Chính phủ Hàn Quốc đã chính thức công bố nền kinh tế nước này đang tăng trưởng chậm lại. Đây là lần đầu tiên kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát vào năm 2020, “suy thoái kinh tế’ được đưa vào Sách Xanh – báo cáo đánh giá kinh tế hằng tháng bao gồm những nhận định chính thức của chính phủ về tình hình kinh tế.

Ông Lee Seung-han, Trưởng bộ phận phân tích kinh tế của Bộ Chiến lược và Tài chính, cho biết, lý do chính phủ thừa nhận rằng những lo ngại về suy thoái kinh tế đã trở thành hiện thực là do xuất khẩu và tiêu dùng trì trệ trong bối cảnh giá cả tiếp tục ở mức cao.

Xuất khẩu, xương sống của nền kinh tế Hàn Quốc vốn đã có xu hướng giảm trong tháng Một năm nay, đang tiếp tục giảm ở mức hai con số trong tháng Hai. Lượng xuất khẩu trung bình hàng ngày tính đến ngày 10/2 đã giảm 14,5% so với cùng kỳ một năm trước. Xuất khẩu chất bán dẫn, chiếm khoảng 20% tổng xuất khẩu của Hàn Quốc, đã giảm 40,7% trong giai đoạn này.

Kết quả, cán cân thương mại hàng hóa cộng dồn từ ngày 1-10/2 thâm hụt 4,971 tỷ USD. Nếu cán cân thương mại hàng tháng tiếp tục thâm hụt trong tháng Hai, điều đó có nghĩa là Hàn Quốc đã gánh chịu thâm hụt thương mại trong một năm liên tiếp kể từ tháng 3/2022.

Trong tháng 1/2023, Hàn Quốc ghi nhận thâm hụt thương mại ở mức cao kỷ lục là 12,69 tỷ USD, đánh dấu 11 tháng thâm hụt liên tiếp. Hàn Quốc là nước phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu năng lượng nên đã chịu tác động lớn từ chi phí năng lượng tăng vọt.

Bên cạnh đó, giá tiêu dùng (thước đo chính của lạm phát) ở Hàn Quốc trong tháng trước cũng tăng 5,2% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức tăng 5% của tháng 12/2022. Đây cũng là tháng thứ 9 liên tiếp lạm phát của Hàn Quốc ở mức từ 5% trở lên.

Bộ Chiến lược và Tài chính Hàn Quốc lần đầu tiên bày tỏ lo ngại về suy thoái kinh tế vào tháng Sáu năm ngoái. Trong bảy tháng tiếp theo, Bộ này đã đưa ra đánh giá tương tự. Sau đó, Bộ đã thay đổi cách diễn đạt thành “gia tăng mối lo ngại về suy thoái kinh tế” vào tháng 1/2023, một lời cảnh báo lớn hơn về nguy cơ với nền kinh tế. Trong tháng Hai, các chuyên gia phân tích của chính phủ đã tiến thêm một bước và nhận định rằng nền kinh tế Hàn Quốc đã bước vào giai đoạn suy thoái kinh tế.
Ngay trong quý IV/2022, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc là -0,4%, mức tăng trưởng âm đầu tiên trong hai năm rưỡi kể từ quý II/2020 với mức -3,0%.

Trong bối cảnh lãi suất cơ bản tiếp tục được đẩy cao để đối phó lạm phát, xu hướng hạn chế tiêu dùng của người dân là điều có thể nhận thấy rõ ràng. Trong quý IV/2022, tiêu dùng cá nhân tại nước này đã giảm 0,4% so với quý trước.

Tiêu dùng vốn đã phục hồi kể từ khi Chính phủ Hàn Quốc bãi bỏ các quy định về giãn cách xã hội vào đầu năm 2022. Song với việc lãi suất tăng cao và mức tăng giá cao tiêu dùng cao, xu hướng giảm đã xuất hiện rõ ràng. Doanh số tại các cửa hàng bách hóa và cửa hàng giảm giá tháng trước cũng giảm lần lượt 3,7% và 2,8% so với cùng thời điểm một năm trước.

Khi suy thoái kinh tế ảnh hưởng đến thị trường việc làm, cảm giác khủng hoảng về “ thất nghiệp vì suy thoái” đang gia tăng. Số lượng việc làm ngành chế tạo trong tháng Một đã giảm 35.000 vị trí so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu lần đầu tiên chuyển sang mức âm sau 15 tháng kể từ tháng 10/2021.
Giáo sư Kim Jung-sik thuộc Khoa Kinh tế tại Đại học Yonsei nhận định khi số dư tài khoản vãng lai thâm hụt, các quỹ nước ngoài sẽ chảy khỏi Hàn Quốc. Tỷ giá hối đoái giữa đồng won và USD sẽ tăng trở lại và có thể lên mức 1.500 won đổi 1 USD. Nếu điều này xảy ra, đó sẽ là một cú sốc lớn hơn cho nền kinh tế. Trong bối cảnh đó, Hàn Quốc không có lựa chọn nào khác ngoài việc tăng chi tiêu tài khóa để bình thường hóa và kích thích nền kinh tế trong nước.

