Ngày 3/3, người phát ngôn của Hội nghị Chính trị Hiệp thương Nhân dân toàn Trung Quốc (Chính Hiệp toàn quốc, CPPCC) – cơ quan tư vấn chính trị cấp cao nhất của Trung Quốc, ông Quách Vệ Dân (Guo Weimin), cho biết các đại biểu nhận định nền kinh tế nước này vẫn “kiên cường, đầy tiềm năng và sức sống”.

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ngày 1/3 cho biết tốc độ tăng trưởng thương mại hàng hóa toàn cầu đã chậm lại vào cuối năm 2022 và có khả năng duy trì ở mức thấp trong quý đầu của năm nay.

Mặc dù vậy, WTO cũng dự báo đà tăng trưởng chậm này có thể diễn ra trong thời gian ngắn, do số lượng container đi qua các cảng của Trung Quốc và số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới đã bắt đầu tăng lên, sau khi nước này nới lỏng các biện pháp hạn chế để phòng dịch COVID-19.

WTO cho biết chỉ số thương mại hàng hóa của tổ chức này đã giảm từ 96,2 điểm trong tháng 11/2022, xuống còn 92,2 điểm trong tháng 3/2023, thấp hơn nhiều so với đường cơ sở 100 điểm nhằm phân chia khối lượng thương mại trên hoặc dưới xu hướng.

Bên cạnh đó, các thành phần liên quan tới ôtô mang chỉ số tích cực, do doanh số bán hàng và sản xuất ở Mỹ, châu Âu và Nhật Bản nằm trên xu hướng, vượt xa sự suy giảm ở Trung Quốc. 

Tuy nhiên, các chỉ số vận tải container, linh kiện điện tử và các nguyên vật liệu thô đều sụt giảm và nằm dưới xu hướng. Chỉ số thương mại hàng hóa của WTO là phong vũ biểu thương mại hàng hóa cung cấp thông tin thời gian thực về quá trình giao dịch hàng hóa thế giới liên quan đến các xu hướng gần đây. Dựa vào chỉ số này có thể đánh giá động lực tăng trưởng thương mại toàn cầu.

Theo số liệu được Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc công bố ngày 1/3, PMI lĩnh vực sản xuất của Trung Quốc trong tháng Hai vừa qua ở mức 52,6 điểm, so với 50,1 điểm ghi nhận trong tháng Một. Con số này vượt mức dự báo 50,5 mà giới chuyên gia đưa ra trước đó, đồng thời là mức cao nhất kể từ tháng 4/2012.

PMI lĩnh vực phi sản xuất của Trung Quốc trong tháng Hai cũng đạt 56,3, tăng từ mức 54,4 của tháng Một.

Dữ liệu của Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc cho thấy lĩnh vực dịch vụ duy trì mở rộng trong tháng Hai nhờ hoạt động kinh doanh phục hồi nhanh sau kỳ nghỉ lễ đầu năm, với chỉ số phụ cho hoạt động kinh doanh đạt 55,6, tăng từ mức 54 trong tháng Một.

Các chỉ số phụ về hoạt động kinh doanh vận tải đường bộ và hàng không, bưu chính và lưu trú đều đạt trên 60, cho thấy hoạt động thị trường sôi động và khối lượng kinh doanh tăng.

Chỉ số phụ của lĩnh vực xây dựng ở mức 60,2, tăng từ mức 56,4 trong tháng Một, trong bối cảnh các dự án xây dựng trên toàn quốc bắt đầu hoạt động trở lại.

Nhu cầu trên thị trường phi sản xuất cũng phục hồi, với chỉ số phụ cho các đơn đặt hàng mới tăng 3,3 điểm so với tháng Một lên mức 55,8.
 

Thư thông báo nêu rõ, việc sớm khôi phục bình thường hoạt động xuất nhập cảnh qua cửa khẩu cầu Bắc Luân I là luôn nguyện vọng chung cấp bách của nhân dân hai địa phương nói riêng, hai nước nói chung.

Theo tinh thần của Văn phòng quản lý cửa khẩu quốc gia Trung Quốc, việc khôi phục công năng xuất nhập cảnh qua cửa khẩu cầu Bắc Luân I phía Trung Quốc sẽ được hoạt động từ 8 giờ 00-21 giờ 00 giờ Bắc Kinh (tức từ 07 giờ 00-20 giờ 00) hàng ngày, bắt đầu từ ngày 21/2/2023.

