Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) vừa công bố báo cáo thua lỗ 132,5 tỷ franc Thụy Sỹ (141,54 tỷ USD) trong năm 2022, phù hợp với các dự kiến tạm thời vừa công bố vào tháng 1/2023.

Khoản lỗ lớn nhất trong lịch sử 115 năm của SNB là do giá trị các khoản đầu tư của SNB sụt giảm vì thị trường trái phiếu và chứng khoán đi xuống trong năm 2022.

Việc đồng franc Thụy Sỹ mạnh lên cũng có tác động tiêu cực, làm giảm tỷ lệ nắm giữ vốn của SNB và lợi nhuận thu được từ các khoản đầu tư nước ngoài khi được chuyển thành đồng franc Thụy Sỹ.

SNB dự kiến sẽ đưa ra chính sách tiền tệ tiếp theo vào ngày 23/3.

Nhà kinh tế Alessandro Bee của UBS nhận định rằng ngay cả khi vốn chủ sở hữu bị mất hoàn toàn thì điều này sẽ không thay đổi chính sách tiền tệ của SNB trong ngắn hạn vì SNB có thể hoạt động mà không cần vốn chủ sở hữu.

Ngân hàng Morgan Stanley và hai ngân hàng đầu tư khác đã điều chỉnh dự báo của họ về mức lãi suất giới hạn của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) – mức lãi suất mà tại đó lãi suất cơ bản sẽ đạt đỉnh – lên 4% do áp lực lạm phát gia tăng.

Dữ liệu trong tuần này cho thấy sự gia tăng bất ngờ về lạm phát cơ bản trên khắp Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) gồm 20 quốc gia.

Các sửa đổi cũng được đưa ra sau nhận xét của thành viên hội đồng quản trị ECB và thống đốc ngân hàng quốc gia Bỉ Pierre Wunsch vào ngày 3/3 cho rằng ECB có thể xem xét tăng lãi suất cơ bản lên tới 4% nếu lạm phát cơ bản vẫn ở mức cao liên tục.

Ngân hàng BNP Paribas và Barclays cũng đã có những động thái tương tự Morgan Stanley khi đồng loạt nâng mức dự báo về lãi suất giới hạn của ECB.

Morgan Stanley và BNP Paribas trước đây đã dự báo lãi suất này là 3,25%, trong khi Barclays vào ngày 17/2 đã nâng dự báo lên 3,5%. ECB đã tăng lãi suất lên 2,5% từ mức thấp kỷ lục -0,5% vào tháng 7/2022.

Barclays dự kiến ECB sẽ nâng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm vào tháng 3 và tháng 5/2023, và thêm 0,25 điểm phần trăm vào tháng Sáu và tháng Bảy năm nay. Tập đoàn tài chính JP Morgan trong tuần này đã nâng dự báo lãi suất giới hạn của ECB từ 3,5% lên 3,75%.

Tăng trưởng tín dụng năm nay có thể chỉ đạt 10-12%

Theo thông tin từ NHNN, tăng trưởng tín dụng mục tiêu cho năm 2023 là khoảng 14-15%. Tuy nhiên, MAS đánh giá áp lực lạm phát cao sẽ phần nào kìm hãm tốc độ tăng trưởng tín dụng.

Cụ thể, trong năm 2023, Việt Nam đưa ra mức lạm phát mục tiêu là dưới 4,5%, điều chỉnh tăng 0,5% so với mức lạm phát mục tiêu dài hạn, nhưng NHNN cũng như giới chuyên gia đều nhận định việc kìm chế lạm phát cũng không đơn giản.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, trong 1 năm qua, lạm phát cơ bản tăng liên tục từ 0,66% lên 5,21% vào tháng 1/2023. Việc tăng giá các nhóm hàng hóa và dịch vu thiết yếu như ngành như điện, giáo dục và xăng dầu làm tăng áp lực lạm phát.

MAS cho rằng nguồn tín dụng mới sẽ phần nào tăng thanh khoản của thị trường chung. Tuy nhiên, sự suy giảm chất lượng tài sản trong năm 2022 và các rủi ro nợ xấu do thay đổi môi trường lãi suất sẽ khiến các Ngân hàng Thương mại (NHTM) cẩn trọng hơn trong việc gia tăng tỷ trọng cho các phân ngành/doanh nghiệp có rủi ro cao.

