Fonterra, nhà xuất khẩu sữa lớn nhất thế giới dự kiến sẽ trả cho người nông dân từ 8,5-9,5 NZD (5,4-6,04 USD) cho mỗi kg sữa bột làm từ sữa bò tươi (kgMS) so với mức 8,5-10 NZD/kgMS mà họ dự báo trước đó.

Giám đốc điều hành Miles Hurrell cho biết nhu cầu đối với sữa bột nguyên kem đã giảm, đặc biệt là tại Trung Quốc Đại lục, trước sự gia tăng nguồn cung từ các khu vực khác.

Nguồn cung sữa toàn cầu của Fonterra từ các khu vực xuất khẩu chính đã giảm trong 12 tháng tính đến tháng Chín.

Thu nhập trước lãi vay và thuế của Fonterra trong quý đầu tiên đã tăng lên 368 triệu NZD (234 triệu USD), so với 190 triệu NZD của năm trước.

Là công ty sữa lớn nhất New Zealand và thuộc sở hữu của hơn 10.500 hộ gia đình nông nghiệp, Fonterra sản xuất gần 30% lượng sữa xuất khẩu của thế giới.

Đầu năm nay, Fonterra đã nâng dự báo giá sữa thu mua niên vụ 2021/2022 từ mức 8,40-9 NZD/kgMS, lên mức 8,90-9,50 NZD/kgMS.

Mức giá trung bình mới 9,20 NZD/kgMS sẽ đóng góp thêm 13,8 tỷ NZD cho nền kinh tế New Zealand trong vụ mùa này.

Trung Quốc là thị trường xuất khẩu sữa hàng đầu của New Zealand khi nhập tới 40% lượng sữa xuất khẩu của nước này.

Fonterra chiếm hơn 20% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và 7% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của New Zealand.

Theo số liệu do Tổng cục Hải quan công bố gần đây, trong tháng 1/2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa ước đạt 46,56 tỷ USD, giảm 17%, so với tháng trước và giảm 25% so với cùng kỳ năm trước trong bối cảnh kỳ nghỉ Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán diễn ra trọn trong tháng nên số ngày làm việc ít hơn tháng trước và cùng kỳ 2022. 

Trong đó, tổng trị giá xuất nhập khẩu của doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt 33,5 tỷ USD, giảm 22,1% (tương ứng giảm 9,52 tỷ USD); trị giá xuất nhập khẩu của khối doanh nghiệp trong nước là 13,06 tỷ USD, giảm 31,5% (tương ứng giảm 6 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước.   

Về xuất khẩu, trong tháng 1, tổng trị giá xuất khẩu của Việt Nam đạt 23,61 tỷ USD, giảm 25,9%, tương ứng giảm 8,25 tỷ USD so với  cùng kỳ năm 2022. Trị giá xuất khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp FDI trong tháng đạt 17,97 tỷ USD, giảm 21,5% (tương ứng giảm 4,92 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước, chiếm 76,1% tổng trị giá xuất khẩu của cả nước; còn lại là doanh nghiệp nội địa.

Về nhập khẩu, trong tháng 1, tổng trị giá nhập khẩu của cả nước đạt 22,95 tỷ USD, giảm 24% (tương ứng giảm 7,27 tỷ USD) so với cùng kỳ năm 2022. Con số này bao gồm 15,53 tỷ USD trị giá nhập khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp FDI, giảm 22,8% (tương ứng giảm 4,6 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước, chiếm 67,7% tổng trị giá nhập khẩu của cả nước.

Như vậy, trong tháng, khối FDI xuất siêu 2,44 tỷ USD, là động lực chính giúp cán cân thương mại hàng hóa của cả nước thặng dư 656 triệu USD.

Xét theo địa phương, trong tháng 1/2023, Việt Nam có 8 tỉnh thành ghi nhận tổng kim ngạch xuất nhập khẩu từ 1 tỷ USD trở lên, lần lượt là TP HCM, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hà Nội, Bình Dương, Hải Phòng, Bắc Giang và Đồng Nai.

Theo đó, TP HCM là địa phương có tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa lớn nhất tháng 1/2023 với 6,46 tỷ USD, chiếm gần 14% tổng kim ngạch thương mại của cả nước trong tháng. Tỉnh Bắc Ninh đứng thứ hai với 5,86 tỷ USD; Thái Nguyên đạt 4,02 tỷ USD; Hà Nội đạt 3,7 tỷ USD; Bình Dương đạt 3,43 tỷ USD; Hải Phòng với 3,19 tỷ USD; Bắc Giang với 3,15 tỷ USD và Đồng Nai là 2,37 tỷ USD.

