Trong bối cảnh thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng với cường độ và tần suất khó lường, việc ứng dụng công nghệ cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực đã trở thành một công cụ thiết yếu giúp các khu vực và cộng đồng dân cư nâng cao khả năng phòng ngừa và ứng phó. Hiện nay, nhiều nền tảng số và ứng dụng miễn phí cho phép người dân theo dõi tình hình mưa bão, ngập lụt một cách trực quan.

Một trong những công cụ hữu ích nhất là hệ thống Hymetnet – radar thời tiết thời gian thực của Việt Nam. Hệ thống này được phát triển bởi Trung tâm Kỹ thuật Quan trắc Khí tượng Thủy văn và cập nhật dữ liệu mỗi 5-10 phút, cho phép người dùng theo dõi các vùng mưa, sét, lượng mưa tích lũy từ 17 trạm radar trải dài trên toàn quốc. Những bản đồ động giúp người dân nhận biết sớm các vùng có khả năng mưa lớn, lũ quét hoặc giông sét.

Người dân ở khu vực miền núi có thể truy cập vào website https://luquetsatlo.nchmf.gov để nắm bắt khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất. Thông tin này có thể cứu mạng và hỗ trợ việc sơ tán kịp thời trong thời tiết xấu.

Ngoài ra, ứng dụng Windy (https://www.windy.com) cũng cung cấp bản đồ tương tác về sức gió, lượng mưa, hướng đi của bão và mức độ ảnh hưởng thời gian thực. Đối với người dân Hà Nội, công cụ giám sát ngập lụt cụ thể theo từng tuyến phố đã được triển khai thông qua hệ thống HSDC Maps. Cập nhật từ camera thực tế, hệ thống này cung cấp thông tin ngập úng trên Cổng thông tin điện tử Hà Nội (https://hanoi.gov.vn) và website của Công ty Thoát nước Hà Nội (https://thoatnuochanoi.vn).

Các website chính thức của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia như https://thoitietvietnam.gov.vn và https://nchmf.gov.vn vẫn là nguồn tin chuẩn xác nhất, cung cấp thông tin tổng hợp về mưa, lũ, điểm ngập và cảnh báo sớm trên cả nước.

Việt Nam đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại vào hệ thống cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực – một bước tiến vượt bậc trong quản lý rủi ro thiên tai. Tại Hà Nội, các cảm biến mực nước đã được lắp đặt ở các điểm thoát nước trọng yếu. Khi có mưa lớn, dữ liệu sẽ được truyền về Trung tâm để phân tích, giúp các cơ quan chức năng nhận biết sớm nguy cơ ngập cục bộ.

Việc nghiên cứu triển khai công nghệ Flood4Cast, với sự hỗ trợ của Vương quốc Bỉ, đang được thử nghiệm tại Hà Nội và Đà Nẵng. Flood4Cast cho phép dự báo ngập chi tiết theo tuyến đường, xác định phạm vi và độ sâu ngập tính từ 3-6 giờ.

Bên cạnh đó, nghiên cứu của nhóm TS Trần Anh Phương và các nhà khoa học (Viện Khoa học Tài nguyên nước) đã phát triển hệ thống cảnh báo lũ, lụt và hạn hán theo thời gian thực trên nền tảng WebGIS. Hệ thống này tự động thu thập và xử lý dữ liệu từ các cảm biến đo mưa, mực nước, kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và mô hình toán học để đưa ra dự báo chính xác mà không cần vận hành thủ công.

Việc theo dõi mưa bão và cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực đã và đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh diễn biến khí hậu ngày càng cực đoan. Với sự hỗ trợ của công nghệ, từ cảm biến, AI đến bản đồ số, người dân Việt Nam có thể chủ động bảo vệ bản thân và cộng đồng trước thời tiết cực đoan. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để các cơ quan chức năng nâng cao năng lực dự báo, lập kế hoạch ứng phó và xây dựng đô thị an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu trong tương lai.

Trong cơn mưa nặng hạt của bão số 3, gia đình nạn nhân N.H.T., sinh năm 1973, ở Hà Nội, đã chuẩn bị lễ vật để cầu mong vợ chồng em trai và 2 cháu siêu thoát sau vụ lật tàu Vịnh Xanh 58. Sáng ngày 22/7, trong mưa gió tầm tã, ông Nguyễn Hữu Dũng – anh trai của nạn nhân N.H.T. – cùng gia đình đã xuống Bãi Cháy để thắp hương cho vợ chồng em trai và 2 cháu.