Trước bối cảnh chung như vậy, nhóm phân tích của MAS cho rằng tỷ giá tạm thời ổn định nhưng rủi ro giảm giá đồng nội tệ vẫn còn hiệu hữu do các đợt tăng lãi suất của Fed và nền kinh tế Mỹ vẫn tăng trưởng tốt.

Nhìn chung, dựa trên những yếu tố vĩ mô chưa khả quan, các chuyên gia thận trọng dự phóng tín dụng sẽ chỉ tăng trong khoảng từ 10 – 12% trong năm nay, thấp hơn so với mức tăng trưởng mục tiêu của NHNN. 

Ngoại trừ các ngân hàng có danh mục tín dụng tương đối nhỏ so với toàn ngành, các ngân hàng lớn (bao gồm HDB, MBB, VPB và VCB) có mức tăng tín dụng vượt trội nhờ tích cực hỗ trợ NHNN trong quá trình tái cấu trúc các ngân hàng yếu kém. MAS kỳ vọng nhóm ngân hàng này sẽ tiếp tục nhận được ưu đãi từ các cấp điều hành trong phân bổ hạn mức tăng trưởng tín dụng năm 2023.

Lãi suất tiếp tục xu hướng tăng trong năm 2023

Nhìn lại quý IV/2022, báo cáo tài chính của các ngân hàng cho thấy tiền gửi của khách hàng tại 27 ngân hàng niêm yết đã tăng đáng kể do mức lãi suất huy động tăng cao ở giai đoạn này khi các ngân hàng thương mại liên tục tăng lãi suất tiền gửi để cải thiện tình hình thiếu thanh khoản.

Tính riêng quý IV, theo MAS, tiền gửi huy động được của nhóm ngân hàng niêm yết chiếm 62% tổng số tiền gửi của cả năm, nâng tổng huy động từ 4,1% cuối quý III/2022 lên tới 10,7% cuối năm 2022. Trong số các loại tài sản có thu nhập cố định, lãi suất tiền gửi vừa hấp dẫn hơn so với trái phiếu chính phủ, vừa có rủi ro thấp hơn nhiều so với trái phiếu doanh nghiệp.

Sang 2 tháng đầu năm nay, cuộc đua lãi suất huy động có phần chững lại trong 2 tháng đầu năm nay trong bối cảnh NHNN phát tín hiệu kiềm chế đà tăng lãi suất, đặc biệt là các ngân hàng vừa và nhỏ, để ổn định hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Ngoài ra, nhu cầu vốn cho sự tăng trưởng tín dụng giai đoạn cuối năm không quá lớn, đi kèm với sự dồi dào thanh khoản của thị trường liên ngân hàng (lãi suất liên ngân hàng hạ nhiệt). Do đó, lãi suất huy động đã giảm đáng kể và không còn các mức lãi suất huy động vượt 10% (kênh huy động chính thức).

Dự báo cho mặt bằng lãi suất cả năm 2023, nhóm phân tích nhận định việc Fed liên tục tăng lãi suất điều hành có thể làm gia tăng áp lực lên lãi suất trong nước. Hiện tại, mức đỉnh lãi suất kỳ vọng đối với thị trường Mỹ đang là 5% – 5,5%, như vậy lãi suất Fed vẫn có khả năng tiếp tục tăng khoảng 50bps đến 75bps trong hai kỳ họp sắp tới diễn ra vào tháng 3 và tháng 5.

Ngoài ra, mức lãi suất cao được dự kiến sẽ kéo dài đến hết năm 2023. So sánh mức tăng lãi suất điều hành, mức tăng của NHNN (+200bps) thấp hơn nhiều so với mức tăng của Fed (+450bps từ đầu 2022). Điều này có thể dẫn đến dòng chảy ngoại tệ ra khỏi thị trường trong nước.

Nhìn chung, MAS đánh giá nhiều khả năng lãi suất tiếp tục xu hướng tăng trong năm 2023.

Theo Báo Tuổi Trẻ, cuối tháng 2 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã hoàn tất việc giao hạn mức tăng trưởng tín dụng năm 2023 về từng tổ chức tín dụng (TCTD), các chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Trong đó, room tín dụng năm nay được NHNN phân bổ dựa trên chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 01/2023 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, Dự toán ngân sách Nhà nước cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2023 và Chỉ thị 01/2023 của Thống đốc NHNN về tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngân hàng.

