Trong báo cáo Sách Be (Beige Book) mới nhất khảo sát 12 khu vực của Mỹ, Fed cho rằng các điều kiện kinh tế có sự gia tăng ở mức khiêm tốn đến vừa phải trong hầu hết các khu vực, trong khi điều kiện thị trường lao động vẫn vững chắc. Hoạt động kinh tế nói chung tăng nhẹ trong năm tính đến ngày 27/2, với 6 trong số 12 khu vực của Fed cho thấy sự mở rộng khiêm tốn trong tốc độ hoạt động, trong khi 6 khu vực còn lại báo cáo ít thay đổi hoặc không thay đổi.

Một số khu vực đã báo cáo về sự gia tăng lạm phát về giá, với áp lực lạm phát dai dẳng được ghi nhận ở khu vực New York và sự gia tăng “mạnh mẽ” trong chi phí cho thuê nhà ở khu vực Cansas City.

Lạm phát ở Mỹ dù có giảm sau các đợt tăng lãi suất cơ bản liên tiếp nhưng hiện vẫn mức cao so với mục tiêu dài hạn của Fed là 2%, bất chấp một chiến dịch thắt chặt tiền tệ được triển khai quyết liệt với việc đưa lãi suất lên đến mức cao chưa từng thấy kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Phát biểu tại phiên điều trần của Thượng viện hôm 7/3, ông Powell cũng nói với các nhà lập pháp rằng thị trường lao động vẫn “vô cùng chặt chẽ”, trong bối cảnh hơn nửa triệu việc làm mới đã được tạo ra trong tháng 1/2023, đưa tỷ lệ thất nghiệp xuống mức thấp nhất kể từ những năm 1960./.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI), một thước đo lạm phát chính, đã giảm tốc từ mức tăng 9,1% hồi tháng 6/2022 trong bối cảnh Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu một chiến dịch tăng mạnh lãi suất nhằm kiềm chế giá cả tăng vọt. 

Nhờ tác động từ các chính sách của Fed đối với nền kinh tế, chỉ số CPI trong tháng 1/2023 đã tăng 6,4% so với cùng kỳ năm trước – chỉ thấp hơn một chút so với lạm phát của tháng 12/2022 và là mức tăng hàng năm nhỏ nhất kể từ tháng 10/2021. Tuy nhiên, tỷ lệ lạm phát trong tháng 1/2023 vẫn cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% mà các nhà hoạch định chính sách đề ra. 

Từ tháng 12/2022 đến tháng 1/2023, CPI tăng 0,5%, so với mức tăng 0,1% trong tháng 12. Những số liệu này cho thấy nỗ lực chống lạm phát của Fed chưa thể kết thúc. Từ tháng 3/2022 đến nay, Fed đã tăng lãi suất 8 lần nhằm làm giảm nhu cầu và kiềm chế đà tăng của giá cả.

Những người tham gia cuộc khảo sát của chi nhánh Fed tại New York cho biết họ dự đoán lạm phát trong một năm tới kể từ thời điểm hiện tại sẽ giữ ổn định ở mức 5%. Mức lạm phát dự kiến trong ba năm tới là 2,7%, giảm so với mức dự kiến 2,9% được đưa ra trong tháng 12 năm ngoái. Trong khi đó, mức lạm phát trong 5 năm kể từ thời điểm hiện tại được dự đoán là 2,5%, giảm so với mức dự đoán 2,4% đưa ra tháng trước.

Cuộc khảo sát cũng cho thấy những người được hỏi trong tháng 1 dự đoán mức tăng thu nhập hộ gia đình trong tương lai sẽ là 3,3%, giảm so với mức tăng dự kiến 4,6% đưa ra trong tháng trước. Chi nhánh Fed tại New York lưu ý rằng đây là mức dự đoán giảm lớn nhất trong một tháng từ trước đến nay. Trong khi đó, mức tăng trưởng chi tiêu dự kiến trong tương lai đã giảm xuống 5,7% vào tháng trước, từ mức 5,9% được dự báo vào tháng 12.

