Một số chỉ tiêu kinh tế quan trọng của Trung Quốc trong tháng 1/2023

PPI giảm 0,8% trong tháng 1

Theo Cục Thống kê Quốc gia (NBS), chỉ số giá sản xuất (PPI) của Trung Quốc, đo lường chi phí hàng hóa tại cổng nhà máy, đã giảm 0,8% so với cùng kỳ vào tháng 1/2023, ghi nhận sụt giảm 0,1% so với mức giảm 0,7% của tháng 12/2022. So với mức trung bình hàng tháng, PPI của Trung Quốc đã giảm 0,4% trong tháng 1.

Dong Lijuan, nhà thống kê cấp cao của NBS cho biết: “Giá các sản phẩm công nghiệp tiếp tục giảm trong tháng 1 do giá dầu thô quốc tế biến động và giá than trong nước trượt dốc”.

PPI của ngành khai thác dầu khí giảm 5,5% so với tháng trước, trong khi PPI của ngành sản xuất nguyên liệu hóa học và sản phẩm hóa chất giảm 1,3% so với tháng 12.

Chỉ số PPI của ngành nông nghiệp và chế biến thực phẩm phụ giảm 1,4% so với tháng trước, trong khi PPI của ngành truyền thông máy tính và sản xuất thiết bị điện tử khác giảm 1,2% so với tháng trước.

CPI cao hơn kì vọng trong tháng 1 

Dữ liệu từ Cục Thống kê Quốc gia cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng với tốc độ hàng năm là 2,1% trong tháng 1, cao hơn mức 1,8% được thấy trong tháng 12 nhưng thấp hơn mức kỳ vọng là 2,2%.

Mặc dù dữ liệu phản ánh một số phục hồi trong chi tiêu sau khi nới lỏng các biện pháp chống COVID-19, nhưng nó cũng cho thấy các ca nhiễm gia tăng và điều kiện kinh tế xấu đi khiến người tiêu dùng Trung Quốc cảnh giác với các khoản chi tiêu lớn.

Chi tiêu cũng tăng do kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài một tuần, mặc dù không đáng kể. Nhưng dữ liệu hôm 10/2 cho thấy nền kinh tế Trung Quốc còn phải trải qua một chặng đường dài để đạt được mức tăng trưởng trước đại dịch, làm giảm kỳ vọng của thị trường về sự phục hồi nhanh chóng của quốc gia này.

Nhiều nhận định lạc quan cho tăng trưởng GDP năm 2023

Quý IV/2022, GDP Trung Quốc tăng 2,9% so với cùng kỳ năm 2021. Cả năm 2022, GDP tăng 3%, đạt hơn 121.020 tỷ Nhân dân tệ (17.950 tỷ USD), thấp nhiều so với mục tiêu Quốc hội Trung Quốc đề ra là mức tăng trưởng xung quanh 5,5%. Đây cũng là năm có tốc độ tăng trưởng thấp nhất của nền kinh tế lớn thứ hai hành tinh trong vòng 47 năm qua.

Các chuyên gia nhận định, dù Chính phủ Trung Quốc đã nỗ lực kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ mạnh doanh nghiệp nhỏ và vừa nhưng do dịch tái bùng phát liên tục nên đã kìm hãm sản xuất, tiêu dùng cũng như đầu tư chững lại. Sản lượng công nghiệp giá trị gia tăng của Trung Quốc – một chỉ số kinh tế quan trọng, chỉ tăng 3,6% so với cùng kỳ năm 2021. 

Cục Thống kê Quốc gia nhận định, mặc dù hoạt động kinh tế các tháng cuối năm 2022 và tháng đầu năm 2023 đã phần nào ổn định nhưng nền tảng cho sự phục hồi kinh tế vẫn chưa ổn định. Năm 2023, Chính phủ Trung Quốc sẽ tập trung các giải pháp toàn diện để cải cách và mở cửa và tập trung vào việc củng cố niềm tin thị trường để thúc đẩy cải thiện nền kinh tế.

Gần đây, Chính phủ Trung Quốc cũng gỡ bỏ nhiều biện pháp quản lý chặt các tập đoàn công nghệ, nới lỏng các biện pháp quản lý đối với thị trường bất động sản.

Trong bối cảnh Trung Quốc thúc đẩy mở cửa trở lại sau thời gian thực hiện Zero COVID, nhiều tổ chức kinh tế quốc tế và chuyên gia có chung nhận định khá lạc quan cho viễn cảnh tăng trưởng của nước này trong năm nay. 

Theo đó, Ngân hàng Thế giới (World Bank) dự báo GDP Trung Quốc tăng 4,3% trong năm 2023. 

