Theo thông tin vừa công bố sáng 6/3, Hòa Phát cho biết trong tháng 2, sản lượng tiêu thụ các sản phẩm thép HPG tại thị trường trong và ngoài nước đều giảm so với cùng kỳ. Điều này phản ánh hai trạng thái khác nhau của thị trường xây dựng đầu năm 2022 và 2023. Quý I/2022, thép xây dựng tiêu thụ cao kỷ lục nhờ nhu cầu thị trường tăng trưởng mạnh. Sang năm 2023, thị trường trầm lắng do sức cầu yếu, dẫn đến mức tiêu thụ thép không khả quan.

Cụ thể, sản lượng thép xây dựng đạt 282.000 tấn, giảm 37% so với tháng 2/2022. Sản lượng HRC của Hòa Phát ghi nhận 186.000 tấn, giảm hơn 20% so với cùng kỳ năm trước dù cao gấp hơn 2 lần so với tháng 1/2023. Với sản phẩm hạ nguồn HRC, ống thép Hòa Phát tiêu thụ 54.000 tấn, giảm 31%; tôn mạ các loại đạt gần 27.000 tấn, giảm nhẹ so với cùng kỳ.

Lũy kế 2 tháng đầu năm, sản lượng thép thô của Tập đoàn Hòa Phát đạt 809.000 tấn, giảm 42% so với cùng kỳ. Doanh số bán hàng thép xây dựng, HRC và phôi thép ghi nhận 877.000 tấn, giảm 34% so với 2 tháng đầu năm 2022.

Ngoài ra, Hòa Phát còn cung cấp cho thị trường 107.000 tấn ống thép, 48.000 tấn tôn mạ các loại, đạt tương ứng 83% và 68% so với sản lượng bán hàng 2 tháng đầu năm ngoái.

Theo tài liệu ĐHĐCĐ 2023 dự kiến diễn ra ngày 30/3 tới đây, Hòa Phát dự kiến sẽ trình cổ đông thông qua kế hoạch doanh thu 150.000 tỷ đồng doanh thu và 8.000 tỷ lợi nhuận sau thuế cho cả năm 2023; lần lượt tăng 6% và giảm 5% so với thực hiện năm 2022.

Trước đó, năm 2022, Hòa Phát đạt tổng doanh thu 142.771 tỷ đồng, giảm 5% so với năm 2021. Lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 8.444 tỷ đồng, giảm 26.077 tỷ đồng, tương ứng giảm 76% so với năm 2021. Riêng quý IV/2022, công ty lỗ sau thuế gần 2.000 tỷ đồng, ghi nhận quý lỗ lớn nhất trong lịch sử 30 năm hoạt động của Hòa Phát.  

Trên thị trường, kết phiên 6/3, giá cổ phiếu HPG ở mức 20.400 đồng/cp, đã hồi phục xấp xỉ 68,6% từ vùng đáy gần nhất do ảnh hưởng tiêu cực từ thị trường. Tuy nhiên, mức giá này đã giảm 47,2% so với thị giá cách đây 1 năm (giá cp HPG kết phiên 7/3/2022 đạt 38.655 đồng/cp)

Mới đây (ngày 17/2), Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) vừa có báo cáo tổng quan thị trường thép toàn cầu tháng 1. Theo đó,với sản lượng sản xuất trên 326.400 tấn và sản lượng bán hàng trên 304.200 tấn, Hòa Phát đã nâng thị phần thép xây dựng từ khoảng 35% cuối năm 2022 lên 36,05%, dẫn đầu các doanh nghiệp thép trong nước.

Đứng thứ hai về thị phần này là Công ty Thép Việt Nam (VNSteel – Mã: TVN) với khả năng chiếm lĩnh bằng 1/2 của Hòa Phát. Trong tháng 1, TVN sản xuất gần 127.400 tấn và tiêu thụ hơn 130.200 tấn thép xây dựng, chiếm 15,43% toàn ngành. Các doanh nghiệp xếp sau lần lượt là Formosa Hà Tĩnh, Posco Yamato Vina và Ống thép Việt Đức.

Hiệp hội thép Việt Nam hiện có 100 thành viên. Với 36,05% thì thị phần trong tháng 1 của Hòa Phát không chỉ cao hơn tổng thị phần của 4 doanh nghiệp trong top 5, mà thậm chí còn cao hơn tổng thị phần của 95 công ty ngoài top 5.

Việc Hòa Phát mở rộng thị phần diễn ra trong bối cảnh toàn ngành thép vẫn đang suy yếu.

