Nghị định số 08/2023/NĐ-CP mới ban hành về trái phiếu doanh nghiệp cho phép tổ chức phát hành kéo dài kỳ hạn và thanh toán gốc và lãi bằng tài sản khác ngoài tiền mặt.

Cụ thể, quy định mới cho phép kéo dài thời hạn của trái phiếu thêm tối đa hai năm. Trong trường hợp trái chủ không đồng ý thay đổi này, doanh nghiệp phải có trách nhiệm đàm phán để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư. Nếu quá trình đàm phán vẫn không đạt kết quả như mong đợi, doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ với trái chủ theo phương án phát hành trái phiếu đã công bố.

Với trái phiếu chào bán trong nước, nếu doanh nghiệp không thể thanh toán đầy đủ và đúng hạn nợ gốc, lãi bằng tiền đồng theo phương án công bố trước đó thì có thể đàm phán với trái chủ để thanh toán bằng những tài sản khác. Điều này cần đảm bảo nguyên tắc là trái chủ chấp thuận và doanh nghiệp phải công bố thông tin bất thường, chịu trách nhiệm về tình trạng pháp lý của tài sản dùng để thanh toán.

Đánh giá Nghị định 08 (Nghị định) về hoán đổi trái phiếu, luật sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch SBLaw cho biết, Nghị định gần như tháo gỡ hoàn toàn những nút thắt mà Nghị định 65/2022/NĐ-CP ban hành trước đây gây ra một số khó khăn thực tế cho doanh nghiệp lẫn nhà đầu tư mua trái phiếu. Nghị định mới đánh vào những vấn đề nóng và nhức nhối nhất, mở đường cho các doanh nghiệp trong nước có cơ hội phục hồi sau những sóng gió vừa qua.

Luật sư Nguyễn Thanh Hà cho hay: “Nghị định sửa đổi và bổ sung mới sẽ tránh cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp sự sụp đổ ngắn hạn, bao gồm việc giảm lượng cung trái phiếu, kéo dài thời gian trả nợ và tăng lượng cầu mua trái phiếu. Chính phủ đã rất nỗ lực trong việc “gỡ rối” cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Chúng ta cùng hy vọng các doanh nghiệp có thể tận dụng chính sách này và vững vàng vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay”.

 

Trong Nghị định có quy định nếu gặp khó khăn về dòng tiền, doanh nghiệp có thể thương lượng với trái chủ gia hạn thêm 2 năm. Điều này giúp nhà phát hành có thời gian thu xếp dần nguồn tiền trả cho trái chủ.

Theo ông Hà, quy định này là hợp lý trong bối cảnh hiện tại. Doanh nghiệp có thể tránh được sự sụp đổ nhất thời ở mảng trái phiếu doanh nghiệp. Tuy nhiên nếu vẫn không hoạt động tốt thì khó có thể khôi phục niềm tin và trả nợ được. Bởi lẽ thời gian 2 năm là không quá dài và không quá nhiều. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải hết sức tập trung vào các phương án kinh doanh sao cho hiệu quả nhất, nếu không sang các năm tiếp theo áp lực trả nợ trái phiếu lại tiếp tục diễn ra.

Với quy định về có thể thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác, luật sư Nguyễn Thanh Hà cho rằng chỉ là giải pháp tạm thời để cứu nguy cho doanh nghiệp hiện nay.

Về mặt tích cực, quy định có thể thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác nhưng phải tuân theo quy định của Luật Dân sự và pháp luật có liên quan, đặc biệt phải được người sở hữu trái phiếu chấp thuận.

“Vấn đề vẫn là đề cao thoả thuận giữa doanh nghiệp và các trái chủ. Nếu những nhà đầu tư này không đồng ý thì phía doanh nghiệp vẫn buộc phải thanh toán theo thoả thuận trước đó. Quy định có thể thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác sẽ giúp cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp giảm áp lực trả nợ và giảm lượng cung trái phiếu trên thị trường, qua đó có thể giảm xác suất bán tháo”, luật sư Nguyễn Thanh Hà cho hay.