Lạc quan hơn nữa, trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới (WEO) công bố vào tháng 1 vừa qua,  Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng kinh tế Trung Quốc có thể lên tới 5,2% trong năm 2023, tức tăng mạnh so với mức kỳ vọng 4,4% trong báo cáo hồi tháng 10/2022 . Con số này được IMF công bố ngaysau khi Trung Quốc cho hay đại dịch COVID-19 đã làm giảm tốc độ tăng trưởng (GDP) của nước này xuống 3% – ghi nhận lần đầu tiên tốc độ tăng trưởng kinh tế Trung Quốc ở dưới mức trung bình toàn cầu trong hơn 40 năm.

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) cũng tỏ ra lạc quan với nhận định tăng trưởng kinh tế Trung Quốc ở mức 4,6% trong năm nay. Các chuyên gia cũng cho rằng sự mở cửa trở lại của Trung Quốc đang tạo ra những động lực quan trọng cho kinh tế toàn cầu năm 2023.

Ở góc nhìn thận trọng hơn, tại Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) 2023 diễn ra ở Davos, Thụy Sĩ ngày 16/1, một số chuyên gia ước tính tốc độ tăng trưởng tiềm năng của Trung Quốc sẽ có xu hướng giảm từ mức trước COVID-19 là 6% đến 6,5% xuống khoảng 3% đến 4% trong năm nay. Tăng trưởng chậm lại là điều khó tránh khỏi khi quy mô nền kinh tế tăng lên; và quá trình này thậm chí còn được đẩy nhanh bởi nhiều yếu tố khác nhau, đặc biệt là sự suy thoái mạnh trong lĩnh vực bất động sản, vốn là một trong những động lực tăng trưởng chính ở Trung Quốc trong hai thập kỷ qua.

Theo đó, BSC dự báo năm 2023, tăng trưởng kinh tế thế giới sẽ chậm lại do 3 yếu tố bao gồm: (1) xu hướng thắt chặt chính sách  tiền tệ toàn cầu tác động trực tiếp vào khả năng sản xuất cũng như tiêu dùng của nền kinh tế, tiềm ẩn khả năng xảy ra suy thoái; (2) tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa và dịch vụ toàn cầu vẫn chưa được giải quyết bởi chiến tranh Nga – Ukraine và (3) khủng hoảng năng lượng tại châu Âu do khan hiếm dầu thô, nhất là khi lệnh cấm vận của châu Âu đối với dầu thô nhập khẩu từ Nga qua đường biển chính thức có hiệu lực từ ngày 5/12/2022.

Trong bối cảnh Mỹ và châu Âu nhiều khả năng đối diện với nền kinh tế tăng trưởng giảm tốc trong năm 2023, Trung Quốc – với tư cách là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới (với GDP 2021 đạt 17,734 tỷ USD, chỉ đứng sau mức 23,315 tỷ USD của Hoa Kỳ) – chính thức mở cửa trở lại từ ngày 8/1/2023 được dự báo sẽ là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế toàn cầu trong năm 2023.

Với Việt Nam, sự mở cửa trở lại của Trung Quốc sẽ giúp nối lại chuỗi cung ứng bị đứt gãy, phần nào giảm áp lực lên chi phí sản xuất của các doanh nghiệp trong nước, đồng thời cũng là động lực thúc đẩy tăng trưởng xuất nhập khẩu, kéo theo dòng ngoại tệ chảy vào cũng như phục hồi du lịch của Việt Nam trong năm 2023.

Ở trong nước, chính sách tài khóa mở rộng với dự chi ngân sách lên tới 792 nghìn tỷ đồng (bao gồm đầu tư công từ gói kích thích kinh tế) cùng kỳ vọng tốc độ giải ngân có thể đạt mức cao khi các dự án tuyến đường Bắc – Nam đã đến giai đoạn đấu thầu vào cuối năm 2022 dự kiến sẽ là động lực cơ bản thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong năm nay.

“Trong tình trạng lãi suất và lạm phát cao của năm 2023, môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước khó khăn sẽ khiến giải ngân vốn đầu tư NSNN trở thành một trong những liều thuốc mạnh thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Điều này tiếp tục được phản ánh trong gói dự toán NSNN 2023 với tổng vốn đầu tư đạt 792 nghìn tỷ đồng (bao gồm 103 nghìn tỷ đồng của gói kích thích kinh tế). Giải ngân vốn NSNN năm 2023 ước tính đạt từ 554,740 tỷ đồng đến 673,614 tỷ đồng, tương với tốc độ tăng trưởng từ 8,4-31,7% so với 2022)”, báo cáo của BSC nêu rõ.

Tuy nhiên, tăng trưởng xuất nhập khẩu được dự báo tiếp tục suy yếu do tăng trưởng kinh tế toàn cầu được dự báo sẽ suy giảm so với năm 2022 khiến nhu cầu tiêu dùng hàng hóa toàn cầu yếu đi, kết hợp với thách thức từ căng thẳng Mỹ – Trung kéo dài.

BSC ước tính kim ngạch xuất khẩu sẽ đạt mức 393-402 tỷ USD trong năm 2023 (+5,8%-8,3% so với năm 2022). Nhập khẩu đạt mức 380-387 tỷ USD (+5,4%-7,3%). Theo kết quả dự tính trên, Việt Nam có thể xuất siêu 12,6-15,2 tỷ USD vào năm 2023. 

