Canh chua cá đuối xương rồng – Món đặc sản độc đáo của Quảng Bình

Ẩm thực Quảng Bình luôn nổi tiếng với những món ăn độc đáo và phong phú, và canh chua cá đuối xương rồng là một trong những đặc sản không thể bỏ qua. Món ăn này được tạo ra từ sự kết hợp giữa cá đuối và xương rồng, một loại cây mọc phổ biến ở vùng ven biển Quảng Bình. Không chỉ là một phần của ẩm thực địa phương, canh chua cá đuối xương rồng còn là một trải nghiệm thú vị cho du khách khi đến với vùng đất này.

Thời điểm từ tháng 6 tới tháng 8 hằng năm là thời điểm lý tưởng để du lịch Quảng Bình. Không chỉ sở hữu nhiều địa điểm du lịch nổi tiếng như Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, hệ thống hang động bí ẩn, biển Nhật Lệ, bãi đá nhảy…, tỉnh này còn có nhiều đặc sản độc đáo, hấp dẫn, trong đó có canh cá đuối xương rồng.

Cây xương rồng mọc phổ biến ở khu vực ven biển, đặc biệt là tại các vùng đồi cát chạy dọc theo bờ biển. Loại cây gai chi chít này vươn lên từ đất khô cằn, thiếu nước, chịu được nắng, gió khắc nghiệt của miền Trung. Xương rồng không chỉ là một loại cây cảnh mà còn là một nguồn nguyên liệu quan trọng cho ẩm thực địa phương.

Trước đây, xương rồng từng là món rau cứu đói. Bà con sinh sống quanh các làng chài ven biển dùng chúng làm món ăn dự trữ trong những ngày biển động, khi không thể căng buồm ra khơi đánh bắt tôm cá. Ngày nay, xương rồng đã trở thành một nguyên liệu quan trọng trong nhiều món ăn ngon như gỏi xương rồng, xương rồng xào thịt bò, xương rồng xào tỏi, salad xương rồng, canh chua cá xương rồng…

Canh chua xương rồng có thể nấu cùng cá lóc, cá ngần, cá ngạnh, mực nhưng phổ biến hơn cả là cá đuối. Bà con ưa chuộng dùng loại xương rồng 5 cánh hay còn gọi là xương rồng ngôi sao vì ít vị chát, ngon mà đẹp mắt. Họ chọn xương rồng non, màu xanh nhạt, thân lá mập. Xương rồng hái lúc sáng sớm được cho là sẽ mọng nước hơn. Nếu hái buổi chiều, thân xương rồng khô hơn, khi nấu không còn thanh mát và vị chát nhiều hơn.

Quy trình chế biến xương rồng rất quan trọng. Xương rồng được gọt sạch gai xung quanh, tách lớp màng ở ngoài cho sạch rồi thái thành lát mỏng, rửa qua nước muối. Có người sẽ chần xương rồng trong nước sôi để giảm độ nhớt và vị chua.

Cá đuối tươi sau khi rửa sạch, sơ chế, đem thái khúc nhỏ rồi ướp mắm muối, gia vị, xào trên chảo nóng cho thấm rồi thả xương rồng vào, đảo qua vài lượt trước khi thêm nước sôi. Chờ nồi canh sôi được chừng vài phút, đầu bếp nêm nếm vừa ăn và cho thêm mùi tàu (ngò gai), hành lá để dậy mùi thơm.

Xương rồng có vị chua nhẹ, thanh mát dễ chịu, khác với vị chua của sấu, khế hay lá giang. Miếng xương rồng được nấu chín hơi dai, giòn, ăn lạ miệng. Thịt cá đuối đậm đà, ngọt, thơm. Đây là món canh giải nhiệt lý tưởng sau một buổi vui chơi ở biển.

Hiện các quán ăn dọc bờ biển ở Quảng Bình đều bán canh xương rồng, mỗi quán có một bí quyết riêng. Mấy năm gần đây, xương rồng còn được một quán ở Quảng Trị mới chế biến thành trà xương rồng, kết hợp với trà xanh hoa nhài, hoa quả tươi hoặc nước dừa. Xương rồng cũng được sấy lạnh làm thành món mứt ngọt dịu.

Trà xương rồng, mứt xương rồng là những món ăn mới tại Quảng Bình, thể hiện sự sáng tạo và đa dạng của ẩm thực địa phương. Với những đặc sản độc đáo như canh chua cá đuối xương rồng, Quảng Bình đang trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách yêu thích ẩm thực và khám phá văn hóa địa phương.