Về mặt tiêu cực, ngoài việc giúp doanh nghiệp nới lỏng thời gian trả nợ thì cũng tiềm ẩn những rủi ro cho trái chủ. Bởi việc thanh toán bằng tài sản khác này cần được quy định minh bạch và rõ ràng hơn đối với từng loại trái phiếu cũng như cần nói rõ về thời gian trả, hình thức quy đổi từ trái phiếu sang tài sản…

Xung quanh lo lắng điều này sẽ tạo tiền lệ xấu khi doanh nghiệp cứ nghĩ phát hành, không bán được thì sẽ chuyển đổi sang tài sản khác, luật sư Hà cho rằng khó có thể xảy ra bởi làm vậy họ sẽ khó nhận được sự chấp thuận từ phía các trái chủ. Còn thực tế trong giai đoạn hiện nay với doanh nghiệp hoạt động nghiêm túc, họ gặp khó khăn do bị kẹt về dòng tiền chứ không phải vi phạm sai trái. Nếu cứ siết thì doanh nghiệp có thể phá sản trong sự không mong muốn.

Nghị định mở lối cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp?

Theo TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, Nghị định sẽ có ba tác động chính đến thị trường TPDN. Thứ nhất là tạo hành lang, cơ sở pháp lý cho phép doanh nghiệp phát hành trái phiếu đàm phán với các trái chủ để giãn hoãn nợ trái phiếu đáo hạn với thời gian gia hạn tối đa 2 năm, qua đó phần nào giảm áp lực trả nợ trái phiếu đáo hạn với điểm rơi cao điểm năm 2023-2024.

Tiếp đến là Nghị định tạo cơ sở pháp lý kèm theo hướng dẫn cơ bản về việc cho phép tổ chức phát hành trả gốc, lãi trái phiếu đến hạn bằng tài sản khác thông qua đàm phán với trái chủ, mà hiểu một cách đơn giản là đổi “trái phiếu lấy hàng” (chủ yếu là tài sản, bất động sản hay tài sản khác), đảm bảo quá trình này diễn ra một cách rõ ràng và nhất quán hơn, giảm thiểu rủi ro tranh chấp sau này.

Cuối cùng, cho phép giãn tiến độ sang năm sau đối với việc áp dụng một số điều kiện, yêu cầu cao liên quan đến tiêu chí nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng như lùi thời hạn xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp. Ông Lực cho rằng đây là nỗ lực cần thiết trong bối cảnh thị trường khó khăn, niềm tin giảm,
thanh khoản giảm và cũng cần thêm thời gian để các bên liên quan như nhà đầu tư, DN phát hành và tổ chức xếp hạng tín nhiệm chuẩn bị tinh thần, năng lực, quy trình, nhân lực.

Theo quan điểm của TS. Lê Xuân Nghĩa – thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia đánh giá, nhìn chung, nội dung của Nghị định 08 giúp cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư có khả năng tái cơ cấu lại các khoản nợ đáo hạn TPDN, từ đó mở lối cho các doanh nghiệp còn có tài sản đảm bảo có cơ hội phát hành trái phiếu mới, thúc đẩy thị trường phục hồi và phát triển.

Trong đó, điểm nổi bật, “đắt nhất và đi đúng trọng tâm” là việc Nghị định cho phép doanh nghiệp được kéo dài kỳ hạn trái phiếu tối đa không quá 2 năm. Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, “lối mở” này tương tự như việc doanh nghiệp được phép phát hành một đợt trái phiếu mới kỳ hạn 2 năm để đảo nợ nhưng chỉ chịu lãi suất thấp tương đương đợt phát hành trước. Điều này không chỉ giúp giảm sức ép thanh khoản đang đè nặng lên doanh nghiệp mà còn giúp doanh nghiệp duy trì chi phí tài chính thấp tương tự như thời điểm phát hành trước đó với mức lãi suất không đổi.

Trong khi đó, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP HCM (HoREA) nhận định, Nghị định số 08/2023/NĐ-CP vừa tháo gỡ được vướng mắc, khó khăn, vừa xác định lộ trình xây dựng thị trường trái phiếu doanh nghiệp theo hướng minh bạch, lành mạnh, an toàn, bền vững và trở thành kênh huy động vốn xã hội hóa trung hạn, dài hạn quan trọng của nền kinh tế, trong đó có lĩnh vực bất động sản.

Ông Châu cho biết tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp bất động sản đáo hạn trong hai năm 2023-2024 rất lớn, khoảng 230.000 tỷ đồng, trong đó năm 2023 khoảng 119.000 tỷ đồng, năm 2024 khoảng 111.000 tỷ đồng. Do đó, Nghị định 08 sẽ tác động rất tích cực và hiệu quả đến việc xử lý 119.000 tỷ đồng trái phiếu đến hạn trong năm 2023.

Về dài hạn, ông Châu cho rằng việc xử lý trái phiếu đến hạn phải được sự đồng thuận của các trái chủ với doanh nghiệp thông qua đàm phán thỏa thuận nên mất rất nhiều thời gian, mà hiện nay chỉ còn gần 9 tháng để thực hiện Nghị định số 08/2023/NĐ-CP.

