Theo số liệu của Tổng cục Hải quan trong tháng 1/2023, Việt Nam nhập khẩu khoảng 1,7 triệu tấn, tương đương hơn 272 triệu USD, giảm 38% về lượng và giảm 45% về kim ngạch so với tháng 12/2022. Nhập khẩu than về Việt Nam trong tháng này giảm mạnh do trùng vào kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.

Biểu đồ cho thấy giá than nhập khẩu trong tháng Một khoảng 161 USD/tấn, giảm 31% so với cùng kỳ năm 2022. Đây cũng là tháng thứ 6 liên tiếp, giá than nhập khẩu về Việt Nam ở mức dưới 200 USD/tấn.

Trong tháng đầu năm 2023, Việt Nam chủ yếu nhập khẩu than từ ba thị trường chính gồm Australia với 962 nghìn tấn, chiếm 57% tổng lượng nhập khẩu than; Indonesia với 580 nghìn tấn, chiếm 34%; Nga với 100 nghìn tấn, chiếm 6%.

Trước đó năm 2022, Việt Nam nhập khẩu gần 32 triệu tấn than, tương đương gần 7,2 tỷ USD, giảm 12% về lượng nhưng tăng 60% về giá trị so với năm 2021. Giá than nhập khẩu trung bình trong năm 2022 khoảng 218 USD/tấn.

Trong văn bản gửi Bộ Công Thương mới đây, Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết đang phải điều chỉnh kế hoạch nhập khẩu than cho phù hợp với nhu cầu vận hành thực tế của nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4.

Trong cả năm 2022, chiến sự giữa Nga – Ukraine khiến giá than nhập khẩu tăng rất cao (chỉ số giá than Newc thường xuyên duy trì ở mức xấp xỉ 400 USD/tấn) dẫn đến nhà máy Vĩnh Tân 4 được huy động rất thấp, tương ứng với khối lượng than nhập khẩu thấp hơn so với kế hoạch.

Đến nay, giá than nhập khẩu phụ thuộc hoàn toàn vào các biến động của thị trường than quốc tế và công tác dự báo gặp rất nhiều khó khăn, dẫn đến việc lập kế hoạch vận hành của các nhà máy sử dụng than nhập khẩu biến động rất lớn.

EVN dự kiến thời gian tới, giá than nhập khẩu tiếp tục giữ ở mức cao, ảnh hưởng nhiều tới khả năng huy động nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 cũng như các nhà máy sử dụng than nhập khẩu nói chung trên thị trường điện.

“Giá than nhập khẩu tiếp tục giữ ở mức cao, ảnh hưởng nhiều tới khả năng huy động nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 cũng như các nhà máy sử dụng than nhập khẩu nói chung trên thị trường điện”, EVN dự báo.

Đối với các nhà máy sử dụng nguồn than trong nước như nhiệt điện Thái Bình, Quảng Ninh, Hải Phòng, Nghi Sơn 1, Vĩnh Tân 2, Duyên Hải 1, các nhà cung cấp than cung ứng không đúng kế hoạch, ảnh hưởng đến việc sản xuất điện.

“Dự kiến trong năm 2023, nếu tình hình cấp than cho sản xuất điện không được cải thiện, trong khi nhu cầu sử dụng than tăng so với năm 2022 do Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 mới đưa vào vận hành, khả năng thiếu than cho sản xuất điện là hiện hữu”, EVN cho biết.

Để đảm bảo than cho sản xuất điện trong năm 2023, đặc biệt là mùa khô sắp tới, EVN đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo TKV và Tổng công ty Đông Bắc ưu tiên cung cấp than cho nhà máy nhiệt điện, đồng thời, yêu cầu các đơn vị cấp than tuân thủ đúng các điều khoản tại các hợp đồng than các bên đã ký kết.

20% ôtô của Australia chạy bằng dầu diesel, giống như hầu hết các xe tải, thiết bị nông nghiệp và khai thác mỏ khác của nước này. Tuy nhiên, nỗ lực giảm lượng khí thải trên toàn cầu có thể đồng nghĩa với việc nhiên liệu diesel sẽ bị loại bỏ sớm hơn dự đoán.

Dầu diesel thông thường là nhiên liệu hóa thạch được sản xuất từ dầu thô. Nó nhẹ hơn xăng nhưng vẫn tạo ra lượng khí thải carbon đáng kể và một số khí độc hại nghiêm trọng. Một số chuyên gia cho rằng những lo ngại về điều đó, cộng với chi phí dầu diesel tăng cao, đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang công nghệ sạch hơn.