Đáng chú ý, nếu xét về xuất khẩu, trong tháng 1/2023, Bắc Ninh đã vượt TP HCM để trở thành địa phương có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất cả nước với trị giá 3,36 tỷ USD (TP HCM xếp thứ hai với 2,66 tỷ USD; thứ ba là Thái Nguyên 2,55 tỷ USD, Bình Dương 1,86 tỷ USD, Hải Phòng 1,68 tỷ USD…).

Còn xét về nhập khẩu, TP HCM và Hà Nội tiếp tục giữ vững vị trí dẫn đầu với trị giá lần lượt 3,8 tỷ USD và 2,65 tỷ USD; tiếp theo là Bắc Ninh đạt 2,5 tỷ USD, Bình Dương 1,57 tỷ USD, Hải Phòng 1,51 tỷ USD.

Tận dụng lợi thế FTA

Đối với thị trường Hàn Quốc, Việt Nam đang xuất khẩu sang Hàn Quốc nhiều nhóm hàng có thế mạnh, đặc biệt là nông sản chế biến. Ông Nguyễn Văn Thứ, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thực phẩm G.C (GC Food) chuyên sản xuất, kinh doanh các mặt hàng chế biến từ nha đam và thạch dừa, cho biết, Hàn Quốc vẫn là thị trường lớn và có giá bán rất tốt.

Hiện nay, GC Food đã nhận được một số lời đề nghị sản xuất từ các doanh nghiệp Hàn Quốc và đang trong quá trình đàm phán để xây dựng nhà máy nước giải khát nhằm xuất khẩu qua thị trường này. Nhờ có Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Hàn Quốc (VKFTA), đã giúp cho sản phẩm của Việt Nam; trong đó, gồm cả các mặt hàng sản phẩm của GC Food trở nên cạnh tranh hơn rất nhiều so với sản phẩm cùng loại của Thái Lan.

Vì lẽ đó, rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam, không chỉ GC Food đã tận dụng tối đa lợi thế bởi chuỗi cung ứng của cộng đồng doanh nghiệp hai nước nhằm phát huy hiệu quả trong thương mại. Cũng có không ít doanh nghiệp Việt đã và đang chủ động tự nâng cao năng lực để tìm kiếm cơ hội mở rộng hợp tác với các đối tác Hàn Quốc.

Kết quả là sau hơn 6 năm thực thi VKFTA cho tới nay, thương mại hai chiều giữa Việt Nam – Hàn Quốc đã liên tục tăng trưởng mạnh. Theo số liệu thống kê của Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam – Hàn Quốc trong năm 2022 đã đạt hơn 87,7 tỷ USD và phấn đấu đạt mục tiêu năm 2023 là 100 tỷ USD.

Cũng như Hàn Quốc, báo cáo mới đây của Bộ Công Thương đã chỉ ra rằng, năm 2022, tình hình quốc tế và châu Âu có nhiều diễn biến phức tạp, khủng hoảng năng lượng, lạm phát tăng cao, chính sách tiền tệ thắt chặt, tăng lãi suất kéo dài ở nhiều nước, rủi ro về suy thoái kinh tế tại các nước khu vực châu Âu và tiêu dùng có xu hướng giảm… Tuy nhiên, bằng nhiều nỗ lực, nhiệm vụ phát triển thị trường châu Âu đã đạt được những kết quả tích cực.

Theo đó, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa giữa Việt Nam với các nước châu Âu trong năm 2022 đạt khoảng 76,3 tỷ USD, tăng 5,1 % so với cùng kỳ năm 2021; trong đó, xuất khẩu đạt gần 56 tỷ USD, tăng 10,2%. Thặng dư thương mại của Việt Nam với khu vực thị trường châu Âu đạt 35,5 tỷ USD.