Các quan chức của Fed rất chú ý đến các số liệu trên do cơ quan này tin rằng việc công chúng dự đoán mức lạm phát đến đâu sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến tình hình lạm phát hiện tại. Dự báo về lạm phát tại Mỹ hiện vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed, khiến các nhà hoạch định chính sách thúc đẩy mạnh mẽ việc tăng lãi suất nhằm kiềm chế lạm phát.

Các nhà kinh tế dự báo ngày 14/2 tới Chính phủ Mỹ sẽ công bố báo cáo cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 1 tăng 6,2% so với cùng kỳ năm 2022, giảm nhẹ so với mức tăng 6,5% vào tháng 12.

Lạm phát tăng chậm lại và lĩnh vực bất động sản hạ nhiệt đang làm dấy lên kỳ vọng rằng Cục Dự trữliên bang Mỹ (Fed, ngân hàng trung ương) có thể chỉ tăng lãi suất nhẹ trong tuần tới, khi các nhà hoạch định chính sách đánh giá những nỗ lực hiện tại nhằm kiềm chế đà tăng giá tiêu dùng.

Năm 2022, khi lạm phát tăng vọt lên mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, Fed đã tăng lãi suất 7 lần trong một chiến dịch tích cực nhằm hạ nhiệt nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Kể từ đó, lĩnh vực bất động sản nhạy cảm vớilãi suất đã suy yếu nhanh chóng, doanh số bán lẻ sụt giảm và tăng trưởng tiền lương bắt đầu chậm lại. Điều đó khiến một số nhà hoạch định chính sách của Fed cho rằng có thể đã đến lúc giảm tốc độ tăng lãi suất nhiều hơn.

Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody’s Investors Service nhận xét, tốc độ tăng lãi suất chậm hơn sẽ giúp Fed có thời gian đánh giá tác động kinh tế đầy đủ của chính sách tiền tệ thắt chặt cho đến nay.

Các thị trường kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản vào cuộc họp ngày 31/1-1/2, đưa lãi suất cho vay lên 4,5-4,75%. Vào tháng 12/2022, Fed công bố mức tăng lãi suất 50 điểm cơ bản, thấp so với bốn lần tăng 75 điểm cơ bản trước đó.

Chuyên gia Rubeela Farooqi của công ty nghiên cứu kinh tế và tư vấn High Frequency Economics (Mỹ) cho rằng các quan chức Fed đã nhìn thấy những tác động mong muốn của chính sách thắt chặt tiền tệ, và họ không muốn tiếp tục đẩy mạnh (chính sách đó) cho đến khi nền kinh tế rơi vào suy thoái.

Mỹ ưu tiên giải quyết lo ngại của EU liên quan Đạo luật Giảm lạm phát

Tuy nhiên, báo cáo của Moody’s cảnh báo rằng cuộc chiến lạm phát còn cần nhiều thời gian mới đạt được thắng lợi. Mặc dù nhu cầu dường như đang ở mức vừa phải và tình trạng gián đoạn nguồn cung đã giảm bớt, nhưng tiêu dùng vẫn mạnh hơn dự kiến. Điều này ngăn lạm phát giảm nhanh hơn và cho thấy mức lãi suất “đỉnh” ước tính vẫn chưa chắc chắn.

Theo nhà phân tích Madhavi Bokil của Moody’s, để lạm phát giảm xuống mức mục tiêu của Fed, thị trường lao động có thể cần “hạ nhiệt” – thể hiện qua việc tốc độ tuyển dụng chậm hơn và ít vị trí tuyển dụng hơn.

Tốc độ tăng lương dường như không làm tăng lạm phát, nhưng góp phần thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng khi các hộ gia đình bắt đầu rút dần tiền tiết kiệm được trong thời kỳ đại dịch. Mức tăng lương vẫn khá cao trong năm ngoái, do các nhà tuyển dụng không muốn sa thải những lao động mà họ có thể đã phải vật lộn để tìm kiếm kể từ sau đại dịch, khiến thị trường lao động trở nên thắt chặt hơn.