Ông Dũng cho biết, trước khi tàu bị lật úp, em trai ông đã đăng đoạn video ghi lại giây phút vui vẻ của các hành khách trên tàu du lịch số hiệu QN-7105. “Khi biết có sự việc tàu chìm, gia đình gọi cho T. nhiều lần nhưng không ai nghe máy. Nhìn thấy hình ảnh cháu P. được cứu sống, cả nhà bàng hoàng”, ông Dũng nhớ lại.

Trước khi gặp nạn, anh T. là lái xe buýt, còn vợ là chị N. buôn bán lặt vặt. Nhiều năm qua, chị N. sức khỏe yếu do phải chống chọi với căn bệnh ung thư. “Vợ chồng em trai mong muốn chuyến đi là phần thưởng cho P., sau khi cháu đạt điểm cao trong kỳ thi THPT Quốc gia. Ai ngờ chuyến đi định mệnh khiến cháu trở thành đứa trẻ mồ côi”, ông Dũng nói rồi bật khóc nghẹn ngào.

Tối ngày 19/7, sau chuyến xe từ Hà Nội, ông Dũng có mặt tại nhà tang lễ Hạ Long, không khí tang tóc bao trùm. Hàng trăm người với gương mặt thất thần chờ làm thủ tục nhận dạng thi thể. Ông Dũng xúc động bày tỏ: “Thông qua báo Dân trí, tôi muốn gửi lời cảm ơn đến cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ninh đã nỗ lực tìm kiếm thi thể các nạn nhân trong đó có người thân của tôi. Địa phương đã nỗ lực hết sức, tạo điều kiện để chúng tôi được nhận thi thể đưa về quê nhà lo hậu sự. Tôi thật sự không biết nói gì hơn ngoài hai từ cảm ơn”.

Cơn bão Wipha đã gây ảnh hưởng đến nhiều khu vực, tuy nhiên, do ảnh hưởng của bão số 3, sức ảnh hưởng của bão Wipha với Bãi Cháy nói riêng và Quảng Ninh nói chung được đánh giá nhẹ hơn so với bão Yagi. Tại khách sạn ở khu vực Bãi Cháy, gia đình chị Nga (đến từ Hà Nội) ngồi quan sát gió bão qua cửa kính từ tầng 15. Chị cho biết, kế hoạch du lịch hè của gia đình đã lên từ cách đây 4-5 tháng. Biết có bão nhưng cách đây 2 ngày, vợ chồng chị cùng các con vẫn xuống Hạ Long theo lịch trình.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, tâm bão Wipha đang di chuyển trên đất liền các tỉnh Hưng Yên – Ninh Bình với cường độ mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 8 (62-74km/h), giật cấp 10. Dự báo đến 11h ngày 23/7, bão suy yếu thành áp thấp nhiệt đới sau tiếp tục suy yếu thành vùng áp thấp trên khu vực Thượng Lào. Khu vực chịu ảnh hưởng gồm Vịnh Bắc Bộ, vùng biển ven bờ và đất liền các tỉnh từ Quảng Ninh đến Nghệ An.

Sở Công Thương thành phố Hà Nội đã xây dựng phương án dự trữ hàng hóa phục vụ công tác cứu trợ và đảm bảo đời sống nhân dân khi có sự cố, thiên tai xảy ra trên địa bàn thành phố trong năm 2025. Phương án này được xây dựng trên tinh thần chủ động, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương và Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025.

Mục tiêu của phương án là đảm bảo cung ứng kịp thời các mặt hàng thiết yếu cho người dân tại những khu vực bị ảnh hưởng, giúp sớm ổn định cuộc sống, bảo vệ an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Phương châm “hậu cần tại chỗ” được đặt ra, với yêu cầu các xã, phường chủ động dự trữ hàng thiết yếu, trong khi Thành phố tổ chức nguồn hàng ứng cứu khẩn cấp, hỗ trợ địa phương trong các tình huống vượt quá khả năng dự trữ.

Sở Công Thương Hà Nội đã hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện dự trữ hàng hóa cứu trợ khẩn cấp, đủ phục vụ khoảng 250.000 người trong thời gian 7 ngày với tổng kinh phí tạm tính là 122,7 tỷ đồng. Lượng hàng hóa dự trữ gồm các mặt hàng thiết yếu như đồ khô ăn liền, nước uống, nến thắp sáng, thực phẩm chế biến, sữa hộp và gạo. Riêng mặt hàng gạo dự kiến dự trữ cho khoảng 50.000 người, với mức 0,3kg/người/ngày.