GS.TS Nguyễn Thường Lạng, Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân nhận định, đã tới lúc các FTA thế hệ mới bắt đầu phát huy hiệu quả thực thi. tạo thị trường sâu và rộng hơn cho việc xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang các quốc gia đối tác, nhờ vào việc được giảm thuế suất gần như về 0%, giúp cho giảm chi phí, đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo lợi thế xuất khẩu. Không chỉ VKFTA mà các FTA khác còn giúp mang đến thế mạnh về nguồn lực lao động giá thấp, tận dụng nguồn vốn dồi dào và công nghệ cao từ các tập đoàn xuyên quốc gia, xây dựng được thành chuỗi cung ứng…

Đây thực sự được coi là công cụ lấn lướt, giúp cho nền kinh tế Việt Nam bớt đi những ảnh hưởng tiêu cực bởi nhiều biến động của thị trường kinh tế thế giới và diễn biến của đại dịch COVID-19 vừa qua. Việc tận dụng hiệu quả các FTA khiến các doanh nghiệp Việt Nam sẽ chuyển lợi thế thành lợi ích. Đồng thời, giúp các doanh nghiệp không chỉ tự tin mà còn sẵn sàng tham gia sâu rộng vào thị trường toàn cầu. Đây cũng chính là động lực để cả doanh nghiệp nội địa và doanh nghiệp FDI mở rộng đầu tư tại Việt Nam cho hoạt động xuất khẩu. Kết hợp với các lợi thế về vốn, công nghệ, mạng lưới và thương hiệu toàn cầu thì các doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam sẽ có thêm lợi thế so sánh, giúp tạo lợi ích thương mại đáng kể.

Có chính sách thúc đẩy

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam, hiện tại, các doanh nghiệp lớn của Hàn Quốc, đơn cử như Samsung vào Việt Nam sẽ kéo theo các nhà mua hàng và đối tác của họ. Doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng tốt những mối quan hệ này và cần biết cách “nuôi dưỡng”, phát triển thêm cho ngành công nghiệp phụ trợ; tập trung sâu hơn vào những nhóm hàng có giá trị gia tăng cao giúp tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu tốt hơn thời gian qua.

Mặc dù, đánh giá cao sự chủ động tìm kiếm cơ hội hợp tác kinh doanh với các đối tác Hàn Quốc song tỷ lệ tận dụng C/O ưu đãi từ Hiệp định Thương mại tự do đa phương và song phương giữa Việt Nam – Hàn Quốc hiện nay chỉ ở mức trên 50%. Nếu có thêm các chính sách thúc đẩy; các cơ chế ưu đãi hợp lý và chủ trương khuyến khích từ Nhà nước, chắc chắn tỷ lệ này có thể được cải thiện nhiều hơn nữa. Thậm chí, kim ngạch thương mại song phương giữa Việt Nam và Hàn Quốc có thể tăng gấp đôi, tương đương đạt mức 150 tỷ USD trong 7 năm tới đây. 

GS.TS Nguyễn Thường Lạng khuyến nghị, các cơ quan quản lý cần quan tâm đến sự phát triển của doanh nghiệp, bằng những giải pháp khuyến khích đổi mới sáng tạo, hỗ trợ đầu tư phát triển công nghiệp nền tảng, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực, phát triển công nghiệp hỗ trợ, thúc đẩy khởi nghiệp. Do đó, yêu cầu cấp thiết hiện nay là phải cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ xuất khẩu để tiết kiệm tối đa chi phí.

Với các doanh nghiệp, yêu cầu về sự minh bạch, bình đẳng, thân thiện, hợp tác của môi trường kinh doanh luôn được coi trọng, nhằm giảm khâu trung gian và chi phí không chính thức. Việc đơn giản hoá thủ tục hành chính, tạo thuận lợi kinh doanh và thương mại cả về hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ logistics và hạ tầng xã hội phải được thực hiện hiệu quả và hiệu năng, tạo khác biệt tích cực thì mới tạo được kết quả đột phá

Song song đó, về phía các doanh nghiệp, để tận dụng tối đa cơ hội xuất khẩu, bà Đào Thu Trang, Chuyên gia Tư vấn Chiến lược phát triển thị trường, VCCI cho rằng, bên cạnh việc hiểu và tận
dụng tốt các FTA, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động tìm hiểu văn hóa, hành vi, cách mà người tiêu dùng tại các thị trường đối tác mua hàng. Một số đặc điểm và thói quen của người tiêu dùng là sự trung thành với các sản phẩm có thương hiệu và luôn mong  muốn tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm đó như:  nơi sản xuất, mức độ an toàn, thân thiện với môi trường… Doanh nghiệp cũng cần có chiến lược phát triển thị trường, chiến lược marketing hay chiến lực truyền thông bài bản. Đồng thời, cần chuẩn bị hành trang và những thông tin đầy đủ để đưa sản phẩm sang những thị trường lớn.