Trong khi đó, dòng vốn FDI được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng do sức hút của Việt Nam với tư cách thành viên của hàng loạt FTA thế hệ mới, tuy nhiên tốc độ tăng dự báo chậm lại trong bối cảnh kinh tế toàn cầu giảm tốc, 

BSC ước tính giải ngân vốn FDI năm 2023 sẽ đạt khoảng 25,1 tỷ USD (+10,7% so với 2022) ở kịch bản 1 và 28,2 tỷ USD (+12,4%) ở kịch bản 2. Ở cả hai kịch bản, tăng trưởng FDI đều giảm so với năm 2022 do dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại.

Dựa trên các giả định, nhóm nghiên cứu BSC xây dựng hai kịch bản dự đoán tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2023. Ở kịch bản 1, tức kịch bản tiêu cực, GDP ước tính đạt tốc độ tăng trưởng 6,2% trong khi ở kịch bản 2, tức kịch bản tích cực, GDP ước tính đạt tốc độ tăng trưởng 6,7%.

Theo số liệu công bố ngày 17/1 của Tổng cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, kinh tế nước này tăng trưởng 3% trong năm 2022, một trong những mức thấp nhất trong 40 năm do đại dịch COVID-19 và cuộc khủng hoảng trong lĩnh vực bất động sản.

Chính phủ Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2022 đạt 5,5%, mức đã thấp hơn nhiều so với con số của năm 2021, khi tăng trưởng GDP đạt 8%.

Trong quý 4 năm 2022, kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 2,9% so với cùng kỳ năm trước, so với mức tăng 3,9% trong quý 3.

Trung Quốc công bố biện pháp thúc đẩy các doanh nghiệp nhỏ phát triển

Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đối mặt với những thách thức chưa từng có vào cuối năm 2022, với xuất khẩu giảm trong tháng 12, do nhu cầu toàn cầu giảm và những hạn chế nhằm kiểm soát dịch COVID-19 đã gây trở ngại cho hoạt động kinh tế.

Mức tăng trưởng của năm 2022 là thấp nhất kể từ năm 1976, khi GDP giảm 1,6% và không tính đến con số của năm 2020, sau khi đại dịch bùng phát tại Vũ Hán vào cuối năm 2019.

Theo số liệu vừa công bố, sản lượng công nghiệp của Trung Quốc trong tháng 12/2022 tăng 1,3% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi doanh số bán lẻ giảm 1,8%.

Đầu tư tài sản cố định tăng 5,1% trong năm ngoái và tỷ lệ thất nghiệp tại đô thị giảm xuống 5,5% trong tháng 12, so với mức 5,7% của tháng 11.

Ngân hàng Thế giới dự báo tăng trưởng GDP của Trung Quốc sẽ phục hồi lên mức 4,3% vào năm 2023.

Nước này vẫn đang đối mặt với số ca mắc COVID-19 tăng, gây quá tải cho các bệnh viện và gây áp lực lên nhân viên y tế.

Trong khi đó, các vấn đề của lĩnh vực bất động sản vẫn là trở ngại cho tăng trưởng kinh tế./.

IMF cho biết, tình trạng phân mảnh hạn chế cũng có thể làm giảm 0,2% GDP toàn cầu, nhưng lưu ý rằng cần phải nghiên cứu thêm để đánh giá chi phí ước tính đối với hệ thống tiền tệ quốc tế và mạng lưới an toàn tài chính toàn cầu (GFSN).

Báo cáo của IMF, được công bố vào ngày 15/1, nhấn mạnh rằng dòng chảy hàng hóa và vốn toàn cầu đã chững lại sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008-2009 và sự gia tăng các hạn chế thương mại trong những năm tiếp theo. IMF cho hay, đại dịch COVID-19 và cuộc xung đột Nga-Ukraine đã trở thành “phép thử” cho các mối quan hệ quốc tế và làm gia tăng sự hoài nghi về lợi ích của toàn cầu hóa.

Theo thể chế tài chính quốc tế này, mối quan hệ thương mại ngày càng sâu sắc đã giúp giảm đáng kể tỷ lệ nghèo đói trên toàn cầu trong nhiều năm, đồng thời mang lại lợi ích cho người tiêu dùng có thu nhập thấp ở các nền kinh tế tiên tiến thông qua việc “hạ nhiệt” giá cả.

Báo cáo cho biết, các liên kết thương mại rời rạc “sẽ tác động tiêu cực nhất đến các quốc gia có thu nhập thấp và người tiêu dùng nghèo ở các nền kinh tế tiên tiến”.

Những hạn chế đối với di cư xuyên biên giới sẽ tước đi các kỹ năng có giá trị của nền kinh tế tiếp nhận di cư, đồng thời làm giảm lượng kiều hối ở các nền kinh tế gửi người di cư. Dòng vốn giảm sẽ làm giảm đầu tư trực tiếp nước ngoài, trong khi sự suy giảm hợp tác quốc tế sẽ gây rủi ro cho việc cung cấp hàng hóa trên toàn cầu.