Các doanh nghiệp trên địa bàn được yêu cầu căn cứ vào kế hoạch sản xuất – kinh doanh để chủ động nguồn dự trữ, bảo đảm hoạt động cung ứng ổn định ngay cả trong điều kiện bất lợi do thời tiết. Ngoài hàng hóa dự trữ phục vụ phòng, chống thiên tai, Hà Nội hiện có thêm nguồn hàng từ chương trình bình ổn thị trường của Thành phố.

Sở Công Thương dự kiến triển khai bình ổn đối với 13 nhóm hàng, bao gồm lương thực, thịt lợn, thịt gà, vịt, thủy hải sản tươi, đông lạnh, thực phẩm chế biến từ thịt gia súc, gia cầm, dầu ăn, rau, củ, trứng gia cầm, sữa trẻ em dưới 6 tuổi, gia vị, đường, bánh, kẹo, rượu, bia và nước giải khát. Thời gian thực hiện chương trình bình ổn thị trường kéo dài từ thời điểm ban hành kế hoạch đến hết tháng 5/2026.

Sở Công Thương cũng lưu ý các doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị đối với các mặt hàng tiêu dùng có nhu cầu cao trong bối cảnh mưa bão như xăng dầu, thuốc y tế, ủng cao su, áo mưa, bạt che mưa, đèn pin, pin đèn, đèn bão, phèn chua, chất đốt và vật liệu xây dựng.

Ủy ban nhân dân các xã, phường được giao nhiệm vụ chỉ đạo, đôn đốc doanh nghiệp trên địa bàn triển khai dự trữ hàng hóa, nắm chắc nguồn cung, sẵn sàng phục vụ người dân khi xảy ra tình huống khẩn cấp.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tinh thần chủ động cao, phương án dự trữ hàng hóa phục vụ công tác cứu trợ và đảm bảo đời sống nhân dân của Hà Nội năm 2025 là bước đi cần thiết và kịp thời, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của chính quyền thành phố tới đời sống người dân trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thời tiết cực đoan ngày càng phức tạp.

Tại các điểm bán lẻ, ghi nhận trong sáng 21/7, lượng khách hàng đến mua có tăng nhẹ 10-20% so với ngày thường, chủ yếu tập trung vào nhóm hàng tươi sống như rau, thịt, cá và đồ khô. Tuy nhiên, không xảy ra tình trạng chen lấn mua hàng để tích trữ. Các doanh nghiệp bán lẻ cho biết đã có sự chuẩn bị để khi nhu cầu tăng cao sẽ có khả năng đáp ứng.

Sở Công Thương Hà Nội cho biết đã làm việc với các doanh nghiệp và hợp tác xã trên địa bàn và các tỉnh, thành phố lân cận, lên phương án dự trữ hàng hóa đảm bảo bình ổn giá cả. Sở cũng đã có văn bản đề nghị các doanh nghiệp và người dân, đặc biệt là các hệ thống phân phối lớn trên địa bàn thành phố tham gia chương trình cũng như đăng ký vào việc dự trữ đảm bảo hàng hóa, phục vụ cứu trợ.

Người dân Hà Nội đổ xô đi mua thực phẩm thiết yếu trong bối cảnh cơn bão số 3 – Wipha đang tiến gần vào thành phố. Chị Nguyễn Thị Thu, một tiểu thương tại chợ Thổ Quan, phường Văn Miếu – Quốc Tử Giám, cho biết lượng khách mua hàng tăng đột biến trong hai ngày gần đây.

“Mọi khi tôi chỉ mua vài chục bó rau, bán từ sáng đến chiều. Nhưng hôm nay, chỉ 10 giờ sáng là hầu như không còn bó rau nào, hàng thịt lợn cũng về từ sớm”, chị Thu chia sẻ. Chị Thu cũng cho biết thêm rằng giá các mặt hàng tăng không đáng kể, chỉ bán nhanh hơn và hết hàng sớm hơn mọi ngày.