Ngoài việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn, tỉnh tăng cường thông tin, phổ biến các quy định pháp luật về hội nhập kinh tế quốc tế, những điều kiện xuất nhập khẩu của các nước cho doanh nghiệp để chủ động, kịp thời ứng phó, vượt qua các rào cản kỹ thuật.

Tỉnh hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các chương trình xúc tiến thương mại trong và ngoài nước nhằm giúp doanh nghiệp khai thác, tận dụng những cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới để mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa.

Tỉnh hỗ trợ doanh nghiệp củng cố lại thị trường truyền thống theo hướng phát triển bền vững và hiệu quả, chú trọng khai thác thị trường mới tiềm năng ở các nước, vùng lãnh thổ trên thế giới gắn với thực hiện đa phương thức giao dịch, mua bán với đối tác.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Kiên Giang Lâm Huỳnh Nhân chia sẻ, năm 2022, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong tỉnh đã chủ động, có những giải pháp kinh doanh phù hợp, củng cố các thị trường truyền thống kết hợp tìm kiếm, mở rộng thị trường xuất khẩu. Nhờ đó, lượng đơn đặt hàng xuất khẩu tăng cao so với năm 2022, nhất là mặt hàng thủy sản, giày da, góp phần vào tăng trưởng chung về kim ngạch xuất khẩu của tỉnh vượt kế hoạch năm.

Theo đó, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh năm 2022 đạt 802 triệu USD, tăng 9,7% so với năm 2021, đạt 102,8% kế hoạch (vượt kế hoạch 22 triệu USD), gồm: Gạo hơn 176 triệu USD; hải sản trên 280 triệu USD; giày da hơn 164 triệu USD và còn lại là các mặt hàng khác. Một số mặt hàng xuất khẩu tăng cao so với năm 2021 là tôm đông, cá đông, hải sản đông khác, đồ hộp, giày da…

Trên địa bàn tỉnh hiện có 48 doanh nghiệp tham gia hoạt động ngoại thương, năm 2022, xuất khẩu hàng hóa qua hơn 50 thị trường các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới, tăng 7 thị trường so với năm 2021; trong đó, mặt hàng gạo xuất khẩu qua 14 thị trường, thủy sản 37 thị trường, giày da 20 thị trường.

Ngoài xuất khẩu những sản phẩm hàng hóa chủ lực, tỉnh hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối thị trường tiêu thụ hàng hóa đối với các sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của tỉnh.

Cùng đó, hiện nay có 187 doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong và ngoài tỉnh tham gia hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa qua Cửa khẩu quốc tế Hà Tiên và Cửa khẩu chính Giang Thành, với hàng hóa xuất nhập khẩu chủ yếu là thủy sản, nông sản, hàng tạp hóa… Năm 2022, xuất khẩu chính ngạch đạt hơn 110 triệu USD, tăng trên 47% so với năm 2021 và nhập khẩu đạt hơn 63 triệu USD.

Tuy nhiên, theo lãnh đạo tỉnh Kiên Giang, hoạt động xuất nhập khẩu của tỉnh trong năm 2022 có nhiều những khó khăn, vướng mắc, chịu sự ảnh hưởng từ các yếu tố khách quan tác động, nhất là tình hình bất ổn chính trị trên thế giới và việc duy trì các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 tại thị trường Trung Quốc đã làm đứt gãy một số chuỗi cung ứng hàng hóa, đẩy giá thành một số nguyên vật liệu tăng cao, trong khi giá thành sản phẩm không thay đổi nhiều đã ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, chi phí logistics tăng cao, chi phí sản xuất tăng và việc thiếu hụt cục bộ nguồn nguyên liệu thủy sản đã gây khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc ký kết hợp đồng và xuất khẩu hàng hóa. Tiếp đến, tình hình lạm phát tăng cao kỷ lục ở hầu hết các quốc gia trên thế giới đã tác động lớn đến sức mua của thị trường toàn cầu, ảnh hưởng bất lợi đến xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp.

Thị trường xuất khẩu gạo gặp nhiều khó khăn do sự cạnh tranh ngày càng gay gắt với các nước trong khu vực. Việc xuất khẩu thủy sản vào thị trường châu Âu và một số nước gặp nhiều khó khăn do những rào cản kỹ thuật và việc thực hiện xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản.

Những con số ấn tượng

Nhìn nhận năm 2022, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, Việt Nam thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội trong bối cảnh tình hình quốc tế diễn biễn phức tạp, nhất là tác động của cuộc xung đột Nga – Ukraine; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt.

