Ngành logistics Việt Nam đang trải qua một giai đoạn phát triển nhanh chóng, với tốc độ tăng trưởng trung bình từ 14-16%/năm, cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng GDP. Tuy nhiên, ngành vẫn đang phát triển một cách âm thầm và thiếu vắng các doanh nghiệp quy mô lớn có khả năng dẫn dắt thị trường.

Tại tọa đàm Chính sách tài chính phát triển logistics xanh do Tạp chí Kinh tế – Tài chính tổ chức, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã chỉ ra rằng yêu cầu về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đã dần được các doanh nghiệp nhận thức, nhưng việc thực thi trên thực tế còn hạn chế.

Ông Đặng Vũ Thành – Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cũng cho biết rằng chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp logistics trên toàn cầu. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp logistics, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 95%, vẫn đang loay hoay với bài toán vốn, công nghệ và thực thi chính sách.

Chuyển đổi xanh không thể chỉ trông chờ từ phía doanh nghiệp, mà cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, đặc biệt là các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước… Không thể chỉ kỳ vọng vào nỗ lực của doanh nghiệp khi các điều kiện về tài chính, pháp lý, và hạ tầng vẫn còn quá nhiều bất cập.

TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho biết rằng điểm nghẽn đầu tiên là vấn đề “tiền đâu?”. Trong khi 95-97% doanh nghiệp logistics là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thì thị trường tài chính xanh ở Việt Nam lại còn rất non trẻ. Tính đến giữa năm nay, quy mô tài chính xanh chỉ chiếm 4,35% tổng tín dụng, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu 10% như kỳ vọng.

Các chuyên gia đều thống nhất rằng cần có sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường. Nhà nước cần sớm tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đưa trạm sạc, kho xanh, logistics thông minh vào quy hoạch đầu tư công.

Từ góc độ chính sách, các chuyên gia cho rằng, không thể có phát triển xanh nếu không có dòng vốn xanh. Và để có dòng vốn đó, cần sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường.

Trong bối cảnh hiện nay, chuyển đổi xanh trong ngành logistics đang trở thành xu thế toàn cầu, và các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cần nhanh chóng thích nghi và chuyển đổi để không bị tụt hậu.

Trung Quốc đã chính thức triển khai chương trình trợ cấp chăm sóc trẻ em trên toàn quốc, giúp các gia đình nhận được 3.600 NDT (khoảng 503 USD) mỗi năm cho mỗi trẻ dưới 3 tuổi. Đây là lần đầu tiên chính quyền trung ương trực tiếp can thiệp vào lĩnh vực này thông qua một chương trình quốc gia, thay vì để các địa phương tự triển khai. Trước đó, hơn 20 tỉnh đã thử nghiệm nhiều hình thức trợ cấp khác nhau.

Theo chuyên gia kinh tế Huang Zichun từ Capital Economics, chính sách này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hỗ trợ trực tiếp các hộ gia đình và có thể tạo nền tảng cho các khoản trợ cấp lớn hơn trong tương lai. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng mức hỗ trợ hiện tại còn quá thấp để tạo ra sự khác biệt đáng kể với tỷ lệ sinh hoặc chi tiêu của các hộ gia đình.

Nhiều địa phương tại Trung Quốc đã triển khai các gói hỗ trợ tài chính riêng để khuyến khích sinh con. Ví dụ, thành phố Hohhot (thủ phủ Nội Mông) cấp tới 100.000 NDT (14.000 USD) cho mỗi bé sinh ra từ gia đình có ba con trở lên. Tại Thẩm Dương (Liêu Ninh), gia đình sinh con thứ ba nhận 500 NDT mỗi tháng đến khi trẻ đủ 3 tuổi.

Dân số Trung Quốc đã giảm năm thứ ba liên tiếp trong năm 2024, hiện còn 1,4083 tỷ người. Chính sách một con kéo dài nhiều thập kỷ không chỉ hạn chế sinh nở mà còn làm thay đổi sâu sắc quan niệm xã hội về sinh đẻ và nuôi dạy con cái. Mặc dù số ca sinh năm 2024 đã tăng lần đầu tiên kể từ 2017, đạt 9,54 triệu trẻ, nhưng tỷ lệ tử vong vẫn cao hơn sinh nở, cho thấy xu hướng giảm dân số chưa thể đảo ngược.

Giới chuyên gia cảnh báo đà phục hồi hiện tại chỉ mang tính tạm thời và không đồng đều. Hệ thống trợ cấp mới dự kiến mang lại phạm vi bao phủ rộng hơn và hỗ trợ bền vững hơn, đặc biệt cho các gia đình thu nhập thấp. Chính quyền địa phương và các tập đoàn lớn cũng đang triển khai nhiều ưu đãi khác như tiền thưởng, kéo dài thời gian nghỉ thai sản, giảm thuế và hỗ trợ nhà ở.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là sự sụt giảm của các cặp đăng ký kết hôn. Năm 2024, chỉ có 6,11 triệu cặp tiến tới hôn nhân, giảm 20% so với năm trước. Điều này báo hiệu xu hướng suy giảm dân số sẽ tiếp diễn trong tương lai gần.

Tính đến ngày 25/7, số lượng người nộp đơn thôi việc đã lên đến 85.447 người, trong đó 77.278 người đã nghỉ hưu hoặc thôi việc. Hiện có 74.240 người đang được trình cấp có thẩm quyền phê duyệt kinh phí, bao gồm 20.410 người đang trình và 53.830 người đã được phê duyệt. Đã có 41.000 người nhận trợ cấp, chiếm 76% tổng số người được phê duyệt. So với cuối tháng 6, số người đã nhận tiền trợ cấp nghỉ hưu và thôi việc tăng thêm 15.380 người.