IMF cho biết, các nghiên cứu hiện tại cho thấy rằng sự phân mảnh càng sâu thì chi phí càng lớn, với việc tách rời công nghệ làm tăng đáng kể thiệt hại do hạn chế thương mại toàn cầu.

Báo cáo lưu ý rằng, các nền kinh tế thị trường mới nổi và các quốc gia có thu nhập thấp có thể gặp rủi ro cao nhất khi nền kinh tế toàn cầu chuyển sang hình thức “khu vực hóa tài chính” nhiều hơn và hệ thống thanh toán toàn cầu bị phân mảnh. Với việc chia sẻ rủi ro quốc tế ít hơn, sự phân mảnh kinh tế toàn cầu có thể dẫn đến biến động kinh tế vĩ mô cao hơn, khủng hoảng nghiêm trọng hơn và áp lực lớn hơn đối với các vùng đệm quốc gia.

Nó cũng có thể làm suy yếu khả năng của cộng đồng thế giới trong việc hỗ trợ các quốc gia gặp khủng hoảng và làm phức tạp thêm việc giải quyết các cuộc khủng hoảng nợ công trong tương lai.

Tại Hội nghị Tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ngày 13/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao chỉ tiêu cho ngành nông nghiệp năm 2023 đạt tốc độ tăng trưởng GDP là 3,5%; tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản vượt 55 tỷ USD.

Trước những khó khăn toàn cầu đã thấy rõ, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần nắm chắc tình hình trong nước và thế giới để điều hành sản xuất linh hoạt; Gắn sản xuất với thị trường, chế biến, giá trị gia tăng; đẩy mạnh xây dựng thương hiệu nông sản. Bởi, theo Thủ tướng có thương hiệu mới thâm nhập được thị trường, mới tăng được năng suất lao động… 

Cùng với đó, ngành chủ động tích cực hội nhập, mở rộng thị trường khi các thị trường truyền thống có xu hướng bị thu hẹp; đa dạng hóa thị trường để tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ngành nông nghiệp tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; gắn phát triển nông nghiệp với văn hóa, du lịch.

Với kết quả năm 2022 ngành nông nghiệp đạt được, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ: ngành nông nghiệp ngày càng khẳng định là trụ đỡ của nền kinh tế trong bất cứ hoàn cảnh nào vì vậy, ngành cần tiếp tục phát triển bứt phá, mạnh mẽ hơn trong năm 2023.

Năm 2022, GDP ngành nông nghiệp đạt 3,36% là mức tăng cao nhất trong nhiều năm gần đây. Kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản toàn ngành đạt 53,22 tỷ USD, tăng 9,3% so với năm 2021; thặng dư thương mại trên 8,5 tỷ USD, chiếm hơn 75% tổng giá trị xuất siêu của toàn nền kinh tế.

Theo Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, niềm tự hào qua những con số kỷ lục nêu trên là những mô hình mới, hiệu quả, những con số, thông tin đáng phấn khởi, gắn với người sản xuất, người nông dân, khi tiết giảm được chi phí sản xuất, cải thiện thu nhập, nhờ ứng dụng kỹ thuật, chuyển đổi số, phát triển kinh tế nông thôn.

Những tin vui đó thể hiện ở nỗ lực đa dạng hoá thị trường, nâng cao chất lượng, tạo dựng thương hiệu sản phẩm nông nghiệp theo gợi mở của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, nhờ sự đồng hành của các bộ, ngành Trung ương và địa phương đã chung tay kết nối, quảng bá, xúc tiến sâu rộng thương mại nông sản cả trong và ngoài nước cùng với tinh thần năng động, vượt khó của các doanh nghiệp, các hiệp hội ngành hàng.

Năm 2022, ngành nông nghiệp đã thực hiện đồng bộ, linh hoạt, sáng tạo các giải pháp và đổi mới tư duy để vượt qua khó khăn, thách thức từ các “tình huống bất bình thường” của thực tiễn sản xuất, kinh doanh.

Thực tiễn đã có nhiều chuyển biến từ tư duy “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp” với sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị từ Trung ương tới cơ sở. Nổi bật là việc chuyển đổi nhiều diện tích lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác có giá trị kinh tế cao hơn, hay như việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để tăng sản lượng, chất lượng, hiệu quả trong nuôi trồng thủy sản… Các quy trình sản xuất hữu cơ, giảm thâm dụng tài nguyên và vật tư đầu vào được áp dụng và nhiều mô hình nông nghiệp sinh thái, xanh, hữu cơ được phát triển, nhân rộng.