Năm 2023, Ngân hàng Nhà nước cho biết định hướng tăng trưởng tín dụng toàn ngành sẽ vào khoảng 14-15% và có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế. So với mức thực hiện năm liền trước (14,5%), mức tăng trưởng định hướng này không có nhiều chênh lệch.

Trong văn bản gửi các TCTD, Ngân hàng Nhà nước cho biết chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng được gửi riêng về từng ngân hàng. Trong đó, hạn mức này được giao căn cứ theo một số tiêu chí cơ bản như kết quả chấm điểm xếp hạng TCTD đến thời điểm gần nhất theo quy định tại Thông tư 52/2018; tỷ trọng dư nợ tín dụng đối với 100 khách hàng có dư nợ lớn nhất; lãi suất huy động – cho vay; việc tham gia hỗ trợ xử lý TCTD yếu kém (ngân hàng yếu kém, quỹ tín dụng nhân dân yếu kém), và tình hình thực tiễn thị trường…

Căn cứ chỉ tiêu này, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các TCTD xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch kinh doanh và chỉ tiêu tăng trưởng phù hợp, đảm bảo kiểm soát tăng trưởng tín dụng năm 2023 (bao gồm cả yếu tố điều chỉnh tỷ giá) theo chỉ tiêu đã đề ra 14-15%.

Nhà điều hành cũng yêu cầu các ngân hàng tăng trưởng tín dụng cả năm với tốc độ hợp lý, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ, đảm bảo hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả. Cùng với đó, các ngân hàng cũng phải kiểm soát tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp…

Theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, dư nợ tín dụng để kiểm soát room là dư nợ được quy định theo Thông tư 11/2018 sửa đổi, bổ sung Thông tư 35/2015. Bao gồm số dư cho vay; chiết khấu, tái chiết khấu các công cụ chuyển nhượng và giấy tờ có giá; cho thuê tài chính; bao thanh toán; các khoản trả thay cá nhân, tổ chức trong trường hợp được bảo lãnh nhưng không thực hiện được nghĩa vụ khi đến hạn thanh toán.

Ngoài ra, số dư từ phát hành thẻ tín dụng; mua, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp (không bao gồm trái phiếu Công ty TNHH MTV Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam – VAMC) và các nghiệp vụ cấp tín dụng khác được NHNN chấp thuận cũng tính vào dư nợ tín dụng để kiểm soát room.

Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng giao room tín dụng cho các chi nhánh, đồng thời gửi NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố để theo dõi và quản lý trên địa bàn. Các ngân hàng cũng phải báo cáo NHNN (Vụ Chính sách tiền tệ) dự kiến mức tăng trưởng.

Theo Vietnambiz, nhiều ngân hàng đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) xem xét việc phân bổ hạn mức tăng trưởng tín dụng (room tín dụng) năm 2023. Cụ thể, room tín dụng của MSB được cấp là 13,5%, HDBank là 11%, ACB 9,8%; VIB 9,5%; TPBank 9,1%; VPBank và MBB cùng là 9%, LienVietPostBank là gần 8%,…

Sau hội nghị về thị trường bất động sản ngày 17/2, dự thảo Nghị quyết tháo gỡ khó khăn đang hướng tới cơ cấu lại sản phẩm nhà ở, trong đó ưu tiên nhà ở xã hội. Bên cạnh việc nới các điều kiện, chính sách để tăng cung loại nhà ở hướng tới nhu cầu thật này, nhiều giải pháp về vốn được cân nhắc thực hiện.

Cụ thể, Chính phủ sẽ đề xuất Quốc hội dành gói tín dụng khoảng 110.000 tỷ đồng (khoảng 10% nhu cầu vốn giai đoạn 2022-2030) cấp cho các ngân hàng thương mại để cho vay dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân theo hình thức tái cấp vốn. Hình thức này tương tự gói 30.000 tỷ đồng đã thực hiện trong giai đoạn 2013-2016 trước đây. Chủ đầu tư dự án được vay ưu đãi 50% của gói tín dụng trên, tương đương 55.000 tỷ đồng, còn lại sẽ cho người mua nhà vay.

Trong khi đó, một gói tín dụng riêng cho nhà ở xã hội cũng được Ngân hàng Nhà nước cân nhắc. 4 ngân hàng thương mại Nhà nước đã thống nhất dành 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, lãi suất cho vay thấp hơn 1,5-2% lãi suất bình quân thị trường với người xây dựng và người mua nhà.

