Bộ Xây dựng vừa có tờ trình Thủ tướng Chính phủ đề nghị ban hành Nghị quyết của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường  bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Mục tiêu của Nghị quyết nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là về thể chế, tổ chức thực hiện và nguồn vốn cho thị trường bất động sản.

Bộ Xây dựng đề xuất tháo gỡ tổng thể, đồng bộ những khó khăn, vướng mắc hiện nay trong phát triển nhà ở nói chung, phát triển nhà ở xã hội nói riêng.

Bộ Xây dựng đề nghị Quốc hội giao Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội xem xét, ban hành “Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội” để tháo gỡ ngay một số khó khăn, vướng mắc cụ thể nhằm tạo động lực phát triển nhà ở xã hội trong thời gian tới.

Theo đó, những nội dung vướng mắc lớn trong thời gian qua, như: Giao đất để đầu tư xây dựng dự án nhà ở xã hội; quy hoạch, bố trí quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội; lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội; về quyền lợi và ưu đãi chủ đầu tư; xác định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội; đối tượng và điều kiện được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội…

Đồng thời, ban hành Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” để tăng nguồn cung phù hợp với nhu cầu của người lao động có thu nhập thấp.

Để đảm bảo nguồn vốn cho phát triển nhà ở xã hội, đề xuất triển khai gói tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 12% nhu cầu vốn để thúc đẩy thực hiện mục tiêu hoàn thành ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội, nhà ở công nhân giai đoạn 2021-2030).

Gói tín dụng này dành cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn từ 1,5-2% so với lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường trong từng thời kỳ.

Với nguồn vốn tín dụng, dự thảo Nghị quyết đề xuất giãn nợ gốc, lãi vay cho các doanh nghiệp bất động sản khó khăn (doanh nghiệp, dự án bất động sản phục vụ tiêu dùng, sản xuất, công nghiệp, du lịch, nghỉ dưỡng,…); đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, người mua nhà và nhà đầu tư được tiếp cận nguồn vốn tín dụng.

Dự thảo Nghị quyết cũng yêu cầu bám sát tình hình cấp tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản và có những giải pháp kịp thời để đảm bảo tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, bền vững.

Theo đó, tiếp tục cấp tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản, tập trung các dự án, phương án vay vốn khả thi, khách hàng có năng lực tài chính, khả năng trả nợ đầy đủ và đúng hạn; ưu tiên xem xét cho vay đối với các dự án bất động sản phục vụ tiêu dùng, đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân, có hiệu quả, thanh khoản tốt như nhà ở xã hội, cải tạo chung cư cũ, văn phòng cho thuê, bất động sản phục vụ sản xuất, công nghiệp. Có biện pháp giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ thị trường bất động sản.

Sắp triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi thấp hơn 1,5-2 điểm %

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2 diễn ra mới đây, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ giao cho Ngân hàng Nhà nước ưu tiên nguồn vốn cho nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân, Bộ Xây dựng đã đề xuất Ngân hàng Nhà nước bố trí gói tín dụng ưu đãi liên quan 2 phân khúc nhà ở này.

Sau khi phân tích với điều kiện hiện nay và cân nhắc với tình hình thực tế, Ngân hàng Nhà nước đã bàn với 4 ngân hàng thương mại có vốn Nhà nước là Vietcombank, Agribank, BIDV, VietinBank. 4 ngân hàng đã đồng ý thống nhất gói tín dụng quy mô 120.000 tỷ đồng với nội dung mỗi ngân hàng sẽ dành khoảng 30.000 tỷ đồng cho 2 đối tượng là nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân.

“Trường hợp có thêm các ngân hàng thương mại đủ điều kiện tham gia thì quy mô gói này có thể tăng lên”, ông Hà cho biết.

Về lãi suất, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, xuất phát từ việc muốn giải quyết khó khăn cho thị trường bất động sản nên các ngân hàng đã dự kiến mức lãi suất cho vay gói này sẽ thấp hơn  từ 1,5-2 điểm % so với tất cả mức cho vay thông thường của các ngân hàng.