Minh chứng từ địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái, ông Nguyễn Thế Phước cho biết, tỉnh đã chuyển đổi từ hỗ trợ gia đình sang hỗ trợ chuỗi giá trị, hợp tác xã. Tỉnh đã có nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả như mô hình sản xuất lúa trên ruộng bậc thang ở vùng cao của tỉnh. Đây là hình thức phát triển nông nghiệp mới ở các huyện vùng cao của tỉnh và đang phát huy hiệu quả, đảm bảo an ninh lương thực, thu nhập người dân mà bảo vệ cảnh quan môi trường sinh thái thiên nhiên, gìn gìn, phát huy nét văn hóa dân tộc thiểu số. Đây là sự thay đổi chuyển biến rất tích cực trong đổi mới sản xuất nông nghiệp.

Hay Yên Bái còn có phát triển vùng chè Shan Tuyết Suối Giàng gắn với du lịch sinh thái nhằm hướng đến phát triển nông nghiệp xanh, bền vững. Qua các mô hình đã có tác động lớn đến thu hút khách du lịch đến tỉnh Yên Bái trong năm 2022, tăng gấp 1,4 lần so với trước khi có dịch COVID-19.

Về hướng đi nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, ông Phạm S, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, giá trị sản xuất trên mỗi ha đất của Lâm Đồng được nâng lên rất cao, trung bình đạt trên 270 triệu đồng. Cá biệt, một số vùng trồng hoa có thể đạt tới 3-4 tỷ đồng/ha… đã góp phần phát triển nông thôn bền vững. Đặc biệt tỉnh có 12 sản phẩm nông sản tham gia chuỗi giá trị nông sản toàn cầu.

Dưới định hướng của ngành, tỉnh Lâm Đồng phát triển nông nghiệp đa giá trị bằng cách tích hợp giáo dục, du lịch. Du lịch cũng được xem là thế mạnh của Lâm Đồng. Hiện địa phương có thể thu hút từ 1-3 triệu lượt du khách hàng năm.

Năm 2023, trước
tình trạng “đứng im” của nhiều thị trường nhập khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ do suy thoái, nhưng ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam vẫn đạt kỳ vọng trong năm, ngành gỗ kỳ vọng đạt tốc độ tăng trưởng từ 7-9%, tương đương 18 tỷ USD trở lên.

Để làm được điều này, ngành gỗ đã và đang tập trung nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp bằng việc áp dụng đồng các giải pháp như: đẩy mạnh sử dụng gỗ rừng trồng trong nước, giảm sử dụng gỗ nhập khẩu; áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ nhằm nâng cao năng suất lao động; đẩy mạnh chuyển đổi số để giảm chi phí sản xuất, quản lý; đẩy mạnh sản xuất phát thải các-bon thấp; phối hợp các địa phương xây dựng các khu công nghiệp chế biến tập trung.

Các doanh nghiệp sẽ đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, tổ chức các hội chợ quốc tế và trong nước, bởi xúc tiến thương mại là cốt lỗi của ngành để mở rộng thị trường, ông Đỗ Xuân Lập cho biết.

Trước hàng loạt thách thức sẽ phải đối mặt, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng: “Điều chúng ta có thể chủ động chính là tâm thế sẵn sàng, là sự chuẩn bị để thích ứng cho các điều kiện, tình huống khác nhau”.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ nhanh chóng cụ thể hoá những quyết sách quan trọng như Nghị quyết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững, với tầm nhìn dài hạn, tiếp cận xu thế của thế giới, kết nối không gian phát triển. Bên cạnh nhiệm vụ bảo đảm an ninh lương thực quốc gia và tăng trưởng xuất khẩu, các công việc chính xoay quanh việc xác định thị trường để điều chỉnh sản xuất, định hướng quy hoạch các vùng nguyên liệu phù hợp, gắn với chứng nhận mã vùng trồng, vùng nuôi, truy xuất nguồn gốc.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng cho rằng, trước thực trạng tốc độ tăng trưởng đang có dấu hiệu chậm lại, quy mô, sản lượng nhiều ngành hàng dần chạm ngưỡng, càng cần phải tìm kiếm cơ hội mới, không gian phát triển mới. Do đó, cần thay đổi cách tiếp cận, tăng thêm nhiều giá trị./.

Bức tranh kinh tế Việt Nam năm 2023: Tìm kiếm ổn định trong bất định

Tại báo cáo chiến lược vĩ mô năm 2023 mang tên “Lạc quan trên tâm thế thận trọng” công bố ngày 5/1, nhóm phân tích MAS nhận định triển vọng kinh tế toàn cầu trong năm nay tiếp tục là câu chuyện tăng trưởng thấp đi kèm lạm phát cao. 

Theo đó, các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới nhiều khả năng sẽ tiếp tục duy trì xu hướng tăng lãi suất để đối phó với lạm phát trong nửa đầu năm 2023 và giảm dần trong nửa cuối năm.