Bên cạnh đó, công ty Chứng khoán SSI Research cho biết, Tập đoàn Hòa Phát đang xem xét tái khởi động 3 lò cao còn lại trong nửa đầu năm 2023. Trước đó, theo nguồn tin từ công ty tư vấn Kallanish Commodities Ltd., cuối tháng 12/2022, HPG đã bắt đầu khởi động lại một lò cao ở Hải Dương và nâng công suất thép thanh thêm 700.000 tấn/năm. Lò cao này sẽ mất 7 ngày để bắt đầu sản xuất phôi.

Tổng quan thị trường, VSA đánh giá, ngành thép toàn cầu trong quý I/2023 tiếp tục nhịp tăng trưởng không chắc chắn, nhu cầu thép chịu tác động của suy thoái kinh tế, sự bất ổn của nguồn cung nguyên liệu, cuộc xung đột giữa các quốc gia, dù có nhiều dự đoán về sự khôi phục sản xuất của Trung Quốc với những chính sách nới lỏng về dịch Covid-19 hiện nay của nước này.

Thị trường thép đầu năm 2023 khá ổn định

Theo báo cáo VSA, sản lượng thép thô thế giới của 64 quốc gia báo cáo với Hiệp hội Thép Thế giới (worldsteel) là 140,7 triệu tấn trong tháng 12/2022, giảm 10,8% so với cùng kỳ năm 2021. Tổng sản lượng thép thô thế giới là 1.878,5 triệu tấn năm 2022, giảm 4,2% so với năm 2021.

Tại Hoa Kỳ, thị trường thép cuộn cán nóng ổn định trong tháng 1 do người mua đã nắm được các đợt tăng giá không chính thức bổ sung từ nhiều nhà máy, trong khi thị trường tiếp tục hấp thụ đợt tăng giá mới nhất từ Nucor và Cleveland Cliffs, đang nhắm mục tiêu chào giá $800/tấn.

Cùng thời điểm này, ở châu Âu, phần lớn các nhà sản xuất HRC đã rút lại các chào hàng từ thị trường và chuẩn bị tăng giá. Nhiều người tham gia thị trường cho biết các nhà sản xuất thép đã lên kế hoạch mục tiêu €800/tấn xuất xưởng Ruhr ở Tây Bắc Âu và mức giá tương tự ở phần còn lại của EU.

Thị trường HRC Châu Á ổn định trong bối cảnh thị trường Trung Quốc và Việt Nam trầm lắng do những người tham gia thị trường đang trong tâm trạng nghỉ lễ. Giá HRC SS400 dày 3 mm ở mức $632/tấn FOB Trung Quốc và $623/tấn CFR Đông Nam Á tại thời điểm cuối tháng 1. Giá HRC SAE1006 ở mức $642/tấn FOB Trung Quốc và $639/tấn CFR Đông Nam Á. Hợp đồng tháng 5 được giao dịch tích cực nhất trên Sàn giao dịch kỳ hạn Thượng Hải đóng cửa ở mức 4.224 NDT/tấn ($622), tăng 28 NDT/tấn so với ngày hôm trước.

Nhìn lại 2022: Năm khó khăn chồng chất 

Tính riêng quý IV/2022, doanh thu thuần HPG đạt 26 nghìn tỷ đồng, giảm 42% so với cùng kỳ và giảm 26% so với quý trước, trong khi lợi nhuận ròng trong quý ghi nhận mức lỗ kỷ lục là -2 nghìn tỷ đồng. Kết quả kinh doanh kém khả quan trong quý được cho là do sản lượng giảm mạnh và tăng trích lập dự phòng hàng tồn kho.

Sản lượng tiêu thụ thép xây dựng quý IV/2022 ghi nhận mức thấp nhất trong 3 năm qua. Theo đó, sản lượng tiêu thụ thép xây dựng giảm 25% so với cùng kỳ và 24% so với quý trước đạt 820 nghìn tấn. Tổng sản lượng tiêu thụ thép xây dựng và phôi thép đạt 902 nghìn tấn, giảm 18% so với quý trước và giảm 43% so với cùng kỳ, ghi nhận mức theo quý thấp nhất kể từ khi Khu liên hợp Dung Quất đi vào hoạt động vào quý IV/2019.

Về thép dẹt, sản lượng HRC trong quý IV/2022 đạt 591 nghìn tấn (giảm 6% so với cùng kỳ và 3% so với quý trước) do nhu cầu đối với các sản phẩm hạ nguồn giảm, đặc biệt là tôn mạ. Sản lượng tôn mạ kẽm cũng giảm 49% so với cùng kỳ đạt 79 nghìn tấn, trong khi sản lượng thép ống giảm 4% đạt 591 nghìn tấn.

