Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, gần đây đã lên tiếng cảnh báo về việc học sinh, sinh viên trở thành mục tiêu của các vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’ với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Theo ông Hiếu, tâm lý của học sinh, sinh viên thường sợ quyền lực, nể danh tiếng và thiếu khả năng kiểm chứng thực tế. Điều này khiến các em dễ hoảng loạn và làm theo yêu cầu của kẻ xấu khi đối mặt với một người xưng công an.

Từ khoảng một tháng trở lại đây, đã có nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhắm vào học sinh, sinh viên với thủ đoạn giả mạo cán bộ công an, đe dọa ‘con mồi’ để buộc phải chuyển tiền. Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng kịch bản mồi dẫn như: ‘Em có liên quan đến một vụ án’, ‘Chúng tôi cần xác minh tài khoản của em có bị hacker lợi dụng hay không’, ‘Chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội’.

Thượng tá Hiếu phân tích, khi một người xưng danh công an, nói giọng nghiêm nghị, dùng từ chuyên môn, đe dọa về ‘hồ sơ’, ‘đường dây rửa tiền’, ‘có lệnh triệu tập’… thì nạn nhân lập tức rơi vào trạng thái hoảng loạn. Các đối tượng thường dùng các thủ đoạn như yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng, gửi ảnh CCCD, thậm chí bỏ nhà ra đi. Một số trường hợp, các đối tượng còn yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội.

Bên cạnh đó, Thượng tá Hiếu chỉ ra một số dấu hiệu nhận biết trẻ có thể đang bị kẻ xấu thao túng, như: sự thay đổi hành vi, cảm xúc và thói quen sử dụng thiết bị số; trẻ bắt đầu giấu diếm nội dung trò chuyện, đổi mật khẩu, lén lút nhắn tin về đêm… Ông Hiếu cũng kiến nghị các phụ huynh hãy đồng hành cùng con thay vì kiểm soát cứng nhắc, còn nhà trường hãy chủ động giáo dục kỹ năng sống số như một môn học bắt buộc. Trong khi đó, cơ quan chức năng cần xây dựng kênh tiếp nhận tố giác thân thiện, dễ tiếp cận với học sinh, sinh viên.

Là ý kiến liên quan, luật sư Trần Tuấn Anh, Công ty luật Minh Bạch, cũng cho rằng, nhà trường và gia đình đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ học sinh, sinh viên khỏi những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi. Ông Tuấn Anh kiến nghị, gia đình cần dành thời gian quan tâm đến con cái nhiều hơn, không chỉ là kiểm soát thiết bị điện tử, mà quan trọng hơn là xây dựng sự tin tưởng, để khi có điều bất thường xảy ra, con cái sẵn sàng chia sẻ và hỏi ý kiến cha mẹ.

Từ góc độ của mình, luật sư Tuấn Anh cũng đề xuất các nhà trường cần trang bị kiến thức chuyên môn, cần lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng nhận diện và phòng tránh lừa đảo công nghệ cao vào trong các buổi sinh hoạt, tiết học. Như vậy, học sinh, sinh viên mới có thể nâng cao cảnh giác và biết cách bảo vệ mình trước những thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi.

Công an TP. Đà Nẵng vừa đưa ra cảnh báo về một thủ đoạn lừa đảo mới, trong đó các đối tượng giả danh nhân viên tổng đài ngân hàng để chiếm đoạt tài sản của người dân. Theo đó, các đối tượng này sẽ chủ động liên hệ với khách hàng qua điện thoại hoặc tin nhắn để thuyết phục họ mở thẻ ghi nợ phi vật lý hoặc đăng ký phát hành thẻ tín dụng.

Một số số điện thoại đã được phản ánh là có hành vi lừa đảo, bao gồm 0236.688.8766, 0248.886.0469, 0288.886.5154, 0245.555.7665… Các đối tượng sẽ cố gắng lấy lòng tin của khách hàng và sau đó yêu cầu họ cung cấp thông tin thẻ để liên kết với ví điện tử do chúng kiểm soát. Từ đó, chúng sẽ chiếm đoạt tiền trong tài khoản của nạn nhân.

Những thông tin mà kẻ gian thường yêu cầu bao gồm hình ảnh thẻ, dãy số in trên thẻ, tên chủ thẻ hoặc màn hình hiển thị số thẻ đầy đủ trong dịch vụ ngân hàng số, mã OTP được gửi đến số điện thoại của khách hàng. Trong quá trình thực hiện hành vi lừa đảo, các đối tượng còn có thể yêu cầu nạn nhân chuyển tiền với lý do thanh toán phí hồ sơ, phí phát hành thẻ…

Theo cơ quan công an, nhiều người dân đã trở thành nạn nhân của chiêu trò lừa đảo này, với số tiền bị chiếm đoạt lên đến hàng chục triệu đồng. Một trường hợp điển hình là chị K.O. (21 tuổi, trú tại TP. Đà Nẵng), người vừa trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo với số tiền gần 8 triệu đồng.

Đối tượng lừa đảo trong trường hợp này đã giả danh người giao hàng, gửi thông tin chuyển khoản và liên tục hối thúc chị O. chuyển tiền với lý do giao hàng gấp. Sau khi nạn nhân chuyển khoản, một đối tượng khác tiếp tục gọi điện, thông báo rằng chị O. đã chuyển nhầm vào tài khoản công ty và sẽ bị tự động khấu trừ 3,5 triệu đồng mỗi tháng.

Công an TP. Đà Nẵng khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin bảo mật như thông tin thẻ, mật khẩu ứng dụng ngân hàng, mã OTP cho bất kỳ ai. Không truy cập các đường link lạ hoặc quét mã QR không rõ nguồn gốc được gửi qua email, tin nhắn hoặc mạng xã hội.

Người dân cũng được khuyến nghị thường xuyên cập nhật các hướng dẫn giao dịch an toàn từ website chính thức của các ngân hàng và lập tức thông báo cho cơ quan công an gần nhất khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ bị lừa đảo để được hỗ trợ, xử lý kịp thời.