũng khó được phê duyệt. Ngoài ra, nếu nhà sáng lập từng nhiều lần khởi nghiệp (cả thành công và thất bại), có kinh nghiệm, cam kết sẽ tạo được niềm tin lớn cho ngân hàng. Yếu tố này đôi khi không thể đo lường bằng số liệu, mà cần cảm nhận từ việc tiếp xúc, đánh giá tổng thể về con người.

Ngoài tài sản hữu hình, việc start-up có mô hình kinh doanh tốt, tạo ra dòng tiền đều đặn sẽ có khả năng thuyết phục ngân hàng. Nếu start-up cung cấp dịch vụ cho các đối tác uy tín như Pepsi, Coca, Microsoft… thì khoản thu dễ định lượng, bảo đảm dòng tiền thực và minh bạch. ‘Không cần tài sản đảm bảo, nhưng dòng tiền phải chảy qua ngân hàng, để ngân hàng còn theo dõi và quản trị rủi ro’, ông Hải chia sẻ. Các start-up có kế hoạch kinh doanh tốt, dòng tiền ổn thì ‘cứ tự tin nói chuyện với ngân hàng’.

Trong quý 2/2025, xu hướng rút vốn tại các quỹ đầu tư tiếp tục diễn ra với giá trị rút ròng lên đến 6,8 nghìn tỷ đồng. Điều này đã nâng tổng quy mô rút ròng trong nửa đầu năm 2025 lên 12,5 nghìn tỷ đồng, tương đương với cùng kỳ năm 2024.

Dữ liệu từ FiinTrade cho thấy giá trị rút ròng trong tháng 6/2025 là khoảng 1,82 nghìn tỷ đồng, tăng nhẹ so với tháng 5. Đây là tháng thứ 8 liên tiếp dòng tiền bị rút khỏi các quỹ đầu tư cổ phiếu và trái phiếu.

Áp lực rút vốn gia tăng ở quỹ Cổ phiếu với giá trị rút ròng trong tháng 6 là hơn 2,3 nghìn tỷ đồng, tăng 35,2% so với tháng 5. Ngược lại, nhóm quỹ Trái phiếu ghi nhận dòng vốn vào ròng trở lại với hơn 500 tỷ đồng trong tháng 6/2025.

Nhóm quỹ thụ động ETF bị rút ròng hơn 1,1 nghìn tỷ đồng, chủ yếu là dòng tiền ngoại. Quỹ Fubon FTSE Vietnam ETF dẫn đầu với giá trị rút ròng gần 458 tỷ đồng. Trong khi đó, một số quỹ bắt đầu có dòng vốn vào ròng trở lại trong nửa đầu tháng 7, bao gồm quỹ VanEck Vietnam ETF và ETF DCVFMVN DIAMOND.

Nguyên nhân chính của xu hướng rút vốn là do sự đảo chiều của dòng tiền vào quỹ TCBF. Tuy nhiên, tín hiệu tích cực đã xuất hiện khi quỹ TCBF có dòng tiền vào ròng trở lại trong tháng 6 và nửa đầu tháng 7.

Về tỷ trọng tiền mặt, 25/34 quỹ mở cổ phiếu giảm tỷ trọng tiền mặt, phản ánh tâm lý lạc quan hơn và kỳ vọng về khả năng tăng trưởng của thị trường.

Về hoạt động mua bán, HPG là top mua ròng của các quỹ trong tháng 6/2025, trong khi VIC và VHM nằm trong top bị bán ròng.

Thị trường chứng khoán tiếp tục thăng hoa khi dòng tiền mạnh mẽ đổ vào nhóm cổ phiếu chứng khoán.

VN-Index tăng điểm từ đầu đến cuối phiên giao dịch ngày 3-6. Với sự lên giá tích cực từ các cổ phiếu lớn, có thời điểm chỉ số VN-Index tăng hơn 14 điểm, lên trên mốc 1.350 điểm.

Kết thúc phiên, VN-Index dừng ở mức 1.347,25 điểm, tăng 10,95 điểm (0,82%). VN30-Index lên mức 1.437,87 điểm sau khi “đội” 14,83 điểm (1,04%).

Cổ phiếu chứng khoán hút dòng tiền

Nhóm cổ phiếu chứng khoán diễn biến tích cực với hầu hết các mã tăng giá, trong đó VND và APG tăng hết biên độ. Ngoài ra, SSI tăng 3,38%, HCM (4,08%), VCI (2,48%), MBS (5,17%)…

Nhóm này hút mạnh dòng tiền với 5 mã nằm trong top 10 đạt thanh khoản tốt nhất thị trường. SSI dẫn đầu với hơn 1.430 tỷ đồng, đứng thứ 3 là VND (hơn 1.200 tỷ đồng), VIX (gần 930 tỷ đồng)…

Tuy nhiên, thị trường lên điểm vẫn được hỗ trợ mạnh từ nhóm cổ phiếu trụ cột. Trong 10 mã có mức vốn hóa lớn nhất, chỉ 1 mã đứng giá, còn lại đều đi lên. TCB là cổ phiếu đóng góp tích cực nhất vào thị trường với gần 1,25 điểm; tiếp đến là VCB với hơn 1,16 điểm, HPG (gần 0,7 điểm).

Cổ phiếu tăng giá chiếm ưu thế với 195 mã hiện sắc xanh, 119 mã hiện sắc đỏ. Tại nhóm VN30, số mã tăng giá nhiều gấp 3 lần giảm giá (26 mã và 3 mã).

Thanh khoản ở mức cao với hơn 25.700 tỷ đồng được sang tay. Điểm tích cực nữa là nhà đầu tư nước ngoài mua ròng, gom nhiều cổ phiếu chứng khoán trong phiên này.

Trên sàn Hà Nội, tổng giá trị giao dịch đạt hơn 2.600 tỷ đồng. Chốt phiên, HNX-Index lên mức 228,94 điểm sau khi tăng 2,77 điểm (1,22%); HNX30-Index tăng 7,39 điểm (1,59%), đạt 472,47 điểm.