Do vậy, HoREA đề nghị Bộ Tài chính và Thủ tướng Chính phủ xem xét cho phép sơ kết đánh giá kết quả thực hiện Nghị định số 08/2023/NĐ-CP vào khoảng đầu quý IV/2023 để tiếp tục xây dựng thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển theo hướng minh bạch, lành mạnh, an toàn và bền vững trong năm 2024 và những năm tiếp theo.

  

Báo cáo mới đây về thị trường trái phiếu của Chứng khoán VnDirect, đơn vị này ước tính giá trị đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) năm 2023 vào khoảng 252.000 tỷ đồng, tăng 64% so với 2022. Trong đó giai đoạn quý II-III được đánh giá là khá thử thách với gần 160.000 tỷ trái phiếu đáo hạn.

Riêng quý I/2023 sẽ có khoảng 31.000 tỷ đồng TPDN đáo hạn (giảm 41% so với cùng kỳ), tuy nhiên áp lực đáo hạn sẽ tăng mạnh trong quý II và III với giá trị lần lượt khoảng 76.500 tỷ đồng (tăng 120% so với cùng kỳ) và 83.000 tỷ đồng (tăng 39% so với cùng kỳ).

Sau giai đoạn thách thức này, lượng TPDN đáo hạn sẽ giảm về mức 61.000 tỷ đồng (tăng 14% so với cùng kỳ) trong quý IV/2023. (VnDirect lưu ý chỉ bao gồm các đợt phát hành TPDN riêng lẻ từ năm 2019 tới nay và đã loại trừ khoản TPDN được mua lại trước hạn từ năm 2021).

46 doanh nghiệp chậm trả lãi hoặc gốc

 Theo thông báo của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), đến ngày 5/3/2023, có khoảng 46 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc TPDN.

VnDirect ước tính, tổng dư nợ TPDN của các doanh nghiệp này vào khoảng 121.100 tỷ đồng, chiếm gần 12% dư nợ TPDN toàn thị trường. Khoảng gần 38.500 tỷ đồng TPDN của các doanh nghiệp trong danh sách sẽ đáo hạn trong năm 2023, chiếm khoảng 15% tổng giá trị đáo hạn toàn thị trường cả năm.

VnDirect cho rằng để thị trường TPDN có thể phục hồi sẽ cần thêm nhiều giải pháp đồng bộ khác. Đầu tiên là cần thêm nhiều giải pháp quyết liệt hơn từ doanh nghiệp để củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào TPDN. Các doanh nghiệp bất động sản cũng phải nỗ lực tái cơ cấu, tái cấu trúc sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thực của thị trường, đồng thời có biện pháp xử lý hàng tồn kho nhằm thu tiền về để giải quyết những khó khăn hiện tại về dòng tiền.

Tiếp đến là cơ quan quản lý cần có phương án đẩy nhanh giải quyết các thủ tục pháp lý cho các dự án bất động sản.

Cuối cùng là bài học từ việc xử lý khủng hoảng TPDN tại các nước khu vực như Hàn Quốc, Trung Quốc, việc hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn, đặc biệt là nguồn vốn tín dụng, để giải quyết vấn đề thanh khoản ngắn hạn là rất quan trọng. Vì vậy, VnDirect cho rằng thị trường chờ đợi những tín hiệu tích cực hơn từ các nhóm giải pháp này.

Thêm hai doanh nghiệp thông báo hoãn trả nợ trái phiếu cho nhà đầu tư

Mới đây nhất, Công ty CP Dịch vụ Thương mại TP HCM – Công ty Setra và Hưng Thịnh Quy Nhơn vừa thông báo chậm, hoãn trả gốc, lãi trái phiếu cho nhà đầu tư.

Hưng Thịnh Quy Nhơn vừa công bố chậm thanh toán lãi lô trái phiếu HQNCH2124005. Lô trái phiếu này phát hành ngày 26/5/2021 và đáo hạn vào ngày 26/5/2024, tổng giá trị phát hành 1.600 tỷ đồng. Số tiền lãi phải thanh toán đến hạn là 44,7 tỷ đồng tuy nhiên, Hưng Thịnh Quy Nhơn mới trả được 22,3 tỷ đồng. Số còn lại, Hưng Thịnh Quy Nhơn dự kiến ngày thanh toán tiếp theo sẽ là ngày 10/3/2023.

Cụ thể, lô trái phiếu này có kỳ hạn 36 tháng, lãi suất 11% năm đầu đầu tiên, được bảo lãnh thanh toán và được bảo đảm bằng tài sản, có lãi suất kết hợp giữa lại suất cố định và lại suất thả nổi.

