Việc Trung Quốc nhanh chóng dỡ bỏ chính sách phòng dịch “Không COVID-19” diễn ra khi các ngân hàng trung ương toàn cầu đang đẩy nhanh tốc độ tăng lãi suất để kiềm chế giá cả tăng cao, làm dấy lên lo ngại rằng nhu cầu bị dồn nén ở Trung Quốc sẽ gây ra một làn sóng lạm phát khác. Những dự đoán này đã làm tăng giá của mọi thứ, từ kim loại đồng đến cổ phiếu của các hãng sản xuất hàng xa xỉ.

Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế không lo lắng về “bóng ma” lạm phát toàn cầu mới, bởi Trung Quốc đã công bố các kế hoạch chi tiết để thúc đẩy khả năng tự cung tự cấp của nền kinh tế, cũng như xu hướng hạn chế mua sắm xa xỉ phẩm đắt tiền. Giới quan sát cũng chỉ ra sự trì trệ trong thị trường lao động của Trung Quốc và các ưu tiên tăng trưởng của chính phủ nước này cũng sẽ góp phần làm giảm lạm phát.

Chi Lo, chiến lược gia thị trường cấp cao khu vực châu Á-Thái Bình Dương tại công ty quản lý tài sản BNP Paribas, nhận định: “Tôi không nghĩ rằng sự phục hồi hoặc mở cửa trở lại của Trung Quốc sẽ khiến lạm phát toàn cầu tăng đáng kể”. Sự phục hồi kinh tế Trung Quốc có thể sẽ tập trung vào nền kinh tế bên trong và không có khả năng làm tăng giá đồng nhân dân tệ lên đáng kể. Điều này sẽ khiến giá xuất khẩu không tăng cao và lạm phát tăng ở những nơi khác.

Theo chuyên gia Chi Lo, quan ngại cho rằng nhu cầu của Trung Quốc có thể buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương khác tăng lãi suất đã bị “thổi phồng quá mức”. Các nhà quản lý danh mục đầu tư của BNP dự đoán sự phục hồi của Trung Quốc sẽ thúc đẩy du lịch khu vực chứ không làm tăng giá xuất khẩu của hàng hóa trong lĩnh vực chế tạo.

Thị trường kim loại đã tăng giá nhờ kỳ vọng vào nhu cầu tăng lên, với giá đồng kỳ hạn trong tháng trước lần đầu tiên chạm mức 9.000 USD/tấn kể từ tháng 6/2022. Mặc dù Trung Quốc là nước định giá quặng sắt và là nước tiêu thụ dầu lớn thứ hai thế giới, triển vọng giá quặng sắt tăng mạnh hơn nữa do nền kinh tế mở cửa trở lại là khó xảy ra.

Nguyên nhân, theo chuyên gia Chi Lo, là do đầu tư cho cơ sở hạ tầng cũ như đường sá, cầu, cảng và sân bay và cảng vẫn đang diễn ra, nhưng các hạng mục này sẽ không còn là ưu tiên trong thập kỷ tới. Chi tiêu cho cơ sở hạ tầng mới, chẳng hạn như cho công nghệ, sẽ không thâm dụng nguyên vật liệu lớn như trước. Do vậy, thị trường hàng hóa vẫn sẽ được hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại, nhưng tác động là không quá lớn.

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng được hưởng lợi từ việc nhập khẩu dầu giá rẻ của Nga và đã tăng cường dự trữ. Điều này hạn chế khả năng nhu cầu dầu tăng lên sẽ trở thành yếu tố gây lạm phát.

Thực tế là kinh tế Trung Quốc hiện nay gần như không có áp lực lạm phát, do tăng trưởng kinh tế vừa phải và đồng nội tệ tăng giá. Trong năm 2022, tăng trưởng kinh tế nước này chỉ đạt 3% – mức thấp nhất trong gần nửa thế kỷ. Giám đốc Văn phòng đầu tư APAC thuộc ngân hàng đầu tư UBS ước tính tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc có khả năng đạt khoảng 5% trong năm nay, nhưng lạm phát sẽ tăng tốc “chỉ ở mức khiêm tốn” lên 3%.

Mặt khác, các nhà quan sát cũng chỉ ra rằng, một thị trường lao động tương đối yếu cũng sẽ kiềm chế lạm phát ở Trung Quốc. Nước này đã không triển khai các gói kích thích kinh tế trực tiếp, vốn đã thúc đẩy việc tuyển dụng và tiêu dùng ở hầu hết các nền kinh tế phương Tây. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên đạt mức kỷ lục 20% vào năm ngoái.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng lạm phát có thể gia tăng khi người tiêu dùng sử dụng khoản tiết kiệm 17.800 tỷ NDT (khoảng 2.591 tỷ USD) tích lũy trong đại dịch để đi du lịch và mua sắm. Ricky Tang, đồng giám đốc quản lý danh mục đầu tư khách hàng của công ty quản lý tài sản Value Partners Group ở Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc), cho biết: “Số tiền tiết kiệm lớn ở Trung Quốc chắc chắn có thể hỗ trợ sự phục hồi tiêu dùng – câu hỏi đặt ra là mọi người sẵn sàng chi bao nhiêu”.