Cùng đó, xu hướng bảo hộ thương mại tiếp tục gia tăng; lạm phát tăng cao, chính sách tiền tệ thắt chặt, tăng lãi suất kéo dài ở nhiều quốc gia và phòng, chống dịch COVID-19 ở một số nước dẫn tới các hệ lụy làm gián đoạn, đứt gãy các chuỗi cung ứng, tổng cầu thế giới giảm sút.

Ở trong nước, do tác động từ tình hình thế giới dẫn tới giá xăng dầu và một số nguyên liệu đầu vào trong nước liên tục tăng cao, đã ảnh hưởng đến nguồn cung, sức mua trong nước và tăng chi phí vốn sản xuất của doanh nghiệp… đặt ra những khó khăn, thách thức lớn đối với nền kinh tế.

Tuy nhiên, với nỗ lực và quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, nhân dân cả nước, cộng đồng doanh nghiệp, kinh tế nước ta đã đạt những kết quả đáng ghi nhận như kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối vĩ mô được bảo đảm…

Theo ông Trần Thanh Hải, đóng góp vào thành tích chung đó, ngành công thương đã chủ động triển khai đồng bộ, linh hoạt các giải pháp với nhiều cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả đã đạt nhiều kết quả tích cực, hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu được Quốc hội, Chính phủ giao.

Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế thế giới suy giảm, tăng trưởng xuất khẩu của nhiều nền kinh tế sụt giảm, nhưng xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam vẫn vượt qua khó khăn và duy trì được mức tăng trưởng cao. Bộ Công Thương dự kiến, năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt khoảng 732 tỷ USD, tăng khoảng 10% so với năm 2022; trong đó, xuất khẩu tăng khoảng 10,5%, đạt khoảng 371,5 tỷ USD, hoàn thành vượt mức chỉ tiêu kế hoạch được Quốc hội và Chính phủ giao (kế hoạch tăng 8%).

Đáng lưu ý, có 39 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, tăng 4 mặt hàng so với năm 2021; trong đó, có 9 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 10 tỷ USD; tăng hơn 1 mặt hàng so với năm 2021.

Cơ cấu hàng hóa xuất khẩu tiếp tục cải thiện theo chiều hướng tích cực, giảm hàm lượng xuất khẩu thô, tăng xuất khẩu sản phẩm chế biến, sản phẩm công nghiệp, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Nhóm hàng công nghiệp chế biến tiếp tục giữ tỷ trọng chủ yếu trong cơ cấu xuất khẩu, chiếm hơn 86% tổng kim ngạch xuất khẩu

Ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng Thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam cho biết, năm 2022 là năm thắng lợi lớn của xuất khẩu trái cây. Với việc nhiều thị trường mở cửa cho mặt hàng trái cây tươi Việt Nam, dự đoán trong niên vụ mới, xuất khẩu các mặt hàng trái cây tươi sẽ tăng trưởng ít nhất 20% so với năm 2022, có thể chạm mốc 4 tỷ USD.

Tương tự, năm 2022 cũng là năm khởi sắc của ngành thuỷ sản với kim ngạch xuất khẩu dự kiến sẽ cán đích với con số 11 tỷ USD, tăng 25% so với năm 2021. Đây được xem là mốc kỷ lục lịch sử của ngành thủy sản Việt Nam, sau hơn 20 năm tham gia vào thị trường thế giới.

Ông Trương Đình Hòe – Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) cho biết, năm 2022, ước tính ngành thủy sản chiếm 3% tổng xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam. So với tổng kim ngạch xuất khẩu khu vực kinh tế trong nước, ngành thủy sản đóng góp gần 12% giá trị. Trên bản đồ xuất khẩu thủy sản thế giới, Việt Nam đang là quốc gia xuất khẩu lớn thứ 3, chiếm trên 7% thị phần trên thị trường thế giới, chỉ đứng sau Trung Quốc và Na Uy.

Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa năm 2022 dự kiến tăng khoảng 8,5% so với năm 2021 và cơ bản được kiểm soát tốt. Nhập khẩu của nhóm hàng hóa phục vụ sản xuất để xuất khẩu và hàng hóa thiết yếu tăng, chiếm gần 90%; nhập khẩu của nhóm hàng không khuyến khích nhập khẩu chỉ chiếm 6%.

Cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận xuất siêu năm thứ 7 liên tiếp với thặng dư gần 11 tỷ USD, góp phần tích cực cho cán cân thanh toán, giúp nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và các chỉ số kinh tế vĩ mô khác của nền kinh tế.