Kết quả, HPG ghi nhận lợi nhuận gộp trong quý cuối cùng của 2022 âm 885 tỷ đồng. Đây là lần đầu tiên chỉ tiêu này ghi nhận con số âm kể từ quý IV/2008. Theo đó tỷ suất lợi nhuận gộp quý IV/2022 là -3,4%. Công ty ghi nhận kết quả kém quả khan như vậy là do 3 nguyên nhân chính. Thứ nhất, công suất sử dụng đạt mức thấp trong lịch sử của các lò cao là 70% quý IV/2022 so với 100% cùng kỳ năm 2021 và 80% quý III/2022, dẫn đến chi phí cố định trên mỗi đơn vị sản xuất cao hơn. Thứ hai, hàng tồn kho giá cao làm tăng giá vốn, và cuối cùng là trích lập dự phòng hàng tồn kho tăng 337 tỷ đồng mặc dù giá thép và nguyên vật liệu phục hồi trong quý.

Lũy kế cả năm 2022, HPG đạt doanh thu 142.000 tỷ đồng, giảm 5% so với 2021. Lợi nhuận sau thuế cả năm đạt hơn 8.400 tỷ đồng, chỉ bằng 24% so với năm 2021.

Lãi chênh lệch tỷ giá bù đắp một phần cho lãi suất tăng. Theo đó, HPG ghi nhận khoản lãi ròng tỷ giá khoảng 361,5 tỷ đồng trong Q4.2022 so với khoản lỗ 49 tỷ đồng trong Q4.2021 và 1 nghìn tỷ đồng trong Q3.2022. Nguyên nhân là do đồng VND tăng 1,1% so với đồng USD. Lãi tỷ giá phần nào bù đắp cho chi phí lãi vay tăng 300 tỷ đồng so với cùng kỳ và 96 tỷ đồng so với quý trước do lãi suất tăng.

Giảm hàng tồn kho để giảm áp lực lên dư nợ. Công ty đã chủ động cắt giảm sản xuất, giúp hàng tồn kho giảm 22,6 nghìn tỷ đồng (40%) trong 6 tháng qua xuống còn 35,7 nghìn tỷ đồng – tương đương với khoảng 4 tháng tồn kho. Điều này giúp công ty giảm tổng dư nợ 12,1 nghìn tỷ đồng (17%) trong 6 tháng qua, với số dư nợ theo đồng USD giảm 600 triệu USD (hoặc hơn 14 nghìn tỷ đồng) xuống còn 700 triệu USD trong năm 2022, chiếm 29% tổng dư nợ của công ty.

Triển vọng 2023: doanh thu sụt giảm, lợi nhuận khởi sắc

Sản lượng tiêu thụ tháng 1 vẫn yếu cho đến hết kỳ nghỉ Tết

Sản lượng tiêu thụ tháng 1 là 304 tấn, giảm 20% so với cùng kỳ (svck), đây không phải là mức giảm đáng kể khi kỳ nghỉ Tết rơi vào tháng 1 năm nay, sớm hơn 1 tháng so với năm trước. Tuy nhiên, sản lượng HRC, tôn mạ và phôi thép lần lượt giảm đáng kể svck xuống lần lượt là 86 nghìn tấn, giảm 62%, 21 nghìn tấn, giảm 50% và 13 nghìn tấn, giảm 41%. Chỉ có thép ống tăng 6% đạt 53 nghìn tấn. Sản lượng sản xuất trong tháng 1 không đổi so với tháng trước ở mức 392.000 tấn, tương đương với công suất hoạt động ước tính là 55%.

Giá thép phục hồi với tốc độ chậm

Giá thép xây dựng trung bình đã phục hồi khoảng 1,2 triệu đồng/tấn, tương đương 8% trong 3 tháng qua. Tuy nhiên, mức tăng giá thành phẩm như vậy là thấp hơn so với mức tăng 20% của giá Trung Quốc, hay mức tăng trung bình 25% của giá quặng sắt và than cốc do nhu cầu trong nước yếu.

Mặt khác, giá thép HRC, thường có mối tương quan cao hơn với giá trong khu vực, đã tăng hơn 20% trong 2 tháng qua. Tuy nhiên, nhu cầu vẫn còn yếu, với khối lượng giảm trong 3 tháng liên tiếp vừa qua (giảm trung bình khoảng 30% mỗi tháng) do nhu cầu thấp đối với các sản phẩm hạ nguồn (đặc biệt là tôn mạ).

Việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ giúp ổn định giá thép nhưng điều này có thể không có tác động đáng kể đến khối lượng xuất khẩu của HPG

Nhu cầu của Trung Quốc cải thiện, được thúc đẩy bởi việc mở cửa trở lại, giúp giá thép khu vực phục hồi tích cực trong ba tháng qua và trở nên ổn định hơn trong năm 2023 sau năm 2022 thực sự khó khăn. Tuy nhiên, giá thép khó quay trở lại xu hướng tăng do nhu cầu của Trung Quốc được kỳ vọng chỉ đạt mức phục hồi khiêm tốn với việc số lượng bán nhà giảm mạnh trong năm 2022, và việc mở cửa trở lại cũng sẽ làm tăng nguồn cung. Ngoài ra, tác động của việc Trung Quốc mở cửa trở lại đối với khối lượng xuất khẩu của HPG có thể không đáng kể do giá thép trung bình của Việt Nam vẫn cao hơn so với giá thép Trung Quốc.

Từ những phân tích dựa trên kết quả kinh doanh, các chuyên gia ước tính sản lượng tiêu thụ thép xây dựng của HPG sẽ giảm 4,7% svck trong năm 2023 đạt 4,1 triệu tấn do sự chững lại thị trường bất động sản và kinh tế vĩ mô. Sản lượng HRC có thể giảm 12% đạt 2,3 triệu tấn so với mức đỉnh trong năm 2022. Kết hợp với sản lượng phôi thép là 240 nghìn tấn, giảm 17% svck, sản lượng thép thô trong năm 2023 dự kiến là 6,6 triệu tấn, tương đương với công suất hoạt động là 76% so với 85% trong năm 2022.

SSI cũng đưa ra
giả định rằng giá thép xây dựng trung bình và giá thép HRC sẽ giảm lần lượt -2,8% và -17,7% ở mức 15,6 triệu đồng/tấn và 615 USD/tấn. Giá quặng sắt và than cốc đầu vào được giả định giảm -5% và -28% so với cùng kỳ lần lượt là 110 USD/tấn và 320 USD/tấn.

Doanh thu 2023 được dự báo sẽ giảm 14% đạt 121 nghìn tỷ đồng do cả sản lượng tiêu thụ và giá bán cho khách hàng đều giảm. Lợi nhuận ròng ước tính sẽ phục hồi 15% so với cùng kỳ đạt 9,7 nghìn tỷ đồng nhờ giá thép ổn định hơn và giảm ảnh hưởng từ hàng tồn kho giá cao.

Theo đó, trong tháng 1/2023, HPG sản xuất 392.000 tấn thép thô, tương đương 56% cùng kỳ 2022. Sản lượng bán hàng thép xây dựng, phôi thép và thép cuộn cán nóng (HRC) đạt 402.000 tấn, giảm hơn 36% so với cùng kỳ và giảm 28% so với tháng trước.

Công ty cho biết vì Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán đều nằm trong tháng 1, nhu cầu thị trường vật liệu xây dựng nói chung và sắt thép nói riêng đều thấp. Do vậy, sản lượng sản xuất và bán hàng đều giảm đáng kể so với cùng kỳ.

Trong sản lượng trên, thép xây dựng, thép cuộn chất lượng cao đóng góp 304.000 tấn, giảm 20% so với tháng 1/2022. HRC đạt 86.000 tấn, trong đó có 4.600 tấn xuất khẩu sang thị trường Thái Lan. Ngoài ra, HPG còn cung cấp gần 13.000 tấn phôi thép cho các nhà máy cán thép khác của Việt Nam.

Đầu năm 2023, Hòa Phát ghi nhận nhiều đơn hàng xuất khẩu tới các thị trường khu vực châu Mỹ, châu Á và châu Úc như: Mỹ, Canada, Mexico, Puerto Rico, Úc, Malaysia, Hồng Kông (Trung Quốc), Campuchia… Sản lượng xuất khẩu thép (thép thanh, thép cuộn xây dựng, thép cuộn chất lượng cao) trong tháng 1 đạt 46.000 tấn.

Về các sản phẩm hạ nguồn, ống thép Hòa Phát là ghi nhận hơn 53.000 tấn, tăng 6% so với tháng đầu năm 2022. Tôn mạ các loại đạt 21.000 tấn, tương đương 50% so với cùng kỳ 2022.

Theo thống kê của VietstockFinance sáng 8/2, HPG đạt hơn 3,2 triệu đồng doanh thu thuần bình quân mỗi giây và khoảng âm 250 nghìn đồng lãi ròng mỗi giây tính riêng quý IV/2022, lần lượt xếp thứ 5 và 29 trong nhóm VN30.

Mới đây, HPG cũng nâng giá bán thép HRC lên mức 650 – 652 USD/tấn (giá CFR). Đây là mức giá áp dụng cho các lô hàng vận chuyển trong tháng 3 và đầu tháng 4/2022 và chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng (VAT).

