Theo đó, quỹ ngoại đến từ Singapore thông báo tiếp tục đăng ký mua 20.899.554 cổ phiếu VNM theo phương thức giao dịch thỏa thuận hoặc khớp lệnh. Thời gian giao dịch từ ngày 8/3 đến ngày 6/4/2023.

Người nội bộ có liên quan tại VNM là ông Alain Xavier Cany – Thành viên HĐQT VNM.

Nếu giao dịch thành công, quỹ Platinum Victory sẽ tăng tỷ lệ nắm giữ tại VNM từ gần 221,86 triệu cổ phiếu tương đương 10,62% vốn lên mức 242,76 triệu cổ phiếu, tương đương 11,62% vốn.

Trước đó, quỹ này cũng đăng ký mua một lượng tương tự cổ phiếu VNM với thời gian thực hiện giao dịch từ ngày 1/2 đến 2/3/2023, nhưng không mua thành công cổ phiếu nào do điều kiện thị trường không thuận lợi.

Trong một diễn biến khác, một quỹ ngoại khác từ Singapore là quỹ F&N Dairy Investments Pte.Ltd cũng đã đăng ký mua vào 20.899.554 cổ phiếu VNM từ ngày 10/2 đến ngày 10/3/2023, qua đó dự kiến nâng số lượng cổ phiếu sở hữu lên 390,7 triệu đơn vị, ứng với 18,69% vốn.

Động thái được thực hiện sau khi quỹ này đăng ký mua một lượng tương tự cổ phiếu VNM với thời gian thực hiện giao dịch từ ngày 6/12/2022 đến 4/1/2023, nhưng cũng không thể hoàn tất giao dịch với lý do điều kiện thị trường không phù hợp.

Nhìn chung, ròng rã nhiều tháng qua, cả hai quỹ ngoại đến từ Singapore đều liên tục đăng ký gom thêm gần 21 triệu cổ phiếu VNM nhưng chưa lần nào thành công.

Về tình hình kinh doanh, theo báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2022 đã công bố, VNM báo cáo doanh thu thuần quý IV đạt 15.069 tỷ đồng, giảm 5% so với cùng kỳ năm 2021, trong khi giá vốn tăng nhẹ làm lợi nhuận gộp giảm hơn 13%, xuống 5.846 tỷ đồng. Biên lợi nhuận gộp giảm từ 42,5% xuống 38,8%. Trừ đi chi phí, lợi nhuận sau thuế quý IV của VNM giảm 16% so với cùng kỳ, đạt 1.869 tỷ đồng, mức thấp nhất trong 5 năm gần đây.

Lũy kế cả năm 2022, doanh thu thuần của Vinamilk đạt 59.956 tỷ đồng, giảm 2% so với năm 2021. Trong đó, doanh thu trong nước chiếm tới 85% với 50.704 tỷ đồng, còn lại 15% tương ứng 9.252 tỷ đồng là doanh thu từ thị trường nước ngoài. 

Đáng chú ý, trong năm 2022, chi phí tài chính của doanh nghiệp đã tăng gấp 3 lần lên 618 tỷ đồng, chủ yếu do lỗ chênh lệch tỷ giá và tăng chi phí lãi vay. Điều này góp phần làm giảm lãi ròng của doanh nghiệp tới 19% so với năm 2021, xuống chỉ còn 8.578 tỷ đồng, thấp nhất trong 7 năm.Với con số này, VNM chỉ hoàn thành 88% kế hoạch lợi nhuận cả năm 2022.

Đây cũng là năm đầu tiên kể từ 2017, lợi nhuận sau thuế của Vinamilk xuống dưới mốc 10.000 tỷ đồng.

