Đầu tư cao tốc Bắc Nam: Cơ hội và thách thức
Nhiều doanh nghiệp lớn đã đề xuất tham gia mở rộng cao tốc Bắc Nam từ 4 làn xe hạn chế lên 6 làn xe theo quy hoạch, thông qua hình thức đối tác công tư (PPP). Trong đó, Tập đoàn Sơn Hải đề xuất đầu tư đoạn Hoài Nhơn (Bình Định) – Nha Trang (Khánh Hòa) dài 263 km. Tập đoàn Đèo Cả kiến nghị mở rộng 19 dự án thành phần, tổng chiều dài 1.241 km.
Theo ông Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội Nhà đầu tư các công trình giao thông, việc huy động vốn tư nhân để đầu tư hạ tầng giao thông là giải pháp hợp lý và bền vững trong bối cảnh ngân sách còn hạn chế. Bộ Xây dựng ước tính để hoàn thiện hơn 1.200 km cao tốc Bắc Nam phía Đông cần khoảng 152.000 tỷ đồng.
Việc đầu tư theo hình thức PPP sẽ giúp giảm gánh nặng tài chính cho ngân sách nhà nước và cho phép dành nguồn lực cho các dự án tại vùng khó khăn hơn. Hơn nữa, PPP còn giúp ngân sách nhà nước không phải chi trả cho công tác vận hành, bảo trì đường. Nhà đầu tư sẽ vận hành, bảo trì dự án theo hợp đồng từ 10 đến 20 năm và thu phí hoàn vốn đầu tư.
Cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết cần mở rộng 6 làn xe
Một trong những lợi thế của PPP là khả năng huy động vốn đa dạng từ ngân hàng, quỹ đầu tư và doanh nghiệp. Đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho biết cả ba dự án PPP cao tốc Bắc Nam hiện nay đều ghi nhận lưu lượng xe vượt dự báo tài chính.
Bên cạnh những lợi thế, đầu tư PPP cũng có hạn chế. Đó là tổng mức đầu tư dự án có thể tăng so với đầu tư công do cộng thêm chi phí vay vốn và lợi nhuận cho nhà đầu tư. Để khắc phục, ông Trần Chủng đề xuất chia nhỏ tuyến cao tốc Bắc Nam thành các dự án thành phần để phù hợp với năng lực tài chính hiện tại của nhà đầu tư trong nước.
Đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho biết nếu nhà nước chia dự án cao tốc Bắc Nam thành ba phần, Đèo Cả sẵn sàng liên danh cùng các doanh nghiệp lớn để tham gia đầu tư. Khi được giao đề xuất dự án, nhà đầu tư sẽ chủ động rà soát phương án đầu tư và áp dụng công nghệ mới để tiết giảm tổng mức đầu tư.
Để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế và lưu lượng phương tiện gia tăng trên cao tốc Bắc Nam, Bộ Xây dựng xem xét mở rộng khoảng 1.144 km đoạn Hà Nội – TP HCM lên 6 làn xe theo quy hoạch, tổng mức đầu tư 152.135 tỷ đồng.