Thống kê từ công ty quản lý dữ liệu ForwardKeys cho thấy, giá vé máy bay trung bình cho các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc trong tháng 1/2023 cao hơn gấp 2 lần so với giá của năm 2019, mặc dù không có sự đột biến ngay lập t
ức về lượng khách đi lại. Olivier Ponti, phó chủ tịch phụ trách thông tin của ForwardKeys, cho biết sẽ mất nhiều tháng trước khi lượng lớn khách du lịch Trung Quốc quay trở lại các sân bay châu Âu do hạn chế về sức chứa của các chuyến bay và giá vé máy bay cao. Bên cạnh đó là các vấn đề với thị thực và sự chậm trễ trong việc gia hạn hộ chiếu.

Một lý do khác khiến triển vọng lạm phát không quá xấu, là chuỗi cung ứng được sắp xếp hiệu quả giúp giảm bớt áp lực về giá. Sản xuất thịt lợn là một trường hợp điển hình. Sản lượng đạt mức cao nhất trong 8 năm vào năm 2022 và giá đã giảm 10,8% trong tháng 1/2023. Giá thịt lợn đầu vào tại các nhà máy đang giảm, điều mà các nhà phân tích cho rằng làm tăng khả năng xảy ra kịch bản “Goldilocks” – mô tả sự tăng trưởng ổn định mà không gây ra lạm phát.

 Khảo sát Giám đốc điều hành toàn cầu thường niên lần thứ 26 của công ty tư vấn PwC cho thấy 73% trong số 4.410 giám đốc điều hành từ 105 quốc gia và vùng lãnh thổ không tự tin về triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu, với 40% tin rằng công ty của họ sẽ không “ăn nên làm ra” trong một thập kỷ tới.

Theo nghiên cứu được thực hiện trong tháng 10 và tháng 11/2022, niềm tin của các giám đốc điều hành vào triển vọng tăng trưởng của công ty họ cũng giảm đáng kể (-26%), mức giảm lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009 khi mức giảm 58% được ghi nhận.

Các nhà lãnh đạo ở Mỹ, Brazil, Ấn Độ và Trung Quốc lạc quan hơn về tăng trưởng trong nước hơn là tăng trưởng toàn cầu, so với các nhà lãnh đạo ở Pháp, Đức và Anh, vốn là những quốc gia đang bị cuộc khủng hoảng năng lượng đè nặng.

Không giống như ở cuộc khảo sát năm 2022, nơi các mối lo ngại hàng đầu là rủi ro về mạng và sức khỏe, các CEO đã chia sẻ những ý kiến khác nhau trong năm nay liên quan đến tác động của suy thoái kinh tế. Khảo sát cho thấy các giám đốc điều hành lo ngại về lạm phát và biến động kinh tế, được đo lần lượt ở mức 40% và 31%, trong 12 tháng tới cũng như 5 năm tới. Khoảng 25% số người được hỏi cho biết rủi ro xung đột địa chính trị khiến họ cảm thấy bị rủi ro về tài chính. Chủ tịch PwC toàn cầu Bob Moritz đánh giá: “Nền kinh tế đầy biến động, lạm phát cao trong nhiều thập kỷ và xung đột địa chính trị đã góp phần khiến các CEO bi quan ở mức độ chưa từng thấy trong hơn một thập kỷ qua”.

Để đối phó với tình hình kinh tế hiện nay, hơn một nửa số CEO được hỏi cho biết đang tìm cách cắt giảm chi phí hoạt động, trong khi 51% nhắm đến việc tăng giá và 48% đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ của họ để kích thích tăng trưởng doanh thu.  Tuy nhiên, bất chấp dự đoán tăng trưởng kinh tế chậm lại, 60% số người được hỏi cho biết họ sẽ không giảm quy mô lực lượng lao động trong 12 tháng tới. Ông Moritz cho rằng để các tổ chức doanh nghiệp không chỉ phát triển mà còn tồn tại trong vài năm tới, họ phải khéo léo cân bằng giữa yêu cầu kép là giảm thiểu rủi ro ngắn hạn và nhu cầu hoạt động với kết quả lâu dài, vì các doanh nghiệp không chuyển đổi sẽ không thể tồn tại. 

Số liệu thống kê chính thức công bố ngày 17/1 cho thấy, nền kinh tế Trung Quốc chỉ đạt mức tăng trưởng 3% trong năm 2022. Đây là một trong những tốc độ tăng trưởng thấp nhất của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trong hơn 40 năm qua, chủ yếu là do ảnh hưởng kéo dài của đại dịch COVID-19 đi kèm các lệnh phong tỏa nghiêm ngặt, cũng như các tác động từ khủng hoảng thị trường bất động sản.

