Diễn biến trên cũng làm nổi bật sự hợp tác ngày càng tăng giữa Nga và các nhà sản xuất dầu hàng đầu vùng Vịnh, như Saudi Arabia và UAE. Các quốc gia vùng Vịnh đã “lờ đi” sức ép từ Mỹ trong việc giúp cô lập Nga và bơm thêm dầu để thay thế nguồn cung từ “xứ Bạch dương”.

Nguồn tin không tiết lộ chính xác khi nào UAE bắt đầu nhập khẩu dầu thô từ Nga, nhưng số liệu theo dõi tàu chở dầu cho thấy khối lượng tiếp nhận dầu Nga của UAE đã tăng lên sau khi bùng phát xung đột Nga-Ukraine vào tháng 2/2022 và các lệnh trừng phạt sau đó của phương Tây đối với Nga.

Theo thống kê, khoảng 1,5 triệu thùng dầu thô của Nga đã cập cảng UAE, một trong những nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, kể từ tháng 11/2022, với khối lượng nhập khẩu tăng cao hơn kể từ đầu năm 2022.

Số liệu từ công ty phân tích năng lượng Kpler cho biết tàu chở dầu thô đầu tiên của Nga đến UAE là vào năm 2019, nhưng các chuyến hàng đã tăng sau tháng 4/2022, và tạm dừng từ tháng 7-10/2022.

Trong khi đó, Refinitiv Eikon cho hay chuyến tàu đầu tiên của Nga đến UAE là vào năm 2022, với khối lượng tăng đột biến vào tháng 4/2022.

Ngày 10/2, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã triệu tập một cuộc họp đặc biệt giữa các bộ trưởng năng lượng để tham vấn khẩn cấp về nguồn cung khí đốt tự nhiên. Cuộc họp, dự kiến được tổ chức vào ngày 15/2 tới theo hình thức trực tuyến, là cuộc họp cấp bộ trưởng IEA đặc biệt đầu tiên trong lịch sử gần đây.

IEA cung cấp tư vấn chính sách cho các quốc gia tiêu thụ năng lượng nhưng cũng giúp điều phối việc sử dụng các kho dự trữ dầu khẩn cấp do 31 quốc gia thành viên nắm giữ.

Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol cho biết, các biện pháp được thực hiện sau cuộc xung đột  Nga-Ukraine đã giúp ích cho các quốc gia châu Âu giữa lúc Nga cắt phần lớn nguồn cung cấp khí đốt.

Ông Birol nói: “Cuộc khủng hoảng năng lượng vẫn chưa kết thúc và các nước cần phải hành động nhiều hơn nữa, đặc biệt là để sẵn sàng cho mùa Đông tới”.

Ông Birol lưu ý: “Chúng tôi triệu tập hội nghị bộ trưởng này vì các thành viên của chúng tôi và các đối tác khác cần tiếp tục thể hiện sự đoàn kết với nhau và thực hiện các bước cụ thể để đảm bảo an ninh nguồn cung”.

Cuộc xung đột Nga-Ukraine và việc cắt giảm nguồn cung khí đốt sau đó, khi các quốc gia phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga, đã khiến giá năng lượng tăng vọt. Ngay cả khi các quốc gia châu Âu chuyển sang vận chuyển khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), chi phí năng lượng toàn cầu vẫn ở mức cao.

Tuy nhiên, giá dầu sau đó đã giảm từ mức cao nhất được thiết lập vào năm ngoái do thời tiết tương đối ấm áp đã giúp các quốc gia châu Âu vượt qua mùa Đông mà không sợ thiếu hụt nguồn cung hoặc cắt giảm dịch vụ.

Cuộc họp của IEA dự kiến cũng sẽ bao gồm sự tham dự của các bộ trưởng từ một số quốc gia không phải là thành viên của IEA và sẽ xem xét những tác động toàn cầu từ việc cắt giảm nguồn cung khí đốt của châu Âu.

IEA cho biết, cuộc họp sẽ xác định và thông qua các biện pháp cải thiện sự cân bằng giữa cung và cầu khí đốt, cũng như các hành động có thể hỗ trợ nhu cầu ngắn hạn của các quốc gia châu Âu mà không làm tổn hại đến các mục tiêu khí hậu dài hạn.