“Sau cuộc họp của Chính phủ về giải quyết khó khăn cho thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng đang dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển. Trên cơ sở nội dung của Nghị quyết được ban hành, Ngân hàng Nhà nước sẽ triển khai theo đúng chỉ đạo của Chính phủ nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản. Cụ thể là gói tín dụng 120.000 tỷ đồng với  4 ngân hàng thương mại vốn Nhà nước cùng với lãi suất thấp 1,5-2 điểm % so với mức cho vay thông thường”, Phó Thống đốc thông tin.

 

 

Phân khúc nhà ở xã hội sẽ phát triển mạnh trong năm 2023

Trong các giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh mà Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ mới nêu ra, nhà ở xã hội là một trong những giải pháp hàng đầu. Mới đây, tại Hội nghị Thị trường bất động sản, Ngân hàng Nhà nước đã đề xuất dành gói tín dụng 120.000 tỷ đồng để phát triển các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và đang được Bộ Xây dựng triển khai… Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” cũng được đẩy mạnh triển khai.

Trước đó, kể từ khi thị trường bất động sản trầm lắng, trong các cuộc họp nới room tín dụng của năm 2022, Ngân hàng Nhà nước cũng thể hiện rõ quan điểm ưu tiên tín dụng cho nhà ở xã hội. Trong quá trình kiểm soát tín dụng, các văn bản của Ngân hàng nhà nước đều quy định theo hướng kiểm soát rủi ro.

Trong khi các khoản cho vay mua nhà ở có giá trị dưới 1,5 tỷ đồng và nhà ở xã hội thì áp dụng hệ số rủi ro là dưới 50% nhưng với các khoản cho vay kinh doanh bất động sản, hệ số rủi ro là 200%; khoản cho vay mua nhà từ 4 tỷ đồng trở lên sẽ có hệ số rủi ro là 150%. Rõ ràng, chính sách của Ngân hàng nhà nước hướng đến ưu tiên cấp tín dụng cho vay mua nhà ở phân khúc thấp.

Các động thái trên của Chính phủ được giới chuyên gia đánh giá sẽ thúc đẩy nguồn cung nhà ở xã hội. Trên thực tế, từ sau Tết đến nay, các kế hoạch phát triển nhà ở xã hội đã được các địa phương mạnh tay triển khai. Mới đây, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 1186/QĐ-UBND phê duyệt Kế hoạch phát triển nhà ở TP Hà Nội, giai đoạn 2021-2025. Theo đó, Hà Nội đặt mục tiêu phát triển mới khoảng 1,215 triệu m2 sàn nhà ở thuộc phân khúc nhà ở xã hội.

Cùng với Hà Nội, các địa phương khác như Bắc Giang cũng tập trung phát triển các dự án nhà ở xã hội.  Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Giang đang tìm kiếm nhà đầu tư thực hiện dự án Khu nhà ở xã hội số 2 thuộc khu đô thị phía nam TP Bắc Giang. Dự án có tổng diện tích khoảng 1,207 ha với chi phí dự kiến hơn 863 tỷ đồng gồm ba công trình nhà ở là 2 toà nhà ở xã hội cao 19 tầng nổi và một tầng hầm và 1 nhà ở thương mại cao 19 tầng nổi và hai tầng hầm.

Tại Quảng Bình, dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại xã Lộc Ninh, TP. Đồng Hới cũng đang tìm kiếm nhà đầu tư. Được biết, dự án có diện tích sử dụng đất 9,6 ha với tổng chi phí thực hiện tạm tính là 972 tỷ đồng… gồm 784 căn nhà với 290 căn nhà ở xã hội thấp tầng và 401 căn hộ tại khu chung cư nhà ở xã hội cao tầng. Sau khi hoàn thiện, dự án đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho 3.136 người là công nhân viên, người lao động…

Cũng trong tháng 2/2023, Sở Xây dựng TP Đà Nẵng thông báo mở bán 260 căn hộ nhà ở xã hội tại dự án Chung cư nhà ở xã hội tọa lạc tại phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu do Công ty cổ phần Đầu tư Sài Gòn – Đà Nẵng làm chủ đầu tư với diện tích dao động từ 45 m2 đến 70 m2, giá bán khoảng 16 triệu đồng/m2.

