Nội dung chính
Đường sắt cao tốc Bắc – Nam là một trong những dự án hạ tầng giao thông trọng điểm của Việt Nam, với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 67,34 tỷ USD, ước tính chiếm khoảng 10% GDP tại năm 2027. Tổng chiều dài tuyến khoảng 1.541 km, đi qua 20 tỉnh thành.
Dự án có quy mô lớn, phân kỳ và rủi ro đội vốn cao, nhu cầu vốn phát sinh lớn trong cả giai đoạn đầu tư và vận hành. Trong giai đoạn đầu tư, tổng mức đầu tư 67,34 tỷ USD có chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư 5,9 tỷ USD, chi phí xây dựng 33,2 tỷ USD, chi phí thiết bị 11 tỷ USD.
Nguồn Lực Tài Chính Cho Dự Án
Để đảm bảo tính khả thi và đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự kiến hoàn thành vào năm 2035, dự án cần được áp dụng cơ chế đầu tư đặc thù về vốn, thiết kế, giải phóng mặt bằng và nguồn nguyên liệu chính phục vụ dự án.
Với dự án có quy mô lớn như đường sắt cao tốc Bắc – Nam, việc mở cửa cho các công ty tư nhân tham gia vào dự án không chỉ giảm áp lực lên ngân sách nhà nước mà còn mang lại sự đổi mới về công nghệ và quản lý. Tuy nhiên, lựa chọn nhà đầu tư nào lại là câu hỏi lớn dành cho nhà quản lý dựa vào tính khả thi của các đề xuất.
So Sánh Đề Xuất Từ Vinspeed Và Thaco
Đã có hai doanh nghiệp lớn đề xuất được làm chủ đầu tư thực hiện dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam là Vinspeed và Thaco. Điểm qua các tiêu chí mà hai nhà đầu tư này đề xuất đối với dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, có thể thấy ở tiêu chí đầu tiên tổng mức đầu tư mà hai đơn vị Vinspeed và Thaco đề xuất tương đương nhau, khoảng 61 tỷ USD.
Tuy nhiên, về cơ cấu nguồn vốn, Vinspeed có khả năng sẽ dễ dàng huy động vốn tự có hơn nhờ hệ sinh thái các công ty trong họ Vin đã niêm yết trên sàn chứng khoán. Mặc dù vậy, khả năng huy động vốn 20% của Vinspeed hiện cũng đối diện với các thách thức khi công ty Vinspeed dự kiến dùng 20% vốn tự có – hơn 12 tỷ USD – gấpấp khoảng 2 lần vốn vốn chủ sở hữu của Vingroup.
Cơ Chế Đặc Thù Từ Thiết Kế Đến GPMB
Dù lựa chọn phương thức đầu tư hay nhà đầu tư dự án nào thì với siêu dự án như đường sắt cao tốc Bắc – Nam chắc chắn cũng cần đi kèm với nhưng cơ chế đầu tư đặc thù.
Về thiết kế, Nhà nước cho phép áp dụng cơ chế FEED (Front-End Engineering Design) thay thế cho các bước thiết kế truyền thống. Thiết kế FEED là một quy trình thiết kế kỹ thuật chi tiết hơn, được thực hiện trước khi bắt đầu giai đoạn thi công, nhằm tối ưu hóa kế hoạch và giảm thiểu rủi ro.
硕 Hình ảnh về đường sắt cao tốc Bắc – Nam
Hình ảnh về đường sắt cao tốc Bắc – Nam
Về giải phóng mặt bằng và quản lý đất đai, dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam yêu cầu thu hồi khoảng 10.827 ha đất, ảnh hưởng đến khoảng 30.000 hộ gia đình. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, Trung Quốc sử dụng cơ chế “đặc khu” để ưu tiên giải phóng mặt bằng.
Kết Luận
Cơ chế đầu tư đặc thù cho dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam là một bước đi chiến lược để vượt qua các rào cản về vốn, lựa chọn hình thức đầu tư, thủ tục, và công tác giải phóng mặt bằng, đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ vào năm 2035.