Theo đó, Bà Lê Thị Băng Tâm đã thôi giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT từ 26/4/2022 được nhận thù lao hơn 1,8 tỷ đồng, tương đương với mức khoảng 459 triệu đồng/tháng, cao hơn năm 2021 với trung bình 304 triệu đồng/tháng. Chủ tịch HĐQT mới là ông Nguyễn Hạnh Phúc nhận mức thù lao 1,72 tỷ đồng, trung bình thù lao 1 tháng khoảng 215 tỷ đồng.

Bà Mai Kiều Liên – Thành viên HĐQT kiêm Tổng giám đốc nhận mức thù lao hơn 2 tỷ đồng cho vị trí thành viên HĐQT, giảm 51 triệu so với năm 2021. Ngoài ra, bà Liên còn nhận lương 366 triệu đồng/tháng cho vị trí Tổng giám đốc. Tổng cộng, trong năm 2022, Vinamilk trả cho bà Liên gần 6,5 tỷ đồng tiền thù lao HĐQT và lương Tổng giám đốc, tương đương mỗi tháng bà nhận hơn 538 triệu đồng.

Một cá nhân khác, ông Lê Thành Liêm là thành viên HĐQT kiêm Giám đốc Điều hành – Tài chính của Vinamilk. Ông được nhận thù lao cho vị trí thành viên HĐQT là 931 triệu đồng trong năm 2022 và nhận lương cho vị trí Giám đốc Điều hành – Tài chính.

Tiền lương trung bình một tháng cho 1 người của các giám đốc điều hành là 167 triệu đồng/tháng.

Hai thành viên HĐQT nhận mức thù lao cao nhất năm vừa rồi là ông Michael Chye Hin Fah và ông Alain Xavier Cany với 2,6 tỷ đồng. Các thành viên còn lại nhận từ 1,7 tỷ đồng đến 2,4 tỷ đồng.

Về tình hình kinh doanh của VNM, dưới tác động tiêu cực kép do giá đường thô và sữa nguyên liệu tăng những tháng cuối năm 2022, doanh thu cùng lợi nhuận của VNM nói riêng và ngành sữa Việt Nam nói chung ít nhiều bị ảnh hưởng.

Lũy kế cả năm 2022, doanh thu thuần củaVNM đạt 59.956 tỷ đồng, giảm 2% so với năm 2021. Trong đó, doanh thu trong nước chiếm đa số với 50.704 tỷ đồng và doanh thu nước ngoài là 9.252 tỷ đồng.

Trong năm 2022, chi phí tài chính của doanh nghiệp đã tăng gấp 3 lần lên 618 tỷ đồng, chủ yếu do lỗ chênh lệch tỷ giá và tăng chi phí lãi vay.

Lũy kế cả năm, lợi nhuận sau thuế của VNM đạt gần 8.578 tỷ đồng, giảm 19% so với cùng kỳ. Đây cũng là lần đầu tiên lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp sữa xuống dưới mốc 10.000 tỷ đồng kể từ năm 2017 và là mức thấp nhất trong 7 năm trở lại đây.

Năm 2022, VNM đặt kế hoạch đạt tổng doanh thu 64.070 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 9.770 tỷ đồng. Như vậy, kết thúc năm 2022, công ty đã hoàn thành 94% mục tiêu tổng doanh thu và 88% kế hoạch lợi nhuận.

Về tình hình tài chính, quy mô tài sản của VNM tính đến 31/12/2021 đạt 48.483 tỷ. Chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu tài sản tiếp tục là khoản tiền, tiền gửi ngân hàng với giá trị 19.714 tỷ đồng, giảm 15% so với đầu năm. Số tiền gửi ngân hàng đã đem về cho công ty 1.198 tỷ đồng tiền lãi năm 2022.

Nợ vay cuối kỳ là 4.933 tỷ, chủ yếu là vay ngắn hạn với chi phí lãi vay cả năm khoảng 166 tỷ. Số dư tiền ròng hợp nhất đạt gần 15.000 tỷ đồng, chiếm hơn 30% tổng tài sản. Tỷ lệ khoản vay trên tổng tài sản được kiểm soát ở mức khoảng 10%, thấp nhất kể từ năm 2019 trong bối cảnh lãi suất tăng mạnh những tháng cuối năm 2022.