Bộ Nội vụ đang tổng hợp báo cáo Thủ tướng về việc điều chuyển biên chế giữa các bộ ngành sau khi sắp xếp và giữa Bộ Công Thương với địa phương khi chuyển lực lượng quản lý thị trường về địa phương quản lý. Bộ cũng sẽ tiếp tục rà soát, phối hợp với các cơ quan liên quan đề xuất điều chuyển biên chế giữa các khối như trung ương và địa phương; bộ ngành và cơ quan khối Đảng, phù hợp với phương án tinh gọn tổ chức bộ máy.

Theo thống kê, sau khi sắp xếp, các địa phương đã giảm 713 cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và tất cả cơ quan chuyên môn cấp huyện. Hiện cả nước còn 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương, 3.321 xã, phường và đặc khu. Ước tính đợt sáp nhập này giảm 18.400 biên chế cấp tỉnh, 110.700 biên chế cấp xã và 120.500 người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Toàn hệ thống chính quyền địa phương hai cấp dự kiến còn 91.784 cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh và 199.000 biên chế cấp xã.

Về kinh phí, ước tính của Bộ Nội vụ cho thấy tổng số tiền ngân sách tiết kiệm giai đoạn 2026-2030 là 27.600 tỷ đồng do giảm cán bộ, công chức cấp tỉnh; 128.700 tỷ đồng do giảm cán bộ, công chức cấp xã; 34.000 tỷ đồng do giảm cán bộ không chuyên trách cấp xã. Như vậy, tổng kinh phí tiết kiệm chi tiền lương và chi hành chính là 190.500 tỷ đồng giai đoạn 2026-2030 do giảm cán bộ, công chức cấp tỉnh, huyện, xã và cán bộ không chuyên trách.

Ước tính ngân sách cần chi 22.139 tỷ đồng cho 18.449 cán bộ, công chức cấp tỉnh thôi việc, nghỉ hưu trước tuổi, tương đương 1,2 tỷ đồng/người; chi 99.700 tỷ đồng cho người thôi việc, nghỉ hưu trước tuổi cấp xã. Kinh phí đóng bảo hiểm xã hội cho những người nghỉ hưu trước tuổi mà không bị trừ tỷ lệ lương hưu là 6.600 tỷ đồng. Tổng kinh phí dự kiến giai đoạn 2025-2030 chi cho cán bộ thôi việc, nghỉ hưu trước tuổi do sáp nhập đơn vị hành chính các cấp là 128.480 tỷ đồng.

Ngoài ra, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết tỷ lệ thất nghiệp trong 6 tháng đầu năm duy trì mức thấp dưới 3%. Cả nước có 429.166 hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp. Việt Nam đã đưa 74.691 người đi làm việc ở nước ngoài.

Sau hai tuần triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhiều cán bộ, công chức đã gửi câu hỏi đến Bộ Nội vụ liên quan đến Nghị định 178 về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Một trong những vấn đề được quan tâm đặc biệt là việc cán bộ, công chức cấp xã nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 178 và Nghị định 67 sau đó được bầu làm bí thư chi bộ thì có phải trả lại tiền trợ cấp đã nhận hay không. Bộ Nội vụ đã có câu trả lời rõ ràng về vấn đề này.

Căn cứ vào quy định tại Nghị định 178 (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 67), cán bộ, công chức cấp xã đã nghỉ hưu trước tuổi và sau đó được bầu làm bí thư chi bộ thôn, tổ dân phố thì không phải hoàn trả lại tiền trợ cấp đã nhận. Điều này mang lại sự yên tâm cho những người này khi tiếp tục thực hiện nhiệm vụ mà không phải lo lắng về việc hoàn trả chế độ đã được giải quyết.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng trả lời một số câu hỏi khác liên quan đến việc triển khai Nghị định 178. Về việc tính lương hiện hưởng để làm chế độ theo Nghị định 178 cho cán bộ, công chức làm công tác cơ yếu tại huyện ủy, Bộ Nội vụ cho biết rằng, tại khoản 6 Điều 5 Nghị định số 178 (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 1 Nghị định số 67) đã quy định rõ tiền lương tháng hiện hưởng để tính hưởng chính sách, chế độ bao gồm các khoản phụ cấp.

Cụ thể, các loại phụ cấp gồm: Phụ cấp chức vụ lãnh đạo; phụ cấp thâm niên vượt khung; phụ cấp thâm niên nghề; phụ cấp công vụ; phụ cấp ưu đãi theo nghề; phụ cấp trách nhiệm theo nghề; phụ cấp đảng đoàn thể chính trị – xã hội; phụ cấp đặc thù đối với lực lượng vũ trang.

Về vấn đề công chức điều động về xã đặc biệt khó khăn sau sáp nhập có được hưởng phụ cấp mới hay không, Bộ Nội vụ cho hay, tại Điều 13 Nghị quyết số 76 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025 đã quy định: Người dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, người hưởng lương trong lực lượng vũ trang trên địa bàn đơn vị hành chính sau sắp xếp tiếp tục hưởng chế độ, chính sách đặc thù áp dụng theo vùng, theo khu vực hoặc theo đơn vị hành chính như trước khi thực hiện sắp xếp cho đến khi có quyết định khác của cấp có thẩm quyền.