Cuộc cạnh tranh giữa Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu (EU) để thu hút hoạt động kinh doanh tiền điện tử đã tăng tốc, khi Chính phủ Anh công bố một loạt các quy định mớiđể quản lý ngành kinh doanh này còn Brussels đã hoàn thiện bộ quy định điều chỉnh tài sản kỹ thuật số từ trước đó nhiều tháng.

Ngày 1/2, Chính phủ Anh đã công bố hệ thống các quy định sẽ đưa phần lớn ngành công nghiệp tiền điện tử vào diện quản lý dành cho các định chế tài chính và tài sản truyền thống.

Bộ quy tắc mới là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất về cách chính phủ Anh muốn đưa hoạt động kinh doanh tài sản kỹ thuật số vào Trung tâm tài chính London. Tuy nhiên, những người tham gia thị trường tiền điện tử và các nhà phân tích trong ngành cho biết tham vọng này phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Thị trường chung EU về tài sản tiền điện tử (Mica) đã được hoàn thiện vào mùa Hè năm ngoái.

Ông Zoe Wyatt, đối tác và người đứng đầu bộ phận tiền điện tử tại công ty tư vấn thuế Andersen LLP, nói rằng: “Chúng tôi sợ rằng tham vọng trở thành một trung tâm tiền điện tử toàn cầu của Anh sẽ bị đe dọa bởi các đối thủ có khả năng đưa ra hành động pháp lý nhanh hơn. Chính phủ Anh đang đi những bước ban đầu trong khi EU (và Mỹ) vượt trước rồi”.

Quá trình tham vấn về các quy định do Chính phủ Anh đề xuất sẽ kết thúc vào tháng 4/2023. Trong khi đó, các giai đoạn chính trong quá trình thực thi, bao gồm cả việc đưa ra đạo luật thứ cấp cần thiết để đảm bảo hiệu lực thi hành cho các quy định trên, vẫn có thể thay đổi. Ngược lại, luật Mica của châu Âu dự kiến sẽ có hiệu lực vào năm tới.

Trả lời tờ Financial Times, Bộ Tài chính Anh bày tỏ niềm tin rằng cách tiếp cận của Anh “nhanh và hợp lý hơn” so với bộ quy định Mica của EU. Lý do là vì Chính phủ Anh đang tìm cách đưa tiền điện tử vào một lĩnh vực pháp lý đã định sẵn thay vì xây dựng một cách tiếp cận hoàn toàn mới.

Bộ này khẳng định: “Chúng tôi đang đưa các hoạt động của tài sản tiền điện tử và tiền điện tử mã hóa vào khuôn khổ dịch vụ tài chính hiện có thông qua luật thứ cấp. Điều này đồng nghĩa nước Anh có thể cập nhật quy định khi lĩnh vực này phát triển, thay vì các quy định chi tiết được luật hóa cứng như Mica”.

Mặc dù vậy, trong con mắt của một số nhà quan sát trong ngành, Anh đã không kịp thời đưa ra các đề xuất để có thể biến London thành trung tâm tương lai của châu Âu về tài sản kỹ thuật số.

Bà Carol Alexander, Giáo sư ngành tài chính tại Đại học Sussex, cho biết: “Đây là quy định ngược điển hình. Các quy định bảo vệ người tiêu dùng đối với tiền điện tử chỉ được đưa ra sau vụ FTX” – ý nói đến sự sụp đổ vào năm 2022 của nền tảng giao dịch tài sản kỹ thuật số do ông Sam Bankman – Fried thành lập .

Các quy định mới của Anh cũng phải đối mặt với một loạt thách thức chính trị và thực tế có nguy cơ làm lu mờ tham vọng của chính phủ.

Ông James Tyler, cộng sự cấp cao của công ty luật Peters & Peters, cho biết: “Tôi nghĩ rằng nỗi lo ngại về việc đổi mới bị kìm hãm sẽ trở nên gay gắt hơn nếu chính phủ không hào hứng với việc đưa tiền điện tử trở thành một lĩnh vực kinh doanh ở Anh”. Ông cũng nói thêm rằng các đề xuất đang “dựa trên khá nhiều nỗ lực chính trị từ chính phủ hiện tại”.