 Ngoài ra, UBND TP Đà Nẵng đã phê duyệt điều chỉnh Đề án Xây dựng các khu chung cư xã hội bố trí cho gia đình có công cách mạng gặp khó khăn về nhà ở trên địa bàn thành phố giai đoạn 2020 – 2025, theo hướng tăng mức suất đầu tư bình quân mỗi căn hộ.

Ở khu vực phía Nam, UBND tỉnh Bình Dương cũng vừa phê duyệt Kế hoạch phát triển nhà ở năm 2023 với điểm nhấn là 600.000 m2 sàn nhà ở xã hội, tương đương khoảng 18.000 căn… Ngoài ra, nhằm gia tăng nguồn cung nhà ở xã hội, Bình Dương sẽ tiếp tục rà soát quỹ đất nhà ở xã hội tại 33 dự án nhà ở thương mại khoảng 100 ha và đẩy mạnh việc kêu gọi đầu tư các dự án mới để hoàn thành mục tiêu phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2025.

Theo ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam cho biết phân khúc nhà ở xã hội sẽ có sự khởi sắc trong thời gian tới khi các chính sách điều hành vĩ mô đều đang ưu ái cho phân khúc này. Không chỉ tăng trưởng về nguồn cung, thanh khoản của phân khúc này cũng sẽ mạnh bởi nhu cầu nhà ở của người dân rất cao. Họ đã tích luỹ tiền bạc trong thời gian dài và chỉ chờ sản phẩm có giá tốt là họ sẽ mua ngay lập tức.

Hà
Nội đẩy nhanh hoàn thành 22 dự án nhà ở xã hội

TP Hà Nội có khoảng 50 dự án đầu tư nhà ở xã hội đang triển khai với tổng diện tích sàn khoảng hơn 3,2 triệu m2.

Hiện gần một nửa số dự án này tại Hà Nội sẽ được đẩy nhanh tiến độ và hoàn thành trước năm 2025. Thành phố Hà Nội cũng tiếp tục rà soát những quỹ đất, đề xuất phương án xây nhà ở xã hội, bổ sung thêm quỹ nhà ở xã hội.

Theo đó, dự án nhà ở xã hội trên đường Tố Hữu thuộc phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm hiện đang được thi công và dự kiến sẽ là 1 trong 22 dự án Hà Nội đẩy nhanh tiến độ hoàn thành trước năm 2025. TP Hà Nội cũng đang tính đến việc sẽ xây dựng nhà ở xã hội độc lập dọc Vành đai 4 đang được triển khai để tạo ra một không gian phát triển mới cũng như thuận lợi cho giao thông.

28 dự án nhà ở xã hội còn lại với khoảng hơn 2 triệu m2 sàn nhà ở dự kiến hoàn thành giai đoạn sau năm 2025.

Để hoàn thành mục tiêu này, thành phố Hà Nội đang khẩn trương hoàn thiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư để tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với 2 khu nhà ở xã hội và triển khai lập quy hoạch chi tiết đối với 3 khu nhà ở xã hội nữa.

Thành phố Hà Nội cũng đang tiếp tục rà soát những ô đất thuộc các quỹ đất cũng như tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị, đề xuất phương án sử dụng để xây nhà ở xã hội, bổ sung thêm quỹ nhà ở xã hội cho thành hố.

Hiện TP Hà Nội cũng đang chuẩn bị khoảng hơn 200 tỷ đồng để hoàn thành và điều chỉnh các hạng mục một số tòa nhà của khu nhà ở cho học sinh, sinh viên Pháp Vân – Tứ Hiệp thành nhà ở xã hội cho thuê, đồng nghĩa thời gian tới hàng nghìn hộ gia đình có thể an cư.

 

Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc “tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, thị trường bất động sản có vai trò hết sức quan trọng trong nền kinh tế và có mối liên hệ chặt chẽ với nhiều ngành sản xuất. Tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản cũng sẽ giúp khơi thông hoạt động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế.