Ngân hàng trung ương Hàn Quốc (BoK) tháng Một vừa qua công bố báo cáo nhận định nền kinh tế Hàn Quốc năm 2023 dự kiến đạt mức tăng trưởng 2,6%. Tuy nhiên, Bộ Chiến lược và Tài chính Hàn Quốc dự báo nền kinh tế nước này năm 2023 chỉ đạt mức tăng trưởng 1,6% do ảnh hưởng từ các động thái thắt chặt tiền tệ toàn cầu.

Giám đốc Tài chính của Ngân hàng Thế giới (WB) Anshula Kant cho biết Hàn Quốc có nền tảng kinh tế vững chắc và sẽ tăng trưởng mạnh mẽ khi nền kinh tế toàn cầu nhận được lực đẩy.

Trong cuộc gặp với Thứ trưởng Tài chính thứ nhất của Hàn Quốc Bang Ki-sun tại Washington vào ngày 15/2, ông Anshula Kant cho biết: “Các yếu tố cơ bản của nền kinh tế Hàn Quốc vẫn rất mạnh mẽ.”

Điều kiện để Hàn Quốc lọt top cường quốc kinh tế G5 vào năm 2035

Ông Kant cũng bày tỏ lòng biết ơn đối với Hàn Quốc vì đã đóng góp cho Hiệp hội Phát triển Quốc tế, một nền tảng trực thuộc ngân hàng có trụ sở tại Washington nhằm chống lại đói nghèo toàn cầu.

Nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á hiện là nhà tài trợ lớn thứ 15 trong số 53 nước đóng góp cho Hiệp hội Phát triển Quốc tế.

Tại Washington, ông Bang cũng đã gặp Ilan Goldfajn, Chủ tịch của Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ (IDB), để thảo luận về hợp tác.

Đầu tuần này, ông Bang đã tổ chức một cuộc họp với các nhà đầu tư toàn cầu tại New York và cũng gặp gỡ các quan chức từ các tổ chức thẩm định tín dụng toàn cầu, bao gồm dịch vụ nhà đầu tư của Moody’s và hãng xếp hạng tín dụng toàn cầu S&P.

Hiệp hội Thương mại Quốc tế Hàn Quốc (KITA) cho biết việc Trung Quốc mở cửa trở lại sau thời gian phong toả để phòng chống dịch COVID-19 và sự phục hồi kinh tế của đất nước này dự kiến sẽ giúp thúc đẩy xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc, vốn có liên quan mật thiết đến quốc gia láng giềng này.

Theo báo cáo của KITA, các tổ chức toàn cầu đã dự đoán rằng nền kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng 5,1% trong năm 2023, cao hơn so với mức tăng trưởng 3% của năm 2022.

Nhờ việc mở cửa trở lại sau chính sách “Không COVID” kéo dài và các gói kích thích kinh tế của Bắc Kinh, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này có thể đạt mức tăng trưởng 2,6% so với cùng kỳ năm trước trong quý 1, và 6,9% trong quý 2 năm 2023.

Nếu dự đoán đó thành hiện thực, tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế Trung Quốc có thể sẽ nâng tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc thêm 0,16 điểm phần trăm và xuất khẩu của nước này có thể tăng 0,55 điểm phần trăm trong năm nay, báo cáo cho biết.

Chính phủ Hàn Quốc dự kiến nền kinh tế lớn thứ tư châu Á này sẽ tăng trưởng khoảng 1,6% trong năm 2023, thấp hơn so với mức tăng 2,6% của năm 2022. Báo cáo cũng cho biết Hàn Quốc cần tận dụng tối đa việc Trung Quốc mở cửa trở lại để vượt qua tình trạng xuất khẩu trì trệ.

Nền kinh tế Hàn Quốc chịu ảnh hưởng lớn từ sự biến động của nền kinh tế Trung Quốc do quốc gia láng giềng này là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc. Xuất khẩu của nước này sang Trung Quốc đạt 155,8 tỷ USD trong năm 2022, chiếm 22,8% tổng kim ngạch xuất khẩu 683,8 tỷ USD của Hàn Quốc.