Cơ quan Giám sát tài chính Anh (FCA), vốn đã bị ảnh hưởng bởi thực trạng thiếu nhân sự vào mùa Hè năm ngoái, cũng sẽ phải giám sát chặt chẽ hơn đối với hoạt động tiền điện tử theo các đề xuất của chính phủ. Điều này gây thêm áp lực lên các nguồn lực của cơ quan quản lý.

FCA đã bắt đầu thành lập các đơn vị phụ trách tiền điện tử trước mùa Hè để chuẩn bị cho nhiệm vụ quản lý lĩnh vực này trong tương lai, đồng thời nói thêm rằng họ cảm thấy quá trình chuẩn bị là đủ tốt.

Mặc dù được giới thiệu sau khi các kế hoạch Mica của EU được hoàn thiện nhiều tháng, các đề xuất của Anh đã nhận được một số người trong ngành khen ngợi vì giúp cho nước Anh có cơ hội bắt kịp cuộc đua tranh về tiền điện tử của khối này.

Một số công ty tiền điện tử lớn trong ngành bao gồm Binance và Coinbase, sàn giao dịch được niêm yết tại Mỹ, đã tìm được chỗ đứng chân trong EU trước khi Mica có hiệu lực. Ngược lại, nhiều công ty tiền điện tử đã phải vật lộn để đáp ứng các tiêu chuẩn cao của FCA để đăng ký kinh doanh tại Anh theo các quy định hiện hành nặng về các biện pháp chống rửa tiền. Hơn 8 trong số 10 công ty đăng ký với FCA đã thất bại.

FCA tuyên bố: “Chúng tôi đặt ra các tiêu chuẩn cao về kiểm soát chống rửa tiền cho tất cả các công ty tài chính mà chúng tôi giám sát. Những tiêu chuẩn tương tự đó áp dụng cho các công ty tiền điện tử và điều này rất quan trọng trong việc đảm bảo họ không bị tội phạm lạm dụng”.

Ông Markus Ferber, thành viên Nghị viện châu Âu đại diện cho Đức, cho biết: “Các đề xuất của Anh dường như còn đi xa hơn nữa bằng cách thiết lập một chế độ cho vay tiền điện tử”, đồng thời bổ sung thêm sự cần thiết phải thận trọng khi nói đến “việc trộn lẫn không gian tiền điện tử và hệ thống tài chính thông thường quá nhiều”.

Các nhà lập pháp châu Âu trước đây từng quan ngại rằng Mica sẽ không ngăn chặn thành công sự sụp đổ kiểu FTX trên thị trường chung của khối.

Ông lan Taylor, cố vấn hội đồng quản trị của CryptoUK, một công ty vận động hành lang về tiền điện tử của Anh cho biết: “Anh có một hệ sinh thái tiền điện tử và chuỗi khối tốt, nhưng hệ thống Mica của châu Âu đã gây ra một mối đe dọa hiện hữu đối với tham vọng trở thành trung tâm tiền điện tử của Anh. Điều này đang đưa chúng ta trở lại một sân chơi bình đẳng”.

Bà Lisa Cameron, nghị sĩ Đảng Quốc gia Scotland (SNP), người giữ chức Chủ tịch Nhóm Nghị sỹ các đảng về tiền điện tử và tài sản kỹ thuật số tại Nghị viện Anh, nói thêm: “Sự rõ ràng hơn về quy định đối với người tiêu dùng và doanh nghiệp sẽ trở thành chìa khóa để biến tầm nhìn của chính phủ về tiền điện tử thành hiện thực”.

Điều này cho thấy trong khi bitcoin đang tăng giá trong năm 2023, tác động của cuộc khủng hoảng tiền điện tử vẫn tiếp tục tấn công các công ty hoạt động trong lĩnh vực này.