Liên quan đến đề xuất của Bộ Xây dựng về gói tín dụng 110.000 tỷ đồng cho xây dựng dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, Thống đốc NHNN – Nguyễn Thị Hồng cho rằng việc có một gói tín dụng riêng cho lĩnh vực này là cần thiết, để tăng cung, giúp giảm mất cân đối với thị trường.

“Nhưng nguồn vốn từ đâu cũng phải cân nhắc, tức với nguồn vốn từ tái cấp vốn, là cung ứng tiền ra với thời gian dài hạn, có thể làm giảm tính linh hoạt trong điều hành chính sách tiền tệ”, bà Hồng đặt vấn đề.

Vì vậy, Thống đốc cho rằng cần tính toán nguồn vốn tổng thể trên cơ sở chính sách tiền tệ cũng đang thực hiện nhiều chỉ đạo của Chính phủ về tái cơ cấu như tái cơ cấu ngân hàng 0 đồng… và ở các lĩnh vực, ngành kinh tế khác.

“NHNN đã họp với 4 ngân hàng thương mại Nhà nước và thống nhất dành một gói tín dụng cho lĩnh vực này trị giá 120.000 tỷ đồng với lãi suất (cho vay cả người xây dựng và người mua nhà) thấp hơn 1,5-2% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường trong từng thời kỳ”, lãnh đạo NHNN cho biết.

Bà Hồng cho biết sẽ giao đơn vị theo dõi, tổ chức, triển khai chương trình này. “Chúng tôi sẽ thông báo cho các ngân hàng khác nếu tham gia thì gói này có thể sẽ được nhiều hơn. Trong quá trình triển khai, nếu các ngân hàng tham gia bị thiếu hụt về thanh khoản thì NHNN sẵn sàng tái cấp vốn cho để triển khai tiếp”, Thống đốc nói.

Về lãi suất, lãnh đạo NHNN cho biết đang cố gắng điều hành, điều tiết tiền tệ, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí hoạt động để làm sao cố gắng giảm mặt bằng lãi suất.

“Bộ Xây dựng cũng cần rà soát tất cả các dự án, xem dự án nào mang tính đầu cơ, dự án gắn với sản xuất kinh doanh, gắn với thương mại và dịch vụ, thì sẽ có ứng xử và giải pháp tháo gỡ riêng. Chúng tôi sẽ chỉ đạo tổ chức tín dụng tiếp tục làm việc doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn cho thị trường này”, Thống đốc NHNN nêu rõ.

Ngoài ra, thời gian tới, NHNN cũng sẽ kiểm soát rủi ro cấp tín dụng với phân khúc bất động sản cao cấp đang dư thừa nguồn cung, không có nhu cầu thực hoặc kinh doanh có tính chất đầu cơ, làm giá, lũng đoạn thị trường.

Các ngân hàng sẽ kiểm toán mức độ tập trung tín dụng vào một số nhóm khách hàng, khách hàng lớn, có liên quan tới cổ đông lớn, cho vay chéo để cân đối tỷ trọng dư nợ cấp tín dụng với bất động sản. Kiểm tra, kiểm soát chặt cấp tín dụng, sử dụng vốn, nhất là với doanh nghiệp, tập đoàn, dự án sân sau.

Không đặt ra room tín dụng riêng cho bất động sản

Hiện nay, thị trường bất động sản đang gặp một số khó khăn, vướng mắc về nguồn vốn, trong đó có nguồn vốn tín dụng ngân hàng.

Theo Thống đốc, vốn cho BĐS huy động từ nhiều kênh khác nhau như từ thu hút FDI, trái phiếu doanh nghiệp, huy động thị trường chứng khoán, vốn và tài sản của chính doanh nghiệp, vốn huy động từ người mua nhà, nghĩa là khi khởi công, người mua nhà cũng đã mua trước tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thể huy động vốn đầu tư dự án.

Đối với nguồn vốn tín dụng ngân hàng, tín dụng cho lĩnh vực BĐS luôn có tăng trưởng khá cao trong năm vừa qua. Đặc biệt, năm 2022, tín dụng chung của nền kinh tế tăng 14,17%. Riêng với lĩnh vực này, tăng 24,2%, tỷ trọng dư nợ tín dụng BĐS trên tổng dư nợ của nền kinh tế ở mức khá cao là 21,6% và giá trị tuyệt đối là 2,58 triệu tỷ đồng.