Trước đó, doanh nghiệp này từng nhiều lần nâng giá bán với thép xây dựng. Trong lần gần nhất, Hòa Phát điều chỉnh tăng 210.000 đồng/tấn đối với thép cuộn CB240 và thép thanh vằn D10 CB300. Sau điều chỉnh, giá hai loại thép này lần lượt là 15,15 triệu đồng/tấn và 15,23 triệu đồng/tấn.

Hai quý thua lỗ liên tiếp

Nửa cuối năm 2022 là quãng thời gian khó khăn đối với nhiều doanh nghiệp ngành thép khi nhu cầu tiêu thụ suy yếu, giá bán thấp, lãi suất và tỷ giá biến động bất lợi.

Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG) – doanh nghiệp thép lớn nhất Việt Nam cả về vốn hóa lẫn sản lượng – chưa công bố báo cáo tài chính nhưng đã ra thông cáo cho biết lỗ sau thuế quý IV ước tính gần 2.000 tỷ đồng. Lũy kế cả năm 2022, Hòa Phát lãi sau thuế hơn 8.400 tỷ đồng, giảm 76% so với năm 2021.

Trong quý I và II/2022, tập đoàn của tỷ phú Trần Đình Long lãi hàng nghìn tỷ đồng, lớn hơn tất cả doanh nghiệp thép khác trên thị trường chứng khoán cộng lại. Sang quý III và IV, các khoản lỗ của Hòa Phát cũng đều lớn nhất ngành.

Tập đoàn Hoa Sen (Mã: HSG) từng lỗ ròng 887 tỷ đồng trong quý III/2022 (tức quý IV theo niên độ tài chính của Hoa Sen), nhưng đến quý vừa qua, số lỗ giảm còn 680 tỷ đồng.

Tương tự, Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNSteel – Mã: TVN) giảm lỗ từ 567 tỷ còn 410 tỷ. Biểu đồ bên dưới cho thấy Công ty cổ phần Thép Nam Kim (Mã: NKG) cũng giảm lỗ từ gần 419 tỷ còn 356 tỷ. Số lỗ của CTCP Gang thép Thái Nguyên (Tisco – Mã: TIS) từ 25 tỷ trong quý III còn 17 tỷ trong quý IV.

Doanh thu và sản lượng đi xuống

Một trong những nguyên nhân khiến doanh nghiệp thép thua lỗ trong quý IV là doanh thu sa sút. Hòa Phát cho biết doanh thu quý vừa qua đạt khoảng 26.000 tỷ đồng, giảm 42% so với cùng kỳ năm trước. Hoa Sen, Nam Kim, VNSteel cũng rơi vào tình cảnh tương tự.

Sản lượng tiêu thụ đi xuống kết hợp với giá liên tục sụt giảm là tác nhân khiến nguồn thu của các doanh nghiệp không còn được như năm trước.

Theo số liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), tổng tiêu thụ sản phẩm thép năm 2022 đạt 27,3 triệu tấn, giảm 7,2% so với năm 2021. Tổng xuất khẩu là 6,28 triệu tấn, giảm gần 20%.

Thép xây dựng là mặt hàng duy nhất ghi nhận sản lượng nhích lên 3%, như biểu đồ bên dưới cho thấy. Tiêu thụ tôn mạ giảm 22% chủ yếu do thị trường xuất khẩu suy yếu tới 38%. Tình hình bán hàng các sản phẩm hạ nguồn như tôn mạ và ống thép đều ảm đạm khiến sản lượng thép cuộn cán nóng (HRC) cũng giảm hơn 13%.

Nhìn chung, sự suy giảm về sản lượng không làm thay đổi nhiều thứ tự về thị phần. Hòa Phát gia tăng thị phần mảng thép xây dựng và ống thép lên lần lượt 34,8% và 28,5%, giữ vững ngôi đầu toàn ngành.

Thị phần tôn mạ của Hoa Sen giảm từ 35,9% trong năm 2021 còn 28,7% trong năm vừa qua, nhưng vẫn đủ để tập đoàn của Chủ tịch Lê Phước Vũ dẫn đầu thị trường.

Theo Hiệp hội Thép Thế giới (Worldsteel), tổng sản lượng thép thô toàn cầu 11 tháng đầu 2022 đạt 1.691 triệu tấn, giảm 3,7% so với cùng kỳ năm 2021. Worldsteel cũng ước tính nhu cầu thép toàn cầu giảm 2,3% trong năm 2022, còn 1.797 triệu tấn. Bước sang năm 2023, nhu cầu thép được dự báo sẽ phục hồi 1% và đạt 1.815 triệu tấn.

Hòa Phát cho rằng ngành thép đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất và đang trên đà hồi phục. Tập đoàn đã và đang theo dõi sát diễn biến thị trường để điều chỉnh hoạt động sản xuất kinh doanh một cách linh hoạt, đảm bảo việc làm cho người lao động.

