Trí tuệ nhân tạo (AI) đang cách mạng hóa thị trường lao động toàn cầu, và đáng chú ý nhất là đối với những người mới tốt nghiệp. Khi AI ngày càng hiện diện trong mọi lĩnh vực, các công việc cấp đầu vào (Entry level) đang trải qua những biến đổi đáng kể. Những công việc này thường yêu cầu ít hoặc không cần kinh nghiệm và được xem là bước khởi đầu quan trọng để người trẻ tích lũy kinh nghiệm và hình thành tư duy nghề nghiệp.

Theo ông Fawad Bajwa, chuyên gia từ Công ty tư vấn nhân sự cấp cao Russell Reynolds Associates, AI đang thay đổi cách thực hiện các công việc cấp đầu vào một cách cơ bản. Thay vì thực hiện các nhiệm vụ lặp lại, đơn điệu, người mới đi làm giờ đây cần tập trung vào việc chọn lọc đầu ra do AI tạo ra và đưa ra đánh giá cuối cùng. Điều này không chỉ giúp tăng hiệu suất làm việc mà còn giúp người trẻ phát triển kỹ năng phân tích và đánh giá của mình.

Một ví dụ điển hình về việc ứng dụng AI trong công việc cấp đầu vào là lĩnh vực marketing. Tại đây, nhân viên trẻ sử dụng AI để soạn nháp các tài liệu quảng bá, từ đó giúp họ tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả công việc. Trong lĩnh vực phân tích dữ liệu, AI hỗ trợ chuẩn bị dữ liệu để con người xử lý sâu hơn, giúp giảm thiểu sai sót và tăng độ chính xác.

Ông Zanele Munyikwa, chuyên gia kinh tế tại Revelio Labs, cho rằng AI đang thúc đẩy một ‘cuộc chuyển đổi nghề nghiệp’ ở nhóm công việc đầu vào. Các nhiệm vụ do nhân sự trẻ đảm nhận đang chuyển dần sang những phần việc ít bị AI can thiệp hơn. Điều này đòi hỏi người trẻ phải thích nghi và phát triển kỹ năng mới để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.

Tuy nhiên, AI chưa xóa sổ hoàn toàn nhóm công việc đầu vào. Tác động của nó đang khiến các doanh nghiệp phải cân nhắc lại cách tuyển dụng và đào tạo người trẻ. Nếu không còn các nhiệm vụ cơ bản để bắt đầu, người trẻ sẽ thiếu cơ hội học hỏi, tích lũy kinh nghiệm thực tế và hình thành sự tự tin nghề nghiệp cần thiết.

Một khảo sát của Russell Reynolds Associates cho thấy 54% lãnh đạo doanh nghiệp lo ngại việc phụ thuộc vào AI sẽ làm xói mòn tư duy phản biện của nhân sự trẻ. Khoảng 25% quan ngại AI có thể làm giảm chất lượng sản phẩm và quy trình nội bộ. Điều này cho thấy các doanh nghiệp cần phải tìm cách cân bằng giữa việc ứng dụng AI và phát triển kỹ năng cho nhân sự trẻ.

Về vấn đề công việc nào dễ bị thay thế, theo phân tích của Revelio Labs, những vị trí dễ bị AI thay thế nhất là các nghề mang tính kỹ thuật cao như kỹ sư dữ liệu, quản trị cơ sở dữ liệu, chuyên viên an ninh mạng, kiểm toán viên… Ngược lại, các công việc đòi hỏi sự tương tác trực tiếp như dịch vụ lưu trú, sản xuất thủ công hay chăm sóc khách hàng vẫn có nhu cầu cao và ít bị ảnh hưởng.

Để thích nghi với sự thay đổi này, các doanh nghiệp cần nghĩ đến những ‘đường băng’ mới để người trẻ có thể học nghề và phát triển. Các mô hình học việc, các khóa huấn luyện có hỗ trợ AI hoặc chương trình đào tạo tích hợp công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng. Người trẻ cần chuẩn bị hành trang mới để bước vào thị trường lao động, bao gồm không chỉ kiến thức chuyên môn mà còn biết cách sử dụng công cụ AI, phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, và khả năng thích ứng nhanh.

AI không giành mất cơ hội nghề nghiệp của người trẻ, nhưng nó đang định nghĩa lại ‘cơ hội’ đó theo cách hoàn toàn khác. Người thành công trong thời đại này là người biết tận dụng công nghệ như một bàn đạp để học hỏi, thích nghi và phát triển bền vững. Bằng cách nắm bắt và thích nghi với sự thay đổi, người trẻ có thể mở ra những cơ hội mới và thành công trong tương lai.

Như vậy, trong bối cảnh AI đang ngày càng phát triển và ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường lao động, việc thích nghi và phát triển kỹ năng mới là điều kiện tiên quyết để người trẻ thành công. Hãy thăm website của Russell Reynolds Associates để tìm hiểu thêm về cách AI đang thay đổi thị trường lao động và cách các doanh nghiệp có thể hỗ trợ người trẻ phát triển trong thời đại mới. Cùng với đó, bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin về các xu hướng lao động mới tại Revelio Labs.

Một hiện tượng đang trở nên phổ biến ở các thành phố lớn là người trẻ ngày càng ít ăn các món ăn truyền thống như phở, bún chả…, trong khi các chuỗi ăn uống ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng lại thu hút đông đảo giới trẻ. Điều này đặt ra câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch này.

Gần đây, tôi có dịp đến một tiệm phở quen trên con phố nhỏ, nơi đã tồn tại gần 30 năm. Quán nổi tiếng với nước dùng ninh xương trong 8 tiếng và miếng nạm gầu ăn một lần là ghiền. Tuy nhiên, sau nhiều lần ngồi ăn, tôi nhận ra một điều kỳ lạ: hầu hết khách ra vào đều ngoài 40. Trong khi đó, các quán trà sữa, quán thức ăn nhanh, gà rán, lẩu băng chuyền… lại chật kín sinh viên, nhân viên văn phòng trẻ hơn.

Sự chênh lệch này có thể được giải thích bởi nhiều yếu tố. Một trong những lý do chính là đời sống đô thị, với guồng quay nhanh và sự tiện lợi làm chuẩn mực, khiến bữa sáng trở thành một phần của cuộc đua thời gian. Từ góc độ người bán, nhiều quán phở cũng không còn mặn mà với giới trẻ. Một bác chủ quán nói: ‘Tụi nhỏ lâu thật lâu mới đến ăn, giờ người già mới chịu ngồi lại ăn phở’. Phở, theo cách vận hành của nhiều hàng quán hiện nay, mặc định là món ăn của thế hệ đi trước.

Tuy nhiên, điều đáng nói hơn là sự đứt gãy. Phở không chỉ là món ăn, nó còn là biểu tượng. Nếu phở muốn tồn tại không chỉ như một biểu tượng hoài niệm, thì chính những người làm phở nói riêng và các món ăn truyền thống khác cần nhìn nhận lại cách đối thoại với thế hệ mới. Cần có sự thay đổi trong cách phục vụ, cách trình bày và cách tiếp cận khách hàng để thu hút thế hệ trẻ.

Các món ăn truyền thống như phở, bún chả… vẫn có sức hút riêng và là một phần quan trọng của văn hóa ẩm thực Việt Nam. Tuy nhiên, để tồn tại và phát triển, chúng cần được điều chỉnh và cập nhật để phù hợp với nhu cầu và khẩu vị của thế hệ trẻ. Dân trí sẽ tiếp tục theo dõi và cập nhật thông tin về vấn đề này.