Nhận định về hai gói tín dụng trên, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), cho biết gói tín dụng dành cho nhà ở xã hội là tín hiệu tích cực. Nếu được triển khai nhanh, nó có thể góp phần rút ngắn chênh lệch cung cầu nhà ở. Ông cho hay, thời gian qua, thị trường địa ốc khan hiếm nhà ở bình dân còn gọi là nhà giá rẻ vừa túi tiền đến mức hai năm gần đây không có sản phẩm nào được mở bán mới, trong khi nguồn cung nhà ở xã hội cũng thiếu hụt.

Trong các năm 2021-2022, phân khúc nhà chung cư dưới 30 triệu đồng một m2 đã dần biến mất khỏi thị trường TP HCM. Còn theo thống kê của Bộ Xây dựng, năm 2022, Hà Nội đã không còn chung cư có mức giá 25 triệu đồng một m2. Nhà ở xã hội có một số chính sách hỗ trợ, còn nhiều khó khăn, nhưng vẫn có nguồn cung mới nhỏ giọt.

Trong 12 tháng qua, tình trạng lệch pha thừa nhà giá cao thiếu nhà giá thấp đã lên đến đỉnh điểm khi nhà cao cấp có tỷ trọng ngày càng tăng cao, gây mất cân bằng cho thị trường và đe dọa sự phát triển bền vững.

Chủ tịch HoREA nhìn nhận, các dự thảo Nghị quyết tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản đề xuất nhiều cơ chế chính sách ưu đãi phát triển nhà ở xã hội sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp quan tâm đến phân khúc này. Tác động tích cực nằm ở khía cạnh tạo ra cú hích, giúp khởi động cơ chế tái cấu trúc lại nhóm sản phẩm nhà ở vừa túi tiền phù hợp với nhu cầu thật hơn thay vì chỉ tập trung làm nhà cao cấp, hạng sang.

Tuy nhiên, theo ông Châu, bên cạnh các gói hỗ trợ tập trung vào phân khúc nhà ở xã hội, cần xem xét cho người mua nhà để ở, người mua căn nhà đầu tiên được vay với lãi suất hợp lý để mua nhà ở thương mại có mức giá đề xuất không quá 1,8 tỷ đồng một căn. Bởi lẽ, nhà ở xã hội chỉ bán giới hạn cho một số đối tượng được hưởng chính sách, những người không nằm trong diện được mua nhà ở xã hội có thể tiếp cận nhà ở thương mại giá rẻ để an cư lạc nghiệp, giúp mở rộng lực cầu cho thị trường.

Theo ông Châu, cả nhà ở xã hội và nhà thương mại giá rẻ đều là phân khúc có nguồn cầu rất lớn, phục vụ nhu cầu thật và ít bị rủi ro về thanh khoản do giá trị một căn nhà ở mức vừa phải, thuộc dòng sản phẩm có khả năng vượt khó khi thị trường địa ốc khó khăn, khủng hoảng.

Cần tìm đúng đối tượng hưởng thụ

Với gói tín dụng và hạ lãi suất cho vay ưu đãi không chỉ làm giảm áp lực nguồn vốn cho doanh nghiệp còn tạo thêm nguồn vay mua nhà cho người dân. Từ đó, thị trường nhà ở xã hội, nhà ở bình dân có xu hướng tích cực hơn. Tuy nhiên, các chính sách sách này cũng cần đến đúng đối tượng mới có thể phát huy hiệu quả.

Ông Hoàng Liên Sơn – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Môi giới Bất động sản Alpha nhận định trên VTV.vn: “Nhà ở xã hội giúp các doanh nghiệp có thêm được một phân khúc bất động sản mới trong thời gian tới để cùng tháo gỡ khó khăn cho đầu ra thay vì quá nhiều ở phân khúc trung và cao cấp như hiện nay. Bây giờ san sẻ bớt qua phân khúc nhà ở xã hội, đây là nhu cầu thực tế cho những người lao động chúng ta đang cần”.

Còn Tiến sĩ Đinh Thế Hiển – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế ứng dụng nhấn mạnh gói 120.000 tỷ cần tập trung hỗ trợ các đối tượng là công nhân, người lao động…

Hiện lãi suất cho vay các ngân hàng thương mại đang áp dụng trên dưới 13%/năm. Theo cách tính cơ học, nếu giảm từ 1,5 – 2% lãi suất cho vay hiện nay thì lãi vay gói tín dụng vẫn trên 10%/năm. Các chuyên gia nhận định, con số này vẫn còn rất cao so với mức khoảng 6% mà gói 30.000 tỷ đồng đã triển khai thành công trước đâ
y.