Để thực hiện công tác phòng, chống dịch COVID-19, những người xuất, nhập cảnh qua cửa khẩu cầu Bắc Luân I (thành phố Móng Cái) phải có giấy tờ xuất, nhập cảnh hợp lệ còn hiệu lực, điền thông tin chính xác vào thẻ xác nhận sức khỏe xuất nhập cảnh, người nhập cảnh vào Trung Quốc phải có giấy chứng nhận âm tính với virus SARS-COV-2 bằng phương pháp xét nghiệm RT-PCR trong vòng 48 tiếng; đặc biệt chưa thực hiện đối với du lịch theo đoàn xuất cảnh từ phía Trung Quốc (vì hiện nay theo thông báo của Văn phòng Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc về việc thí điểm khôi phục các hãng lữ hành được phép tổ chức công dân Trung Quốc theo đoàn xuất cảnh đi du lịch tại một số quốc gia, trong đó chưa có Việt Nam).

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê Quốc gia, lợi nhuận của các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp lĩnh vực tư có nguồn thu chính đạt từ 20 triệu nhân dân tệ (2,9 triệu USD) trở lên, bao gồm các nhà chế tạo, các công ty khai khoáng và các công ty điện lực, giảm 7,2% trong năm 2022, lần giảm đầu tiên kể từ năm 1997.

Trong khi đó, lợi nhuận của các doanh nghiệp nhà nước tiếp tục tăng năm thứ hai liên tiếp, với mức tăng 3%.

Lợi nhuận chung của các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, bao gồm các doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Trung Quốc, giảm lần đầu tiên trong ba năm, với mức giảm 4%. Nguyên nhân chủ yếu là do các hạn chế nhằm kiểm soát dịch COVID-19, với một đợt phong tỏa kéo dài tại Thượng Hải. Trong khi đó, các doanh nghiệp tư nhân khó có thể tăng giá bán khi chi phí nguyên liệu tăng mạnh do sự cạnh tranh gay gắt.

Một tỷ lệ kỷ lục là 18,5% các doanh nghiệp tư nhân thua lỗ tính đến cuối năm 2022, gần gấp đôi so với con số 8,8% của năm năm trước.

Các doanh nghiệp nhà nước thường hoạt động trong các lĩnh vực như chế biến nguyên liệu và tài nguyên. Việc giá tài nguyên tăng đã thúc đẩy lợi nhuận của các doanh nghiệp này.

Các công ty con của ba công ty dầu mỏ nhà nước hàng đầu Trung Quốc đã niêm yết cổ phiếu tại thị trường Hong Kong (Trung Quốc) đạt lợi nhuận ròng kỷ lục trong các tháng 1-6/2022.

Các doanh nghiệp nhà nước được tiếp cận nhiều hơn với các nguồn vốn lãi suất thấp và cũng là đối tượng chính mà các biện pháp kích thích trong đại dịch như phát triển cơ sở hạ tầng hướng tới.

Theo Viện Kinh tế Quốc tế Peterson có trụ sở tại Washington, các doanh nghiệp nhà nước lớn chiếm 44,8% tổng giá trị vốn hóa thị trường của 100 công ty đã niêm yết hàng đầu của Trung Quốc vào cuối năm 2022./.

Ngoài ra, sự đối phó với đại dịch COVID một cách hiệu quả của Trung Quốc cũng đã củng cố niềm tin của các doanh nghiệp vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này. Ông Yin Zheng, Phó chủ tịch điều hành của Schneider Electric tại Trung Quốc & Đông Á, lưu ý rằng Trung Quốc không chỉ là một thị trường khổng lồ mà còn là động lực phát triển và là nguồn sáng tạo.

“Thông qua đầu tư liên tục, Trung Quốc đã trở thành một trong bốn cơ sở nghiên cứu và phát triển (R&D) của Schneider Electric trên thế giới, với hơn 2.000 nhân viên R&D và hơn 2.800 bằng sáng chế. Hiện tại, Schneider Electric đã xây dựng 5 trung tâm R&D tại Trung Quốc, cụ thể là Bắc Kinh, Thượng Hải, Vô Tích, Tây An và Thâm Quyến,” ông Yin cho biết.

Còn James Zhao, Phó chủ tịch cấp cao của ABB tại Trung Quốc, cho biết “gã khổng lồ” công nghệ Thụy Sĩ ABB sẵn sàng tăng cường đầu tư dài hạn vào Trung Quốc, được thúc đẩy bởi niềm tin rằng thị trường Trung Quốc sẽ tạo ra những cơ hội hấp dẫn trong thời gian tới. Số liệu do Bộ Thương mại Trung Quốc công bố cho thấy đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Trung Quốc đại lục, trên thực tế, trong năm 2022 đã tăng 6,3% so với năm trước đó lên 1,23 nghìn tỷ nhân dân tệ.