Cụ thể, lô trái phiếu được bảo lãnh thanh toán của Tập đoàn Hưng Thịnh. Tài sản bảo đảm gồm 320 triệu cổ phần của Hưng Thịnh Quy Nhơn, động sản, quyền tài sản, các khoản thu phát sinh; quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất đã hình thành hoặc sẽ hình thành trong tương lai liên quan đến dự án thành phần thuộc dự án tại xã Nhơn Hải, TP Quy Nhơn, Khu kinh tế Nhơn Hội, tỉnh Bình Định.

Các bên tham gia thu xếp trái phiếu cho Hưng Thịnh Quy Nhơn bao gồm Công ty chứng khoán Tiên Phong trong vai trò tư vấn phát hành; Công ty Chứng khoán Thủ Đô là tổ chức đại diện cho chủ sở hữu trái phiếu và Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam (Vietcombank) là tổ chức nhận tài sản đảm bảo.

Một doanh nghiệp khác là Công ty CP Dịch vụ Thương mại TP HCM – Công ty Setra. Công ty này vừa thông báo không có tiền thanh toán 20 mã trái phiếu cho nhà đầu tư. Cụ thể, theo Setra 20 lô trái phiếu từ SET.H2025.01 đến SET.H2025.20 ngày thanh toán theo kế hoạch là 28/2/2023. Tổng số tiền phải thanh toán là 104,1 tỷ đồng. Tuy nhiên, do công ty chưa thu xếp được nguồn vốn thanh toán nên chưa trả được cho nhà đầu tư.

Setra cũng không cho biết sẽ thanh toán vào ngày nào. Setra là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, được thành lập năm 1999 trụ sở chính đặt tại số 2 Công trường Mê Linh, Phường Bến Nghé, Q1. Tp.HCM. Hiện Tổng giám đốc kiêm người đại diện theo pháp luật là ông Trần Văn Tuấn (SN 1980).

Trước đó, vào năm 2020, Setra công bố đã phát hành 31 lô trái phiếu, huy động tổng cộng 3.750 tỷ đồng. Các trái phiếu này kỳ hạn 36 tháng, đáo hạn 31/7/2023. Đây là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền và có tài sản bảo đảm; lãi suất trái phiếu không được tiết lộ.

 

 

Có thể thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn bằng tài sản khác

Nghị định số 08/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung nhiều điểm mới về trách nhiệm của doanh nghiệp phát hành trái phiếu.

Cụ thể, theo quy định tại khoản 3 Điều 34 Nghị định số 153/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế, thì doanh nghiệp phát hành trái phiếu có trách nhiệm: “Thanh toán đầy đủ, đúng hạn lãi, gốc trái phiếu khi đến hạn và thực hiện các quyền kèm theo (nếu có) cho chủ sở hữu trái phiếu theo điều kiện, điều khoản của trái phiếu”.

Ngoài nội dung quy định như trên, Nghị định số 08/2023/NĐ-CP bổ sung quy định: Đối với trái phiếu chào bán tại thị trường trong nước, trường hợp doanh nghiệp phát hành không thể thanh toán đầy đủ, đúng hạn nợ gốc, lãi trái phiếu bằng đồng Việt Nam theo phương án phát hành đã công bố cho nhà đầu tư theo quy định tại Điều 17 Nghị định này, doanh nghiệp có thể đàm phán với người sở hữu trái phiếu để thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn bằng tài sản khác theo các nguyên tắc sau:

 

Tuân thủ quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan. Đối với ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện thì còn phải tuân thủ quy định của pháp luật về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện đó; Phải được người sở hữu trái phiếu chấp thuận; Doanh nghiệp phát hành phải công bố thông tin bất thường và chịu hoàn toàn trách nhiệm về tình trạng pháp lý của tài sản sử dụng để thanh toán gốc, lãi trái phiếu theo quy định của pháp luật.

Được kéo dài kỳ hạn trái phiếu tối đa không quá 2 năm

Điểm b khoản 3 Điều 3 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP ngày 16/09/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP quy định: Doanh nghiệp không được thay đổi kỳ hạn của trái phiếu đã phát hành.

Quy định trên đã được Nghị định 08/2023/NĐ-CP sửa đổi theo hướng cho phép doanh nghiệp được thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu nhưng phải đảm bảo một số nguyên tắc quy định.

Cụ thể, Nghị định số 08/2023/NĐ-CP nêu rõ: việc thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu phải đảm bảo các nguyên tắc sau:

Tuân thủ quy định tại khoản 3 Điều 1 Nghị định này.