Kết phiên đầu năm Quý Mão (27/1), giá cổ phiếu HPG dừng ở 21.500 đồng/cp, tương đương với vốn hóa hơn 125.000 tỷ đồng. Hiện nay HPG là cổ phiếu thép duy nhất có giá trị thị trường nằm trong top 10 sàn HOSE.

Cổ phiếu HSG hiện đang ở mức 14.950 đồng/cp, cao gấp đôi mức đáy hồi giữa tháng 11/2021. Tương tự, NKG cũng đã tăng 113% trong hơn hai tháng qua.

Theo báo cáo tài chính quý IV hợp nhất mới được công bố, Công ty cổ phần Thép Nam Kim (Mã: NKG) đạt doanh thu thuần 4.300 tỷ đồng trong ba tháng cuối năm 2022, giảm 51% so với cùng kỳ năm trước.

Giá vốn hàng bán chỉ giảm với tốc độ 42% xuống còn 4.449 tỷ, dẫn tới khoản lỗ gộp 149 tỷ đồng, trái ngược với khoản lãi gộp 1.058 tỷ đồng của quý IV/2021. Chi phí bán hàng kỳ này của Nam Kim chỉ là 152 tỷ đồng, giảm 70%. Chi phí quản lý doanh nghiệp là gần 45 tỷ, gấp đôi cùng kỳ.

Sau khi hạch toán hết các nguồn thu nhập và chi phí, Nam Kim báo lỗ sau thuế hơn 356 tỷ đồng trong quý IV/2022. Đây là quý lỗ gộp và lỗ ròng thứ hai liên tiếp của doanh nghiệp chuyên về tôn mạ và ống thép này.

Tính chung cả năm 2022, doanh thu của Nam Kim giảm 18% còn gần 23.100 tỷ đồng, lãi gộp sụt 64% còn 1.542 tỷ, lỗ sau thuế 66,7 tỷ trong khi năm trước có lãi hơn 2.200 tỷ. Đây là năm thua lỗ đầu tiên của Nam Kim trong một thập kỷ.

Trong báo cáo chiến lược đầu tư công bố ngày 30/12, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) từng dự báo Nam Kim lỗ sau thuế 744 tỷ đồng trong năm 2022, lớn gấp 11 lần số lỗ thực tế mới được thông báo. Với năm 2023, VDSC dự báo Nam Kim sẽ tiếp tục lỗ 359 tỷ.

Trước Nam Kim, doanh nghiệp lớn nhất ngành thép Việt Nam là Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG) cũng công bố kết quả kinh doanh quý IV đầy u ám với khoản lỗ kỷ lục gần 2.000 tỷ đồng, doanh thu giảm 42%.

Tổng cộng hai quý III và IV/2022, Hòa Phát lỗ khoảng 3.800 tỷ. Lũy kế cả năm, tập đoàn của Chủ tịch Trần Đình Long vẫn có lãi thuần khoảng 8.400 tỷ.

Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNSteel – Mã: TVN) cũng báo lỗ 410 tỷ đồng trong quý IV, gấp gần hai lần số lỗ 212 tỷ đồng cùng kỳ 2021. Lũy kế cả năm 2022, VNSteel lỗ sau thuế 822 tỷ đồng, trái ngược với khoản lãi 859 tỷ của năm trước.

Toàn ngành tôn mạ năm vừa qua ghi nhận sản lượng bán hàng gần 4,2 triệu tấn, giảm 21,8% so với 2021. Nguyên nhân chủ yếu là thị trường xuất khẩu khó khăn khi sản lượng giảm 38% xuống còn gần 2,1 triệu tấn, tỷ trọng khối lượng xuất khẩu trong tổng tiêu thụ giảm từ 63% còn 50%.

Nam Kim sản xuất 730.100 tấn tôn mạ và bán ra 706.700 tấn, chiếm 16,9% thị phần tiêu thụ toàn ngành. So với năm trước, sản lượng tiêu thụ năm 2022 của Nam Kim giảm 24,2%, tương đồng với mức giảm 23,4% của Hòa Phát và khả quan hơn tốc độ lao dốc 37,6% của Hoa Sen. Tôn Đông Á chỉ giảm 4,1% sản lượng bán ra.

Trong năm 2021, Nam Kim từng đứng thứ 2 về thị phần tôn mạ, chỉ sau Tập đoàn Hoa Sen. Đến năm 2022, Nam Kim rơi xuống vị trí số 3, sau Hoa Sen và Tôn Đông Á.

