Nhiều sự kiện tiêu cực đã được phản ánh vào giá cổ phiếu, một số yếu tố đang trở nên tốt lên.

Đặc biệt, định giá củathị trường chứng khoán đang ở vùng thấp trong 10 năm trở lại đây, hấp dẫn cho đầu tư dài hạn.

Tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức, trở ngại cho thị trường chứng khoán trong ngắn hạn. Đó là nhận định của các chuyên gia Công ty cổ phần Quản lý quỹ VinaCapital về triển vọng thị trường chứng khoán trong năm 2023.

Nhiều yếu tố hỗ trợ thị trường

Theo VinaCapital, lạm phát toàn cầu nhiều khả năng đã qua đỉnh. Điều này thể hiện qua chỉ số hàng hóa toàn cầu của Bloomberg đã lập đỉnh vào tháng 6/2022 và đã giảm khoảng 16% vào thời điểm cuối năm 2022.

Lạm phát của Mỹ cũng lập đỉnh 9,1% vào tháng 6/2022, từ đó bắt đầu giảm dần theo xu hướng tháng sau thấp hơn tháng trước.

Các ngân hàng trung ương theo đó sẽ bớt quyết liệt hơn trong chính sách thắt chặt tiền tệ. Năm 2022, Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất 7 lần, từ mức 0-0,25% lên mức 4,25-4,5%.

Dự báo Fed có thể sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong năm 2023 nhưng mức tăng sẽ ít hơn nhiều so với năm 2022 do áp lực về lạm phát đã giảm xuống. Đối với thị trường chứng khoán, VinaCapital cho rằng, việc tăng lãi suất trong năm 2023 đã ít nhiều được phản ánh vào giá cổ phiếu.

Mã xanh áp đảo, VN-Index tăng gần 10 điểm phiên cuối trước kỳ nghỉ Tết

Trong khi đó, áp lực về lãi suất và tỷ giá trong nước đã giảm đáng kể. Lãi suất liên ngân hàng qua đêm đã giảm về dưới 5% vào cuối năm 2022. Cũng trong tháng 12/2022, các tổ chức tín dụng đã thống nhất áp dụng mức lãi suất huy động tối đa 9,5% cho tất cả các kỳ hạn, trong khi trước đó, có một số ngân hàng nhỏ đã đẩy lãi suất huy động lên mức 11-12%.

Với xu hướng đồng USD yếu đi kể từ tháng 9/2022 (chỉ số DXY giảm 9% kể từ tháng 9/2022 đến cuối năm 2022), áp lực về tỷ giá đã giảm đáng kể. Tỷ giá USD/VND đã giảm từ khoảng 24.900 đồng/USD trong tháng 11/2022 xuống còn khoảng 23.600 đồng/USD vào cuối năm 2022. Tiền đồng được kỳ vọng sẽ được tiếp tục hỗ trợ bởi dòng vốn từ đầu tư nước ngoài và thặng dư thương mại của Việt Nam.

Về đầu tư công, VinaCapital nhận định sẽ được đẩy mạnh trong năm 2023. Điều này thể hiện qua việc Quốc hội đã thông qua kế hoạch đầu tư công năm 2023 với tổng vốn trên 700.000 tỷ đồng, tăng khoảng 25% so với kế hoạch năm 2022 và khoảng 61% so với số ước thực hiện năm 2022.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang rất quyết liệt trong việc đẩy nhanh tiến độ các dự án cơ sở hạ tầng. Đây là một động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế năm 2023.

Một yếu tố khác cũng được dự báo sẽ tác động tích đến thị trường, đó là việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Theo VinaCapital, việc Trung Quốc chấm dứt chính sách zero-Covid và mở cửa trở lại nền kinh tế giúp kích thích tăng trưởng kinh tế Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực du lịch.

Vào giai đoạn trước dịch COVID-19, khách Trung Quốc chiếm khoảng gần 1/3 khách quốc tế đến Việt Nam. Ngoài ra, việc Trung Quốc mở cửa trở lại nền kinh tế sẽ giúp giảm chi phí đầu vào cho các doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam sử dụng nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc; đồng thời sẽ thúc đẩy xuất khẩu từ Việt Nam sang Trung Quốc, nhất là đối với các sản phẩm nông nghiệp.