Vốn chủ sở hữu tại ngày 31/12/2022 đạt 32.816,5 tỷ bao gồm 5.267 tỷ quỹ đầu tư phát triển, 3.353 tỷ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối.

Kết quả kinh doanh quý IV/2022 thấp hơn kỳ vọng

Theo báo cáo tài chính, Vinamilk ghi nhận doanh thu và lãi sau thuế quý IV/2022 lần lượt giảm 4,7% và 14,9% so với cùng kỳ, thấp hơn 16% và 30% so với dự phóng của công ty chứng khoán VNDIRECT. Nguyên nhân chủ yếu do sức tiêu thụ yếu hơn dự báo. 

Cụ thể, doanh thu nội địa qua đó giảm 1,7%, chỉ bằng 85% dự phóng quý IV/2022 của các chuyên gia. Doanh thu xuất khẩu giảm mạnh 42,5% cũng góp phần khiến kết quả kinh doanh thấp hơn kỳ vọng. Bất chấp giá bột sữa toàn cầu đạt đỉnh vào quý II/2022 và giảm dần trong nửa cuối 2022, biên lợi nhuận gộp của Vinamilk vẫn giảm 3,7 điểm % so với cùng kỳ và 0,7 điểm % so với quý trước trong quý cuối cùng năm 2022 DN còn hàng tồn kho nguyên liệu giá cao.

Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp đã cắt giảm chi phí bán hàng xuống 17,2% so với cùng kỳ, ngược lại với dự báo rằng Vinamilk sẽ đẩy mạnh hoạt động khuyến mại. 

Trong buổi họp với Chuyên viên phân tích và Nhà đầu tư Tổ chức ngày 9/2 vừa qua, ban lãnh đạo Vinamilk cho biết, doanh nghiệp vẫn chưa ghi nhận tăng trưởng tích cực trong tháng 1/2023 do đang chủ động giảm hàng tồn kho tại các nhà phân phối. Tuy nhiên mảng sữa bột ghi nhận tăng trưởng ở mức hai con số 1 vài tuần trở lại đây có thể do tỷ lệ sinh tăng trở lại đầu năm âm lịch Quý Mão.  

Nhiều yếu tố tác động tiêu cực đến doanh số nửa đầu năm 2023

Ở góc nhìn rộng hơn, theo VNDIRECT, hầu hết các ngành thâm dụng lao động đều đang phải đối mặt với nhiều thách thức khi tỷ lệ thất nghiệp gia tăng và điều này buộc người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu. Chuyên gia ước tính tiêu dùng Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng mạnh trong nửa đầu năm 2023 và dần phục hồi đà tăng trưởng kể từ quý III/2023.

Theo lãnh đạo Vinamilk, sản phẩm sữa là mặt hàng có mức độ nhạy cảm cao với giá bán và thu nhập do phần lớn người tiêu dùng Việt Nam chưa coi sữa là sản phẩm dinh dưỡng thiết yếu. Do đó, nhu cầu đối với các sản phẩm sữa sẽ yếu đi khi người tiêu dùng thắt chặt thói quen chi tiêu. Doanh nghiệp kỳ vọng nhu cầu tiêu thụ sữa ghi nhận mức tăng trưởng một con số (dưới 5% so với cùng kỳ) trong năm 2023.

Bên cạnh đó, Vinamilk vẫn đang trong giai đoạn tái cấu trúc về thương hiệu, làm mới bao bì, hương vị và dự kiến hoàn thành trong năm 2023.Việc tái cấu trúc kênh bán trong năm 2022 có thể tiếp tục ảnh hưởng đến doanh số nửa đầu năm 2023.

Ngoài ra, phía VNDIRECT cho rằng doanh nghiệp chưa có những sản phẩm đột phá mới để tạo động lực tăng trưởng doanh thu. 

