Theo phóng viên TTXVN tại New Delhi, chiều 22/2, Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ đã phối hợp với Cục xúc tiến và tạo thuận lợi đầu tư quốc gia Ấn Độ (Invest India) và Liên đoàn các tổ chức xuất khẩu Ấn Độ (FIEO), hai cơ quan trực thuộc Bộ Công Thương Ấn Độ, tổ chức buổi giao thương kết nối có chủ đề “Cơ hội hợp tác kinh doanh Việt Nam-Ấn Độ đối với mặt hàng nông sản và thực phẩm chế biến.”

Tại đây, nhiều ý tưởng hợp tác mới trong lĩnh vực này đã được các chuyên gia trong ngành chỉ ra. Tham dự hội nghị trực tuyến có ông Nguyễn Thanh Hải, Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ; ông Bùi Trung Thướng, Tham tán thương mại Việt Nam tại Ấn Độ; ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường nông sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam; ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit); ông Prashant Seth, Phó Tổng giám đốc FIEO; bà Kashika Malhotra và bà Shwetima Negi – chuyên gia tại Invest India cùng nhiều đại diện của hơn 40 doanh nghiệp hai nước.

Phát biểu khai mạc chương trình, Đại sứ Nguyễn Thanh Hải cho biết Ấn Độ và Việt Nam là những quốc gia dẫn đầu về nông nghiệp và thực phẩm. Trong khi xuất khẩu nông sản của Ấn Độ trong năm tài chính 2022 tăng trưởng 19,92%, đạt 50,21 tỷ USD thì xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam cùng năm đạt khoảng 53,22 tỷ USD (tăng 9,3% so với năm 2021).

Ngành công nghiệp chế biến thực phẩm ở Ấn Độ chiếm 32% tổng thị trường lương thực Ấn Độ và 14% GDP ngành sản xuất. Ước tính, lĩnh vực chế biến thực phẩm Ấn Độ có tiềm năng thu hút 33 tỷ USD vốn đầu tư trong 10 năm tới. Với dân số hơn 1,4 tỷ người, Ấn Độ là thị trường lớn, đầy tiềm năng tiêu thụ đa dạng các sản phẩm nông sản, thực phẩm chế biến của Việt Nam như trái cây, cà phê, chè, hạt tiêu, hạt điều, quế, hồi, thảo quả, cao su, bánh kẹo, cá tra, cá basa, các sản phẩm từ ngũ cốc… 

Bên cạnh đó, một số mặt hàng nông sản và thực phẩm chế biến của Ấn Độ có khả năng phát triển tại thị trường Việt Nam như thủy sản, gạo tấm, ớt và một số loại gia vị, rau quả. Theo ông Lê Thanh Hòa, hai quốc gia có những nét tương đồng trong sản xuất nông sản.

Mặc dù có thể nhìn thấy tiềm năng rất lớn trong lĩnh vực này tuy nhiên trên thực tế sản lượng và kim ngạch xuất nhập khẩu các mặt hàng này giữa Việt Nam và Ấn Độ vẫn còn hết sức khiêm tốn. Năm 2021-2022, xuất khẩu nông sản của Việt Nam sang Ấn Độ đạt 351 triệu USD, chiếm 1,3% tổng giá trị nhập khẩu nông sản của Ấn Độ.

Đây là con số hết sức khiêm tốn trong giá trị nhập khẩu của Ấn Độ. Theo ông Prashant Seth, các sản phẩm nông nghiệp và thực phẩm chế biến đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Ấn Độ. Không chỉ đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, Ấn Độ hiện nay đang mở rộng sản xuất các sản phẩm nông sản và thực phẩm chế biến để định hướng xuất khẩu.

Đặc biệt Ấn Độ định hướng phát triển các sản phẩm nông sản hữu cơ, đảm bảo chất lượng, đáp ứng các tiêu chuẩn sản xuất quốc tế và an toàn cho người tiêu dùng. Bà Kashika Malhotra cho rằng, Ấn Độ là quốc gia sản xuất hàng đầu thế giới với các sản phẩm như sữa, hạt đậu, kê; đồng thời là nhà sản xuất lớn thứ hai thế giới với các mặt hàng cá, gạo, bột mì, rau quả,…

Phát biểu tại hội nghị, ông Đặng Phúc Nguyên, khẳng định sản xuất rau quả Việt Nam đang ngày càng phát triển, các sản phẩm nông sản phát triển theo xu hướng đáp ứng các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Theo ông, một trong những hạn chế lớn nhất khiến hoạt động xuất nhập khẩu trái cây giữa hai nước còn hạn chế là bởi mức thuế xuất cao, có những mặt hàng xuất khẩu sang Ấn Độ chịu mức thuế lên tới 70%, và nhiều mặt hàng quả tươi của Việt Nam chưa được thị trường Ấn Độ mở cửa.

Hiện tại mới chỉ có duy nhất trái thanh long Việt Nam xuất khẩu được sang Ấn Độ. Việt Nam nhập siêu hoa quả từ Ấn Độ với các các mặt hàng chính như hạt mắc ca, quả chà là, táo, lê,… Giữa Việt Nam và Ấn Độ chưa ký kết hiệp định trong lĩnh vực này. Ông Đặng Phúc Nguyên cũng đưa ra đề nghị hai quốc gia mở cửa thị trường rau quả và ký kết các hiệp định thương mại song phương để tạo điều kiện cho hoạt động xuất nhập khẩu nông sản giữa hai nước.