Các chuyên gia của VinaCapital cũng cho rằng, thị trường chứng khoán đang có mức định giá hấp dẫn của Vào thời điểm cuối năm 2022, chỉ số VN-Index đang được giao dịch ở mức P/E cho năm 2023 khoảng 10 lần, thuộc vào vùng định giá rẻ nhất trong vòng 10 năm trở lại đây.

Mức P/E này cũng thấp hơn khoảng 30% so với các thị trường mới nổi trong khu vực ASEAN, trong khi trong giai đoạn trước 2022, mức chiết khấu của thị trường Việt Nam trung bình chỉ khoảng 15%. Thực tế, các nhà đầu tư nước ngoài đã thấy được sự hấp dẫn này và đã mua ròng khoảng 1,3 tỷ USD trong tháng 11 và 12/2022.

Cơ hội đầu tư dài hạn từ 3-5 năm

Theo VinaCapital, Việt Nam nằm trong nhóm các nền kinh tế tăng trưởng cao nhất thế giới với tốc độ tăng trưởng GDP trung bình khoảng 6,5%/năm vào giai đoạn trước dịch COVID-19.

Mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn 2021-2025 ở mức 6,5-7%/năm được đề ra tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng dù đã bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 trong năm 2021, tuy nhiên hoàn toàn có thể vẫn được duy trì trong giai đoạn 2023-2025.

Tăng trưởng kinh tế cao thúc đẩy hoạt động kinh doanh của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán. Năm 2023, kết quả kinh doanh của các công ty niêm yết có thể bị ảnh hưởng bởi tăng trưởng chậm lại của xuất khẩu, tiêu dùng và áp lực lãi suất vẫn còn cao. Dự báo tăng trưởng lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) của chỉ số VN-Index có thể về mức một con số.

Tuy nhiên, từ năm 2024, khi áp lực lạm phát không còn, các ngân hàng trung ương trên thế giới có thể nới lỏng chính sách tiền tệ để kích th
ích kinh tế, đồng thời các khó khăn và thách thức trong nội tại của nền kinh tế Việt Nam đã được giải quyết, tăng trưởng EPS của thị trường chứng khoán nhiều khả năng sẽ quay trở lại mức hai con số. Đầu tư cơ sở hạ tầng vẫn là trọng tâm ưu tiên của Chính phủ trong nhiều năm tới và sẽ có tác động tích cực đến nền kinh tế trong dài hạn.

Vào tháng 7/2022, Chính phủ đã ban hành nghị quyết số 86/NQ-CP về phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, huy động nguồn lực phát triển kinh tế xã hội. Theo đó, nội dung quan trọng là khẩn trương triển khai các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi để thu hút vốn đầu tư, đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài.

Hiện tại, Sở giao dịch chứng khoán và các công ty chứng khoán đang tiến hành chạy thử hệ thống giao dịch mới KRX. Đây là hệ thống có thể đáp ứng được các yêu cầu về triển khai sản phẩm mới, rút ngắn thời gian giao dịch, giúp thị trường chứng khoán Việt Nam đáp ứng được các yêu cầu về nâng hạng lên thị trường mới nổi.

“Điểm sáng về kinh tế của Việt Nam trong 3-5 năm tới cùng triển vọng về nâng hạng thị trường chứng khoán sẽ là động lực quan trọng để thu hút dòng tiền của nhà đầu tư cả trong lẫn ngoài nước. Quy mô của thị trường chứng khoán sẽ còn mở rộng nhờ vào thanh khoản tăng lên và vẫn còn nhiều doanh nghiệp có khả năng niêm yết mới trong những năm tới (cả doanh nghiệp tư nhân và cổ phần hóa hoặc thoái vốn doanh nghiệp nhà nước).

Cả nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang ở trong giai đoạn tăng trưởng cao trong ít nhất 5 năm tới và các nhà đầu tư trong và ngoài nước sẽ không bỏ qua cơ hội này,” báo cáo của VinaCapital nhận định.

Tuy vậy, VinaCapital cũng cho rằng, trong quá trình hồi phục của thị trường chứng khoán năm 2023, sẽ vẫn có những sự biến động cũng như sự phân hóa trong kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết.

Việc đầu tư cổ phiếu hiệu quả đòi hỏi nhiều kỹ năng phân tích dựa trên các nguồn thông tin đầy đủ, cũng như sự ổn định về tâm lý khị thị trường biến động và sự kiên nhẫn nắm giữ cổ phiếu dài hạn để đạt được lợi nhuận kỳ vọng.