Mặt khác, thực tế là thị trường lao động không sụt giảm do chính sách tiền tệ thắt chặt. Điều đó mang lại kỳ vọng rằng nền kinh tế Mỹ sẽ “hạ cánh mềm,” khi lạm phát giảm mà không gây ra tình trạng mất việc làm đáng kể hoặc suy thoái kinh tế nghiêm trọng.

Chuyên gia Ian Shepherdson của công ty tư vấn Pantheon Macroeconomics cho biết, không ai cho rằng tiến trình “hạ cánh mềm” là dễ dàng, nhưng về cơ bản nếu Fed ngừng tăng lãi suất sớm thì nguy cơ suy thoái nghiêm trọng là khá nhỏ. Nếu Fed tăng lãi suất quá lâu, nguy cơ suy thoái nghiêm trọng và “không cần thiết.”

Cho dù Fed có thể muốn chắc chắn rằng lạm phát đã được kiểm soát, việc đưa lạm phát xuống dưới mức mục tiêu 2% và khiến tỷ lệ thất nghiệp gia tăng sẽ chỉ cho thấy sự thất bại về mặt chính sách.

Trong bối cảnh lạm phát tăng cao, các hộ gia đình Mỹ đang phải chi trả nhiều tiền hơn mỗi tháng cho các hóa đơn tiền thuê nhà, tạp hóa và tiện ích.

Mặc dù lạm phát đã hạ nhiệt trong những tháng gần đây, các số liệu cho thấy một hộ gia đình điển hình của Mỹ đã phải chi thêm 371 USD cho hàng hóa và dịch vụ trong tháng 12/2022 so với cùng kỳ năm trước đó, theo Cơ quan nghiên cứu kinh tế Moody’s Analytics.

Tuy nhiên, tin tốt là cú sốc về chi phí sinh hoạt dường như đang hạ nhiệt, và tiền lương đang bắt đầu bắt kịp.

Vào thời điểm lạm phát đạt đỉnh vào tháng Sáu năm ngoái, một gia đình Mỹ điển hình phải chi thêm 502 USD/tháng so với cùng kỳ năm 2021, theo Moody’s Analytics.

Trong đó, Moody’s Analytics cho biết trong tháng 12/2022, các hộ gia đình phải chi tiêu thêm 82,60 USD/tháng cho chỗ ở và thêm 72,01 USD/tháng cho thực phẩm.

Cục Thống kê Bộ Lao động Mỹ cho biết hôm 12/1 rằng người Mỹ đã chi nhiều hơn đến 11,8% tại các cửa hàng tạp hóa so với một năm trước đó.

Giá trứng đã tăng gần 60% trong năm qua, ghi nhận mức tăng hàng năm lớn nhất kể từ năm 1973, một phần do khủng hoảng nguồn cung vì dịch cúm gia cầm.

Theo Moody’s Analytics, những mặt hàng tăng giá theo từng tháng khác bao gồm các tiện ích (tăng 47,33 USD), chăm sóc sức khỏe (tăng 17,97 USD), giải trí (tăng 15,27 USD) và đồ uống có cồn (tăng 2,67 USD).

Một điểm sáng nhỏ là xăng. Một hộ gia đình điển hình đã tiết kiệm được 1,55 USD/tháng so với một năm trước.

Những tác động tiêu cực từ lạm phát đang được “xoa dịu” nhờ những thay đổi đáng kể về tiền lương trong những tháng gần đây. Tiền lương đã tăng với tốc độ nhanh hơn tốc độ tăng của lạm phát.

Lạm phát rõ ràng đã tăng chậm lại. Chỉ số giá tiêu dùng tại Mỹ trong tháng 12/2022 đã tăng 6,5% so với cùng kỳ năm 2021, là tốc độ tăng chậm nhất kể từ tháng 10/2021.

Matt Colyar, chuyên gia kinh tế tại Moody’s Analytics, cho biết: “Những tiến bộ đáng kể trong cuộc chiến chống lạm phát của Mỹ đã được ghi nhận vào những tháng cuối năm”.