Ẩm thực Việt Nam luôn nổi tiếng với sự đa dạng và phong phú của các món ăn, từ những món ngon nức tiếng như phở, bánh mì, bún chả đến những món ăn độc đáo và khác biệt. Bên cạnh những món ăn ngon miệng và quen thuộc, nền ẩm thực của nước ta cũng có những món ăn khiến người nước ngoài phải e dè và không dám thử. Một trong số đó là những món ăn làm từ trứng, với hình thức và mùi vị đặc biệt.

Trứng vịt lộn là một trong những món ăn nổi tiếng của Việt Nam, không chỉ bởi độ bổ dưỡng mà còn vì hình thức có phần “rùng mình”. Nhiều tờ báo nước ngoài từng gọi đây là một trong những món ăn “đáng sợ nhất hành tinh”. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, trứng vịt lộn vẫn chưa phải là tất cả. Việt Nam còn có ít nhất 2 món trứng khác thậm chí còn khiến du khách hoang mang hơn cả bởi mùi vị và nguồn gốc đặc biệt của chúng.

Một trong số đó là trứng vịt dữa, hay còn gọi là trứng vữa, là món ăn dân dã nhưng lại khá kén người ăn ở miền Nam Việt Nam. Trứng này được lấy ra khi con vịt trong trứng chưa kịp thành hình hoàn chỉnh, tức là đã ấp một thời gian nhưng chưa đủ để thành trứng lộn. Phần lòng trắng và lòng đỏ trong trứng vữa không còn phân định rõ ràng, hoà quyện tạo nên kết cấu sền sệt, dẻo dẻo, kèm theo mùi hương béo ngậy đặc trưng. Khi ăn, người Việt thường chấm với muối tiêu chanh, muối ớt xanh hoặc nước mắm pha loãng, thêm chút rau răm, rau thơm để át mùi và tăng hương vị.

Tuy nhiên, với người nước ngoài, chỉ cần nhìn qua là đủ “chùn bước”. Một phần vì hình thức hơi khác thường, phần khác do mùi khá nồng nếu không quen. Đặc biệt, khi nghe đến việc đây là trứng sắp hỏng, nhiều người đã không giấu được sự e dè. Trứng vịt dữa có thể được tìm thấy tại các chợ truyền thống hoặc các quán ăn chuyên bán món ăn này.

Một món trứng khác cũng khiến không ít thực khách phải ngần ngại là trứng bắc thảo. Trứng bắc thảo có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng khá phổ biến trong ẩm thực Việt. Trứng (vịt, gà hoặc cút) được ngâm trong hỗn hợp gồm nước trà, tro, muối, vôi và đất sét trong nhiều tuần hoặc vài tháng. Kết quả là một quả trứng với phần lòng trắng hóa thành thạch trong suốt màu nâu đen, còn lòng đỏ trở nên sánh đặc, ngả xanh xám hoặc đen, có mùi khai đặc trưng.

Ở Việt Nam, trứng bắc thảo thường ăn kèm cháo trắng, cháo đậu xanh, hoặc làm topping trong súp cua. Người quen thì khen ngon, còn người chưa từng thử thì… rất dễ bỏ cuộc sau cú ngửi đầu tiên. Trứng bắc thảo có thể được mua tại các chợ truyền thống hoặc các siêu thị chuyên bán thực phẩm.

Dù bị gán mác “đáng sợ” với người nước ngoài, nhưng với người Việt, những món trứng kể trên lại là một phần quen thuộc trong ký ức ẩm thực, gắn liền với tuổi thơ, với hàng rong hay bữa ăn gia đình giản dị. Có lẽ, đó cũng là điều đặc biệt của ẩm thực: cái “lạ” với người này lại là điều “thân quen” với người khác. Và nếu đủ dũng cảm vượt qua ấn tượng ban đầu, có khi du khách sẽ tìm thấy một thế giới hương vị hoàn toàn mới – đậm đà, khó quên.

Nếu bạn đang tìm kiếm một trải nghiệm ẩm thực mới và độc đáo, hãy thử tham khảo các món trứng đặc biệt của Việt Nam. Bạn có thể tìm thấy nhiều thông tin về ẩm thực Việt Nam trên Wikipedia hoặc các trang web khác.