Đối với những nhà đầu tư mới hoặc chưa có nhiều kinh nghiệm qua các giai đoạn của thị trường, việc đầu tư cổ phiếu thông qua các quỹ mở là một sự khởi đầu phù hợp. Quỹ mở là một giải pháp hiệu quả giúp khách hàng gia tăng tài sản nhờ vào sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán Việt Nam trong dài hạn thông qua việc ủy thác cho các chuyên gia.

Nhà đầu tư có thể lựa chọn tham gia ở các công ty quản lý quỹ uy tín, có chiến lược đầu tư chọn lọc để mang lại hiệu suất đầu tư cao, vượt trội so với thị trường; đồng thời bảo vệ hiệu quả lợi nhuận của nhà đầu tư khi thị trường biến động.

Trung Quốc dần nới lỏng các biện pháp phòng dịch trong nước từ đầu tháng 12/2022 và dự kiến sẽ mở cửa hoàn toàn nền kinh tế vào quý 2/2023.

Trung Quốc là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, do đó việc nước này mở cửa trở lại được dự báo sẽ tác động nhất định đến hoạt động kinh tế, thương mại Việt Nam.

Trong báo cáo mới phát hành, ông Michael Kokalari, Kinh tế trưởng Tập đoàn VinaCapital cho biết, Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, vì vậy các nhà đầu tư, nhà hoạch định chính sách và mọi người đều quan tâm đến tác động từ việc Trung Quốc nới lỏng chính sách zero COVID-19 đối với Việt Nam.

Theo ông Michael Kokalari, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam nhưng mức độ tiếp xúc của Việt Nam đối với nền kinh tế nội địa của Trung Quốc khá khiêm tốn. Do đó, dù các hạn chế COVID-19 của Trung Quốc ảnh hưởng đến1/4 nền kinh tế của nước này trong năm 2022, nhưng tăng trưởng GDP của Việt Nam không bị tác động nhiều.

Tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc gần như không đổi trong 9 tháng 2022, song chỉ có 14% hàng xuất khẩu của Việt Nam được bán sang Trung Quốc.

Vì vậy, GDP của Việt Nam tăng 8,8% trong 9 tháng so với cùng kỳ bất chấp lệnh phong tỏa của Trung Quốc. Việc này một phần là do xuất khẩu sang Mỹ và EU chiếm gần một nửa xuất khẩu của Việt Nam, tăng 25% so với cùng kỳ trong 9 tháng của năm.

Hơn nữa, hầu hết hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang (và nhập khẩu từ) Trung Quốc là hàng hóa dùng cho sản xuất hoặc hàng hóa trung gian khác liên quan đến sản xuất hàng điện tử và hàng may mặc. Những hàng hóa này chiếm đến 2/3 tổng kim ngạch thương mại giữa hai nước.

Dù vậy, vị chuyên gia này cũng cho rằng một số lĩnh vực sẽ được hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Chẳng hạn như những công ty hải sản, các sản phẩm nông nghiệp khác và đặc biệt là du lịch.

Theo phân tích của ông Michael Kokalari, du lịch nước ngoài đóng góp khoảng 10% GDP của Việt Nam trước COVID-19 và lượng khách du lịch nước ngoài đang trên đà đạt 25% so với mức trước dịch trong năm nay.

Lượng khách du lịch nước ngoài kỳ vọng đến Việt Nam sẽ đạt trên 50% so với mức trước COVID-19 vào năm 2023, dựa trên giả định rằng lượng khách du lịch Trung Quốc sẽ trở lại bình thường vào nửa cuối năm sau.

Tuy nhiên, tốc độ phát triển gần đây ở Trung Quốc cho thấy lượng khách du lịch Trung Quốc có thể phục hồi nhanh hơn. Do đó, khách du lịch Trung Quốc có thể đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm tới so với dự kiến hiện tại.

[Thúc đẩy kết nối thương mại ở cửa khẩu quốc tế Móng Cái-Đông Hưng]

“Chúng tôi kỳ vọng việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ thúc đẩy tăng trưởng GDP của Việt Nam hơn 2% vào năm tới, do lượng khách du lịch Trung Quốc trở lại vào nửa cuối năm 2023,” ông Michael Kokalari nhận định.