Ở thị trường ống thép, Nam Kim sản xuất 162.300 tấn và tiêu thụ gần 168.600 tấn, nắm giữ 6,42% thị phần. So với năm 2021, sản lượng bán hàng của Nam Kim tăng trưởng 14,4% trong khi Hòa Phát chỉ tăng 10,9%, Hoa Sen sụt 22%, Minh Ngọc giảm 1,6%.

VDSC cho rằng khối lượng bán tôn mạ của Nam Kim trong năm 2023 sẽ giảm 2,4%. Trong đó, xuất khẩu được dự báo sẽ giảm 7,6% vì cạnh tranh gay gắt và tiêu thụ kém trong nửa đầu năm do lạm phát cao; bán hàng trong nước có thể tăng 10,7% nhờ Chính phủ đẩy mạnh giải ngân đầu tư công.

Kết phiên gần đây nhất 19/1, giá cổ phiếu NKG dừng ở 15.500 đồng/cp, tương ứng với vốn hóa 4.081 tỷ đồng.

Thông tin được Tập đoàn Hòa Phát công bố ngày 19/1 cho biết doanh thu lũy kế cả năm 2022 đạt 142.000 tỷ đồng, giảm 5% so 2021.

Đáng chú ý, sau khi báo lỗ hai quý liên tiếp, lợi nhuận sau thuế cả năm của Hòa Phát chỉ đạt hơn 8.400 tỷ đồng, chỉ bằng 24% so với năm trước.

Năm qua, số lượng thép Tập đoàn cung cấp cho thị trường phần nào có sự sụt giảm. Cụ thể, Hòa Phát đã cung cấp cho thị trường 7.2 triệu tấn thép, giảm 7% so với năm 2021, bao gồm phôi thép, thép xây dựng, thép cuộn cán nóng (HRC).

Đóng góp chính vào sản lượng bán hàng là thép xây dựng và HRC. Thép xây dựng ghi nhận 4,2 triệu tấn, tăng 10% so với cùng kỳ và chiếm 59% trong tổng sản lượng thép các loại. Trong đó xuất khẩu đóng góp gần 1,2 triệu tấn. HPG vẫn giữ ngôi đầu về thị phần trong nước với gần 35%.

Mặt hàng HRC đạt hơn 2,6 triệu tấn, tăng nhẹ svck. Sản phẩm ống thép của Tập đoàn cũng ghi nhận mức tăng khoảng 11% so với năm 2021. Thị phần ống thép của HPG cũng dẫn đầu cả nước với 28,5%. 

Bên cạnh các dòng sản phẩm thép truyền thống, Hòa Phát cũng công bố sản xuất thành công các dòng thép chất lượng cao, đặc biệt là các dòng thép kỹ thuật khó như thép cuộn làm tanh lốp ô tô, đinh vít, và thép thanh vằn đóng cuộn. Dự án nhà máy sản xuất container đang trong quá trình hoàn thiện, dự kiến sẽ chính thức ra sản phẩm trong quý I/2023. 

Như vậy, lãi ròng năm 2022 của Hòa Phát còn kém khá xa so với dự phóng của các công ty chứng khoán. Chẳng hạn, trong báo cáo triển vọng doanh nghiệp hồi cuối tháng 11/2022, Chứng khoán Bản Việt (VCSC) dự phóng Hòa Phát có thể ghi nhận lãi ròng khoảng 9.200 tỷ trong năm 2022 trước khi tăng lên 13.400 tỷ đồng trong năm 2023, tức tăng 45% so với dự báo cho năm 2022, nhờ chênh lệch giá đầu ra và giá đầu vào cao hơn và lỗ tỷ giá thấp hơn. 

Hay SSI Research trong báo cáo điều chỉnh vào cuối tháng 11/2022 cũng từng ước tính Hòa Phát đạt doanh thu thuần 140.614 tỷ đồng và lãi ròng 10.217 tỷ đồng trong năm 2022; sau đó đạt doanh thu 129.640 tỷ đồng và lãi ròng 10.880 tỷ đồng năm 2023.

“Ngành thép đã qua giai đoạn khó khăn nhất”

Sau hai quý khó khăn, Tập đoàn đánh giá: “Ngành thép đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất và đang trên đà hồi phục”. Hòa Phát cũng cho hay đã và đang theo dõi sát diễn biến thị trường để điều chỉnh hoạt động sản xuất kinh doanh một cách linh hoạt.

Theo trang thông tin Kallanish Commodities, Hòa Phát đã khởi động lại một lò cao ở Hải Dương và nâng công suất thép thanh thêm 700.000 tấn/năm. Cụ thể, lò cao này đã được khởi động lại từ ngày 27/12/2022 và sẽ mất 7 ngày để bắt đầu sản xuất phôi. Đây cũng là một tín hiệu cho thấy tình hình thị trường thép xây dựng đã cải thiện hơn.