Bà Đào, một tiểu thương khác tại chợ Thổ Quan, cũng cho biết lượng khách tăng khoảng 30% đã khiến bà hết hàng từ sớm. “Tôi đi lấy rau có tăng giá, mỗi loại từ 1-2 nghìn đồng, nên giá bán cũng tăng lên một ít. Ví dụ như rau mùng tơi trước 5 nghìn một mớ, giờ lên 7 nghìn; rau ngót từ 7 nghìn lên 9 nghìn; rau muống trước 8 nghìn thì giờ lên 10 nghìn”, bà Đào cho hay.

Tại các siêu thị, lượng khách đến mua sắm vào buổi trưa cũng đông hơn ngày thường. Tuy nhiên, hàng hóa tại siêu thị vẫn khá dồi dào. Sở Công Thương Hà Nội cho biết, để ứng phó với các sự cố thiên tai, bão lũ trong năm 2025, thành phố Hà Nội đã chủ động dự trữ hàng hóa với tổng mức vốn thực hiện là 122,7 tỉ đồng.

Đồng thời, Sở Công Thương Hà Nội đã hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện dự trữ hàng hóa cứu trợ khẩn cấp, đủ phục vụ khoảng 250.000 người trong thời gian 7 ngày. Điều này nhằm đảm bảo cung cấp đủ thực phẩm và hàng hóa thiết yếu cho người dân trong trường hợp thiên tai, bão lũ xảy ra.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cũng dự báo, cơn bão số 3 sẽ đi vào Vịnh Bắc Bộ trong sáng đến trưa nay, cường độ có thể tăng lên 1-2 cấp. Đến ngày 22/7, Wipha sẽ áp sát bờ và đổ bộ vào khu vực từ Nam Hải Phòng đến Bắc Thanh Hóa với cường độ cấp 9-10, giật cấp 13.

Trước tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, người dân Hà Nội và các khu vực lân cận cần chủ động phòng ngừa và ứng phó với các diễn biến của cơn bão số 3. Mua sắm thực phẩm thiết yếu và dự trữ hàng hóa là một trong những biện pháp giúp đảm bảo an toàn và giảm thiểu rủi ro trong thời gian có thiên tai.

Mưa bão đã gây ra những thiệt hại nặng nề tại tỉnh Nghệ An, khiến 1 người tử vong và 4 người bị thương. Theo báo cáo của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai – Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, tính đến ngày 19/7, mưa lớn kèm theo dông lốc đã ảnh hưởng đến nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh.

Một trường hợp tử vong đáng tiếc là ông Vương Thanh L., sinh năm 1966, trú tại phường Vinh Lộc, tỉnh Nghệ An. Vào tối ngày 19/7, ông L. ra gần gốc cây phượng để đưa bò vào chuồng thì xuất hiện mưa to, kèm gió lớn, cành cây phượng bị gãy rơi trúng người, khiến ông L. tử vong.

Ngoài ra, mưa to kèm theo giông lốc trên địa bàn tỉnh Nghệ An cũng khiến nhiều cây xanh gãy đổ, đè trúng khiến 4 người bị thương, trong đó có 2 trẻ em, gồm Nguyễn Tấn D. và Nguyễn Thái K. (cùng sinh năm 2012, trú tại xã Nghĩa Hưng). Hai em này trên đường đi qua địa phận xóm Tân Thịnh, xã Nghĩa Hưng thì bị cây bên đường gãy đổ, đè trúng người.

Để chủ động ứng phó với mưa bão, UBND tỉnh Nghệ An đã có các văn bản chỉ đạo các địa phương tập trung rà soát, triển khai các phương án ứng phó kịp thời. Các địa phương được yêu cầu khẩn trương kiểm tra các khu vực có nguy cơ cao xảy ra sạt lở đất, lũ quét, ngập sâu; sẵn sàng phương án sơ tán dân cư tại các khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn.

Đến nay, toàn tỉnh Nghệ An đã có 357 ngôi nhà bị ảnh hưởng do mưa lớn. Các lực lượng tại chỗ được huy động hỗ trợ người dân khắc phục thiệt hại, dọn dẹp cây đổ, sửa chữa tạm thời nhà cửa, khôi phục sản xuất.

Người dân Nghệ An đang nỗ lực khắc phục thiệt hại và ổn định cuộc sống sau mưa bão. Tuy nhiên, tình hình thời tiết vẫn còn phức tạp, người dân cần tăng cường cảnh giác và tuân thủ các hướng dẫn của chính quyền địa phương để đảm bảo an toàn.

Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai – Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết và có kế hoạch ứng phó kịp thời, nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người dân.