Trường hợp kéo dài kỳ hạn của trái phiếu thì thời gian tối đa không quá 02 năm so với kỳ hạn tại phương án phát hành trái phiếu đã công bố cho nhà đầu tư.

 Đối với người sở hữu trái phiếu không chấp thuận thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu thì doanh nghiệp phát hành có trách nhiệm đàm phán để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư. Trường hợp có người sở hữu trái phiếu không chấp thuận phương án đàm phán thì doanh nghiệp phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đối với người sở hữu trái phiếu theo phương án phát hành trái phiếu đã công bố cho nhà đầu tư (kể cả trường hợp việc thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu đã được người sở hữu trái phiếu đại diện từ 65% tổng số trái phiếu trở lên chấp thuận).”

Tạm ngưng quy định xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân, xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp

Nghị định 08/2023/NĐ-CP nêu rõ, ngưng hiệu lực thi hành đối với các quy định sau đây tại Nghị định số 65/2022/NĐ-CP đến hết ngày 31/12/2023:

Quy định về việc xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân tại điểm d khoản 1 Điều 8 Nghị định số 153/2020/NĐ-CP được sửa đổi tại khoản 6 Điều 1 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP.

Quy định về thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt phát hành tại khoản 7, khoản 8 Điều 1 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP.

 Quy định về kết quả xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu tại điểm e khoản 2 Điều 12 Nghị định số 153/2020/NĐ-CP được sửa đổi tại khoản 9 Điều 1 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP.

Nghị định 08/2023/NĐ-CP có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký ban hành (5/3/2023).

Các đợt chào bán trái phiếu đã gửi nội dung công bố thông tin trước đợt chào bán cho Sở giao dịch chứng khoán trước khi Nghị định này có hiệu lực thi hành mà chưa hoàn thành việc phân phối trái phiếu thì tiếp tục thực hiện theo quy định về thời gian phân phối trái phiếu của từng đợt phát hành tại khoản 7, khoản 8 Điều 1 Nghị định số 65/2022/NĐ-CP.

 

 

Cụ thể, ngày 23/2/2023 là ngày thanh toán theo kế hoạch của An Khải Hưng với toàn bộ 185,4 tỷ đồng gốc và lãi lô trái phiếu AKHCH2123001 (bao gồm 5,4 tỷ đồng tiền lãi và gần 180 tỷ đồng tiền gốc).

Tuy nhiên, đến ngày này, công ty mới chỉ thanh toán được 5,4 tỷ đồng tiền lãi và gần 2 tỷ đồng tiền gốc trái phiếu. Còn gần 178 tỷ đồng tiền gốc trái phiếu chưa thanh toán do doanh nghiệp chưa thu xếp được nguồn tiền.

Đáng chú ý, trong văn bản công bố thông tin bất thường về việc chậm thanh toán gốc, lãi trái phiếu lần này, An Khải Hưng không đề cập đến nội dung thời gian dự kiến thanh toán toàn bộ dư nợ gốc trái phiếu còn lại.

Lô trái phiếu AKHCH2123001 được An Khải Hưng phát hành ngày 23/11/2021 với mệnh giá 180 tỷ đồng, kỳ hạn 15 tháng, tức đáo hạn ngày 23/2/2023, lãi suất 12,5%/năm, trả lãi 3 tháng/ lần. 

Mục đích phát hành trái phiếu là thanh toán tiền đặt cọc mua đất tại phường Trường Thạnh, TP Thủ Đức, TP HCM. 

Lô trái phiếu được lưu ký tại CTCP Chứng khoán Dầu khí và được đảm bảo bằng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở tại thửa đất số 1351, 588; tờ bản đồ số 19, địa chỉ phường Trường Thạnh, quận 9, TP HCM thuộc sở hữu của ông Huỳnh Trọng Nghĩa, Tổng giám đốc công ty.

Thời điểm phát hành thành công (ngày 29/11/2011), An Khải Hưng cho biết danh sách 3 nhà đầu tư mua lô trái phiếu này gồm có 2 NĐT tổ chức (tỷ trọng 5,556%) và 1 NĐT cá nhân (tỷ trọng 94,444%). Tất cả đều là nhà đầu tư trong nước.

CTCP Đầu tư An Khải Hưng được thành lập ngày 26/4/2017, địa chỉ tại L17-11, tầng 17, tòa nhà Vincom Center, 72 Lê Thánh Tôn, phường Bến Nghé, Quận 1, TP HCM; hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, quyền sử dụng đất thuộc chủ sở hữu, chủ sử dụng hoặc đi thuê. Người đại diện pháp luật là ông Huỳnh Trọng Nghĩa.