Biên lợi nhuận có thể cải thiện từ quý III/2023

Ở chiều tích cực, theo Rabobank, sản lượng nhập khẩu bột sữa của Trung Quốc trong quý I/2023 dự kiến sẽ giảm so với cùng kỳ năm 2022 do vẫn còn hàng tồn kho tích lũy trong năm qua. Nhu cầu sữa toàn cầu có thể sẽ yếu đi trong ngắn hạn do nhiều nền kinh tế đang đối mặt với lạm phát. Do đó, nhóm phân tích kỳ vọng giá bột sữa nguyên kem sẽ tiếp tục giảm và giao dịch ở mức thấp hơn 5% so với năm 2022. Bên cạnh đó, việc đồng USD hạ nhiệt thời gian gần đây là một thông tin tích cực đối với Việt Nam khi giảm bớt áp lực lên tỷ giá.

Trong bối cảnh đó, Vinamilk có thể sẽ bắt đầu sử dụng nguyên liệu tồn kho chi phí thấp từ giữa quý I/2023. Do đó, VNDIRECT cho rằng biên lợi nhuận gộp có thể được cải thiện đáng kể so với cùng kỳ từ quý III/2023 do trong nửa đầu năm ngoái, công ty vẫn sử dụng nguyên liệu đầu vào có chi phí thấp hơn so với nửa đầu năm 2023.

Tuy nhiên, báo cáo chỉ ra giá đường toàn cầu gần đây tăng do triển vọng nguồn cung đường bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết bất lợi ở Ấn Độ (mưa lớn) và các nhà sản xuất mía đường Brazil dự kiến sẽ tiếp tục ưu tiên sản xuất ethanol hơn trong niên vụ 2023 – 2024. Yếu tố này có thể ảnh hưởng phần nào đến biên lợi nhuận gộp của Vinamilk do công ty cũng nhập khẩu đường từ thị trường nước ngoài để sản xuất bên cạnh việc nhập đường từ Vietsugar (công ty con). 

Biên lợi nhuận gộp trong năm 2023 của Vinamilk dự phóng sẽ tăng lên 41,8% (tăng 2 điểm % so với năm 2022).  VNDirect kỳ vọng biên lợi nhuận gộp của công ty sữa này sẽ cải thiện 1,2 điểm % lên 43% nhờ chi phí bột sữa đầu vào giảm 1% so với cùng kỳ. 

Với những phân tích trên, chuyên gia ước tính, doanh thu thuần của Vinamilk dự kiến sẽ tăng nhẹ trong trung hạn, lần lượt tăng 2% và 3,8% lên 61.168 tỷ đồng và 63.496 tỷ trong hai năm 2023 và 2024.

VNDIRECT cũng dự phóng lợi nhuận ròng của Vinamilk sẽ cải thiện 10,9% lên 9.450 tỷ đồng trong năm 2023. Sang năm 2024, lợi nhuận ròng của Vinamilk được dự tính sẽ phục hồi từ mức nền thấp năm 2022, với mức tăng hơn 20,4%, chủ yếu nhờ chi phí đầu vào thấp hơn, trong khi tăng trưởng doanh thu vẫn ở mức khiêm tốn.  

Theo đó, mục đích giao dịch là giải quyết việc cá nhân. Nếu thành công, ông Mai Quang Liêm sẽ giảm sở hữu tại VNM từ 0,0017% xuống 0%. Tạm chiếu theo thị giá VNM kết phiên 8/2 là 75.800 đồng/cp, ước tính ông Liêm sẽ thu về 2,7 tỷ đồng từ thương vụ thoái vốn.

Ông Liêm đăng ký bán toàn bộ số cổ phiếu nắm giữ trong bối cảnh Vinamilk vừa công bố kết quả kinh doanh với mức lợi nhuận lần đầu mất mốc 10.000 tỷ kể từ năm 2017.