Với nền kinh tế lớn nhất hành tinh, MAS kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang (MAS) sẽ thành công đưa thị trường hạ cánh mềm năm. Về phía nền kinh tế lớn thứ hai thế giới là Trung Quốc, dự báo triển vọng tăng trưởng thấp sau thời gian dài duy trì chiến lược Zero COVID. Trong khi đó, khu vực đồng tiền chung châu Âu (EU) dự báo sẽ bước vào suy thoái trong bối cảnh nợ công ở một số nước gia tăng; tuy nhiên có triển vọng cơ bản ổn định và hồi phục lại trong nửa cuối năm. 

Ngoài ra, xung đột Ukraine – Nga kéo dài có khả năng sẽ tiếp tục gây ra sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu lâu hơn và khiến giá hàng hóa duy trì ở mức cao, dù tác động lên chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ nhẹ hơn nhiều so với năm 2022.

Giữa nền viễn cảnh kinh tế toàn cầu nhiều thách thức, trong năm 2023, nhóm phân tích MAS cho rằng Việt Nam có thể sẽ ưu tiên mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô hơn tăng trưởng.

Theo kế hoạch của Chính phủ, lạm phát được đặt mục tiêu kiểm soát khoảng 4,5% vào năm 2023, trong khi tăng trưởng GDP năm 2023 dự kiến sẽ ở mức 6,5%. 

Liên quan đến mục tiêu tăng trưởng này, MAS dự phóng Việt Nam sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng GDP ở mức 6,2%−6,7% so với cùng kỳ vào năm 2023 và trung bình 7,3% trong giai đoạn 2023-2025, theo đó tốc độ tăng trưởng giải ngân đầu tư công sẽ bù đắp cho sự chững lại trong tăng trưởng tiêu dùng, cũng như sự chậm lại của xuất khẩu và sản xuất công nghiệp. 

Đầu tư công là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế 2023

Trong bối cảnh thương mại quốc tế đang chững lại do nhiều thách thức, Chính phủ có thể sẽ tiếp tục đẩy mạnh đầu tư công trong năm 2023. Động thái như vậy không chỉ nhằm mục đích hỗ trợ tăng trưởng GDP của Việt Nam mà còn giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong việc thu hút FDI. 

Năm 2023, theo dự toán ngân sách nhà nước cả năm đã được Quốc hội thông qua, chi đầu tư phát triển năm 2023 sẽ ở mức 726,68 nghìn tỷ đồng, tức tăng 38% so với kế hoạch năm 2022. 

Theo đó, báo cáo của MAS kỳ vọng giải ngân đầu tư công cùng với Quy hoạch Điện VIII sẽ là những động lực tăng trưởng chính trong 2023. 

Doanh số bán lẻ có thể chững lại dù vẫn là động lực tăng trưởng kinh tế

Năm 2022, tiêu dùng nội địa tăng khá mạnh (từ mức thấp của năm 2021), với tổng mức bán lẻ tăng khoảng 20% so với cùng kỳ (nếu trừ lạm phát, tăng 15,6%). 

Tuy nhiên trong năm 2023, nhóm phân tích MAS cho rằng tăng trưởng tiêu dùng sẽ chững lại do áp lực lạm phát, điều kiện tài chính thắt chặt (ví dụ như lãi suất cho vay tăng và mức chi trả nợ cao hơn), cũng như rủi ro thất nghiệp gia tăng sẽ gây áp lực lên tiêu dùng trong nước. Cùng đó là việc so sánh với mức nền khá cao của năm 2021.

Tuy nhiên, du lịch tiếp tục phục hồi sẽ là điểm sáng quan trọng thúc đẩy tiêu dùng nội địa như một động lực của tăng trưởng kinh tế. Ngành này đóng góp gần 10% GDP (năm 2018-2019, thời điểm trước dịch) và giải quyết việc làm cho khoảng 1,3 triệu người; vì vậy, các chuyên gia cho rằng sự trở lại của ngành du lịch được kỳ vọng sẽ là động lực tăng trưởng “mới” cho mảng bán lẻ hàng hóa, dịch vụ nói chung và dịch vụ du lịch, lưu trú, ăn uống nói riêng. 

Sản xuất và xuất khẩu có thể phục hồi vào nửa cuối năm

Trước đại dịch COVID-19, xuất khẩu ròng đóng góp khoảng 5–6% GDP. 

Theo Tổng cục Thống kê, kim ngạch xuất khẩu năm 2022 tăng 10,6% so với cùng kỳ và đạt 371,85 tỷ USD. Dù vậy, nếu tính riêng từng giai đoạn, có thể thấy xuất khẩu đã giảm tốc đáng kể từ tháng 9 (chủ yếu đến từ thị trường Hoa Kỳ và EU) sau 3 quý đầu năm mạnh mẽ. 

Theo MAS, tăng trưởng thương mại quốc tế năm 2023 nhìn chung dự báo vẫn tiếp tục chậm lại trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang xấu đi, rủi ro địa chính trị và gián đoạn chuỗi cung ứng tiếp diễn. Theo S&P Global, việc tiền đồng mất giá dẫn đến chi phí đầu vào tăng nhanh hơn, trong bối cảnh tiêu dùng toàn cầu kém khả quan. Điều này cũng được phản ánh qua chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của các ngành công nghiệp chế biến chế tạo đã chậm lại đáng kể từ tháng 10/2022. 

