Quảng Ninh là tỉnh có nhiều dân tộc sinh sống, mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa riêng. Trong đó, người Sán Chỉ và người Dao Thanh Phán là hai cộng đồng dân tộc thiểu số có nghệ thuật may trang phục truyền thống độc đáo.
Nghệ thuật may trang phục của người Sán Chỉ và Dao Thanh Phán
Người Sán Chỉ chiếm khoảng 12% dân số tỉnh Quảng Ninh, chủ yếu sinh sống tại TP Móng Cái, các huyện Bình Liêu, Tiên Yên và Đầm Hà. Trang phục truyền thống của họ đơn giản nhưng vẫn mang bản sắc riêng.
Nam giới thường mặc áo màu chàm có hai túi rộng, kết hợp với quần dài, cạp chun và ống rộng. Phụ nữ mặc váy chàm, áo xanh, đôi khi khoác thêm áo chàm hai mảnh có chiều dài ngang váy.
Các cô gái Sán Chỉ ở xã Húc Động huyện Bình Liêu
Trang Phục Người Dao Thanh Phán
Người Dao Thanh Phán chiếm khoảng 3% dân số tỉnh Quảng Ninh, cư trú tại TP Hạ Long, các huyện Ba Chẽ, Tiên Yên, Bình Liêu, Đầm Hà và Hải Hà. Trang phục truyền thống của họ nổi bật với hoa văn sặc sỡ, được thêu thủ công từ những sợi len màu.
Phụ nữ Dao Thanh Phán mặc áo dài tay xẻ tà, được thêu hoa văn hình sóng nước, núi non, chữ Vạn, hoa hồi tám cánh và các đường viền song song. Áo được thiết kế mở ngực, tay dài, có nẹp cổ to thêu họa tiết ở phần cổ và ngực.
Việc hoàn thiện trang phục truyền thống đòi hỏi sự tỉ mỉ qua nhiều công đoạn như nhuộm vải, cắt may, thêu hoa văn… Tất cả đều yêu cầu sự kiên trì và tay nghề cao của người phụ nữ.
Quá trình làm trang phục truyền thống của người Dao Thanh Phán, đặc biệt là khâu thêu thùa, đòi hỏi sự khéo léo và kỹ thuật cao. Người thêu phải dùng kim to bằng cây tăm, dài khoảng 5 cm, để khâu chỉ màu lên vải, tạo nên hình ảnh sông núi, sóng nước.
Đến nay, Quảng Ninh đã có 19 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Việc công nhận tri thức dân gian về nghệ thuật may trang phục của hai dân tộc thiểu số là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, mở ra cơ hội phát triển du lịch, nâng cao đời sống tinh thần của cộng đồng.