Tại hội nghị, Tham tán Bùi Trung Thướng cho biết lương thực và thực phẩm chế biến đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống, cả Việt Nam và Ấn Độ đều là nước nông nghiệp, đóng góp sản lượng lương thực quan trọng cho thế giới, hai nước còn nhiều tiềm năng để thúc đẩy hợp tác trong nhiều lĩnh vực ngành hàng. Buổi giao thương, giới thiệu thị trường hôm nay giúp các doanh nghiệp hiểu rõ tiềm năng, thế mạnh của mình và các cơ hội đầu tư, kinh doanh tại mỗi nước.

Ông Bùi Trung Thướng mong muốn các doanh nghiệp tiếp tục tham dự các chương trình giao thương, giới thiệu thị trường trong thời gian tới, gần nhất là buổi giao thương với bang Kerala của Ấn Độ vào ngày 8/3 tới về 3 lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản và dịch vụ. Xét về tổng thể thương mại nông lâm, thủy sản giữa hai nước, Việt Nam đang là nước nhập siêu từ Ấn Độ, cụ thể năm 2021 là 473,8 triệu USD và năm 2022 là 687,73 triệu USD.

Thực hiện nghiêm các quy định nhập khẩu

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh: Trung Quốc là một đối tác lịch sử, truyền thống và mang tính định hướng lâu dài. Chúng ta cần làm tốt công tác giao thương thương mại, bởi điều ấy góp phần nâng cao quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước, giúp định hình, làm sâu sắc hơn mối quan hệ Việt – Trung.

Nhắc lại quan hệ buôn bán hai nước từ thời còn giao thương qua đường mòn, lối mở, lãnh đạo Bộ NN&PTNT cho rằng thương nhân Trung Quốc đã mang nhiều kỹ thuật canh tác sang Việt Nam; thành tựu ngành nông nghiệp thời gian có nhiều đóng góp của thương nhân Trung Quốc, bởi họ giúp giảm tình trạng thả nổi, sản xuất theo quán tính của bà con nông dân.

Thông qua những vấn đề được thảo luận tại Hội nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhận định mỗi thị trường có một văn hóa, mỗi người tiêu dùng có một thói quen, vì vậy việc thích ứng với những lệnh của thị trường nhập khẩu giúp doanh nghiệp Việt Nam sản xuất, xuất khẩu một cách bền vững.

Trong những năm qua, ngành nông nghiệp đã xây dựng và triển khai nhiều chiến lược, kế hoạch, đề án phát triển bền vững. Và năm 2023 được Bộ trưởng Bộ NN&PTNT xem là năm ngành chuẩn hóa các công tác quản lý, từ khâu canh tác, logistics, cũng như quan hệ thương mại với các nước.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhìn nhận, thị trường thế giới ngày càng trở nên khó đoán. Nhà sản xuất giờ không những phải đối đầu với biến đổi khí hậu mà còn phải ứng phó với biến chuyển xu thế tiêu dùng. Áp lực cạnh tranh giờ không dừng lại ở từ các nước láng giềng mà thậm chí đến từ chính thị trường trong nước.

Một điểm nữa được Bộ trưởng nhắc đến là “sức ì” khi đâu đó xuất hiện tư tưởng hài lòng với con số lợi nhuận. Ông cho rằng thành công của hợp tác giao thương không chỉ dừng ở việc buôn bán có lãi một vài chuyến, mà cần phải tạo ra một hệ sinh thái ngành hàng, cũng như sức lan tỏa trong toàn xã hội, giúp người dân yên tâm sản xuất trên chính cánh đồng của mình.

Ông Lỗ Siêu, đại diện Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho biết: “Gần đây, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm trong nhập khẩu nông sản, thủy sản Việt Nam rất được chú ý. Lệnh 248 và 249 dựa trên các quy định trước đó của Trung Quốc, hoàn toàn không phải “chuyện bất ngờ”, chú trọng vào vệ sinh an toàn thực phẩm, quy rõ trách nhiệm của từng khâu”.

Các Lệnh 248, 249 cũng nằm trong chỉnh thể hoạt động xuất nhập khẩu của Trung Quốc, tạo thành hệ thống bảo vệ cho người tiêu dùng, bảo vệ cho doanh nghiệp làm ăn chân chính. Các khâu truy xuất mã vùng trồng, vùng nuôi, đóng gói, vận chuyển,… đều được tách bạch.

Ông Lỗ Siêu đề nghị các doanh nghiệp hai nước vào trang web chính thức của Tổng cục Hải quan Trung Quốc để xem xét cụ thể loại nông sản, thủy sản nào cần đăng ký để xuất khẩu chính ngạch, loại nào cần có đảm bảo của doanh nghiệp Trung Quốc, thông qua kênh chính thức.

Tại trang web này, doanh nghiệp cũng có thể nắm bắt các quy định liên quan, cơ quan phụ trách xử lý vấn đề, các bước đăng ký. Hạn mức xuất nhập khẩu, quy trình xét nghiệm, các thông số về vệ sinh an toàn thực phẩm cũng được ghi rõ.

Sau khi đăng ký, Tổng cục Hải quan Trung Quốc sẽ có phản hồi, hỗ trợ, hậu kiểm. Ngoài việc tuân thủ quy định liên quan, trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp có thể chủ động đưa ra yêu cầu phù hợp với thực tế.

“Tổng cục Hải quan Trung Quốc luôn sẵn sàng phối hợp với các cơ quan liên quan của Việt Nam trong việc bảo đảm môi trường xuất nhập khẩu lành mạnh, nguyên tắc cao nhất là đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm”, ông Lỗ Siêu nói.