Trong bối cảnh thế giới phải vật lộn để đối phó với cuộc khủng hoảng phức tạp chưa từng có do đại dịch COVID-19 và xung đột địa chính trị gây ra, năm mới 2023 được kỳ vọng sẽ là năm bước ngoặt quyết định việc Hàn Quốc có lọt vào nhóm 5 cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới (G5) hay không.

Giới phân tích cho rằng nếu đổi mới thành công bộ khung lỗi thời đang làm xói mòn năng lực cạnh tranh trong nhiều lĩnh vực của Hàn Quốc như thuế, chính trị, lao động, giáo dục và hành chính, Hàn Quốc có thể vươn lên ngang hàng với các cường quốc kinh tế G5 hiện nay như Mỹ, Nhật Bản, Đức, Anh và Pháp.

Tuy nhiên, nếu không ý thức được việc kiểm soát khủng hoảng xung đột và chia rẽ chính trị-xã hội đang ngày càng gia tăng, chậm đổi mới thể chế phù hợp với kỷ nguyên cách mạng công nghiệp lần thứ 4, Hàn Quốc có thể vĩnh viễn rơi khỏi ngưỡng cửa gia nhập G5.

Báo Maekyung, nhật báo kinh tế lớn của Hàn Quốc, ngày 1/1 đã ủy quyền cho Mono Research thực hiện một cuộc khảo sát đối với 1.000 người trưởng thành trên toàn quốc về nhận thức của công chúng về bước nhảy vọt gia nhập G5 của Xứ Kim chi. Theo đó, cứ 10 người dân thì có 7 người nhận thức tích cực về khả năng này.

Kết quả thăm dò ý kiến cho thấy có tới 86,6% số người được hỏi trả lời rằng thời điểm để Hàn Quốc thực hiện bước nhảy vọt vào G5 là “trong vòng 10 năm.”

Theo kết quả phân tích của Viện nghiên cứukinh tế Hàn Quốc, thời điểm của bước nhảy vọt vào G5 của nước này dự kiến sẽ là năm 2035 khi Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) có khả năng vượt qua Pháp và sau đó vượt qua Nhật Bản vào năm 2039.

Để có thể thực hiện mục tiêu này, Hàn Quốc phải đáp ứng các điều kiện cải thiện tốc độ tăng trưởng năng suất, hiện ở mức khoảng 1%/năm, lên mức 3,6% của Đài Loan (Trung Quốc) trong vòng 10 năm tới.

Cùng với đó, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Hàn Quốc và dân số tham gia hoạt động kinh tế cũng phải tăng lên mức trung bình của G5.

Tổng thống Hàn Quốc đích thân tham gia vào các chiến lược xuất khẩu

Giới chuyên gia đã chỉ ra rằng việc Hàn Quốc gia nhập nhóm cường quốc kinh tế G5 không phải là một hy vọng mơ hồ và hoàn toàn có tính khả thi.

Theo giới phân tích, thách thức lớn nhất đối với Hàn Quốc hiện nay là nhanh chóng loại bỏ các khuôn khổ cũ đã làm xói mòn năng lực cạnh tranh quốc gia và thiết lập một hệ thống chính sách đổi mới để bắt kịp mục tiêu trở thành cường quốc kinh tế hàng đầu.

Kết quả khảo sát cho thấy đa số người dân cho rằng chính trị và thị trường lao động là những ưu tiên hàng đầu cần tập trung cải cách của Hàn Quốc.

Ông Lee In-ho, Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn kinh tế quốc gia, cho rằng sự cứng nhắc của thị trường lao động cần được giải quyết để tạo ra một môi trường lao động linh hoạt, trong đó các công ty tư nhân có thể phát huy khả năng cạnh tranh của mình.

Nếu khu vực tư nhân phát huy được sự sáng tạo thông qua đổi mới quy định và thu hẹp khoảng cách với các doanh nghiệp siêu lớn, thì Hàn Quốc có thể bước vào ngưỡng cửa của G5 trong vòng 10 năm tới.

GDP của Hàn Quốc từng đứng thứ 30 thế giới khi Mỹ và các nước phát triển khác lần đầu thành lập G5 vào năm 1974 để vượt qua cú sốc dầu mỏ, nay nước này đã vươn lên vị trí thứ 10 thế giới.

Vào năm 2019, Hàn Quốc đã trở thành quốc gia thứ 7 trên thế giới đạt tổng thu nhập quốc dân (GNI) 30.000 USD với quy mô dân số 50 triệu người, chính thức tham gia cái gọi là “Câu lạc bộ 5030.”

Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD) từ năm 2021 đã xếp Hàn Quốc vào nhóm các quốc gia phát triển trên thế giới./.