Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết 198/2025/QH15 về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân (KTTN), đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc hiện thực hóa Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị. Nghị quyết này không chỉ phản ánh sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với vai trò quan trọng của KTTN mà còn mở ra một chương mới đầy hứa hẹn cho sự phát triển của khu vực kinh tế này.

Để cung cấp thêm thông tin về các nội dung của Nghị quyết, chúng tôi đã có một cuộc trao đổi với Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp. Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn, Nghị quyết 198/2025/QH15 bao gồm các cơ chế, chính sách đặc biệt với mục tiêu tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Một trong những điểm nổi bật của Nghị quyết là việc bãi bỏ tư duy ‘xin – cho’, giảm thiểu sự can thiệp hành chính, và giao nhiệm vụ cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh, chi phí tuân thủ pháp luật, và thời gian xử lý thủ tục hành chính. Nghị quyết cũng đặt ra yêu cầu xây dựng một môi trường pháp lý ổn định, bao gồm việc rà soát và loại bỏ các xung đột pháp lý có thể cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân.

Bên cạnh đó, Nghị quyết giới thiệu cơ chế ‘sandbox’ (khuôn khổ thử nghiệm có kiểm soát) cho các mô hình kinh doanh mới, đặc biệt trong các lĩnh vực như công nghệ tài chính, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, và y tế thông minh. Cơ chế này sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo có thể thử nghiệm các mô hình kinh doanh mới trong một môi trường pháp lý an toàn.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Sơn cũng nhấn mạnh rằng Nghị quyết 198/2025/QH15 sẽ mang lại những cơ hội đặc biệt cho doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Với những đặc trưng của vùng về nông nghiệp, thủy sản, và biến đổi khí hậu, Nghị quyết sẽ tạo điều kiện để ĐBSCL chuyển đổi mô hình phát triển sang hướng xanh, bền vững, và dựa trên đổi mới sáng tạo.

Ông Sơn kỳ vọng rằng Nghị quyết này sẽ góp phần hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo công bằng, cạnh tranh, và bền vững tại Việt Nam. Đồng thời, Nghị quyết cũng sẽ giúp ĐBSCL bứt phá ở ba hướng chính: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với chế biến sâu; Thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong toàn bộ chuỗi giá trị nông, thủy sản; và Hình thành các mô hình kinh tế sinh thái tuần hoàn, qua đó tạo dựng năng lực nội sinh để ứng phó hiệu quả và chủ động với biến đổi khí hậu trong dài hạn.

Có thể thấy, Nghị quyết 198/2025/QH15 không chỉ là một văn bản chính sách thông thường mà còn là một bước đi chiến lược nhằm khai thác tiềm năng của khu vực kinh tế tư nhân. Việc triển khai Nghị quyết một cách hiệu quả sẽ là chìa khóa để mở ra một tương lai phát triển bền vững và thịnh vượng cho doanh nghiệp tư nhân và toàn bộ nền kinh tế.

Chúng ta có thể hy vọng rằng với những cơ chế và chính sách đặc biệt được đưa ra, Nghị quyết sẽ thực sự trở thành một điểm tựa pháp lý và chính sách quan trọng, giúp doanh nghiệp tư nhân Việt Nam vươn lên, hội nhập quốc tế, và đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước.

Thông tin thêm về Nghị quyết có thể được tìm thấy tại trang web của Quốc hội Việt Nam hoặc các nguồn tin cậy khác.

Chuyển hóa chính sách thành hành động cụ thể: Thách thức trong thực thi và giải pháp cho phát triển kinh tế tư nhân

Trong quá trình phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam, vẫn còn tồn tại khoảng cách lớn giữa chính sách và thực thi. Theo báo cáo, gần 45% doanh nghiệp cho biết gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục hành chính, đặc biệt trong nhóm doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Tại Đà Nẵng, một dự án xây dựng phải mất tới 28 tuần chỉ để hoàn thành chuỗi thủ tục liên quan đến đất đai, môi trường và xây dựng. Điều này cho thấy chi phí thời gian đang bào mòn động lực đầu tư của các doanh nghiệp.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký VCCI, nhận định: ‘Chúng ta đã ban hành nhiều chính sách đúng đắn và phù hợp, nhưng vấn đề quan trọng trong thời gian tới là làm thế nào để thực thi hiệu quả các chính sách này.’ Theo ông Tuấn, việc triển khai chính sách một cách năng động và sáng tạo tại các địa phương đóng vai trò then chốt trong việc phát triển kinh tế tư nhân.

Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt nhằm tháo gỡ các nút thắt trong quá trình thực thi chính sách. Hàng loạt văn bản đã được ban hành nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân định rõ thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương hai cấp. Nhiều địa phương đã có chuyển biến tích cực: quy trình nhanh hơn, thái độ phục vụ cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, vẫn còn không ít nơi loay hoay trong cách làm, dẫn đến sự chênh lệch trong việc thu hút đầu tư.

Câu hỏi được đặt ra là vì sao một số nơi có thể thu hút hàng trăm doanh nghiệp trong khi nơi khác lại để nhà đầu tư ‘bỏ đi trong im lặng’? Câu trả lời nằm ở tinh thần thực thi – thứ không thể có nếu thiếu một cơ chế khuyến khích đúng và những ràng buộc trách nhiệm rõ ràng. Ông Đậu Anh Tuấn kêu gọi thiết lập một hệ tiêu chí gắn trách nhiệm với hiệu quả hành động: ‘Việc xây dựng một môi trường không sợ hãi, khơi dậy niềm tự hào khi hỗ trợ doanh nghiệp sẽ giúp giảm chi phí, tiết kiệm thời gian và thúc đẩy hoạt động kinh doanh thuận lợi.’

Ông Tuấn cũng đề xuất giao các chỉ số KPI về phát triển kinh tế và thành lập doanh nghiệp tư nhân cho các địa phương, đồng thời lấy đây làm tiêu chí đánh giá thành tích chính trị. Khi hành vi công vụ trở thành động lực phát triển doanh nghiệp, một chính sách hay chỉ thật sự có ý nghĩa khi nó sống trong từng hành vi, từng quyết định, từng nụ cười đồng hành của cán bộ công quyền.

Mỗi doanh nghiệp được hỗ trợ kịp thời, mỗi thủ tục được cắt giảm đúng lúc, mỗi không gian đầu tư được mở rộng hiệu quả – chính là minh chứng cụ thể cho sự thay đổi từ bên trong bộ máy. Việc thực thi hiệu quả các chính sách sẽ giúp khơi dậy tiềm năng của khu vực kinh tế tư nhân, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Để đạt được mục tiêu này, cần có sự cam kết và quyết tâm từ tất cả các cấp chính quyền, cũng như sự đồng lòng và hỗ trợ của cộng đồng doanh nghiệp. Bằng cách làm như vậy, Việt Nam có thể thu hút thêm đầu tư, tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi và phát triển kinh tế tư nhân một cách bền vững.