Tính theo giá trị đồng USD, dòng vốn FDI đã tăng 8% lên 189,13 tỷ USD so với năm trước đó. Li Peigong, Giáo sư tại Đại học Kế toán và Tài chính Shanghai Lixin, lưu ý rằng hiện tại, tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc được dự báo sẽ tích cực, mang lại cơ hội mới cho sự phát triển của các doanh nghiệp nước ngoài. Ông Li cho biết: “Tiềm năng thị trường của Trung Quốc đang được phát huy với tốc độ nhanh chóng và các doanh nghiệp nước ngoài đang tích cực khai thác xu hướng thị trường và tăng tốc đầu tư, điều này phản ánh niềm tin và quyết tâm của họ trong việc khai thác thị trường Trung Quốc”.

Theo bà Shu Jueting, Phát ngôn viên Bộ trên, số liệu thống kê của cả hai bên cho thấy kim ngạch thương mại song phương đạt mức cao kỷ lục năm ngoái và điều này phản ánh khả năng phục hồi của quan hệ thương mại Trung-Mỹ cũng như chứng minh đầy đủ rằng cơ cấu kinh tế của hai nước bổ sung cho nhau và quan hệ thương mại Trung-Mỹ là có lợi cho cả hai bên.

Bà Shu Jueting cho biết thêm Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc gần đây đã khẳng định rằng đối với các công ty Mỹ, thị trường Trung Quốc “không phải là một sự lựa chọn mà là thị trường bắt buộc phải tham gia” và tổ chức này sẽ làm việc với các công ty thành viên để nắm bắt các cơ hội phát triển mới.

Một số chỉ tiêu kinh tế quan trọng của Trung Quốc trong tháng 1/2023

PPI giảm 0,8% trong tháng 1

Theo Cục Thống kê Quốc gia (NBS), chỉ số giá sản xuất (PPI) của Trung Quốc, đo lường chi phí hàng hóa tại cổng nhà máy, đã giảm 0,8% so với cùng kỳ vào tháng 1/2023, ghi nhận sụt giảm 0,1% so với mức giảm 0,7% của tháng 12/2022. So với mức trung bình hàng tháng, PPI của Trung Quốc đã giảm 0,4% trong tháng 1.

Dong Lijuan, nhà thống kê cấp cao của NBS cho biết: “Giá các sản phẩm công nghiệp tiếp tục giảm trong tháng 1 do giá dầu thô quốc tế biến động và giá than trong nước trượt dốc”.

PPI của ngành khai thác dầu khí giảm 5,5% so với tháng trước, trong khi PPI của ngành sản xuất nguyên liệu hóa học và sản phẩm hóa chất giảm 1,3% so với tháng 12.

Chỉ số PPI của ngành nông nghiệp và chế biến thực phẩm phụ giảm 1,4% so với tháng trước, trong khi PPI của ngành truyền thông máy tính và sản xuất thiết bị điện tử khác giảm 1,2% so với tháng trước.

CPI cao hơn kì vọng trong tháng 1 

Dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng với tốc độ hàng năm là 2,1% trong tháng 1, cao hơn mức 1,8% được thấy trong tháng 12 nhưng thấp hơn mức kỳ vọng là 2,2%.

Mặc dù dữ liệu phản ánh một số phục hồi trong chi tiêu sau khi nới lỏng các biện pháp chống COVID-19, nhưng nó cũng cho thấy các ca nhiễm gia tăng và điều kiện kinh tế xấu đi khiến người tiêu dùng Trung Quốc cảnh giác với các khoản chi tiêu lớn.

Chi tiêu cũng tăng do kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài một tuần, mặc dù không đáng kể. Nhưng dữ liệu hôm 10/2 cho thấy nền kinh tế Trung Quốc còn phải trải qua một chặng đường dài để đạt được mức tăng trưởng trước đại dịch, làm giảm kỳ vọng của thị trường về sự phục hồi nhanh chóng của quốc gia này.

Nhiều nhận định lạc quan cho tăng trưởng GDP năm 2023

Quý IV/2022, GDP Trung Quốc tăng 2,9% so với cùng kỳ năm 2021. Cả năm 2022, GDP tăng 3%, đạt hơn 121.020 tỷ Nhân dân tệ (17.950 tỷ USD), thấp nhiều so với mục tiêu Quốc hội Trung Quốc đề ra là mức tăng trưởng xung quanh 5,5%. Đây cũng là năm có tốc độ tăng trưởng thấp nhất của nền kinh tế lớn thứ hai hành tinh trong vòng 47 năm qua.

Các chuyên gia nhận định, dù Chính phủ Trung Quốc đã nỗ lực kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ mạnh doanh nghiệp nhỏ và vừa nhưng do dịch tái bùng phát liên tục nên đã kìm hãm sản xuất, tiêu dùng cũng như đầu tư chững lại. Sản lượng công nghiệp giá trị gia tăng của Trung Quốc – một chỉ số kinh tế quan trọng, chỉ tăng 3,6% so với cùng kỳ năm 2021. 

