Khảo sát Giám đốc điều hành toàn cầu thường niên lần thứ 26 của công ty tư vấn PwC cho thấy 73% trong số 4.410 giám đốc điều hành từ 105 quốc gia và vùng lãnh thổ không tự tin về triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu, với 40% tin rằng công ty của họ sẽ không “ăn nên làm ra” trong một thập kỷ tới.

Theo nghiên cứu được thực hiện trong tháng 10 và tháng 11/2022, niềm tin của các giám đốc điều hành vào triển vọng tăng trưởng của công ty họ cũng giảm đáng kể (-26%), mức giảm lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009 khi mức giảm 58% được ghi nhận.

Các nhà lãnh đạo ở Mỹ, Brazil, Ấn Độ và Trung Quốc lạc quan hơn về tăng trưởng trong nước hơn là tăng trưởng toàn cầu, so với các nhà lãnh đạo ở Pháp, Đức và Anh, vốn là những quốc gia đang bị cuộc khủng hoảng năng lượng đè nặng.

Không giống như ở cuộc khảo sát năm 2022, nơi các mối lo ngại hàng đầu là rủi ro về mạng và sức khỏe, các CEO đã chia sẻ những ý kiến khác nhau trong năm nay liên quan đến tác động của suy thoái kinh tế. Khảo sát cho thấy các giám đốc điều hành lo ngại về lạm phát và biến động kinh tế, được đo lần lượt ở mức 40% và 31%, trong 12 tháng tới cũng như 5 năm tới. Khoảng 25% số người được hỏi cho biết rủi ro xung đột địa chính trị khiến họ cảm thấy bị rủi ro về tài chính. Chủ tịch PwC toàn cầu Bob Moritz đánh giá: “Nền kinh tế đầy biến động, lạm phát cao trong nhiều thập kỷ và xung đột địa chính trị đã góp phần khiến các CEO bi quan ở mức độ chưa từng thấy trong hơn một thập kỷ qua”.

Để đối phó với tình hình kinh tế hiện nay, hơn một nửa số CEO được hỏi cho biết đang tìm cách cắt giảm chi phí hoạt động, trong khi 51% nhắm đến việc tăng giá và 48% đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ của họ để kích thích tăng trưởng doanh thu.  Tuy nhiên, bất chấp dự đoán tăng trưởng kinh tế chậm lại, 60% số người được hỏi cho biết họ sẽ không giảm quy mô lực lượng lao động trong 12 tháng tới. Ông Moritz cho rằng để các tổ chức doanh nghiệp không chỉ phát triển mà còn tồn tại trong vài năm tới, họ phải khéo léo cân bằng giữa yêu cầu kép là giảm thiểu rủi ro ngắn hạn và nhu cầu hoạt động với kết quả lâu dài, vì các doanh nghiệp không chuyển đổi sẽ không thể tồn tại. 

 Phát biểu trên đài truyền hình CBS, bà Kristalina Georgieva dự đoán năm 2023 sẽ còn “khó khăn” hơn so với năm 2022, do các nền kinh tế lớn là Mỹ, châu Âu và Trung Quốc đều đang trong giai đoạn giảm tốc.

Bà Georgieva chỉ ra rằng lần đầu tiên trong 40 năm, tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc trong năm 2022 có thể sẽ bằng hoặc thấp hơn tốc độ tăng trưởng toàn cầu. Hơn nữa, khả năng bùng phát các ca nhiễm COVID-19 ở nước này trong những tháng tới theo dự báo nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng hơn nữa đến nền kinh tế Trung Quốc trong năm nay, đồng thời khiến tốc độ tăng trưởng của khu vực và thế giới chậm lại.

Bà Georgieva cho rằng nền kinh tế Mỹ là kiên cường nhất, có thể tránh được suy thoái, trong khi đó một nửa Liên minh châu Âu (EU) sẽ suy thoái trong năm sau. Theo bà Georgieva, triển vọng của các thị trường mới nổi thậm trí còn tồi tệ hơn vì mức nợ và việc đồng USD mạnh. IMF dự đoán 1/3 nền kinh tế toàn cầu sẽ suy thoái trong năm 2023.

Trước đó hồi tháng 10/2022, IMF đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2023 trong bối cảnh các nước đang chịu tác động từ cuộc xung đột ở Ukraine, giá năng lượng và thực phẩm tăng, lạm phát leo thang và lãi suất tăng mạnh. Theo IMF, kinh tế thế giới năm 2023 sẽ chỉ tăng trưởng 2,7%, thấp hơn mức dự báo 2,9% IMF đưa ra hồi tháng 7/2022. 

Năm 2022 được kỳ vọng chứng kiến nền kinh tế thế giới phục hồi sau đại dịch COVID-19.

Tuy nhiên, trái với kỳ vọng, năm 2022 lại đánh dấu bằng một cuộc xung đột mới, lạm phát cao kỷ lục và các thảm họa liên quan đến khí hậu.

Đó là một năm “đa khủng hoảng,” theo cách gọi của nhà sử học Adam Tooze.

