Cục Đường bộ Việt Nam vừa có báo cáo gửi Bộ Xây dựng về đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Báo cáo cho thấy, sau hơn 10 năm triển khai chiến lược, vận tải đường bộ đã có sự tăng trưởng đáng kể về sản lượng vận tải hàng hóa và hành khách.

Từ năm 2016 đến nay, tổng sản lượng vận tải hành khách đường bộ ước đạt 190,4 triệu hành khách, với khối lượng luân chuyển ước đạt 10,87 tỷ HK.Km. Tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm khoảng 11,8%. Về vận tải hàng hóa, tổng sản lượng ước đạt 50 triệu tấn, khối lượng luân chuyển ước đạt 2,6 tỷ T.Km, với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm khoảng 13,36%. Đến đầu năm 2025, vận tải đường bộ vẫn đảm nhiệm hơn 90% khối lượng vận chuyển hành khách và trên 70% tổng khối lượng vận chuyển hàng hóa.

Sự phát triển của công nghệ đã mang lại sự thay đổi lớn cho ngành dịch vụ vận tải với sự xuất hiện của loại hình xe hợp đồng ứng dụng công nghệ phần mềm như Grab, Be, Gojek… Điều này đã thúc đẩy cạnh tranh và làm thay đổi mạnh mẽ cơ cấu đội xe. Chất lượng phương tiện cũng được cải thiện rõ rệt; nhiều doanh nghiệp đã đầu tư vào xe đời mới, trang bị điều hòa, wifi, GPS, camera hành trình, góp phần nâng cao trải nghiệm và an toàn cho hành khách.

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra rằng vận tải công cộng chưa phát triển đồng đều. Cơ cấu thị phần vận tải chưa đạt mục tiêu tái cân đối, vận tải đường bộ vẫn chiếm tỷ trọng quá lớn, gây áp lực cho hạ tầng và gia tăng chi phí logistics. Mạng lưới xe buýt, vận tải hành khách công cộng chưa phát triển đồng đều, một số tỉnh đến nay vẫn chưa có tuyến xe buýt nội tỉnh.

Để hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030, Cục Đường bộ Việt Nam cho rằng cần tập trung vào các giải pháp then chốt. Thứ nhất, cần thúc đẩy phát triển xe điện, xe bus sử dụng nhiên liệu sạch (CNG) thông qua chính sách hỗ trợ đầu tư và tín dụng. Thứ hai, xây dựng mạng lưới trạm sạc, trạm nạp nhiên liệu sạch tại đô thị lớn và các đầu mối vận tải. Thứ ba, từng bước loại bỏ phương tiện không đạt chuẩn khí thải và khuyến khích nội địa hóa sản xuất xe buýt điện, xe tải điện. Đồng thời, tăng cường số hóa trong quản lý phương tiện, giám sát hành trình và vận hành đội xe bằng công nghệ thông minh.

Bên cạnh đó, lực lượng kinh doanh vận tải cũng cần được tổ chức lại theo hướng chuyên nghiệp hóa, hiện đại hóa và gắn kết với chuỗi giá trị logistics. Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, minh bạch, đồng thời có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và hợp tác xã nâng cao năng lực quản trị, đổi mới phương tiện và áp dụng công nghệ.

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và dân số tăng cao tại các thành phố lớn của Việt Nam, vấn đề ùn tắc giao thông và tai nạn giao thông đang trở thành một thách thức cấp thiết. Để giải quyết tình trạng này, nhiều chuyên gia và nhà quản lý đang tìm kiếm giải pháp giao thông thông minh bằng cách ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Trí tuệ nhân tạo có tiềm năng to lớn trong việc biến hệ thống giao thông trở nên thông minh hơn thông qua việc phân tích dữ liệu giao thông, tối ưu hóa luồng giao thông và tự động hóa các hệ thống điều khiển giao thông. Công nghệ này có thể giúp dự đoán và ngăn chặn ùn tắc giao thông bằng cách phân tích dữ liệu về lưu lượng giao thông, tốc độ và thời gian di chuyển, từ đó đưa ra các giải pháp hiệu quả.

Một số thành phố lớn tại Việt Nam đã bắt đầu áp dụng các giải pháp giao thông thông minh. Ví dụ, tại Hà Nội và TP.HCM, các hệ thống đèn tín hiệu giao thông thông minh đã được triển khai để tối ưu hóa thời gian đèn xanh, giảm thiểu ùn tắc giao thông và nâng cao hiệu suất giao thông.

Tuy nhiên, việc triển khai giao thông thông minh ứng dụng trí tuệ nhân tạo vẫn còn nhiều thách thức. Thu thập và phân tích dữ liệu giao thông đòi hỏi sự đầu tư lớn về cơ sở hạ tầng và công nghệ. Ngoài ra, việc đảm bảo an toàn và bảo mật cho hệ thống cũng là một vấn đề quan trọng cần được giải quyết.

Mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng với sự phát triển không ngừng của công nghệ và sự hỗ trợ của chính phủ, giao thông thông minh ứng dụng trí tuệ nhân tạo đang trở thành một giải pháp tất yếu để giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông tại các thành phố lớn của Việt Nam. Khi các thành phố tiếp tục phát triển và hiện đại hóa, việc áp dụng các công nghệ thông minh vào hệ thống giao thông sẽ giúp giảm thiểu ùn tắc, tai nạn giao thông và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Để triển khai hiệu quả giao thông thông minh, các thành phố cần có kế hoạch cụ thể, bao gồm đầu tư vào cơ sở hạ tầng công nghệ, phát triển nguồn nhân lực có chuyên môn về trí tuệ nhân tạo và bảo đảm an toàn, bảo mật cho hệ thống. Thông qua việc hợp tác giữa chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng, Việt Nam có thể sớm đạt được mục tiêu xây dựng hệ thống giao thông thông minh và hiệu quả.

Tìm hiểu thêm về ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giao thông và các giải pháp công nghệ thông minh cho các thành phố.