“Ví dụ như giảm 10% hoặc 11% sau đó mới hỗ trợ cho người mua nhà ở xã hội với lãi suất giảm bớt 1,5 – 2%. Tức là người vay chỉ vay ở mức 8,5% thì rất tuyệt vời chứ không phải mức 13% hiện nay mà giảm 1,5 – 2% là chưa hợp lý”, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM đề xuất.

Giới chuyên gia nhận định, gói vay cần đưa ra các hướng dẫn, tiêu chí cụ thể để ngân hàng giải ngân kịp thời, đúng đối tượng. Bên cạnh đó, thêm nhiều chính sách ưu đãi như đơn giản thủ tục pháp lý, giảm chi phí thủ tục hành chính và tạo thêm quỹ đất… để doanh nghiệp sớm đưa ra sản phẩm.

Bên cạnh các vấn đề chính sách, pháp lý… giá bán một căn nhà ở xã hội, do được hưởng các ưu đãi về đất, về thuế, nên thường rẻ hơn 1/3, thậm chí là 1/2 so với các căn hộ khác cùng vị trí. Cho nên, có thể xuất hiện tình huống phát sinh khi dự án mở bán. Theo các chuyên gia, các cơ quan quản lý nhà nước cũng cần tính đến các giải pháp cụ thể, để gói hỗ trợ nếu được thông qua, sẽ đến đúng và trúng đối tượng.

Nên chia gói tín dụng cho vay 40/60

Về đề xuất dành gói tín dụng khoảng 110.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân của Bộ Xây dựng, TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính – tiền tệ quốc gia chia sẻ trên Reatimes: Có thể thấy, nếu đề xuất này được phê duyệt, nhiều người có thu nhập trung bình và thấp đã có thể mua được nhà ở.

Từ đó, có thể hy vọng thúc đẩy phân khúc nhà ở xã hội trong thời gian tới, qua đó sẽ lan tỏa và giúp thị trường bất động sản dần hồi phục trở lại. Tuy nhiên, khả năng hấp thụ của gói 110.000 tỷ đồng lần này đến đâu còn là một dấu hỏi.

Để đề xuất này thực sự đạt hiệu quả và đến đúng đối tượng, Chính phủ cần phải xây dựng một đề án căn cơ, bài bản, lớp lang và nghiên cứu kinh nghiệm từ mô hình phát triển nhà ở xã hội của Singapore, Hàn Quốc và rút kinh nghiệm từ những bất cập khi triển khai gói 30.000 tỷ đồng trước đây.

Đối với cấu trúc gói tín dụng 110.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, TS. Cấn Văn Lực cho biết: Về cấu trúc tín dụng thì cần phải nghiên cứu kỹ thêm nhưng trước mắt thì nên cho chủ đầu tư, doanh nghiệp vay nhiều hơn so với gói 30.000 tỷ đồng trước đây. Một bên là tài trợ cung, một bên là tài trợ cầu. Về mặt lý thuyết thì cầu là dành cho người mua nhà, cung là những doanh nghiệp phát triển dự án.

Theo đó, tài trợ phía cung sẽ là vô cùng vì doanh nghiệp bất động sản luôn thiếu vốn và muốn triển khai nhiều dự án khác nhau. Từ trước tới nay, những chính sách của Nhà nước đang có sự ưu tiên đối với những người có nhu cầu thực, có thu nhập thấp và có thể thấy những chính sách này của Nhà nước mang tính nhân văn cao. Chính vì thế, tôi nghĩ, ở gói tín dụng này, phương án 40% cho doanh nghiệp vay và 60% cho người mua nhà vay có lẽ phù hợp hơn.

Tuy nhiên, để cán cân cung – cầu nhà ở xã hội được cân bằng thì cần đồng thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thủ tục, quỹ đất, đẩy nhanh xây dựng quy hoạch, thực hiện nghiêm quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch kịp thời và điều chỉnh các dự án trên địa bàn phù hợp điều kiện, tình hình của từng địa phương.

Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn từ giữa năm 2022 đã đăng ký triển khai xây dựng nhà ở xã hội. Đến nay, do vướng mắc về thủ tục pháp lý, quỹ đất và thiếu hụt dòng vốn, nhiều dự án vẫn chưa thể khởi công. Nhiều doanh nghiệp kỳ vọng, đề xuất gói tín dụng 110.000 tỷ đồng sẽ góp phần giải quyết các ách tắc cho các dự án bất động sản nói chung và nhà ở xã hội nói riêng về mặt nguồn vốn, nhưng vấn đề pháp lý, quỹ đất sạch, quy hoạch, hạ tầng giao thông và giá bán phù hợp mới là quan trọng và cần được tháo gỡ song song thì mới có thể phát huy tác dụng.

Lợi nhuận dự kiến dè dặt hơn

Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank) vừa công bố tài liệu họp đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023 với các chỉ tiêu chính dự kiến đều tăng trưởng trong năm nay.

Cụ thể, năm 2023, Nam A Bank đặt mục tiêu tổng tài sản đạt 205.000 tỷ đồng, tăng 15,4% so với năm 2022. Huy động vốn dự kiến tăng 12,8% so với năm 2022, trong khi dư nợ cho vay tăng 10,4% nhưng vẫn đảm bảo tỷ lệ tăng trưởng tín dụng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

Đáng chú ý, trong năm nay, Nam A Bank đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế hợp nhất đạt 2.400 tỷ đồng, chỉ tăng 5-6% so với kết quả đạt được trong năm 2022. Năm 2022, ngân hàng này ghi nhận mức lợi nhuận trước thuế đạt 2.268 tỷ đồng, tăng 26,1% so với năm trước đó, sát với kế hoạch đặt ra là 2.250 tỷ đồng.

Nam A Bank cho biết, mức lợi nhuận dự kiến trong năm 2023 được tính toán trên cơ sở tăng trưởng tín dụng đạt được mức kế hoạch đề ra và phù hợp quy định Ngân hàng Nhà nước; đảm bảo các tỷ lệ an toàn theo quy định hiện hành và điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định.

Tài liệu phục vụ Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2023 của Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) cũng cho thấy, ngân hàng này khá thận trọng khi đặt mục tiêu lợi nhuận trong năm nay.

Cụ thể, VIB dự kiến lợi nhuận trước thuế năm 2023 đạt 12.200 tỷ đồng, tăng 15,3% so với năm 2022. Dù lợi nhuận dự kiến vẫn tăng trưởng 2 chữ số, tuy nhiên tốc độ tăng giảm một nửa so với kế hoạch lợi nhuận năm trước đó (năm 2022 VIB đặt mục tiêu lợi nhuận tăng 31% so với năm 2021).

Dẫu vậy, một số chỉ tiêu kinh doanh chính khác vẫn được ngân hàng này đặt mục tiêu tăng trưởng tích cực hơn trong năm nay. Chẳng hạn, VIB  đặt mục tiêu tổng tài sản, tổng dư nợ tín dụng tăng 25%; trong đó, tổng dư nợ tín dụng sẽ được điều chỉnh phụ thuộc vào mức Ngân hàng Nhà nước cho phép. Ngoài ra, ngân hàng này cũng đặt mục tiêu huy động vốn tăng 26,2%.

Trước đó, tại hội nghị triển khai kế hoạch kinh doanh năm 2023, lãnh đạo Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho biết, ngân hàng đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế tăng tối thiểu 12% so với năm 2022. Năm 2022, Vietcombank ghi nhận lợi nhuận trước thuế riêng lẻ tăng 39% và đạt 119% kế hoạch năm.

Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) hồi đầu tháng 12/2022 công bố kế hoạch kinh doanh năm 2023 với mục tiêu lợi nhuận trước thuế đạt 5.000 tỷ đồng, tăng 35% so với con số thực hiện năm 2022 là 3.700 tỷ đồng.

Kết quả điều tra xu hướng kinh doanh quý I/2023 của Ngân hàng Nhà nước cũng cho thấy các tổ chức tín dụng tỏ ra thận trọng hơn khi dự báo kết quả kinh doanh cho thời gian tới.

Theo đó, có 56,4-75,4% tổ chức tín dụng kỳ vọng tình hình kinh doanh cải thiện hơn trong quý I và cả năm 2023, nhưng mức độ kỳ vọng cải thiện thấp hơn so với năm 2022.

Kết quả điều tra cũng cho biết, có 95,3% tổ chức tín dụng kỳ vọng lợi nhuận tăng trưởng dương trong năm 2023 so với năm 2022; trong khi đó có 2,8% tổ chức tín dụng dự kiến lợi nhuận tăng trưởng âm và 1,9% dự kiến lợi nhuận không thay đổi.