Sau cuộc khủng hoảng kinh tế do COVID-19 gây ra vào năm 2020, giá tiêu dùng bắt đầu tăng vào năm 2021 khi các quốc gia dỡ bỏ phong tỏa và các biện pháp hạn chế khác.

Các ngân hàng trung ương dự đoán tình trạng lạm phát cao sẽ chỉ là tạm thời khi các nền kinh tế hoạt động bình thường trở lại.

Tuy nhiên, cuộc xung đột tại Ukraine xảy ra vào cuối tháng Hai đã khiến giá năng lượng và lương thực tăng vọt.

Công bố 10 sự kiện kinh tế thế giới nổi bật trong năm 2022  

Nhiều quốc gia hiện đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt do tiền lương không theo kịp lạm phát, buộc các hộ gia đình phải siết chặt chi tiêu.

Để ứng phó với lạm phát, các ngân hàng trung ương bắt đầu tăng lãi suất, nguy cơ đẩy các quốc gia vào suy thoái nghiêm trọng vì lãi suất cao hơn đồng nghĩa hoạt động kinh tế chậm lại.

Với các động thái nâng lãi suất, lạm phát ở Mỹ và Khu vực Đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) bắt đầu tăng chậm lại.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), giá tiêu dùng tại Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) dự báo đạt 8% trong quý IV năm nay trước khi giảm xuống 5,5% vào năm tới.

OECD khuyến nghị các chính phủ cung cấp hỗ trợ tài chính để giúp các hộ gia đình vượt qua áp lực lạm phát.

Tổ chức tư vấn Bruegel cho biết, từ đầu năm đến nay, Liên minh châu Âu (EU) gồm 27 quốc gia đã chi tổng cộng 674 tỷ euro (704 tỷ USD) để hỗ trợ người tiêu dùng chi trả hóa đơn năng lượng tăng cao.

Đức – nền kinh tế lớn nhất châu Âu và phụ thuộc nhiều nhất vào nguồn cung cấp năng lượng của Nga, chi tới 264 tỷ euro.

Kết quả một khảo sát của công ty tư vấn EY cho thấy cứ 2 người Đức thì có 1 người phải thắt chặt hầu bao và chỉ chi tiêu cho những mặt hàng thiết yếu.

Lãi suất tăng rõ ràng ảnh hưởng đến người tiêu dùng và doanh nghiệp. Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) bắt đầu giảm tốc độ tăng lãi suất vào tháng 12, nhưng để ngỏ khả năng phải tăng lãi suất cao hơn để kiểm soát lạm phát.

Các nhà kinh tế cho rằng Đức và Italy, hai nền kinh tế lớn trong Eurozone, sẽ rơi vào suy thoái.

Trong khi đó, nền kinh tế Anh đã bắt đầu suy giảm. Cơ quan xếp hạng tín nhiệm toàn cầu S&P Global dự đoán kinh tế Eurozone có thể tăng trưởng ì ạch trong năm 2023.

Tuy nhiên, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) vẫn kỳ vọng kinh tế thế giới sẽ khởi sắc vào năm 2023, với mức tăng trưởng 2,7%, trong khi OECD dự báo mức tăng trưởng 2,2%.

Việc Trung Quốc nới lỏng các biện pháp hạn chế liên quan dịch COVID-19 đang làm dấy lên hy vọng về sự phục hồi của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và là động lực chính của tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Tuy nhiên, đối với Giáo sư Kinh tế vĩ mô tại Đại học Amsterdam (Hà Lan), ông Roel Beetsma, biến đổi khí hậu mới là cuộc khủng hoảng lớn nhất trong năm 2022.

Theo công ty tái bảo hiểm Swiss Re của Thụy Sĩ, từ đầu năm đến nay, các thảm họa tự nhiên và thảm họa do con người đã gây tổn thất kinh tế 268 tỷ USD.

Chỉ riêng cơn bão Ian đã gây thiệt hại ước tính 50-65 tỷ USD cho người được bảo hiểm, trong khi lũ lụt ở Pakistan gây thiệt hại 30 tỷ USD.

Tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 27 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP27) ở Ai Cập vào tháng 11 vừa qua, các chính phủ đã nhất trí thành lập một quỹ đặc biệt để bù đắp những tổn thất và thiệt hại mà các quốc gia dễ bị tổn thương phải gánh chịu do tác động của biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, hội nghị kết thúc mà không có các cam kết mới nhằm loại bỏ dần việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch, bất chấp nhu cầu cắt giảm khí thải nhà kính và làm chậm quá trình nóng lên toàn cầu.

Giáo sư Beetsma cảnh báo biến đổi khí hậu là một cuộc khủng hoảng trong dài hạn.

Ông nhấn mạnh nếu không hành động đủ mạnh mẽ, thế giới sẽ đối mặt với những tác động lớn “chưa từng có.”

Chuyên gia này đánh giá các cuộc khủng hoảng đã gia tăng kể từ đầu thế kỷ 21, nhưng thế giới chưa bao giờ chứng kiến khủng hoảng phức tạp như vậy kể từ cuộc.

Chiến tranh Thế giới thứ hai. Về triển vọng kinh tế thế giới năm 2023, ông dự đoán kinh tế thế giới sẽ đối mặt nhiều khó khăn hơn so với năm 2022./.