Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào giai đoạn đầy thách thức khi các chỉ số kinh tế gần đây cho thấy sự suy giảm đáng kể. Cụ thể, Chỉ số Quản lý Mua hàng (PMI) trong lĩnh vực sản xuất tháng 7/2025 chỉ đạt 49,3 điểm, thấp hơn mức 49,7 của tháng 6 và dưới ngưỡng 50 – ranh giới giữa tăng trưởng và thu hẹp hoạt động. Đây là mức thấp nhất kể từ đầu năm 2025 và đi ngược với kỳ vọng của giới chuyên gia.

Hoạt động sản xuất suy giảm đã kéo theo sự giảm sút trong lĩnh vực dịch vụ và xây dựng, với chỉ số PMI phi sản xuất giảm từ 50,5 xuống còn 50,1. Tình hình này cho thấy cả khu vực sản xuất và dịch vụ đều đang mất đà hồi phục trong bối cảnh nhu cầu nội địa yếu và thương mại quốc tế chững lại. Thời tiết nắng nóng, mưa lớn và lũ lụt ở một số khu vực đã gây gián đoạn ngành sản xuất, vốn bước vào “mùa thấp điểm truyền thống” trong tháng 7.

Ngoài ra, đà tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc cũng đang bị lung lay khi khối lượng hàng hóa qua cảng biển đã giảm gần 7% so với tuần trước và xuống mức thấp nhất trong gần ba tháng qua. Tình hình này đặt ra những thách thức mới cho nền kinh tế Trung Quốc trong việc duy trì tăng trưởng.

Trước những thách thức kinh tế ngày càng rõ nét, Bộ Chính trị Trung Quốc đã nhóm họp vào cuối tháng 7 để đưa ra định hướng cho nửa cuối năm nay. Các lãnh đạo nhấn mạnh cần “giải quyết tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp” – một trong những nguyên nhân gốc rễ gây ra giảm phát, chiến tranh giá cả, và mất cân đối cung cầu trong các ngành công nghiệp trọng điểm.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng kêu gọi mạnh mẽ việc “phá vỡ vòng xoáy cạnh tranh nội bộ” – thuật ngữ chỉ tình trạng cạnh tranh khốc liệt mà không đem lại giá trị thực, khiến người lao động làm việc quá sức, doanh nghiệp giảm giá bán và toàn ngành rơi vào suy thoái. Cùng với các cam kết cải tổ cấu trúc, Bắc Kinh cũng đang tăng tốc các biện pháp kích thích kinh tế nhằm giữ ổn định tăng trưởng.

Chính phủ sẽ đẩy nhanh tiến độ phát hành trái phiếu, sử dụng hiệu quả ngân sách, và duy trì thanh khoản “dồi dào” nhằm hạ thấp chi phí tín dụng cho doanh nghiệp. Về phía Ngân hàng Trung ương, sau khi liên tiếp cắt giảm lãi suất và bơm thanh khoản dài hạn trong nửa đầu năm nay, cơ quan này bắt đầu thể hiện lập trường thận trọng hơn, không còn cam kết hạ lãi suất trong các tuyên bố mới nhất.

Một điểm đáng chú ý trong định hướng chính sách nửa cuối năm là cam kết phát triển các động lực tăng trưởng mới từ tiêu dùng dịch vụ và mở rộng chi tiêu hàng hóa. Tuy nhiên, chính phủ cũng thừa nhận rằng nhu cầu nội địa vẫn dễ bị tổn thương bởi thị trường bất động sản yếu và niềm tin doanh nghiệp – người tiêu dùng chưa phục hồi hoàn toàn.