 

 

Cụ thể, kỳ thanh toán lãi thứ 12 và 13 của lô trái phiếu MNRCH2123001 có ngày thanh toán theo kế hoạch lần lượt là 15/2/2023 và 28/2/2023, số tiền lãi lần lượt là 1,59 tỷ đồng và 1,44 tỷ đồng. 

Trong văn bản công bố thông tin bất thường mới đây, phía CTCP Đầu tư và Dịch vụ Đất Xanh Miền Nam thông báo lùi thời gian thanh toán cả hai kỳ lãi này đến 31/3/2023 do chưa thu xếp kịp nguồn thanh toán và đang đàm phán với trái chủ về việc thay đổi kỳ thanh toán từ tháng sang quý.

MNRCH2123001 là lô trái phiếu trị giá 150 tỷ đồng, lãi suất 12%/ năm do Đất Xanh Miền Nam phát hành ngày 31/12/2021,có thời hạn 24 tháng, tức đáo hạn ngày 31/12/2023. Kỳ hạn trả lãi hàng tháng. 

Văn bản công bố thông tin chào bán thành công lô trái phiếu MNRCH2123001 ngày 6/4/2022 của Đất Xanh Miền Nam có đề cập đến điều khoản mua lại trái phiếu trước hạn bắt buộc, theo đó vào ngày tròn 12 tháng kể từ ngày phát hành, tổ chức phát hành có quyền yêu cầu mua lại một phần hoặc toàn bộ các trái phiếu đang lưu hành trước ngày đáo hạn và người sở hữu trái phiếu có nghĩa vụ thực hiện việc bán lại trái phiếu theo yêu cầu của tổ chức phát hành. Ngược lại, mỗi người sở hữu trái phiếu cũng có quyền yêu cầu tổ chức phát hành mua lại một phần hoặc toàn bộ các trái phiếu do người đó nắm giữ và tổ chức phát hành có nghĩa vụ thực hiện theo yêu cầu mua lại trước hạn của người sở hữu trái phiếu vào ngày tròn 12 tháng kể từ ngày phát hành.

Tuy nhiên, đến ngày 26/12/2022, gần sát thời điểm trong 12 tháng kể từ ngày phát hành lô trái phiếu trên đây, Đất Xanh Miền Nam đã có công văn về việc xin gia hạn mua lại trái phiếu chậm nhất đến 30/6/2023, đồng thời nâng mức lãi suất cam kết áp dụng lên 14,5%/ năm kể từ kỳ thanh toán lãi ngày 1/1/2023. Nội dung này đã được tổ chức lưu ký của lô trái phiếu là CTCP Chứng khoán Phố Wall thông tin tới trái chủ theo công văn số 136/WSS ngày 27/12/2022.

Theo đó, phía Đất Xanh Miền Nam cho hay tại thời điểm phát hành, với bối cảnh thị trường bất động sản rất khả quan, doanh nghiệp đã hoạch định dòng tiền các dự án sẽ về theo đúng tiến độ, theo đó dự kiến mua lại trái phiếu sau 12 tháng kể từ ngày phát hành.

Tuy nhiên những chuyển biến bất lợi của nền kinh tế, thị trường tài chính nói chung, thị trường bất động sản nói riêng… đã ảnh hưởng rất lớn đến khả năng thanh khoản của toàn ngành bất động sản Việt Nam và Đất Xanh Miền Nam nói riêng. Phía doanh nghiệp khẳng định đang đang nỗ lực thu hồi các khoản phải thu và các khoản phí phân phối dự án từ các đối tác với giá trị hơn 200 tỷ đồng; đồng thời nỗ lực làm việc để chuyển nhượng các dự án có thanh khoản tốt, ưu tiên thu hồi dòng tiền nhằm thực hiện thanh toán cho các trái chủ theo điều kiện đã cam kết.

Trong một diễn biến khác, hồi cuối tháng 12/2022, HĐQT CTCP Dịch vụ Bất động sản Đất Xanh (Đất Xanh Services, HOSE: DXS) đã thông qua phương án giảm tỷ lệ sở hữu tại Đất Xanh Miền Nam nhằm tái cấu trúc cơ cấu sở hữu của DXS tại đơn vị. Số cổ phần dự kiến chuyển nhượng là hơn 5 triệu, tương đương 16% cổ phần có quyền biểu quyết tại Đất Xanh Miền Nam. Nếu thực hiện thành công, tỷ lệ sở hữu của DXS tại Đất Xanh Miền Nam sẽ giảm từ 65% xuống 49%. 