Tuy nhiên, ông Trần Thanh Hải cũng thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế như tốc độ tăng xuất khẩu chậm lại bắt đầu từ quý IV, thị trường bị thu hẹp, đơn hàng giảm, cạnh tranh trên thị trường quốc tế gia tăng.

Hơn nữa, một số mặt hàng chi phí nguyên liệu vật tư đầu vào tăng cao trong khi mức giá xuất khẩu không tăng làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm… đã ảnh hưởng lớn đến tốc độ tăng xuất khẩu chung của cả nước.

Mặc dù, xuất khẩu tăng cao nhưng mức độ phụ thuộc vào khu vực đầu tư nước ngoài (FDI) vẫn còn lớn. Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu của khối doanh nghiệp FDI kể cả dầu thô chiếm khoảng 74% tổng kim ngạch xuất khẩu. Do đó, giá trị gia tăng trong xuất khẩu chưa được như mong muốn.

Ngoài ra, tốc độ đa dạng hoá thị trường ở một số sản phẩm còn chậm nên chưa có khả năng đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn, chất lượng của các thị trường và tận dụng tốt các ưu đãi thuế quan từ các FTA đã ký kết.

Hơn nữa, việc chuyển từ hoạt động xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch còn hạn chế; năng lực xuất khẩu của các doanh nghiệp 100% vốn Việt Nam, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa cao.

Chú ý quy định mới về tiêu chuẩn xanh

Đánh giá cao thành tích xuất khẩu trong năm 2022, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho rằng, xuất khẩu tăng cao so với năm trước thể hiện tính đúng đắn của chủ trương “bình thường mới”, mở cửa nền kinh tế và triển khai các chương trình, giải pháp phục hồi kinh tế sau đại dịch của cơ quan chức năng.

Bên cạnh đó, một số
nguyên nhân khách quan khác như thị trường xuất khẩu phục hồi do các nước đã triển khai mạnh mẽ tiêm vaccine và chung sống với dịch COVID-19; lộ trình thuế nhập khẩu của các đối tác Hiệp định Thương mại tự do (FTA) đang tiếp tục được xóa bỏ hoặc cắt giảm, tạo thêm lợi thế cạnh tranh cho hàng Việt.

Hơn nữa, sự chuyển dịch đầu tư để tái cơ cấu chuỗi cung ứng của các tập đoàn nước ngoài với quy mô sản xuất lớn và mạng lưới khách hàng rộng khắp…. đã trở thành động lực mới cho hoạt động xuất nhập khẩu.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, năm 2023 thương mại toàn cầu đang đứng trước nhiều sức ép do diễn biến phức tạp của căng thẳng địa chính trị; lạm phát gia tăng. Việc này khiến Chính phủ nhiều nước thắt chặt chính sách tài khoá, tiền tệ; chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục đứng trước nguy cơ bị gián đoạn, đứt gãy.

Vì vậy, để không bị loại khỏi “cuộc chơi”, doanh nghiệp phải thay đổi tư duy, cách làm và quan tâm hơn tới “tính xanh” của chuỗi cung ứng trong thương mại quốc tế nhằm đáp ứng yêu cầu kỹ thuật ngày càng khắt khe của thị trường.

Để xuất khẩu năm 2023 tăng trưởng mạnh và bền vững, Bộ trưởng đề nghị các đơn vị cần theo dõi sát biến động của kinh tế thế giới và trong nước, chủ động đánh giá tác động của sự kiện đến sản xuất, xuất nhập khẩu mới có thể điều chỉnh, ứng phó thích hợp.

Ngoài ra, các đơn vị tăng cường thông tin dự báo thị trường hàng hóa, chính sách, quy định mới của thị trường để doanh nghiệp có phản ứng kịp thời; tiếp tục khai thác các lợi thế từ FTA và ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động truyền thông, xúc tiến thương mại, phát triển thương hiệu…

Bộ Công Thương sẽ chỉ đạo các cơ quan Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài bám sát, theo dõi các quy định, chính sách mới ban hành của nước sở tại, nhất là quy định mới về tiêu chuẩn xanh với hàng hóa nhập khẩu.

Mặt khác, yêu cầu Thương vụ cập nhật thông tin thị trường, kịp thời tham mưu chính sách và khuyến nghị để địa phương, hiệp hội và doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược, phương thức kinh doanh phù hợp điều kiện phát triển, hướng tới xuất khẩu tăng trưởng bền vững./.