Cục Thống kê Quốc gia nhận định, mặc dù hoạt động kinh tế các tháng cuối năm 2022 và tháng đầu năm 2023 đã phần nào ổn định nhưng nền tảng cho sự phục hồi kinh tế vẫn chưa ổn định. Năm 2023, Chính phủ Trung Quốc sẽ tập trung các giải pháp toàn diện để cải cách và mở cửa và tập trung vào việc củng cố niềm tin thị trường để thúc đẩy cải thiện nền kinh tế.

Gần đây, Chính phủ Trung Quốc cũng gỡ bỏ nhiều biện pháp quản lý chặt các tập đoàn công nghệ, nới lỏng các biện pháp quản lý đối với thị trường bất động sản.

Trong bối cảnh Trung Quốc thúc đẩy mở cửa trở lại sau thời gian thực hiện Zero COVID, nhiều tổ chức kinh tế quốc tế và chuyên gia có chung nhận định khá lạc quan cho viễn cảnh tăng trưởng của nước này trong năm nay. 

Theo đó, Ngân hàng Thế giới (World Bank) dự báo GDP Trung Quốc tăng 4,3% trong năm 2023. 

Lạc quan hơn nữa, trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới (WEO) công bố vào tháng 1 vừa qua,  Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc có thể lên tới 5,2% trong năm 2023, tức tăng mạnh so với mức kỳ vọng 4,4% trong báo cáo hồi tháng 10/2022 . Con số này được IMF công bố ngaysau khi Trung Quốc cho hay đại dịch COVID-19 đã làm giảm tốc độ tăng trưởng (GDP) của nước này xuống 3% – ghi nhận lần đầu tiên tốc độ tăng trưởng kinh tế Trung Quốc ở dưới mức trung bình toàn cầu trong hơn 40 năm.

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) cũng tỏ ra lạc quan với nhận định tăng trưởng kinh tế Trung Quốc ở mức 4,6% trong năm nay. Các chuyên gia cũng cho rằng sự mở cửa trở lại của Trung Quốc đang tạo ra những động lực quan trọng cho kinh tế toàn cầu năm 2023.

Ở góc nhìn thận trọng hơn, tại Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) 2023 diễn ra ở Davos, Thụy Sĩ ngày 16/1, một số chuyên gia ước tính tốc độ tăng trưởng tiềm năng của Trung Quốc sẽ có xu hướng giảm từ mức trước COVID-19 là 6% đến 6,5% xuống khoảng 3% đến 4% trong năm nay. Tăng trưởng chậm lại là điều khó tránh khỏi khi quy mô nền kinh tế tăng lên; và quá trình này thậm chí còn được đẩy nhanh bởi nhiều yếu tố khác nhau, đặc biệt là sự suy thoái mạnh trong lĩnh vực bất động sản, vốn là một trong những động lực tăng trưởng chính ở Trung Quốc trong hai thập kỷ qua.

Hiệp hội Thương mại Quốc tế Hàn Quốc (KITA) cho biết việc Trung Quốc mở cửa trở lại sau thời gian phong toả để phòng chống dịch COVID-19 và sự phục hồi kinh tế của đất nước này dự kiến sẽ giúp thúc đẩy xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc, vốn có liên quan mật thiết đến quốc gia láng giềng này.

Theo báo cáo của KITA, các tổ chức toàn cầu đã dự đoán rằng nền kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng 5,1% trong năm 2023, cao hơn so với mức tăng trưởng 3% của năm 2022.

Nhờ việc mở cửa trở lại sau chính sách “Không COVID” kéo dài và các gói kích thích kinh tế của Bắc Kinh, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này có thể đạt mức tăng trưởng 2,6% so với cùng kỳ năm trước trong quý 1, và 6,9% trong quý 2 năm 2023.

Nếu dự đoán đó thành hiện thực, tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế Trung Quốc có thể sẽ nâng tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc thêm 0,16 điểm phần trăm và xuất khẩu của nước này có thể tăng 0,55 điểm phần trăm trong năm nay, báo cáo cho biết.

Chính phủ Hàn Quốc dự kiến nền kinh tế lớn thứ tư châu Á này sẽ tăng trưởng khoảng 1,6% trong năm 2023, thấp hơn so với mức tăng 2,6% của năm 2022. Báo cáo cũng cho biết Hàn Quốc cần tận dụng tối đa việc Trung Quốc mở cửa trở lại để vượt qua tình trạng xuất khẩu trì trệ.

Nền kinh tế Hàn Quốc chịu ảnh hưởng lớn từ sự biến động của nền kinh tế Trung Quốc do quốc gia láng giềng này là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc. Xuất khẩu của nước này sang Trung Quốc đạt 155,8 tỷ USD trong năm 2022, chiếm 22,8% tổng kim ngạch xuất khẩu 683,8 tỷ USD của Hàn Quốc.