Chuyên gia tư vấn về chuyển đổi năng lượng kiêm cố vấn cho Bộ năng lượng và biến đổi khí hậu liên bang, ông Cassian Drew, cho rằng động cơ diesel sắp không còn được sử dụng cho dù là trong nông nghiệp hay các lĩnh vực khác, và quá trình chuyển đổi hydro-carbon đang diễn ra tốt đẹp.

Hiệu quả của các động cơ công nghệ mới và chi phí của chúng sẽ đạt đến mức có sự chuyển đổi quy mô rộng hơn sang sử dụng điện chạy bằng pin hoặc điện chạy bằng pin nhiên liệu hydro.

Theo ông, chính phủ liên bang cần có nhiều biện pháp để tái cung cấp nhiên liệu và bảo dưỡng máy móc chạy bằng điện hoặc nhiên liệu thay thế trên khắp Australia.

Thế giới đối mặt với tình trạng thiếu dầu diesel trong mùa Đông này

Nhiều người hoài nghi về tiềm năng của xe điện, nhưng ông Drew cho biết các nhà sản xuất thiết bị nông nghiệp lớn đã thực hiện quá trình chuyển đổi. Các nhà sản xuất lớn như Volvo cũng có kế hoạch chuyển sang sử dụng điện vào năm 2026 để đáp ứng kế hoạch toàn cầu là phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Nhà sản xuất thiết bị nông nghiệp John Deere cũng tuyên bố sẽ chuyển sang sử dụng máy kéo chạy bằng pin tự hành vào năm 2026.

Trong khi người nông dân còn nghi ngờ về việc chuyển sang sử dụng điện, Janus Electric – một công ty nhỏ ở Central Coast của bang New South Wales – đang chứng minh rằng điều đó có thể thực hiện được.

Công ty này đang chuyển đổi động cơ diesel sang động cơ điện và thử nghiệm bảy xe tải liên quan đến nông nghiệp, khai thác mỏ và phân phối thực phẩm. Họ có đơn đặt hàng cho 130 chuyển đổi từ các công ty trên khắp Australia.

Giám đốc điều hành Lex Forsyth cho biết công ty của ông đang sử dụng bảy loại xe tải của Kenworths, Macs, Western Stars, Freightliners và Volvos và chuyển đổi chúng từ động cơ diesel sang điện, sau đó áp dụng công nghệ pin có thể thay thế.

Những chiếc xe tải đó đang hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, vận chuyển hàng hóa và khai thác mỏ, đồng thời chở sữa và các sản phẩm thực phẩm đông lạnh, cũng như cát và sỏi, gỗ tròn, xi măng và đồng cô đặc.

Ông Forsyth cho biết những chiếc xe tải này có thể đi được 400-600km mỗi lần sạc và chỉ mất bốn phút để thay pin, ngoài ra chúng còn rất nhiều năng lượng. Ngoài ra, sẽ có một số xe tải điện có công suất cao nhất trên thế giới với công suất 720 mã lực.

Dầu diesel đang tiêu tốn của hầu hết các nhà khai thác trong hầu hết các ứng dụng khoảng 1-1,15 USD/km, trong khi đối với động cơ điện, mức 40-60 xu/km tùy thuộc nơi mua điện. Những con số đó sẽ được cải thiện khi công nghệ pin phát triển.

Ngành vận tải biển toàn cầu chịu trách nhiệm vận chuyển 80% lượng hàng hóa của thế giới. Nó tạo ra khoảng 3% lượng khí thải toàn cầu, vì vậy công nghệ chuyển sang các nguồn tái tạo hoặc chuyển đổi động cơ diesel trên tàu thành điện là rất quan trọng đối với quá trình chuyển đổi của Australia và thế giới khỏi nhiên liệu hóa thạch.

Công ty vận chuyển toàn cầu Maersk đang chi hàng tỷ USD để chuyển sang sử dụng nhiên liệu ít khí thải và đã đưa vào hoạt động 19 tàu mới chạy bằng metanol xanh.

Công ty vận hành hơn 700 tàu trên toàn thế giới và sẽ mất từ 25-30 năm để chuyển đổi tất cả chúng sang công nghệ phát thải thấp. Chi phí của quá trình chuyển đổi đó sẽ dẫn đến giá cước vận chuyển tăng khoảng 100 USD một container, nhưng khí thải từ các tàu mới sẽ giảm khoảng 95%./.