Luỹ kế cả năm 2022, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu thuần gần 60.000 tỷ, giảm khoảng 1,6% so với năm 2021. Doanh thu vẫn đến chủ yếu từ bán thành phẩm (56.583 tỷ), bán hàng hoá (3.218 tỷ), dịch vụ khác (39 tỷ), cho thuê bất động sản đầu tư (8 tỷ). Do giá vốn hàng bán tăng khiến lợi nhuận ròng cả năm đạt 8.577 tỷ đồng, giảm 19% so với năm 2021.

Như vậy, Vinamilk mới thực hiện 94% kế hoạch doanh thu, 87% chỉ tiêu lợi nhuận của năm 2022. 

Về tình hình tài chính, tính đến 31/12/2022, Vinamilk có 19.713 tỷ đồng tiền mặt và tiền gửi ngân hàng. Khoản tiền gửi đã mang lại cho doanh nghiệp gần 1.200 tỷ đồng tiền lãi trong năm. 

Các khoản phải thu ngắn hạn còn 6.100 tỷ đồng. Hàng tồn kho 5.537 tỷ đồng, giảm 18% từ đầu năm, chủ yếu là nguyên vật liệu, thành phẩm và hàng mua đang đi trên đường. 

Bên kia bảng cân đối, Vinamilk ghi nhận nợ phải trả 15.666 tỷ đồng, giảm 10%. Trong đó vay và nợ thuê tài chính cả ngắn hạn và dài hạn 4.933 tỷ đồng, chủ yếu vay các ngân hàng thương mại. 

Vốn chủ sở hữu tính đến hết năm 2022 ghi nhận 32.816 tỷ đồng, bao gồm gần 20.100 tỷ đồng vốn cổ phần, 5.266 tỷ đồng quỹ đầu tư phát triển, 3.353 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối và gần 3.000 tỷ lợi ích cổ đông không kiểm soát. 

Trong một diễn biến khác, ngày 25/4, Vinamilk dự kiến sẽ tổ chức Đại hội đồng cổ đông thường niên theo hình thức trực tuyến. Đây là lần thứ 4 liên tiếp công ty tổ chức họp theo hình thức online.

Ngày chốt danh sách cổ đông tham dự đại hội là 16/3, tương ứng ngày giao dịch không hưởng quyền là 15/3.

Như mọi năm, cuộc họp ĐHĐCĐ thường niên của Vinamilk sẽ bàn về tình hình sản xuất, kinh doanh năm 2022 và kế hoạch hoạt động năm 2023; thông qua mức chia, thời gian chia cổ tức năm 2023.

Vinamilk dự kiến tỷ lệ chi trả cổ tức năm 2022 gần 40% tính trên mệnh giá và trên 90% tính trên lợi nhuận phân phối cho cổ đông Công ty mẹ (đã chốt danh sách tạm ứng cổ tức 2 đợt trong năm 2022, đợt cuối sẽ thực hiện sau ĐHĐCĐ thường niên tổ chức vào tháng 4/2023). 

Doanh thu thấp nhất kể từ quý I/2018 đến nay

Cụ thể, quý IV/2022, Công ty đạt doanh thu hơn 15.000 tỷ đồng, giảm gần 5% so cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, giá vốn hàng bán và cung cấp dịch vụ tăng khiến cho lợi nhuận gộp giảm xuống còn 38,7%, tương đương 5.845 tỷ đồng. 

Doanh thu tài chính trong kỳ tăng hơn 17% lên 379 tỷ, song chi phí tài chính tăng mạnh từ 90 tỷ lên 207 tỷ đồng. Chi phí bán hàng giảm được gần 14% còn 3.335 tỷ, ngược lại chi phí quản lý doanh nghiệp tăng gần 8% lên gần 450 tỷ đồng. Kết quả, Vinamilk thu lãi ròng 1.869 tỷ đồng, giảm 15% cùng kỳ.