Như vậy, đến thời điểm này, ngoại trừ Eximbank, kế hoạch lợi nhuận năm 2023 được các ngân hàng thương mại đưa ra có phần thận trọng hơn trong bối cảnh kinh tế trong và ngoài nước được dự báo sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức khi tăng trưởng kinh tế chậm lại, lãi suất tiếp tục ở mức cao…

Điều gì sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận các ngân hàng?

Tại một tọa đàm mới đây, bà Trần Kiều Oanh, Trưởng phòng Phân tích Định chế tài chính FiinGroup chỉ ra một số thách thức ảnh hưởng đến triển vọng ngành ngân hàng trong năm 2023.

Đáng chú ý, chất lượng tín dụng đang đi xuống ở nhiều ngành, nợ xấu dần lộ diện kể từ khi Thông tư 14/2021/TT-NNNN sửa đổi các Thông tư 01/2020/TT-NHNN và Thông tư 03/2021/TT-NHNN quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 hết hiệu lực từ tháng 6/2022. Cuối năm 2022, tỷ lệ nợ xấu nội bảng đã tăng lên 1,92%, tỷ lệ nợ xấu gộp khoảng 4,5%.

Rủi ro nợ xấu tiềm ẩn từ danh mục tín dụng bất động sản, bao gồm cho vay chủ đầu tư bất động sản, cho vay người mua nhà và nợ xấu chéo từ trái phiếu bất động sản. Việc cho phép tái cơ cấu dư nợ trái phiếu bất động sản hiện đang có nhiều ý kiến tại dự thảo Nghị định 65/2022/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế cũng là thách thức nếu không sớm được thực thi.

Các ngân hàng có tỷ lệ nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp và cho vay lĩnh vực bất động sản ở mức cao sẽ đối diện áp lực tăng trích lập dự phòng, làm xói mòn lợi nhuận.

Bên cạnh đó, đại diện FiinGroup cũng cho rằng, môi trường lãi suất cao khiến biên lãi ròng (NIM) có khả năng bị thu hẹp trong nửa đầu năm 2023. Mặt bằng lãi suất huy động liên tục tăng cao khiến chi phí vốn của ngân hàng bị đội lên, trong khi đó tỷ suất tài sản sinh lãi có thể tăng chậm hơn, cùng với việc cho vay có độ trễ tái định giá 3-6 tháng dẫn đến NIM có thể thu hẹp nhẹ trong 1-2 quý tới.

Trong khi đó, trước các cú sốc từ môi trường kinh doanh bất lợi, tỷ lệ an toàn vốn của các ngân hàng Việt Nam vẫn tương đối mỏng so với các quốc gia trong khu vực.

Các chuyên gia của Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC) cũng cho rằng, ngành ngân hàng đang gặp phải nhiều rủi ro về tăng trưởng chậm lại trong năm 2023. Điều này bao gồm tăng trưởng tín dụng chậm lại; lãi suất huy động gia tăng, tỷ lệ CASA giảm dẫn tới NIM thu hẹp và rủi ro nợ xấu tăng cao hơn dự báo, do ảnh hưởng từ thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp.

Tuy nhiên, bù lại, cơ cấu tài sản của các ngân hàng đã được cải thiện rất nhiều đi cùng vi
ệc đẩy mạnh cho vay bán lẻ giúp giảm thiểu rủi ro tập trung. Bên cạnh đó, tỷ lệ bao phủ nợ xấu được đưa lên mức cao kỷ lục tạo bộ đệm tương đối vững chắc.

“Trong giai đoạn môi trường kinh doanh gặp nhiều khó khăn, BSC cho rằng ngành ngân hàng sẽ cần ưu tiên kiểm soát chất lượng tài sản thay vì tăng trưởng lợi nhuận trong giai đoạn tới và có thể thời kỳ xây đắp bộ đệm dự phòng sẽ quay trở lại”, nhóm phân tích của BSC khuyến nghị.

Trước những rủi ro về chi phí vốn gia tăng, NIM thu hẹp, tỷ lệ nợ xấu gia tăng, BSC cho rằng, các ngân hàng thương mại được ưu tiên về room tín dụng, có danh mục cho vay thận trọng, chênh lệch kỳ hạn lãi suất thấp và duy trì được tỷ lệ CASA cao sẽ có nhiều cơ hội nhất để vượt qua khó khăn ngắn hạn này. Đây có thể sẽ là những ngân hàng có đủ khả năng để duy trì mục tiêu kép về tăng trưởng mà vẫn đảm bảo chất lượng tài sản.