Do vậy, dự báo ít nhất trong nửa đầu năm, xuất khẩu có thể sẽ tăng trưởng với tốc độ chậm hơn do nhu cầu bên ngoài suy yếu.

Bước sang nửa cuối năm, nhiều sự đồng thuận kỳ vọng rằng lạm phát Chi tiêu tiêu
dùng cá nhân (PCE) quý IV/2022 của Mỹ sẽ thấp hơn dự báo của FED. Điều này có thể sẽ vực dậy tâm lý người tiêu dùng tại Mỹ cũng như các thị trường xuất khẩu chủ lực khác của Việt Nam. Cùng với việc Trung Quốc mở cửa trở lại gần đây, những tín hiệu này được kỳ vọng có thể giúp sớm thúc đẩy xuất khẩu và sản xuất của Việt Nam về cuối năm.

Dòng vốn FDI vẫn tích cực

Theo Tổng cục Thống kê, tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam tính đến ngày 20/12/2022 (bao gồm vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài) ước đạt gần 27,72 tỷ USD, giảm 11% so với năm trước. Tuy nhiên, điểm sáng là vốn FDI giải ngân đạt tới 22,4 tỷ USD, tăng 13,5% so với cùng kỳ và là mức FDI thực hiện cao nhất trong 5 năm qua.

Trên nền mạnh mẽ của năm 2022, Việt Nam được kỳ vọng vẫn giữ được lợi thế trong việc thu hút FDI trong năm 2023 trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái cơ cấu. 

Nhóm phân tích MAS chỉ ra một số yếu tố chính có thể tác động đến triển vọng hút FDI của nước ta trong năm nay bao gồm: ảnh hưởng của việc đồng USD mạnh lên so với VND, rủi ro địa chính trị cũng như cạnh tranh gia tăng trong việc thu hút đầu tư nước ngoài giữa các quốc gia (chẳng hạn như Malaysia, Indonesia, Ấn Độ). 

Lạm phát cả năm dự báo 4,5-5%, chính sách tiền tệ có thể linh hoạt hơn

MAS dự báo lạm phát năm 2023 sẽ dưới mức 4,5-5%, tương ứng với kỳ vọng tăng trưởng tín dụng 13-15%. Cụ thể, trong năm 2022, các chuyên gia cho rằng xung đột Ukraine – Nga và các biện pháp “Zero-Covid” nghiêm ngặt của Trung Quốc đã gây ra lạm phát chi phí đẩy (cost-push inflation). Trong khi đó, bước sang năm 2023, dự báo tác động của yếu tố chi phí đẩy sẽ giảm dần và thay thế bằng yếu tố nội tại (built-in factors) (áp lực giữa lương và giá). 

“Theo chúng tôi quan sát, CPI tăng khá nhanh bắt đầu từ tháng 9/2022, trong đó CPI của nhóm Lương thực & thực phẩm, Nhà ở & VLXD, và Giáo dục có mức tăng cao nhất. Trong bối cảnh này, chúng tôi cho rằng quá trình giảm phát có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn vì sẽ có độ trễ giữa tốc độ tăng lương chậm lại và tốc độ lạm phát chậm lại ở các lĩnh vực dịch vụ vốn sử dụng nhiều nhân lực. 

Ngoài ra, với khả năng cao giá điện sẽ tăng vào năm 2023 (giá điện Việt Nam bình quân giữ ở mức 1.864,44 đồng/kWh (chưa bao gồm VAT) kể từ tháng 3/2019), chúng tôi kỳ vọng yếu tố nội tại sẽ đóng vai trò quyết định trong việc gia tăng áp lực lạm phát ở Việt Nam trong năm 2023”, báo cáo của MAS nêu rõ.

Trong giả thuyết như vậy, chính sách tiền tệ được dự báo sẽ linh hoạt hơn trong năm 2023. Nhất là khi các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới, bao gồm cả FED, được dự báo sẽ giảm tốc độ tăng lãi suất dần trong năm. 

“Với kỳ vọng này, chúng tôi dự báo chính sách tiền tệ sẽ tiếp tục được thắt chặt trong nửa đầu năm 2023 trước khi nới lỏng dần. Như vậy, mức giảm giá của VND được kỳ vọng sẽ ở mức vừa phải nhờ cơ chế điều tiết cung cầu ngoại tệ linh hoạt của NHNN. Ngoài ra, việc củng cố chính sách tài khóa (với tỷ lệ nợ công năm 2021 là 43,1% GDP) và bộ vốn đệm để ứng phó với các cú sốc từ bên ngoài (nhờ dòng vốn FDI ổn định và thặng dư tài khoản vãng lai) sẽ giúp ổn định vĩ mô nói chung”, nhóm phân tích MAS nhận định.