Luỹ kế cả năm 2022, Vinamilk đạt doanh thu thuần gần 60.000 tỷ, giảm khoảng 1,6% so với năm 2021. Doanh thu vẫn đến chủ yếu từ bán thành phẩm (56.583 tỷ), bán hàng hoá (3.218 tỷ), dịch vụ khác (39 tỷ), cho thuê bất động sản đầu tư (8 tỷ). Do giá vốn hàng bán tăng khiến lợi nhuận ròng cả năm đạt 8.577 tỷ đồng, giảm 19% so với năm 2021. Đây cũng là mức lãi thấp nhất của doanh nghiệp kể từ quý I/2018 đến nay. 

Với tình hình kinh doanh ổn định và không có nhiều biến động lớn, Vinamilk đem lại lợi nhuận lớn cho nhà đầu tư và trong và ngoài nước. 

Những cổ đông nước ngoài như: F&N Dairy Investments pte. Ltd. (F&N), Platinum Victory Pte. Ltd. (Platinum Victory) rất “tích cực” mua vào cổ phiếu VNM. Trước đó, F&N đã đăng ký mua gần 21 triệu cp từ 6/12/2022 – 4/1/2023 nhằm tăng sở hữu từ 17,69% lên 18,69%, tương đương từ gần 369,8 triệu lên 390,7 triệu cp. Tuy nhiên giao dịch vẫn chưa thành công và cổ đông này chưa mua thêm được cổ phiếu nào. 

Tương tự F&N, Platinum Victory cũng là một cổ đông ngoại rất tích cực đăng ký mua vào VNM. Tuy nhiên đơn vị này thường xuyên không thực hiện được giao dịch đã đăng ký. Kết thúc lần giao dịch gần nhất ngày 16/12/2022, Platinum Victory mua bất thành gần 21 triệu cp VNM, bằng với lượng F&N đăng ký, qua đó tiếp tục giữ nguyên sở hữu 10,62% vốn VNM.

2 cổ đông ngoại này chiếm hơn 31% vốn điều lệ trong tổng số 54,4% tỷ lệ sở hữu của nước ngoài. Danh sách 20 cổ đông lớn nhất của VNM, ngoài cổ đông nhà nước SCIC thì 19 cổ đông còn lại đều là nước ngoài và duy trì trong nhiều năm qua.  

Vinamilk thu về nghìn tỷ từ tiền gửi ngân hàng

Tính đến 31/12/2022, tổng tài sản của Vinamilk đạt gần 48.500 tỷ đồng, giảm 9% so đầu năm. Trong đó, tổng tiền mặt và tiền gửi các kỳ hạn của doanh nghiệp đạt tới 19.713 tỷ đồng, tương đương gần 41% tổng tài sản; bao gồm: 1.327 tỷ đồng tiền mặt, 972 tỷ đồng tương đương tiền (tiền gửi có kỳ hạn gốc dưới 3 tháng tại các NHTM) và 17.413 tỷ đồng đầu tư tài chính nắm giữ đến ngày đáo hạn (tiền gửi có kỳ hạn gốc từ trên 3 tháng đến 12 tháng). Khoản tiền gửi này đã mang lại cho doanh nghiệp gần 1.200 tỷ đồng tiền lãi. 

Các khoản phải thu ngắn hạn ghi nhận 6.100 tỷ đồng. Hàng tồn kho còn 5.537 tỷ đồng, giảm 18%, chủ yếu là nguyên vật liệu, thành phẩm và hàng mua đang đi trên đường. 

Bên kia bảng cân đối, Vinamilk ghi nhận nợ phải trả 15.666 tỷ đồng, giảm 10%. Trong đó vay và nợ thuê tài chính cả ngắn hạn và dài hạn 4.933 tỷ đồng, nằm tại các ngân hàng thương mại. 

Vốn chủ sở hữu tính đến 31/12/2022 ghi nhận 32.816 tỷ đồng.