Ngày 21/2, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã có công văn số 953/NHNN-TD yêu cầu NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố; các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD) tiếp tục đẩy mạnh triển khai chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp tại các địa phương; hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng; triển khai quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của ngành ngân hàng năm 2023 theo Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 17/01/2023 của NHNN.

Theo đó, Thống đốc NHNN yêu cầu NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố (NHNN chi nhánh) triển khai tổ chức Hội nghị kết nối ngân hàng – doanh nghiệp trên địa bàn trong tháng 2/2023 để đối thoại trực tiếp, nắm bắt các khó khăn vướng mắc liên quan đến việc tiếp cận vốn vay ngân hàng để kịp thời xử lý, tháo gỡ.

Các NHNN chi nhánh phối hợp với Sở Kế hoạch & Đầu tư, các Sở, ban, ngành và hiệp hội có liên quan tại địa phương rà soát tình hình tiếp cận vốn vay của các doanh nghiệp; nắm rõ thông tin về các doanh nghiệp không tiếp cận được vốn vay ở ngân hàng nào (doanh nghiệp không đủ điều kiện hay ngân hàng không cho vay), nguyên nhân không tiếp cận được và thông tin công khai và làm rõ tại Hội nghị.

Thống đốc cũng yêu cầu các NHNN chi nhánh lập đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp; yêu cầu các NHTM trên địa bàn có trách nhiệm xử lý, trả lời người dân, doanh nghiệp và báo cáo kết quả xử lý.

Các nội dung trên phải được báo cáo về NHNN trước ngày 28/2.

Đối với các TCTD, bên cạnh việc tiếp tục đẩy mạnh triển khai có hiệu quả các nội dung kết nối ngân hàng – doanh nghiệp, tham gia Hội nghị kết nối Ngân hàng – Doanh nghiệp, thống đốc NHNN cũng chỉ đạo các TCTD thành lập đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh, kiến nghị (điện thoại, email) của người dân và doanh nghiệp và xử lý, trả lời rõ ràng cho từng trường hợp cụ thể.

Ngoài ra, chủ động, kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc trong hệ thống; báo cáo chính quyền địa phương, NHNN, các bộ, ngành liên quan về các khó khăn, vướng mắc vượt thẩm quyền; đề xuất, kiến nghị trong quá trình triển khai thực hiện.

Chính phủ giao NHNN xem xét giãn nợ cho doanh nghiệp bất động sản khó khăn

Tại Dự thảo Nghị quyết về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững của Chính phủ, các giải pháp quan trọng được đưa ra với mục đích tháo gỡ khó khăn về thể chế, nguồn vốn và nguồn cung cho thị trường, thúc đẩy nhà ở xã hội.

Theo dự thảo Nghị quyết, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng nhà nước Việt Nam rà soát việc cho vay tín dụng đối với các doanh nghiệp bất động sản và có giải pháp phù hợp, hiệu quả góp phần tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững theo tinh thần Công điện số 1156/CĐ-TTg ngày 12/12/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời, xem xét, đề xuất phương án tín dụng phù hợp để hỗ trợ cho nền kinh tế trong năm 2023 và các năm tiếp theo; xem xét chỉ đạo, hướng dẫn giãn nợ gốc, lãi vay cho các doanh nghiệp bất động sản khó khăn (doanh nghiệp, dự án bất động sản phục vụ tiêu dùng, sản xuất, công nghiệp, du lịch, nghỉ dưỡng…); chỉ đạo, hướng dẫn các tổ chức tín dụng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, người mua nhà và nhà đầu tư được tiếp cận nguồn vốn tín dụng.

Dự thảo Nghị quyết cũng đề xuất Quốc hội dành gói tín dụng khoảng 110.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 10% nhu cầu vốn của giai đoạn 2022-2030) cấp cho các ngân hàng thương mại để cho các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay theo phương thức tái cấp vốn (giống gói 30.000 tỷ đồng đã thực hiện rất tốt trong giai đoạn 2013-2016 trước đây).

Trong đó, dành khoảng 50% gói tín dụng, tương đương 55.000 tỷ đồng cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay ưu đãi. Khoảng 50% còn lại sẽ dành cho khách hàng cá nhân là người mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.