 

 

Cụ thể, theo thông báo của Cát Liên Hoa, ngày 20/2 vừa qua là ngày doanh nghiệp phải trả số tiền lãi 1,13 tỷ đồng cho lô trái phiếu CLHCH2123004. Tuy nhiên, với lý do chưa thu xếp kịp nguồn thanh toán, Cát Liên Hoa công bố ngày dự kiến trả khoản lãi 1,13 tỷ đồng được lùi sang 28/2.

CLHCH2123004 là lô trái phiếu được chào bán riêng lẻ vào ngày 20/8/2021 và kỳ hạn 24 tháng, tức đáo hạn vào ngày 20/8/2023, có tổng giá trị 35 tỷ đồng tương ứng 35.000 trái phiếu. 

Mục đích phát hành trái phiếu là nhằm thực hiện các chương trình, dự án và tăng quy mô của DN phát hành, cụ thể ở đây là để nhận chuyển nhượng 99,99% phần vốn góp tại Công ty TNHH Khu đô thị Phước Thiền theo hợp đồng chuyển nhượng phần vốn góp ngày 25/3/2021. Đại lý phát hành là CTCP Chứng khoán VPS.

Khu dân cư xã Phước Thiền có vị trí tại xã Phước Thiền, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai, nằm tiếp giáp với đường cao tốc Long Thành – Dầu Giây. Theo Báo Đồng Nai, dự án này có quy mô khoảng 53 ha, được UBND tỉnh cấp quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng năm 2009.

Ngoài lô trái phiếu trị giá 35 tỷ đồng nói trên, hồi tháng 6/2021, Cát Liên Hoa còn phát hành 3 lô trái phiếu khác với giá trị tổng cộng lên tới 950 tỷ đồng, cũng nhằm mục đích nhận chuyển nhượng 99,99% phần vốn góp tại Công ty TNHH Khu đô thị Phước Thiền.

Cụ thể bao gồm: Lô trái phiếu CLHCH2125003 với trị giá 300 tỷ đồng, kỳ hạn 48 tháng, phát hành ngày 4/6/2021 và đáo hạn ngày 4/6/2025; Lô trái phiếu CLHCH2126001 trị giá 340 tỷ đồng, kỳ hạn 60 tháng, phát hành ngày 4/6/2021 và đáo hạn ngày 4/6/2026; Lô trái phiếu CLHCH2124002 trị giá 310 tỷ đồng, kỳ hạn 36 tháng, phát hành ngày 4/6/2021 và đáo hạn ngày 4/6/2024.

Về phía Cát Liên Hoa, doanh nghiệp được thành lập vào tháng 1/2020, tiền thân là Công ty TNHH Địa ốc No Va. Tại thời điểm thành lập phát hành các lô trái phiếu trên đây, bà Võ Thị Kim Khoa là người đại diện pháp luật kiêm chủ tịch HĐTV. 

Còn tại văn bản công bố thông tin về việc chậm trả lãi trái phiếu mới đây, chủ tịch HĐTV Cát Liên Hoa đã chuyển thành bà Cao Ngọc Kiều Trinh. 

Theo thông tin trên HNX, Bà Cao Ngọc Kiều Trinh cũng là cổ đông sáng lập một doanh nghiệp BĐS khác là Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển BĐS Đại Hùng, thành lập tháng 11/2021. Tại thời điểm tháng 6/2022, khi công ty này phát hành lô trái phiếu 1.500 tỷ vào đáo hạn tháng 6/2026, bà Trinh giữ chức chủ tịch HĐTV kiêm người đại diện pháp luật của công ty.

 

MBB, PVB và PVC là Top những ‘ông lớn’ chịu tác động nặng 

Theo báo cáo ngắn của CTCP FIDT mới đây, trong các “chủ nợ” lớn của hệ sinh thái CTCP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (HOSE: NVL), Ngân hàng TMCP Quân Đội (HOSE: MBB) là ngân hàng có dư nợ lớn nhất. Dư nợ của riêng tập đoàn này tại MBB tính đến nay đã gần 12 nghìn tỷ đồng, chiếm 2,6% tổng dư nợ của cả ngân hàng.

Nhóm phân tích dự phóng chi phí rủi ro tín dụng của MBB trong 2023 ở mức 12 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh 50% so với cùng kỳ do khả năng thanh toán của khách hàng chậm trong tình hình kinh tế như hiện nay cùng với các vấn đề về thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp.