Giá khí đốt dự trữ ở thị trường Liên minh châu Âu (EU) đã giảm xuống dưới 600 USD/1.000 mét khối. Theo các chuyên gia, giá khí đốt giảm trên sàn giao dịch châu Âu do thời tiết đã ấm lên và sản lượng phong điện gia tăng hỗ trợ nguồn cung năng lượng. Nhiều khả năng mức giá trên sẽ bắt đầu tăng lại khi thời tiết trở lạnh, nhưng điều đó đối với Nga bây giờ không còn quan trọng như một năm trước.

Theo tờ Rossiyskaya Gazeta, Nga từng được hưởng lợi tối đa từ thị trường khí đốt châu Âu trong năm 2021 – 2022, song giờ đây nền kinh tế và ngành công nghiệp khí đốt của nước này không còn phụ thuộc vào giá dự trữ tại châu Âu. Ngoài Thổ Nhĩ Kỳ, hoạt động xuất khẩu khí đốt qua các đường ống của Nga sang châu Âu đã giảm 4,5 lần. Trước đây, 45% lượng khí đốt của đất nước này được xuất khẩu sang phương Tây thì hiện nay, tỷ lệ này đã giảm xuống còn 10% và thậm chí là 5% nếu không tính Thổ Nhĩ Kỳ. Do gần như đã biến mất khỏi thị trường EU, chỉ có 5% khí đốt của Nga bị ràng buộc chặt chẽ với giá dự trữ của châu Âu.

Phó Giám đốc Quỹ An ninh Năng lượng Quốc gia Nga, ông Alexey Grivach lưu ý rằng giá dầu đã ổn định hơn nhiều trong những năm gần đây, so với tình hình căng thẳng tại các trung tâm khí đốt, nơi có mức độ biến động cực kỳ cao. Đây là lý do tại sao nhiều người mua một lần nữa tìm cách tiến hành các hợp đồng dựa trên giá dầu. Tuy nhiên, chuyên gia Kirill Rodionov tại Viện Phát triển Công nghệ Nga tin rằng bất chấp việc giá dầu năm ngoái tăng, các khách hàng châu Âu sẽ khó quay lại với các hợp đồng dài hạn liên quan đến giá dầu.

Theo người đứng đầu Trung tâm Phát triển Năng lượng Kirill Melnikov, thị trường khí đốt đang trở nên toàn cầu hóa hơn do ngành thương mại khí đốt tự nhiên hóa lỏng ngày càng được định hướng dựa trên chỉ số trung tâm. Việc tăng giá khí đốt năm 2022 chắc chắn làm xấu đi triển vọng của khách hàng, nhưng khả năng họ quay trở lại mối liên kết hợp đồng dựa trên giá dầu có vẻ đáng nghi ngờ.

TTXVN

Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Năng lượng toàn cầu do Hội đồng Đại Tây Dương tổ chức ở Abu Dhabi, Bộ trưởng Năng lượng Qatar Saad al-Kaabi cho rằng một mùa Đông không quá lạnh ở châu Âu đã giúp giá năng lượng giảm, song sự bấp bênh sẽ vẫn tồn tại “trong thời gian tới” do không có nhiều khí đốt được giao dịch trên thị trường từ nay cho tới năm 2025. Ông tin rằng khí đốt của Nga cuối cùng sẽ lại được vận chuyển tới châu Âu.

Xuất khẩu khí đốt của Nga sang châu Âu sụt giảm sau khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, nhưng Bộ trưởng al-Kaabi cho rằng tình hình có thể thay đổi trong tương lai.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Năng lượng Qatar và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) khẳng định thế giới sẽ cần khí đốt tự nhiên trong một thời gian dài và cần có thêm đầu tư để đảm bảo an ninh nguồn cung cũng như giá cả phải chăng trong quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Bộ trưởng Năng lượng UAE Suhail al-Mazrouei nhấn mạnh “trong một thời gian rất dài, khí đốt sẽ vẫn hiện hữu” và khẳng định không chỉ đầu tư cho năng lượng tái tạo mà cũng cần đầu tư cho lĩnh vực khí đốt, từ đó “đảm bảo các doanh nghiệp sản xuất thêm khí đốt để biến nó thành mặt hàng sẵn có với giá cả phải chăng”.

Ông lưu ý chiến lược “không rõ ràng” của nhiều quốc gia đã khiến họ khó thực hiện cam kết với các hợp đồng khí đốt dài hạn cũng như khiến các công ty năng lượng gặp khó khăn trong việc đảm bảo tài trợ cho đầu tư phát triển năng lực sản xuất.