Thị trường thép Việt Nam trong nửa đầu năm 2025 đã chứng kiến sự phân hóa rõ rệt trong bức tranh lợi nhuận của các doanh nghiệp. Những “ông lớn” như Hòa Phát và VNSteel đã đạt được kết quả kinh doanh tích cực nhờ vào động lực từ đầu tư công và nhu cầu nội địa. Tuy nhiên, các doanh nghiệp có tỷ trọng xuất khẩu lớn lại đối mặt với khó khăn, sụt giảm lợi nhuận do hàng rào thuế quan, phòng vệ thương mại và giá thép trên thị trường quốc tế lao dốc.

Công ty CP Tập đoàn Hòa Phát nhận định rằng năm 2025 đánh dấu một giai đoạn chuyển tiếp quan trọng đối với ngành thép Việt Nam trong bối cảnh phục hồi kinh tế và gia tăng các rào cản thương mại toàn cầu. Việc Mỹ áp thuế cao với ngành thép nói chung tạo áp lực lên toàn bộ thị trường thép thế giới, gây phản ứng dây chuyền dẫn đến tái cấu trúc lại chuỗi cung ứng khi các nước tìm cách giảm sự phụ thuộc vào Mỹ và chuyển dịch sang các thị trường ngoài Mỹ.

Trong bối cảnh này, hoạt động đầu tư của cả nước trong nửa đầu năm nay tăng 9,8% so với cùng kỳ năm trước, trong đó đầu tư công tăng trưởng 14,1%, là động lực lớn nhất nâng năng lực tiêu thụ cho thị trường thép trong nước. Quý II/2025, Hòa Phát bán ra 1,27 triệu tấn thép xây dựng cho thị trường trong nước, mức cao nhất từ trước tới nay, phản ánh tín hiệu hồi phục của thị trường.

Doanh thu thuần hợp nhất của Công ty đạt 35.910 tỷ đồng, giảm 9,2% so với quý II/2024, nhưng lợi nhuận sau thuế tăng 28%, đạt 4.265 tỷ đồng. Sáu tháng đầu năm 2025, lợi nhuận sau thuế hợp nhất của Hòa Phát đạt 7.614 tỷ đồng, tăng 23% so với cùng kỳ 2024.

Tổng công ty Thép Việt Nam (VNSteel) cũng ghi nhận kết quả quý II/2025 tích cực với doanh thu thuần hợp nhất tăng trưởng 5,2%, đạt 10.630 tỷ đồng và lợi nhuận ròng tăng 39% so với quý II/2024. Một số doanh nghiệp khác có kết quả kinh doanh tốt trong quý vừa qua là: Công ty CP Tập đoàn Thép Tiến Lên (lãi 5,3 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái lỗ 153 tỷ đồng); Công ty CP Ống thép Việt Đức (lãi ròng 34,8 tỷ đồng, tăng 187%).

Tuy nhiên, các doanh nghiệp có tỷ trọng xuất khẩu lớn lại gặp khó khăn, lợi nhuận sụt giảm. Công ty CP Tôn Đông Á vừa công bố kết quả kinh doanh quý II/2025 với lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 87,7 tỷ đồng, giảm 48,8% so với quý II/2024. Tôn Đông Á cho biết, các biện pháp chống bán phá giá tại một số thị trường xuất khẩu làm ảnh hưởng tiêu cực đến ngành thép, sản lượng tiêu thụ thép Việt giảm đáng kể.

Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) thông tin, 6 tháng đầu năm 2025, lượng thép tiêu thụ trong nước ghi nhận mức tăng 10,2%, đạt 15,727 triệu tấn. Trong khi đó, tổng sản lượng xuất khẩu thép đạt 5,66 triệu tấn, giảm 13% so với cùng kỳ năm 2024. Kim ngạch xuất khẩu giảm tới 22,5%, đạt 3,7 tỷ USD.

VSA dự báo, thị trường nội địa sẽ tiếp tục phục hồi mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2025. Tuy nhiên, tiêu thụ sắt thép có thể tiếp tục duy trì ổn định, giá thép xây dựng sẽ dao động trong khoảng 14 – 15 triệu đồng/tấn.