Theo đó, tổng thu nhập hoạt động (TOI) dự phóng đạt 51,5 nghìn tỷ đồng, tăng 13% so với cùng kỳ. Lợi nhuận hoạt động trước dự phòng rủi ro (PPOP) sẽ đạt 33,8 nghìn tỷ đồng, tăng 9.7%. Lợi nhuận trước thuế của MBB có thể đạt 17,3 nghìn tỷ đồng, tăng 6,8%.

“Chủ nợ” lớn thứ 2 của NVL là Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (HOSE: VPB) với 9,4 nghìn tỷ đồng và Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (HOSE: CTG) cũng cho vay gần 2,9 nghìn tỷ đồng, nằm trong top 3 ngân hàng cho vay nhiều nhất đối với tập đoàn này (tính đến cuối tháng 2).

Tính đến ngày 23/2, tổng dư nợ tín dụng và trái phiếu của NVL ước đạt 57,6 nghìn tỷ VND, trong đó dư nợ ngắn hạn 26,7 nghìn tỷ và dài hạn 30,9 nghìn tỷ VND.

Với việc không trả được trái phiếu NVLH2123009, tất cả dự nợ tín dụng trên sẽ có nguy cơ cao chuyển sang nhóm nợ xấu, cụ thể là nhóm 3. Qua đó, nợ xấu của hệ thống ngân hàng Việt Nam có thể tăng thêm hơn 40 tỷ.

Đối với ngành ngân hàng, FIDT nhận định việc NVL mất khả năng thanh toán nợ sẽ dẫn đến vấn đề suy giảm chất lượng nợ trong hệ thống ngân hàng, từ đó các ngân hàng liên quan phải tăng trích lập dự phòng rủi ro. Vì vậy, kết quả kinh doanh (KQKD) của nhóm ngân hàng nhiều khả năng sẽ suy giảm trong năm 2023.

Ngân hàng là ngành đóng góp lớn nhất vào vốn hóa của thị trường chứng khoán nên KQKD của ngành ngân hàng suy giảm và quan ngại của nhà đầu tư về vấn đề rủi ro hệ thống từ sự việc của NVL sẽ ảnh hưởng lớn và tiêu cực đến thị trường chứng khoán trong thời gian sắp tới.

Các khoản cho vay thế chấp mua bất động sản liên quan đến chủ đầu tư mất khả năng thanh toán/hết thời gian ân hạn cũng là rủi ro lớn về suy giảm chất lượng nợ.

Novaland gặp khó ‘trăm bề’

Thống kê cho thấy, khoản nợ của NVL và các công ty liên quan đã đạt hơn 57 nghìn tỷ đồng tính đến quý I/2023.

Hiện tại, tập đoàn đang phải đối mặt với khó khăn trong việc xoay dòng tiền để trả nợ. Quý I có thể xem là thấp điểm của các khoản nợ đáo hạn. Tuy nhiên, NVL đã không thể thanh toán các khoản nợ đến hạn khi lô trái phiếu phát hành thông qua PSI mã NVLH2123009 giá trị 1 nghìn tỷ đồng chưa được hoàn thành nghĩa vụ thanh toán gốc và lãi. Cùng với áp lực nợ đáo hạn rất lớn từ quý II và III/2023, sự cải thiện mạnh về dòng tiền là điều kiện tiên quyết cho việc duy trì hoạt động doanh nghiệp.

Theo ban lãnh đạo, tập đoàn cần hoàn thiện 1 số thủ tục pháp lý để giải tỏa hơn 10 nghìn tỷ đồng tiền gửi tại các Ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, số tiền này vẫn chưa đủ cho các khoản nợ đáo hạn trong 2023, đặc biệt trước bối cảnh dòng tiền kinh doanh được dự báo theo chiều hướng tiêu cực dựa trên 2 yếu tố. Thứ nhất, các sản phẩm của tập đoàn thuộc phân khúc cao cấp, nhu cầu thực thấp rất nhạy cảm với môi trường lãi suất cao. Thứ hai, tình trạng cắt lỗ do lãi suất tăng và hết ân hạn lãi có thể khiến làn sóng “cắt lỗ hàng loạt” tại các dự án và không có dòng tiền trở về tập đoàn (nhà phát triển dự án), từ đó ảnh hưởng tới niềm tin người tiêu dùng trong tương lai.

Các chuyên gia nhận định về rủi ro tiềm ẩn là những lô trái phiếu của NVL đồng loạt bị vỡ nợ chéo (cross–default) và các khoản tín dụng ngân hàng bị giảm chất lượng về các nhóm nợ xấu hơn sẽ khiến việc huy động vốn cho hoạt động càng trở nên khó khăn.