Theo ông Lê Trung Hiếu, Việt Nam có một số động lực tăng trưởng trong năm 2023. Điều này thể hiện rõ ở góc độ sản xuất và góc độ sử dụng. Cụ thể, ở góc độ sản xuất, ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản trong khó khăn luôn thể hiện vai trò là “bệ đỡ” của nền kinh tế; đồng thời, ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản cũng đang thực hiện quá trình tái cơ cấu chuyển từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp” và cũng đã đạt được những kết quả tích cực nên kết quả tăng trưởng sẽ ổn định khoảng 3% như những năm gần đây.

Tiếp đó là ngành công nghiệp, đối với công nghiệp chế biến chế tạo, đặc biệt là sản xuất hàng tiêu dùng xuất khẩu (may mặc, da giày, điện tử, đồ gỗ) dự báo sẽ có suy giảm do cầu tiêu dùng thế giới giảm đặc biệt trong quý I và có thể sang quý II/2023; nhưng việc chuyển hướng sang khai thác hiệu quả thị trường nội địa 100 triệu dân còn nhiều tiềm năng để bù đắp.

Đối với lĩnh vực xây dựng hạ tầng, các dự án cơ sở hạ tầng sẽ tập trung thực hiện trong năm 2023, như ngày 1/1/2023 đã khởi công đồng loạt 12 dự án thành phần thuộc dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025.

Đối với khu vực dịch vụ, năm 2023, tiếp tục có sự tăng trưởng khá nhất là hoạt động thương mại điện tử có xu hướng phát triển mạnh trong những năm gần đây; khách du lịch trong nước và quốc tế tiếp tục dự báo tăng cao, khi đó những ngành chưa hoàn toàn phục hồi, hoặc phục hồi chậm so với trước đại dịch sẽ tăng trưởng cao như: dịch vụ lưu trú, ăn uống; vận tải; hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ; nghệ thuật vui chơi, giải trí…

Bên cạnh đó, năm 2023, là điểm rơi của đầu tư công trung hạn và giải ngân thực hiện gói đầu tư cơ sở hạ tầng thuộc chương trình phục hồi phát triển kinh tế – xã hội, khi thực hiện đây sẽ là nguồn vốn mồi thúc đẩy đầu tư tư nhân, thúc đẩy sản xuất, kích cầu nền kinh tế.

Cùng với đó, dòng vốn FDI vào Việt Nam dự báo tăng khá khi một số dự án lớn đang hoàn thành thủ tục đầu tư, dự kiến đăng ký và thực hiện trong quý I/2023; các công ty tại Việt Nam tiếp tục đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Đây sẽ là động lực chính trong tăng trưởng kinh tế năm 2023.

Tổng cục Thống kê cũng chỉ ra, cầu tiêu dùng năm 2023 sẽ tiếp tục hồi phục sau đại dịch và được hỗ trợ từ nhu cầu du lịch trong nước. Đối với xuất khẩu, mặc dù, năm 2023 sẽ có khó khăn xuất khẩu đến các đối tác thương mại lớn của Việt Nam như Mỹ, EU.

Tuy nhiên, Việt Nam có thể bù đắp ở các thị trường FTA thế hệ mới; RCEP khi Trung Quốc mở cửa trở lại khi nới lỏng chính sách Zero COVID, khi đó Việt Nam có thể xuất khẩu những mặt hàng tiêu dùng vào thị trường hơn 1 tỷ dân sau thời gian dài cách ly, dự báo có sự tăng trưởng xuất khẩu từ 6-8%. Bên cạnh đó, khi Trung Quốc mở cửa trở lại vào đầu năm 2023 thì lượng lớn khách du lịch từ Trung Quốc sẽ đến Việt Nam, khi đó xuất khẩu dịch vụ sẽ tăng mạnh.

“Cùng với các chính sách tiếp tục hỗ trợ phát triển kinh tế của Chính phủ trong năm 2023, mặc dù, có nhiều khó khăn nhưng nền kinh tế có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,5% như Quốc hội đã đề ra”, Phó Tổng cục trưởng Lê Trung Hiếu tin tưởng./. 

Tăng trưởng GDP quý IV/2022 của Việt Nam đạt 5,92% so với cùng kỳ năm 2021, đó là thông tin do Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương công bố tại cuộc họp báo về số liệu thống kê kinh tế xã hội quý IV và cả năm 2022 diễn ra ngày hôm nay (29/12).  Con số này tuy cao hơn tốc độ tăng 4,7% và 5,17% của cùng kỳ năm 2020 và 2021 nhưng thấp hơn tốc độ tăng của quý IV các năm 2011-2019.  

Tính chung cả năm, tăng trưởng GDP năm 2022 của Việt Nam đạt 8,02%. Đây cũng là mức tăng GDP hàng năm cao nhất trong giai đoạn 2011-2022.

Trong mức tăng chung của toàn nền kinh tế, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,36%, đóng góp 5,11% vào tốc độ tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 7,78%, đóng góp 38,24%; khu vực dịch vụ tăng 9,99%, đóng góp 56,65%.