Dưới đây là danh sách những công ty tiền điện tử lớn đã nộp đơn xin phá sản trong năm qua.

* Genesis

Là một trong những công ty cho vay tiền điện tử lớn nhất, Genesis Global Capital đã “khóa” tính năng rút tiền của khách hàng vào tháng 11/2022, sau khi sự sụp đổ của sàn giao dịch FTX làm choáng váng giới tài chính.

Trong hồ sơ xin phá sản gửi lên Tòa án Phá sản quận phía Nam của New York hôm 19/1, Genesis Global Capital cho biết tổng giá trị tài sản và nợ phải trả của công ty này dao động trong khoảng từ 1-10 tỷ USD và ước tính có hơn 100.000 chủ nợ.

Genesis Global Holdco, tập đoàn mẹ của Genesis Global Capital, cũng nộp đơn xin bảo hộ phá sản, cùng với một đơn vị cho vay khác là Genesis khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

* Core Scientific

Một trong những công ty khai thác tiền điện tử được giao dịch công khai lớn nhất ở Mỹ Core Science đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản theo Chương 11 của Luật Phá sản Mỹ vào tháng 12/2022. Nguyên nhân được Core Science trích dẫn là do giá bitcoin sụt giảm, chi phí năng lượng tăng cao và khoản nợ chưa trả trị giá 7 triệu USD từ công ty cho vay tiền điện tử đã phá sản Celsius Network.

* Blockfi

Công ty cho vay tiền điện tử BlockFi đã đệ đơn xin bảo hộ phá sản vào cuối tháng 11/2022, khoảng hai tuần sau khi FTX sụp đổ.

BlockFi cho biết do hợp tác khá nhiều với FTX nên công ty đã gặp phải một cuộc khủng hoảng về thanh khoản. Công ty cho vay có trụ sở tại New Jersey đã vay 400 triệu USD từ FTX để duy trì hoạt động sau khi các công ty cho vay tiền điện tử cạnh tranh là Voyager Digital Ltd và Celsius Network phá sản vào đầu năm 2022.

* FTX

Sàn giao dịch có trụ sở tại Bahamas (Ba-ha-mát) đã gây sốc cho thế giới tiền điện tử khi nộp đơn xin bảo hộ phá sản vào tháng 11/2022, sau khi chứng kiến làn sóng rút vốn ồ ạt lên đến 6 tỷ USD chỉ trong 72 giờ, và bị sàn giao dịch tiền điện tử đối thủ Binance bất ngờ từ chối “giải cứu”.

Quỹ phòng hộ liên kết của FTX là Alameda Research cũng đã nộp đơn xin phá sản. Sự sụp đổ của các công ty do cựu tỷ phú Sam Bankman-Fried thành lập đã trở thành một trong những thất bại nghiêm trọng nhất trong lĩnh vực tiền điện tử. Các đơn vị đầu tư vào FTX bao gồm BlackRock và quỹ lương hưu lớn nhất của Canada (Ca-na-đa).

Cựu tỷ phú Bankman-Fried đã không nhận tội trước toà án New York về các cáo buộc vi phạm hình sự liên quan đến sự sụp đổ của FTX.

* Celsius Network

Phá sản vì sự sụp đổ của đồng terraUSD (đồng stablecoin thuật toán và phi tập trung của blockchain Terra) và đồng luna, Celsius đã bắt đầu nộp đơn xin bảo hộ phá sản tại Mỹ vào ngày 14/7.

Kể từ đó, Celsius vướng vào các tranh chấp liên quan đến điều tra gian lận, hành vi đối xử phân biệt với tài khoản khách hàng, quyền riêng tư của khách hàng và hoạt động đầu tư vào một cơ sở khai thác bitcoin mới.

* Voyager Digital

Công ty cho vay tiền điện tử có trụ sở tại New Jersey Voyager Digital đã nộp đơn xin phá sản tại Mỹ vào ngày 6/7 sau khi Three Arrows Capital (3AC) vỡ nợ vì khoản vay tiền điện tử trị giá hơn 650 triệu USD.