Trong cơ cấu này, trên 60% là tín dụng cho nhu cầu nhà ở, đáng nói ở đây là chủ yếu là phân khúc giá trị cao, còn hơn 30% là cho vay đối với nhu cầu kinh doanh BĐS.

“Như TS. Cấn Văn Lực  đã nói, trong nguồn vốn phát triển BĐS năm 2022, 70% là vốn tín dụng, còn các kênh khác là 30%. Nên vì vậy, cần phải đánh giá trung thực, khách quan để có giải pháp tháo gỡ”, bà Hồng nói.

Về phía các ngân hàng, trong những tháng cuối năm, đặc biệt từ tháng 10/2022, khi sự cố của SCB xảy ra, bản thân các ngân hàng thương mại phải lo về thanh khoản, để bảo đảm bất cứ người dân rút tiền lúc nào đều có khả năng trả nên chính bản thân các ngân hàng thương mại phải cân đối nguồn vốn cho phù hợp để cấp tín dụng cho BĐS vì tín dụng BĐS thường là giá t
rị lớn, kỳ hạn dài. Bản thân các ngân hàng thương mại cũng tự quyết định trong việc cấp tín dụng.

Các dự án BĐS, 70% vướng mắc về mặt pháp lý. Khi chưa có đủ cơ sở pháp lý và xác định được giá đất, bản thân các dự án phải bảo đảm tính khả thi, chứng minh được khả năng trả nợ của doanh nghiệp. Tuy nhiên, DN chưa chứng minh được nên bản thân tổ chức tín dụng khó có thể cho vay, đây là ý kiến phản ánh trong hội nghị tín dụng BĐS mà các ngân hàng đã nêu. Vì vậy, nếu vướng mắc về mặt pháp lý được tháo gỡ, sẽ giúp cho khơi thông dòng vốn tín dụng của ngân hàng.

Về vấn đề mất cân đối cung cầu trên thị trường, đối với phân khúc cao cấp, tín dụng trong những năm qua vào lĩnh vực này khá lớn. Hiện nay với những dự án vừa chưa có cơ sở pháp lý, giá nhà chưa phù hợp nên khách hàng chưa quyết định mua. Vì vậy phân khúc này cần hoàn thiện thủ tục pháp lý, đã xây xong nhà phải có sổ hồng, sổ đỏ thì người dân mới mua và lưu ý về giá cả như Thủ tướng nói. Nếu hai điều này được cân nhắc và có sự điều chỉnh thì sẽ kích thích nhu cầu mua nhà đối với phân khúc cao cấp này.

Với phân khúc nhà ở giá rẻ và nhà ở xã hội, đang thiếu hụt nguồn cung trầm trọng. Báo cáo của Bộ Xây dựng cho thấy, năm 2022, cả nước có 682 dự án với 301.967 căn hộ, dự án nhà ở xã hội có 150 dự án, 19.967 căn hộ. Theo đó, phải có những giải pháp thúc đẩy nguồn cung với doanh nghiệp xây dựng phân khúc này, từ đó, thúc đẩy nguồn vốn cho thị trường.

“Với NHNN, tại Hội nghị tháo gỡ khó khăn, tôi cũng đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục dành nguồn vốn cho các dự án BĐS đủ điều kiện pháp lý, có khả năng tiêu thụ sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thực về nhà ở; tiết kiệm chi phí hoạt động để cho vay với lãi suất thấp hơn”, Thống đốc nói.

Nhà điều hành nêu quan điểm, để phát triển thị trường BĐS an toàn, lành mạnh, bền vững thì cần phải hướng tới phục vụ đa số người dân, đặc biệt là người có nhu cầu thực về nhà ở, hạn chế tình trạng đầu cơ, thổi giá, trục lợi.

Về định hướng tín dụng, năm nay, NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng 14-15%, cao hơn mức 14,17% của năm ngoái. NHNN cũng không có room kiểm soát riêng đối với tín dụng vào BĐS.