Trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và nhiều nước trên thế giới, các doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó với rủi ro thuế quan. Một trong những hướng đi được nhiều doanh nghiệp lựa chọn là tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới để giảm thiểu tác động tiêu cực từ các chính sách thuế đối ứng của Mỹ.

Theo báo cáo của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), hơn 51,6% doanh nghiệp xuất khẩu đang lên kế hoạch tìm thị trường mới để ứng phó với rủi ro thuế quan. Không chỉ các doanh nghiệp xuất khẩu, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trong nước cũng ưu tiên tìm kiếm thị trường mới, với 34,9% lựa chọn này. Điều này cho thấy sự chuẩn bị tích cực của các doanh nghiệp Việt Nam trong việc thích ứng với những thay đổi trong chính sách thương mại quốc tế.

Bên cạnh việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp Việt Nam cũng có xu hướng tăng cường nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm kiếm thị trường nguyên liệu đầu vào từ các đối tác khác. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu truyền thống mà còn giúp các doanh nghiệp đa dạng hóa nguồn cung ứng, từ đó giảm thiểu rủi ro.

Các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, nông-lâm và thủy sản đang ưu tiên tìm kiếm thị trường ngoài Mỹ. Ngược lại, các công ty xây dựng có xu hướng chờ đợi và hướng nhiều hơn tới giải pháp nội địa hóa chuỗi sản xuất. Việc này thể hiện sự linh hoạt của các doanh nghiệp trong việc lựa chọn chiến lược ứng phó phù hợp với đặc thù kinh doanh của mình.

Một số doanh nghiệp như SK Foods đã chủ động lập kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu sang các nước như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, UAE từ tháng 4. Sự chuyển dịch này không chỉ giúp các doanh nghiệp giảm thiểu tác động từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ mà còn mở ra những cơ hội mới trong việc khai thác thị trường xuất khẩu tiềm năng.

Việt Nam hiện có lợi thế với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương. Để tạo thuận lợi cho việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng đàm phán FTA với các nước tiềm năng khác. Đồng thời, việc phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước cũng là điều cần thiết để giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu.

Các doanh nghiệp cũng khuyến nghị các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ, Trung Quốc. Sự hỗ trợ này không chỉ giúp các doanh nghiệp vượt qua thách thức trong ngắn hạn mà còn góp phần vào việc xây dựng một nền kinh tế bền vững và đa dạng hóa thị trường trong dài hạn.

Như vậy, trước những biến động của chính sách thương mại quốc tế, các doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực chủ động với nhiều giải pháp khác nhau nhằm ứng phó và tận dụng các cơ hội mới. Qua đó, các doanh nghiệp không chỉ mục tiêu giảm thiểu rủi ro mà còn hướng tới khai thác tiềm năng tăng trưởng trong bối cảnh mới.

Trong giai đoạn 2025-2030, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng về lợi nhuận, với kỳ vọng lợi nhuận hợp nhất của tập đoàn có thể gấp đôi so với năm 2024, ước tính đạt khoảng 1.700 tỷ đồng. Về phần lợi nhuận riêng, mục tiêu đề ra là tăng gấp 3 lần so với năm 2024, với ước tính khoảng 470 tỷ đồng.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, lãnh đạo Vinatex kêu gọi sự nhất quán trong hành động và tư duy sáng tạo, cùng với sự đột phá mạnh mẽ về chất lượng tăng trưởng trong toàn bộ hệ thống doanh nghiệp thành viên. Việc này đòi hỏi sự thay đổi và cải tiến trên nhiều mặt, từ quản lý, sản xuất, kinh doanh cho đến phát triển bền vững.

Trước những thách thức và cơ hội trong giai đoạn mới, lãnh đạo tập đoàn nhấn mạnh sự cần thiết của tư duy đổi mới và hành động quyết liệt. Mục tiêu đề ra không chỉ thể hiện tham vọng của Vinatex trong việc mở rộng quy mô và tăng cường năng lực cạnh tranh trên thị trường, mà còn thể hiện quyết tâm trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động và chất lượng tăng trưởng.

Các doanh nghiệp thành viên của Vinatex được khuyến khích đẩy mạnh hoạt động sáng tạo, đặc biệt tập trung vào những giải pháp công nghệ, sản phẩm mới nhằm tạo ra giá trị gia tăng cao hơn. Bên cạnh đó, việc tăng cường hợp tác, liên kết trong chuỗi cung ứng cũng như tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị toàn cầu sẽ là hướng đi quan trọng giúp các doanh nghiệp có thể nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Không chỉ dừng lại ở việc tăng trưởng về quy mô, Vinatex cũng đặt kỳ vọng vào việc xây dựng một mô hình phát triển bền vững, trong đó chú trọng đến các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị. Việc áp dụng các công nghệ sản xuất sạch hơn, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tích cực đóng góp cho cộng đồng là những định hướng trọng tâm mà tập đoàn hướng tới.

Website chính thức của Vinatex đã cung cấp thông tin về báo cáo thường niên và các hoạt động của tập đoàn. Qua đó, thể hiện sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh cũng như định hướng phát triển trong tương lai của Vinatex.

Tổng Giám đốc Vinatex nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu đề ra, yêu cầu cấp thiết là phải có sự chuyển đổi mạnh mẽ trong cách thức hoạt động, từ nhận thức đến hành động của mỗi cá nhân và đơn vị thành viên. Sự đoàn kết, nỗ lực và sáng tạo của toàn bộ hệ thống sẽ là động lực quan trọng giúp Vinatex thực hiện thành công mục tiêu đã đề ra, góp phần vào sự phát triển bền vững của Tập đoàn cũng như của ngành dệt may Việt Nam.

PGS. TS. Phạm Thế Anh, Trưởng Khoa kinh tế học, Trường Đại học kinh tế Quốc dân

Phiên thảo luận Những thay đổi chính sách vĩ mô đang vẽ lại bản đồ đầu tư