Chi nhánh tại Mỹ của sàn giao dịch tiền điện tử lớn Binance cho biết hồi tháng 12 rằng họ dự định mua lại nền tảng cho vay tiền điện tử của Voyager trong một thỏa thuận trị giá khoảng 1.000 tỷ USD.

Tuy nhiên, thỏa thuận này có thể bị trì hoãn hoặc ngăn chặn trong quá trình thẩm định đầu tư nước ngoài vào các công ty của Mỹ vì rủi ro an ninh quốc gia.

* Three Arrows Capital

Quỹ phòng hộ tiền điện tử Three Arrows Capital đã nộp đơn xin phá sản vào ngày 1/7, do sự sụp đổ đồng terraUSD và đồng luna vào tháng Năm.

Cuộc khủng hoảng này đã “xóa sạch” 42 tỷ USD giá trị tài sản của các nhà đầu tư và hậu quả là Hàn Quốc đã ra lệnh bắt giữ đối với các nhà phát triển của terraUSD./.

Giám đốc điều hành (CEO) FTX John Ray, khoảng 323 triệu USD tiền điện tử đã bị tin tặc tấn công từ sàn giao dịch quốc tế của FTX và 90 triệu USD đã bị “hack” khỏi sàn giao dịch tại Mỹ kể từ khi sàn giao dịch tiền điện tử nổi tiếng nhất thế giới nộp đơn xin phá sản vào ngày 11/11.

Tuần trước, FTX thông báo với thẩm phán tại Delaware đã thu hồi được số tiền điện tử, tiền mặt và chứng khoán lưu động trị giá 5 tỷ USD. Công ty vừa cung cấp thêm thông tin chi tiết vào ngày 17/1, cho biết họ đã thu hồi được 1,7 tỷ USD tiền mặt, 3,5 tỷ USD tiền điện tử thanh khoản và 300 triệu USD chứng khoán thanh khoản.

FTX không nêu chi tiết tổng số nợ phải trả, nhưng cho biết họ đã xác định được sự thiếu hụt tài sản đáng kể tại sàn giao dịch Mỹ lẫn quốc tế. Điều tra ban đầu cho thấy vào tháng 11/2022, Sở Chứng khoán Bahamas đã tịch thu tài sản của FTX, kéo theo tranh chấp giữa sàn giao dịch này với nhà chức trách sở tại. Hai bên sau đó đã giải quyết được bất đồng vào tháng này. Trong tuyên bố mới nhất, CEO Ray xác nhận Chính phủ Bahamas (Ba-ha-mát) đang nắm giữ số tiền trị giá 426 triệu USD của các nhà đầu tư.

Tháng 11 vừa qua, FTX và các công ty con của sàn giao dịch này tại Mỹ đã nộp đơn xin phá sản và người sáng lập FTX Sam Bankman-Fried đã bị buộc tội ăn cắp hàng tỷ USD từ các khách hàng để trả các khoản nợ phát sinh từ quỹ phòng hộ tập trung vào tiền điện tử của ông. Tuy nhiên, ông Bankman-Fried hiện vẫn không nhận tội. Nếu bị kết tội gian lận chuyển tiền của FTX qua Alameda Research, Bankman-Fried có thể phải đối mặt với án tù chung thân.

Sàn giao dịch tiền điện tử từng lớn thứ 2 thế giới này đã sụp đổ nhanh chóng sau vài ngày nhà đầu tư liên tục rút tài sản khỏi các ví tiền, đồng thời không thể tìm được “phao cứu sinh” sau khi sàn giao dịch Binance từ chối mua lại. Trong quá trình điều tra sau đó, các công tố viên phát hiện nhiều chi tiết đáng ngờ về dòng tiền giữa FTX với quỹ phòng hộ tiền điện tử Alameda Research. Đồng thời, sàn tiền điện tử cũng vướng nghi án chiếm dụng tiền gửi của khách hàng.