VinaCapital cũng nhận thấy một số nhà đầu tư có những lo ngại rằng việc nền kinh tế của Trung Quốc mở cửa trở lại có thể làm giảm sức hấp dẫn của Việt Nam cho thu hút đầu tư nước ngoài.

Đại diện VinaCapital cho rằng, vấn đề này không có khả năng xảy ra, vì căng thẳng Mỹ-Trung vẫn còn. Điều này đã thúc đẩy các công ty đa quốc gia chuyển cơ sở sản xuất từ Trung Quốc sang các thị trường khác, trong đó có Việt Nam.

Bằng chứng là thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ tăng gấp 3 lần, từ 25 tỷ USD trong 9 tháng năm 2018 lên đến 75 tỷ USD trong 9 tháng năm 2022.

Theo khảo sát của Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) và các tổ chức khác, mức lương tại nhà máy ở Việt Nam chỉ bằng khoảng 2/3 so với ở Trung Quốc nhưng chất lượng lực lượng lao động của Việt Nam tương đương với Trung Quốc.

Ngoài ra, Nhật Bản và Hàn Quốc chiếm hơn một nửa dòng vốn FDI của Việt Nam đều đang phải đối mặt với vấn đề nghiêm trọng về cơ cấu dân số và các vấn đề kinh tế nan giải khác, buộc các công ty ở cả hai nước phải đầu tư ra nước ngoài. Điều này cho thấy, Việt Nam vẫn đầy hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài.

Trong báo cáo đánh giá tác động từ sự kiện này của Công ty cổ phần Chứng khoán Agribank (Agriseco) cũng nhận định, việc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới dần nới lỏng hạn chế dịch bệnh sẽ ảnh hưởng đến kinh tế các nước ASEAN.

Việt Nam được đánh giá sẽ chịu tác động rõ nét nhất khi là đối tác thương mại lớn nhất trong ASEAN của Trung Quốc từ năm 2016.

Theo Agriseco, các doanh nghiệp Việt Nam được kỳ vọng hưởng lợi khi Trung Quốc mở cửa, nối lại đường bay giữa hai nước.

Việt Nam nhập khẩu hơn 30% nguyên vật liệu đầu vào sản xuất từ Trung Quốc chủ yếu máy móc, linh kiện điện tử, nguyên phụ liệu dệt may, da giày. Trong thời kỳ Trung Quốc đóng cửa, các doanh nghiệp đã gặp không ít khó khăn do thiếu nguyên vật liệu, chi phí đầu vào tăng mạnh, hàng h
óa tắc nghẽn.

Việc giá cước vận tải hạ nhiệt hơn 50% từ đầu năm, hàng hóa lưu thông trở lại, thời gian nhập khẩu nguyên liệu không bị chậm trễ sẽ giúp cải thiện hoạt động sản xuất, thương mại của doanh nghiệp.

Theo đó, nhóm doanh nghiệp có thể hưởng lợi bao gồm cơ khí, dệt may, da giày, điện tử, ôtô. Mặt khác, giá một số mặt hàng nguyên liệu đầu vào có thể tăng trở lại khi nhu cầu hồi phục như sắt thép, ximăng, kim loại cơ bản cũng sẽ cải thiện đầu ra cho doanh nghiệp.

Nhóm doanh nghiệp xuất khẩu chính vào Trung Quốc kỳ vọng sẽ phục hồi như cá tra, dệt may, cao su. Bên cạnh đó, các chuyên gia của Agriseco cũng kỳ vọng sản lượng khách du lịch tới Việt Nam sẽ hồi phục mạnh trong năm 2023 khi Trung Quốc mở cửa trở lại.

Ngược lại, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp hóa chất có thể sẽ bị ảnh hưởng và đi lùi trong năm 2023 khi Trung Quốc mở cửa. Bởi lẽ, giá hóa chất sẽ hạ nhiệt, Trung Quốc khôi phục sản lượng khiến hoạt động xuất khẩu cạnh tranh hơn.

Ngoài ra, giới phân tích cũng dự báo, việc Trung Quốc mở cửa trở lại có thể gây sức ép lên lạm phát lên toàn cầu trong thời gian tới trong đó có Việt Nam.

Tuy nhiên, tác động này có thể được giảm thiểu bởi một số yếu tố, bao gồm thời gian mở cửa trở lại muộn hơn so với Mỹ và châu Âu, và Trung Quốc có ít “khoản tiết kiệm trong dân” hơn so với Mỹ và EU.