Trước đó, Hòa Phát đã đóng 3 lò cao trong 2 tháng cuối năm 2022. Tuy nhiên, theo nguồn tin từ Kallanish, các lò cao này không đóng hoàn toàn mà được duy trì ở mức nhiệt độ thấp nhất có thể trong 2 tháng qua. Nhờ đó, quá trình khởi động lại sẽ ngắn hơn.

Hiện HPG cũng đang dự tính khởi động lại thêm 1 lò cao, nhưng sẽ tùy thuộc vào tình hình thị trường và nhu cầu thép.

Ngoài ra, ông trùm ngành thép Việt Nam tiếp tục đầu tư Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất 2, phát triển thêm sản phẩm mới ngành hàng điện máy gia dụng,…

Cụ thể,sản lượng bán hàng các sản phẩm thép trong tháng 12 đạt 558.000 tấn, tăng 26% so với tháng 11. Trong đó, thép xây dựng thành phẩm là 358.000 tấn, tăng nhẹ so với cùng kỳ. HRC đạt 144.000 tấn, còn lại là phôi thép.

Lũy kế cả năm 2022, công ty đã cung cấp cho thị trường 7,2 triệu tấn thép, giảm 7% so với năm 2021 trong bối cảnh ngành thép nhiều biến động.

Đóng góp chính vào sản lượng bán hàng năm 2022 là mặt hàng thép xây dựng và HRC. Sản lượng bán thép xây dựng ghi nhận 4,2 triệu tấn, tăng 10% so với cùng kỳ và chiếm 59% trong tổng sản lượng thép các loại. Trong đó xuất khẩu đóng đạt gần 1,2 triệu tấn. Sản lượng mặt hàng HRC đạt hơn 2,6 triệu tấn.

Lũy kế cả năm, sản lượng ống thép Hòa Phát đạt gần 750.000 tấn, tăng khoảng 11%  so với năm 2021. Mặt hàng Tôn Hòa Phát đạt 328.000 tấn, về lượng giảm 23% so với cùng kỳ, nhưng sản lượng bán hàng tại thị trường nội địa tăng khoảng 21% so với năm 2021.

Với quy mô công suất 8,5 triệu tấn/năm, HPG đang là nhà sản xuất thép lớn nhất Việt Nam và thuộc Top 50 doanh nghiệp thép lớn nhất thế giới, báo cáo của doanh nghiệp cho hay.

Từ năm 2022, công ty triển khai dự án Khu liên hợp gang thép Dung Quất 2 với công suất 5,6 triệu tấn HRC/năm, đưa tổng công suất HRC hàng năm đạt 8,6 triệu tấn và năng lực sản xuất thép thô của HPG dự kiến là hơn 14 triệu tấn từ năm 2025, kỳ vọng tiến vào Top 30 Doanh nghiệp thép lớn nhất toàn cầu.

Cũng trong năm,  công ty đã sản xuất nhiều mác thép mới, nghiên cứu phát triển các dòng thép chất lượng cao, đặc biệt là các dòng thép kỹ thuật khó như thép cuộn làm tanh lốp ô tô, đinh vít, và thép thanh vằn đóng cuộn. 

Kỳ vọng phục hồi năm 2023

Trong báo cáo triển vọng doanh nghiệp hồi cuối tháng 11/2022, Chứng khoán Bản Việt (VCSC) dự báo sản lượng bán các sản phẩm thép của Hoà Phát năm 2023 sẽ đi ngang so với năm 2022 trong giả định hoạt động xây dựng dân dụng trong nước tiếp tục trầm lắng; mặc dù tác động của yếu tố này sẽ điều này sẽ được bù đắp một phần bởi đầu tư công mạnh mẽ.

Bên cạnh đó, VCSC dự báo biên lợi nhuận của Hòa Phát sẽ phục hồi về 16,7% vào năm 2023 sau khi giảm mạnh trong năm 2022 (dự báo khoảng14,6%) do dự báo chi phí nguyên liệu đầu vào thấp hơn và sản lượng bán tăng trưởng mạnh hơn sẽ bù đắp cho dự báo giá bán trung bình thấp.

Qua đó, nhóm phân tích dự phóng Hòa Phát có thể ghi nhận lãi ròng 13.400 tỷ đồng trong năm 2023, tăng 45% so với dự báo cho năm 2022, nhờ chênh lệch giá đầu ra và giá đầu vào cao hơn và lỗ tỷ giá thấp hơn. Cũng theo đơn vị này, tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) lợi nhuận ròng của Hòa Phát sẽ đạt 21% trong giai đoạn 2022 – 2027.