Hoạt động đi lại nhộn nhịp của người dân vào dịp Tết Nguyên đán lần đầu tiên sau gần ba năm sau khi Chính phủ Trung Quốc nới lỏng một số hạn chế liên quan tới đại dịch, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ được hưởng lợi từ việc hàng trăm nghìn người chi tiêu nhiều hơn mỗi ngày khi họ trở về quê nhà.

Trong khi nhiều nhà phân tích cho rằng việc nền kinh tế trở lại bình thường sẽ diễn ra dần dần khi tác động của COVID yếu đi, thì một số người coi Tết Nguyên đán là dịp thúc đẩy tiêu dùng sớm. Nie Wen, nhà kinh tế tại công ty đầu tư Hwabao Trust, cho biết: “Mức lây nhiễm COVID-19 cao nhất đã qua ở các thành phố lớn vào tháng 1/2023. Lễ hội mùa Xuân sắp đến, du lịch quay trở lại và các dấu hiệu phục hồi trong tiêu dùng là rõ ràng”.

Tuy nhiên, các chuyên gia y tế lo ngại sự bùng phát COVID-19 ngày càng lan rộng và sâu hơn, khiến người già ở các làng nông thôn đặc biệt dễ bị tổn thương, ngay cả khi những người lao động đã quay trở lại thành phố.

Bộ Giao thông Vận tải Trung Quốc ước tính đợt cao điểm đi lại dịp Tết sẽ chứng kiến tổng cộng 2,1 tỷ chuyến đi trên toàn quốc từ ngày 7/1-15/2, khi nhiều người dân thành phố Trung Quốc tận dụng cơ hội đi du lịch đầu tiên của họ dịp Tết Nguyên đán để gặp đại gia đình ở quê nhà.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin khoảng 390.000 hành khách dự kiến sẽ đi từ các nhà ga xe lửa ở Thượng Hải chỉ riêng trong ngày 17/1 nhân kỳ nghỉ Tết Nguyên đán – được coi là “đợt di dân” hàng năm lớn nhất thế giới trước đại dịch COVID.

Theo dữ liệu được Shanghai Securities News đưa tin, kỳ nghỉ lễ lớn này cũng đã khơi dậy sự hồi sinh của ngành du lịch hàng không nội địa với hơn 70.000 chuyến bay trên khắp Trung Quốc từ ngày 7-13/1, tương đương với hơn 80% mức được ghi nhận trước đại dịch.

Các tuyến hàng không quốc tế cũng đang phục hồi. Ngày 16/1, Emirates Airlines đã trở thành hãng hàng không mới nhất thông báo sẽ nối lại các dịch vụ từ trung tâm Dubai đến Thượng Hải trong tuần này và sẽ khai thác các chuyến bay hàng ngày đến Thượng Hải và Bắc Kinh từ tháng Ba năm nay.

Theo phóng viên TTXVN tại Bangkok, Văn phòng Hành lang kinh tế phía Đông (EECO) của Thái Lan ngày 2/1 dự báo nền kinh tế Xứ sở Chùa vàng sẽ phục hồi về mức trước đại dịch trong năm nay nhờ lĩnh vực du lịch và tiêu dùng cá nhân “hồi sinh.”

Dự báo của EECO cho rằng kinh tế Thái Lan sẽ tăng trưởng 3,8% trong năm 2023, mặc dù lĩnh vực xuất khẩu có nguy cơ sụt giảm do chi phí sản xuất tăng và lãi suất cao.

Trong quý 3 năm ngoái, kinh tế Thái Lan đã tăng 4,5%. Đầu tư vào các lĩnh vực xây dựng và sản xuất trong quý này đều tăng bất chấp chi phí sản xuất tăng cao.

Thái Lan thông qua Chiến lược thúc đẩy đầu tư giai đoạn 5 năm tới

Cũng theo EECO, các nhà điều hành của 376 dự án trong các ngành công nghiệp mục tiêu cho Hành lang kinh tế phía Đông (EEC) đã giành được khoản đầu tư trị giá 247 tỷ baht (tương đương 7,15 tỷ USD) trong 9 tháng đầu năm ngoái.

Các ngành công nghiệp mục tiêu bao gồm ôtô thế hệ tiếp theo, du lịch y tế và chăm sóc sức khỏe, nông nghiệp, thực phẩm cho tương lai, người máy, hàng không và hậu cần, nhiên liệu sinh học và hóa sinh, và công nghệ số.

EECO cũng cho biết thêm rằng 77 nhà máy trị giá 6,66 tỷ baht đã được thành lập tại EEC trong quý 3 năm ngoái, trong đó 13 nhà máy trị giá 1,66 tỷ baht được đặt tại tỉnh Chachoengsao, 40 nhà máy trị giá 2,43 tỷ baht ở tỉnh Chonburi và 24 nhà máy trị giá 2,55 tỷ baht ở tỉnh Rayong đều ở miền Đông Thái Lan./.